آموزش تصویری بازی تخته نرد + ترفندهای تخته نرد

در اینبخش یک آموزش کامل بازی تخته نرد کـه از محبوب ترین سرگرمی ها خصوصا بین آقایان اسـت را جمع آوری کرده ایم، همچنین امروز تمام اصطلاحاتی کـه در این بازی بکار میرود رابه همراه معنای صحیح آن ها برای شنا بـه اشتراک می‌گذاریم. بازی تخته نرد یکی از سرگرمی هاي کهن مردم خاورمیانه می‌باشد کـه ریشه آن بـه هندوستان باز میگردد. در ادامه بیشتر صحبت می‌کنیم.

تاریخچه تخته نرد به کجا باز می گردد؟

در بازی تخته نرد باید مهره هاي خودرا دریک گوشه جمع کنید و هر کس زودتر آن ها را از بازی خارج کند برنده بازی محسوب میشود. قدمت تخته نرد بـه خاورمیانه و تمدنهای بسیار قدیم مانند تمدنهای ایران، روم، مصر و سومر بر می‌گردد. در هر کدام از این تمدنها بازی هاي تخته اي زیادی ابداع شده بود اما بازی مانند تخته نرد امروزی کـه در روم باستان انجام می شده « Alea » نام داشته کـه بـه معنی «هنر قمار با تاس» بوده.

حتی کلادیوس امپراتور روم نیز در مورد بازی تخته نرد نوشته اسـت. بازی تخته نرد خود کپی از بازی « kubeia » یونان بود کـه بعد ها این بازی رابه نام « tabula » تخته میشناختند. قدیمی‌ترین تخته نردی کـه تا بحال پیدا شده تخته نردی اسـت کـه در شهر سوخته سیستان و بلوچستان پیدا شده اسـت، بـه این دلیل تخته نرد رابه ایران نسبت می‌دهند، در واقع تخته نرد رابه اردشیر بنیانگذار سلسله ساسانی «224 سال قبل از میلاد مسیح» نسبت میدهند.

بـه این دلیل بـه تخته نرد، نردشیر نیز می‌گویند. «نرد در فارسی قدیم بـه معنی چوب و کنده چوب بوده اسـت». این بازی از طریق ساسانیان بـه هند و از هندوستان بـه چین رفت کـه چینی ها بـه این بازی « shwa-liu » می‌گویند « بـه معنی دو شیش » معادل انگلیسی تخته نرد نیز « backgammon » اسـت.

برای انجام بازی تخته نرد به چه چبز هایی لازم است؟

= زمین بازی

= دو شماره تاس

= 15 مهره سفید و 15 مهره سیاه

= تاس دو «داو» یا تاس دوبل

= جام تاس یا تاس ریز «این مورد بیشتر در خارج از ایران رواج داشته و در داخل ایران بـه ندرت ازآن استفاده میشود». فلسفه تخت نرد و معنی و مفهوم آن بنا بـه متن کتاب شطرنج‌نامه «یا گزارش شطرنج و نهش نیو اردشیر»، کـه عموماً مربوط بـه باورهای زرتشتی اسـت.

= تخته نرد: کره زمين

= 30 مهره: نشان گر ۳۰ شبانه روز يک ماه

= 24 خانه: نشانگر ۲۴ساعت شبانه روز

= 4 قسمت زمين: ۴ فصل سال

= 5 دست بازي: ۵ وقت يک شبانه روز

= 2 رنگ سياه و سپيد: شب و روز

= هر طرف زمين 12 خانه دارد: ۱۲ ماه سال

= زمين بازی: آسمان

= تاس: ستاره بخت و اقبال

= گردش تاس ها: گردش ايام

= مهره ها: انسانها

= گردش مهره در زمين: حرکت انسانها «زندگي »

= برداشتن مهره در پايان هر بازي : مرگ انسانها

اعداد تاس در تخته نرد

= ۱: يکتايی و خداپرستی

= ۲: آسمان و زمين

= ۳: پندار نيک؛ گفتار نيک، کردار نيک

= ۴: شمال، جنوب، شرق، غرب

= ۵: خورشيد؛ ماه، ستاره، آتش، رعد

= ۶: شش روز آفرينش

چیدن مهره ها بر روی زمین « تخته نرد»

دو راه برای چیدن مهره ها بر روی زمین بازی «تخته نرد» وجوددارد کـه البته هردو راه کاملا یکسان اسـت. همان طور کـه در تصویر میببنید؛ اگر شـما مهره ي سفید را انتخاب کرده باشید، نحوه ي حرکت شـما روی زمین «تخته نرد» بر خلاف جهت عقربه هاي ساعت خواهد بود.

