درباره بیماری پوکی استخوان و روش های درمان آن 

پوکی استخوان بیماری است که طبق معمول در سنین میانسالی به بالاتر بروز می کند و افراد باید در دوران جوانی از این بیماری پیشگیري کنند. پوکی استخوان در زنان و مردان تاثیر میگذارد. با این حال، در زنان بعد از یائسگی بعلت کاهش استروژن در بدن زیادتراست. همچنین، افرادی که قفقازی و یا از تبار آسیایی هستند احتمال ابتلا به این بیماری زیاد است.

عوامل دیگر عبارتند از سابقه خانوادگی، سو هاضمه، عدم فعالیت بدنی، مصرف سیگار، عده اي از داروها، وزن کم بدن, تیروئید بیش از حد فعال، پاراتیروئید و غده فوق کلیوی نیز به پوکی استخوان مرتبط است.کمبود کلسیم نیز می تواند باعث پوکی استخوان شود. کمبود مواد مغذی نقش مهمی در شکل‌گیری استخوان دارد که عبارتند از ویتامین D و K، منیزیم، منگنز، روی، مس.

در پوکی استخوان, استخوان آن قدر شکننده است که حتی کاهش اندکی می توانددر باسن، مچ و ستون فقرات شکستگی بوجود آورد. در مراحل بعدی، ممکن است عده اي از علائم و نشانه ها مانند کمر درد، کاهش قد در طول زمان، وجوددارد.اگر مبتلا به پوکی استخوان شده اید و یا در دسترس خطر ابتلا به آن هستید ،

باید یک رژیم غذایی سخت را دنبال و حفظ یک شیوه زندگی سالم برای کمک به دفع کردن یا کاهش سرعت پیشرفت بیماری انجام دهید. به علاوه، شما می‌توانید عده اي از راه حل هاي ساده در خانه برای حفظ استخوان هاي سالم و قوی انجام دهید.

1. آلو

خوردن آلو «آلو خشک» به صورت روزانه از خطر شکستگی و پوکی استخوان پیشگیری میکند. یک مطالعه در دانشگاه ایالتی فلوریدا درسال 2011 در مجله انگلیسی تغذیه این مطلب به چاپ رسید: آلو بعلت داشتن پلی فنول ها، یک آنتی اکسیدان است که برای پوکی استخوان خوب است.

به علاوه، آلو خشک منبع خوبی از مس، است که درتقویت استخوان تاثیر زیادی دارد. توصیه می شود که افراد در همه ی سنین روزانه 2-3 آلو خشک بخورند، و بتدریج مقدار آن رابه شش تا 10 روز افزایش دهند تا از از پوکی استخوان پیشگیری کنند .

2. سیب

یک سیب در روز می تواند پوکی استخوان را درمان کند. ترکیب منحصر به فرد آنتی اکسیدان ها مانند پلی فنول و فلاونوئیدها در سیب باعث می شود استخوان سالم نگه داشته شود.به گفته محققان فرانسوی، فلاونوئید به نام phloridzin در سیب به زنان یائسه کمک میکند تا تراکم استخوان را افزایش دهد و التهاب مفاصل را درمان کند خوردن سیب با پوست منفعت آنرا صد چندان میکند.

3. روغن نارگیل

یک مطالعه اخیر نشان می دهد که روغن نارگیل می تواند عوارض ناشی از کمبود استروژن از جمله از دست دادن تراکم استخوان را جبران کند. ترکیبات آنتی اکسیدان در روغن نارگیل ساختار استخوان را حفظ میکند و از پوکی استخوان بعلت تغییرات هورمونی پیش گیری میکند.

به علاوه، این روغن به جذب کلسیم و منیزیم دو ماده مغذی ضروری مورد نیاز برای توسعه و نگه‌داری استخوانهای قوی کمک میکند.مصرف سه قاشق غذاخوری روغن نارگیل روزانه می تواند از پوکی استخوان پیش گیری کند و پنج قاشق غذا خوری در روز می تواند آن رابه تعویق اندازد.

همچنین میتوانید برای چند دقیقه تمام بدن رابه آرامی با این روغن ماساژ دهید. سپس یک دوش گرم بگیرید. اگر روزانه اینکار را انجام دهید این درمان ساده تاثیر مثبتی بر سلامت استخوان ها دارد همچنین از روغن نارگیل برای پخت و پز هم می شود استفاده کنید.

4. شیر بادام

شیر بادام حاوی مقدار خوبی از کلسیم است ودر نتیجه درمان خوبی برای پوکی استخوان است. به علاوه، فلاونوئیدها در بادام تعداد رادیکال هاي آزاد در بدن را کاهش میدهد، که به نوبه خود در برابر پوکی استخوان محافظت می کند. به علاوه، حاوی منیزیم، منگنز و پتاسیم است ، که برای سلامت استخوان ‌ها ضروری است.

یک فنجان بادام را شب قبل خیس کرده. روزبعد، پوست آنرا کنده ودر آسیاب ریخته دو تا دو و نیم فنجان آب بریزید. پوره صافی بدست می‌آید ، کمی پودر دارچین و عسل بعلت طعم و مزه به آن افزوده و دوباره مخلوط کنید. از صافی رد کنید. شیر بادام را هر روز بنوشید.

یکیدیگر از شیوه ها: 10 بادام را در آب به مدت یک شب خیس کنید و سپس پوست آنرا کنده و با یک فنجان شیر گرم مخلوط کنید. کمی زعفران، هل و پودر زنجبیل به این مخلوط اضافه کنید و دو بار در روز، قبل از صبحانه و قبل از خواب بنوشید.

5. دانه کنجد

یک راه موثر برای کمک به پیشگیری از پوکی استخوان گنجاندن دانه کنجد در رژیم غذایی است. دانه کنجد دارای کلسیم غنی می‌باشد، یکی از مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوان است. به علاوه، شامل مواد مغذی دیگری برای سلامت استخوان مانند منیزیم، منگنز، مس، روی، فسفر و ویتامین K و D است.

جویدن تعداد انگشت شماری ازکنجد سفید بوداده هر روز صبح.

روش دیگر، مخلوط یک قاشق چای خوری کنجد بو داده دریک فنجان شیر گرم است. نوشیدن این دو بار در روز.

همچنین، استفاده از دانه کنجد بو داده در پخت و پز.

6. روغن ماهی

مکمل هاي روغن ماهی به افزایش تراکم استخوان بعلت امگا 3 اسیدهای چرب ضروری و ویتامین D ضروری است.اسیدهای چرب امگا 3 در روغن ماهی از شکستگی استخوان پیشگیری میکند.1000 میلی گرم از مکمل هاي روغن ماهی یکبار در روز با یک وعده غذایی.شما همچنین می‌توانید ماهی آب هاي سرد مانند ماهی آزاد برای کمک به بالا بردن میزان اسیدهای چرب ضروری در رژیم غذایی خود بگنجانید.

توجه داشته باشید که کسانی که از داروها رقیق کننده خون استفاده می‌کنند باید از مصرف مکمل روغن ماهی بدون مشورت با دکتر خودداری کنند.

7. آناناس

آناناس حاوی منگنز است که در پیشگیری و درمان پوکی استخوان سودمند است. کمبود منگنز با نابهنجاری استخوان و پوکی استخوان ارتباط داردروزانه قبل از غذا یک فنجان تکه هاي آناناس تازه مصرف کنید. یک فنجان آناناس حدود 75 درصد از دوز روزانه مورد نیاز منگنز را فراهم می کند.متناوبا، شما میتوانید روزانه یک فنجان آب آناناس برای پیشگیري از پوکی استخوان بنوشید.

8. تخم گشنیز

گشنیز سرشار از موادمعدنی است که در حفظ سلامت استخوان مفید است. هردو برگ گشنیز و دانه ها سرشار از کلسیم، پتاسیم و منگنز همراه با منیزیم و آهن می باشد. کلسیم و منگنز نقش کلیدی در درمان و پیشگیری از استخوان هاي ضعیف بازی کند. این مواد مغذی همچنین کاهش از دست دادن استخوان ستون فقرات در زنان مسن تر کمک کند.

مخلوط دو قاشق چای خوری از تخم گشنیز را دریک فنجان آب گرم. به مدت پنج تا 10 دقیقه بماند سپس مقداری عسل اضافه کنید. دو بار در روزبنوشید.همچنین، برگ گشنیز و دانه ها را در پخت و پز استفاده کنید.

9- لذت بردن از خورشید

برای استخوان هاي سالم و قوی، نیاز به ویتامین D دارید. این یک نقش محوری در تغذیه ایفا می کند با تسهیل جذب کلسیم، در نتیجه به پیشگیری از پوکی استخوان درسال هاي بعد کمک میکند. یکی از بهترین منابع طبیعی ویتامین D نور خورشید است.برای افزایش مصرف ویتامین D، هر روز صبح به مدت 10 تا 15 دقیقه در افتاب قرار گیرید تا ویتامین D در بدن تولید شود با این حال، شما کرم هاي ضد آفتاب قبل از بیرون رفتن در آفتاب در طول روز را فراموش نکنید.

10. بطور مرتب ورزش کنید

ورزش یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای مبارزه با پوکی استخوان انجام دهید. مشخص شده است که ورزش منظم می تواند به کاهش از دست رفتن استخوان، افزایش تراکم استخوان و بطور کلی التیام سلامت استخوان کمک کند.

عده اي از انواع ورزش است که برای استخوان هاي شما مفید هستند عبارتند از:ورزش هایي مانند پیاده روی، ایروبیک و یا بازی تنیس.این ورزش رابه مدت حداقل 30 دقیقه در روز یا حداقل سه روز در هفته انجام د هید. اگر تازه شروع بع ورزش کرده‌اید زیر نظر مربی این کاررا انجام دهید.

داروهای خانگی برای پوکی استخوان

نکات اضافی

هر روز غذا هاي غنی از کلسیم بخورید. غذا هاي غنی از منیزیم، ویتامین K و D، اسیدهای چرب ضروری و منگنز نیز باید مصرف شود.