در این تصویر مهره هاي سفید تخته نرد در جهت عقربه هاي ساعت حرکت خواهند کرد و رقیب کاملا در جهت عکس شـما بازی خواهد کرد.

چگونگی شروع بازی تخته نرد

برای شروع بازی تخته نرد هردو بازیکن تاس می‌اندازند و هر کدام تاس بیشتر و یا طبق توافق تاس کمتری را آورد، می‌تواند رنگ مهر ها و نحوه ي چیدن مهره ها را انتخاب کند و همچنین شروع کننده ي بازی خواهد بود.

قوانین اصلی تخته نرد

چند قانون برای حرکت مهره هاي تخته نرد وجوددارد:

= هیچ گاه در بازی تخته نرد مقصد یک مهره نمیتواند یک خانه بسته باشد. خانه بسته بـه خانه اي گفته میشود کـه بیش از یک مهره رقیب در آن وجود داشته باشد. اگر مثلا ۳ و ۵ آوردید می‌توانید یک مهره را ۸ حرکت بـه خانه اي باز ببرید و یا یک مهره را 5 حرکت و مهره دیگری را 3 خانه حرکت دهید. مهره سفید روی مهره سفید قرار میگیرد «برای رقیب هم بهمین صورت».

اما مهره سفید را نمی‌توانید بـه خانه اي کـه حداقل دو مهره رقیب در آن وجوددارد حرکت کند و اگر مقصد حرکت، خانه بسته بود باید مهره دیگری را برای حرکت انتخاب کنید. بازیکنی کـه تاس جفت می آورد «مانند ۲و۲ یا ۳و۳ یا ۶و۶ و…» باید 4 بار آن شماره را بازی کند. مثلا کسیکه جفت 6 «۶ و ۶» می آورد باید چهار بار ۶ را بازی کند. تاس جفت بهترین تاس در بازی تخته نرد اسـت و شـما را در بازی از رقیب جلو می اندازد.

در بازی تخته نرد هر بازیکن باید تاس بریزد و حتماً مهره هایش را حرکت بدهد مگر این کـه، رقیب خانه هایش را بسته باشد و بازیکن قادر بـه حرکت دادن مهره نباشد. اگر بازیکنی امکان بازی هردو تاس را داشته باشد، باید هردو تاس را بازی کنید، مگر آنکه هیچ راهی وجود نداشته باشد گاهی اوقات شـما ممکن اسـت یک تاس را بازی کنید بـه طوری‌كه تاس دیگر شـما از بین برود و شـما بگویید مـن دوست ندارم تاس دیگر را بازی کنم و این حرکت مـن اسـت.

بـه نمونه هاي زیر توجه کنید:

الف» در تصویر زیر اگر شـما در بازی تخته نرد مهره ي سفید باشید و تاس ۶-۴ اورده باشید، نمیتوانید تاس ۶ را توسط مهره هاي خانه ۱۳ یا ۷ بازی کنید و بگویید ۴ ندارم. راه درست این اسـت کـه شـما مهره ي خانه ۲۴ را ۶ خانه بـه جلو بیاورید و سپس همان را ۴ بازی کنید و در خانه ي ۱۴ قرار بدهید.

ب» و یا در تصویر زیر اگر شـما مهره سفید باشید و مشغول برداشتن مهره هاي خود در انتهای بازی تخته نرد هستید و اگر تاس 6-4 اوردید، اینطور نیست کـه از خانه ي ۶ یک مهره بردارید و بگویید 4 ندارم کـه بازی کنم راه درست این اسـت کـه تاس ۴ را توسط مهره ي خانه ۶ بازی کنید و تاس 6 را از خانه 5 بردارید کـه شـما سه مهره گشاد خواهید داد ولی این قانون بازی تخته نرد اسـت.

پ» اگر شـما سفید باشید و تاس ۶-۴ آورده اید شـما فقط میتوانید یکی از دو تاس را توسط مهره اي کـه در خانه 24 قرار دارد بازی کنید کـه در این حالت باید تاس بزرگ تر را فقط بازی کنید و مهره را در خانۀ 18 قرار دهید. دقت کنید در بازی تخته نرد همیشه ابتدا باید تاس بزرگ را حرکت داد، اما در بعضی از موارد نیز می‌توان تاس کوچک را ابتدا بازی کرد بـه شرطی کـه خودتان سود کنید ولی بـه رقیب ضرر نرسانید بـه نمونه هاي زیر دقت کنید.

الف» در تصویر زیر اگر شـما سفید باشید و تاس ۴-۱ آورده باشید، اگر ۴ را بردارید وادار هستید با ۱ رقیب را زده و عملا 2 مهرۀ گشاد خواهید داد. ولی حرکت درست همین اسـت حتی اگر 2 مهرۀ گشاد بدید. نمیتوانید اول مهره رابه خانه 3 اورده و سپس ان را بردارید.

ب» اگر شـما سفید باشید و تاس ۵-۴ اورده باشید، برای این کـه خانه شماره ۲ خالی نماند و در تاس هاي بعدی بـه ضررتان نباشد، شـما میتوانید ابتدا تاس کوچک را بازی کرده، بـه این ترتیب کـه اول مهرۀ شماره ۶ را چهار خانه بـه جلو می‌برید و در ۲ قرار میدهید و تاس ۵ را از خانه ۳ بر میدارید.

طبق قوانین بین المللی بازی تخته نرد، هر بازیکن آزاد اسـت کـه هر تعداد مهره در هر خانه قرار دهد.

اتمام بازی تخته نرد

هدف بازی تخته نرد جمع کردن یا رساندن همه ی مهره هاي خود بـه خانه خودی اسـت. حال فرض کنید مـا تمام مهره ها رابه خانه خودی رساندیم. باید چـه کنیم؟ پس از جمع شدن همه ی مهره ها بـه خانه، هدف مـا خارج کردن مهره ها بـه بیرون تا آخرین مهره اسـت و بازیکنی کـه زودتر همه ی مهره هاي خودرا از خانه خارج کند پیروز بازی خواهد بود.

اصطلاحات تخته نرد رایج در ایران

= چیدن: قرار دادن مهره در زمین برای شروع یازی

= افشار در بازی تخته نرد: بـه خانه شماره ۵ زمین خود و رقیب خان افشار میگویند

= افشار گیری: گرفتن خانه ۵ خود و یا رقیب

= اصطلاح اسیر در تخته نرد: دو مهره اي کـه در زمین رقیب و در خانه 24 هستند

= فرار: برداشتن مهره در تیررس رقیب و بردن بر روی دیگر مهره هاي خودی ، مخصوصا مهره اي اسیر در زمین رقیب

= جفت: وقتی دو تاس مانند هم بـه زمین میشینند مثلا ۲۲ – ۳۳ ۱۱ و….

= دو کور: تاس جفت یک 11

= درب خانه: خانه شماره هفت هر بازیکن

= خال خان: خانه شماره یک در زمین خودی

= دو شش: جفت شش

= کوه خانه: خانه اي بیشتر از ۵ مهره در ان قرار گرفته باشد

= معنی پل در بازی تخته نرد: بـه مهره هاي خانه شماره 13 کـه نقش پل را برای فرار دو اسیر ایفا می‌کنند

= تاس ریز: استوانه هایي مانند لیوان کـه تاس را در ان قرار میدهند و بـه روی صحفه میریزند

= نراد: کسیکه نرد بازی می‌کند

= نرد: بـه معنی جنگ و منظور بازی تخت نرد اسـت

= گشاد دادن: وقتی شـما مهره اي رابه صورت تک در خانه اي قرار می‌دهید و رقیب قادر اسـت آنرا بزند. بـه تصویر زیر دقت کنید، اگر شـما مهره ي سفید باشید بـه مهرهای نشان داده شده گشاد گویند.

= قات کردن: فرار کردن – بردن مهره بـه روی مهره هاي خودی مثله ۶۵ از ۱۸/۲۴

= خانه مرشد: خانه شماره ۳ زمین خودی

= ته خانه: خانه هاي اخر زمین خودی « خانه ۱ و ۲ »

= مایه: مهره اي کـه بـه صورت یدکی بر روی دومهره خود یا تک باشد و با تاس بعدی اماده گرفتن خانه هاي ازاد باشد

= دش: مخفف دو شش

= مارس: هنگامیکه شـما تمام مهره هاي خودرا از بازی خارج کردید و رقیب هنوز هیچ مهره اي برنداشته

= سگ مارس: هنگامیکه شـما همه ی مهره ها را خارج کردید و رقیب هنوز در زمین شـما مهره دارد

= اصطلاح ماره در بازی تخته نرد: همان سگ مارس

= زدن: کشته شدن مهره تک کـه باید برگردد و از زمین رقیب بازی رو اغاز کند

= گشایش: حرکت اول بازی

= خانه آزاد: خانه هایي کـه مهره اي در انها قرار نگرفته

= داو « دو »: دو برابر کردن نتیجه بازی

= دوبرگرد: برگرداندن داو «دو یا دبل » رقیب بـه خودش

= بازی بـه دو: بازی کـه داو یا دبل ردو بدل شده و امتیاز برد آن بازی ۲ شده اسـت

= نشستن: قرار گرفتن مهره کشته شده از روی پیشخوان بـه روی زمین

= کعبتین: تاس

= تاس گرفتن: حیله و نیرنگ بـه منظور نشستن تاس روی شماره خاص

= تاس موافق: تاس مورد علاقه و خواسته شده

= تاس مخالف: تاسی کـه مورد نیاز بازیکن نیست

= تاس ریختن: پرتاب تاس از درون تاس ریز بـه روی زمین

= تاس بالا: تاسهای کـه شماره بزرگتری دارند مثل چهار و پنج شش

= تاس پایین: تاسهای کـه اعداد کمتری دارند مثه یک و دو وسه

= حکم تاس در تخته نرد: بازی کـه بـه اجبار و برای بازی کردن هردو تاس باشد

= دست بـه مهره: طبق قوانین ایرانی دست شـما هر مهره اي را لمس کرد باید همان ار بازی کند

= خوردن مهره: برداشتن مهره ها در انتهای بازی از زمین و خارج کردن انها از بازی

= رجز خوانی: جنگ لفظی دو بازیکن کـه در بازی دوستانه باعث شیرینتر شدن بازی میشود

= تاس آینه: تاسی کـه بـه روی لبه زمین بازی یا مهره قرار بگیرد و شماره آن مشخص نباشد

= وینشیر: نام قدیمی بازی تخته نرد

= نردشیر: نام قدیمی بازی تخته نرد

= لنگر پایین: گرفتن خانه هاي یک – دو – سه رقیب با دو مهره و بیشتر

= لنگر بالا: گرفتن خانه هاي چهار- پنج – شش رقیب با دو مهره و بیشتر

= خان: منظور هر یک از 24 خانه بازی تخته نرد اسـت

= پیشخوان یا بار: بـه قسمت بلند میان زمین بازی کـه زمین رابه دو نیم تقسیم می کتد پیشخوان گویند. طبق معمول مهره هاي کشتۀ بازی تخته نرد را در این قسمت قرار میدهند.

= بستن خانۀ خودی: اگر شـما بتوانیدخانه هاي 1 تا 6 خودرا ببندید و اگر از رقیب هم کشته گرفته باشید میشود گفت کار رقیب شـما تمام شده اسـت و از این بـه بعد فقط شـما باید تا پایان بازی تاس بریزید.

= سد: بستن راه رقیب

= ششدر کردن: بستن شش خانۀ متوالی کـه در هرخانه نیز 2 مهره قرار گرفته باشد چنانکه شـما بتوانید این عمل را انجام دهید،رقیب با بزرگ ترین تاس «۶» هم قادر بـه گذشتن از مهره هاي شـما نیست و بـه اصطلاح ششدر شده.

= حمله برق اسا: بازی هجومی وگرفتن کشته از رقیب در زمین خودی کـه با بستن منازل همراه اسـت

= پوشش: بستن یک مهره تک با مهره ي دیگر

= شستن بازی: وقتی دو رقیب با توافق بازی رو مساوی تمام می‌کنند

= تعطیل اسـت: مهره کشته شده در زمین رقیب ننشیند

= شش بش در بازی تخته نرد: تاس شش پنج

= باز کردن خانه: برداشتن یک مهره و ازاد ساختن خانه اي برای نشستن یا زدن رقیب

= مفت بر: کسیکه بازی اي رابه اسانی می برد

= مفت باز: کسیکه بـه اسانی بازی واگذار می کند

و در ادامه 5 ترفند و  استراتژی برتر در تخته نرد

شاید برایتان سوال شده باشد کـه در تخته نرد آیا استراتژی اصلا وجوددارد؟مگر غیر از تاس انداختن و تکان دادن مهره چیزی می ماند؟ پاسخ این اسـت اسـت کـه بله در تخته نرد تاکتیک هاي مختلفی وجوددارد کـه هرکدام درصد ریسک متفاوت مخصوص بـه خودرا دارد.

این تاکتیکها در مواقعی کـه بازی پایاپای اسـت بـه یک شکل و یا هنگامیکه در نتیجه باز عقب یا جلو هستنید بـه فرمت دیگر اسـت و شکل کاملا تهاجمی بخود میگیرد.در این مقاله انحصاری و اختصاصی از گروه ویکی پوکر با مـا همراه باشید تا 5 تاکتیک اصلی تخته نرد را مرور کنیم.

تاکتیک اول: بازی دونده

این سبک بازی ساده‌ترین مدل تخته نرد اسـت بـه این شکل کـه شـما باید سعی کنید با حداقل برخورد مهره خود با مهره هاي حریفتان فقط مهره هاي خود رابه داخل خانه خود برسانید و شروع بـه استخراج آن ها کنید.در این سبک بازی چون شـما سعی در انجام کار ویژه اي ندارید نقش تاس بیش از پیش پر رنگ میشود.

تاکتیک دوم: حمله انتحاری

در این سبک بازی شـما شروع بـه بازی بسیبار تهاجمی می‌کنید بـه این فرمت کـه آماده می‌شوید تا هرمهره رقیب کـه تک افتاده باشد بـه آن حمله کنید.همچنین باید مراقب باشید کـه مهره هاي خودرا تک نکنید تا تلفات شـما بـه حداقل برسد.

این بازی بسیار ریسکی اسـت و هنگامی کاربرد دارد کـه شـما در مجموع گیم شماری عقب هستید و می خواهید تیر آخر را بزنید.طبق معمول در پایان این بازی ها یا شـما رقیب را مارس می کنید یا مارس می‌شوید.

تاکتیک سوم: سد سازی

سیستم بازی سد سازی یک سیستم بازی بسیار موثر اسـت مخصوصا هنگامیکه تازه تخته نرد را شروع کرده‌اید.در این سیستم بازی شـما شروع بـه سختن سد در خانه هایي می کند کـه یا دو تاس ۵ یا ۶ رقیب مقارت میشود بـه این ترتیب اولا شـما تاس هاي سنگین رقیب را خنثی می‌کند.

دوما بـه خاطره بسته بودن خانه هاي 5 و 6 بازیکن رابه سمت تک کردن مهره ها پیش می‌برید تا در موقعیت دفاع قرار گیرد.این سبک بازی در مقابله با بازیکنان سبک حمله انتحاری بسیار مفید اسـت زیرا شـما دست بالا را دارید.

تاکتیک چهارم: پایگاه سازی

در این تاکتیک شـما بـه شروع بـه ساختن پایگاه در منطقه هاي مختلف بازی می کنید تا بتوانید مهره هاي خودرا در جاهای مطمین بگذارید و از تک کردن آن ها پیش گیری کنید.در این سبک بازی شـما تا پایگاه خودرا در خانه رقیب حفظ می‌کنید.

در صورت زدن مهره هاي شـما اولا بتوانید از بسته بودن خانه هاي رقیب فرار کنید ثانیا اگر همه ی مهره هاي رقیب بـه خانه خود رسیدند با حفظ مهر هاي خود در خانه رقیب یک بازی پرخطر برای او ایجاد کنید تا در صورت امکان شـما مهره هاي تک اورا بزنید.

تاکتیک پنجم: بازی مهمان ناخوانده

در این سبک بازی شـما باید کل بازی را بهم بریزید و تا میتوانید مهره هاي خودرا ازعمد فدا کنید تا بـه در خانه رقیب حداقل دو یاسه پایگاه بسازید تاسیستم بازی تغییر کند.این بازی هنگامی کاربرد دارد کـه شـما می‌دانید در صورت بازی استاندارد بازنده خواهید بود زیرا شانس تاس رقیب بسیار خوب اسـت.پس شـما یک آشوب راه می‌اندزید و سعی می کنی کل مهره هاي خودرا تک کنید تا رقیب انها بزند.

شـما در این سبک بازی ممکن اسـت حداقل چهار یا 6 مهره در خانه رقیب داشته باشید اما نگران نباشید فقط کافیست در زمانی مناسب یک تاس بد برای رقیب بیاید تا مهره تک شده اورا بزنید و حالا شروع بـه پیشروی بـه سمت خانه خودرا بکنید در حالی‌کـه مهره رقیب برای بازگشت بـه خانه وادار اسـت در راه چنیدن بار با مهر هاي شـما در گیر شود.