محدود کردن مصرف الکل
سیگار نکشیدن

نظارت بر داروهای خود عده اي از داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای ادرارآور و داروهای هورمون تیروئید باعث پوکی استخوان می شوند.

کاهش استرس می تواند به سطوح بالاتری از کورتیزول منجر شود.
مصرف کافئین باعث افزایش از دست دادن کلسیم بدن می شود.
مکمل هاي کلسیم و ویتامین D استفاده کنید.
اجتناب از غذا هاي بسته بندی شده چون دارای سدیم هستند و همچنین کاهش مصرف گوشت.

استخوان بافت زنده‌اي است که از دو لایه داخلی و خارجی تشکیل شده است. لایه داخلی ضخیم بوده و از شبکه‌هاي محکمی تشکیل شده که توده استخوانی را ایجاد میکند. در بدن انسان استخوان‌ها بطور مرتب ساخته شده و از بین می روند. البته سرعت این روند در تمام عمر فرد یکسان نیست؛ به طوری‌كه توده استخوانی در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی به حداکثر میزان خود می رسد و سپس بتدریج کاهش می یابد.

حداکثر توده استخوانی در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل ارثی، تغذیه، فعالیت بدنی و شیوه زندگی در طول دوره رشد بستگی دارد.اگر میزان تخریب استخوان بیش از ساخته شدن آن باشد، فضا‌هاي بین شبکه‌هاي داخلی استخوان بزرگ میشوند

و اصطلاحا پوکی استخوان اتفاق می‌افتد. دراین وضعیت، استخوان ضعیف شده و با کوچک‌ ترین ضربه دچار شکستگی می شود. این پدیده در سنین سالمندی شایع بوده، اما با اقدامات ساده‌اي میتوان آن رابه تاخیر انداخت یا شدت آنرا کاهش داد.

علامت پوکی استخوان چیست؟

اهمیت پوکی استخوان دراین است که اغلب تا زمان شکستگی استخوانی علامتی ندارد. ستون فقرات، استخوان ران، لگن، مچ دست و انتهای ساعد به ترتیب شایع ترین محل‌هایي هستند که در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی می شوند.

تعداد زیادی از شکستگی‌هاي ستون فقرات فقط با درد شدید پشت همراه هستند و علامت دیگری ندارند. انحراف ستون مهره‌ها در اثر جوش خوردن خودبخودی آن‌ها میتواند از علایم این بیماری باشد.

پوکی استخوان، بیماری خاموشی است

این بیماری بزرگ‌ترین دغدغه خانم‌ها برای روز‌هاي میانسالی است. مشکلی که دیر یا زود سراغ همه ی ما را خواهد گرفت؛ بنابر این خودرا آماده مقابله کنید.

پوکی استخوان «بیماری خاموش» نامیده می شود، زیرا علائم بالینی نداشته ودر صورت پیشگیری و درمان نکردن پیشرفت میکند و نخستین بار خودرا با عوارض جانبی که همان شکستگی استخوان و حتی گاهی مرگ است نشان میدهد. در حالیکه این بیماری ناتوان‌کننده، در مراحل اولیه قابل تشخیص، پیشگیری و درمان است.

پوکی استخوان بیماری‌اي است که با کاهش توده استخوانی و تغییر ساختمان میکروسکوپی استخوان، منجر به افزایش شکستگی استخوان و افزایش ریسک شکستگی «نه الزاماً بروز شکستگی» میشود.

خانم‌ ها بیشتر در خطر هستند

در سنین بالای ۵، ۰ سال ریسک شکستگی‌هاي شایع از پوکی استخوان در استخوان بالای پا، مهره‌هاي کمر و انتهای استخوان ساعد افزایش پیدا می کند که در خانم‌ها ۴، ۰ درصد ودر آقایان ۱، ۲ درصد است.مطالعات اولیه واحد استئوپروز مرکز تحقیقات روماتولوژی دانشگاه تهران نشان میدهد که متأسفانه دانسیته استخوان «تراکم استخوان» در ایرانیان نسبت به استاندارد‌هاي بین‌ المللی کمتر است.

به‌طوریکه در خانم‌ها این دانسیته در ستون فقرات ۵/۶ درصد و استخوان بالای پا ۴/۵ درصد پایینتر است ودر آقایان این کاهش در ستون مهره‌ها بطور متوسط ۸/۱، ۳ درصد ودر استخوان بالای پا ۶/۴ درصد است.

پوکی استخوان چگونه منجر به شکستگی می‌شود؟

حدود ۵ درصد زمین خوردگی‌ها منجر به شکستگی می شوند. مسلما استخوان‌هایي که استحکام کافی برای حفظ تعادل بدن را نداشته باشند، براحتی متعاقب نیرو‌هاي جزیی مثل زمین خوردن و یا سقوط از پله دچار شکستگی می شوند.

بهمین دلیل شایع ترین علت شکستگی‌هاي ناشی از پوکی استخوان، سقوط و زمین خوردن است. عواملی مانند موانع محیطی، نور کم، اختلال بینایی، فراموشی، استفاده از دارو‌هاي خواب‌آور در افزایش احتمال سقوط و شکستگی نقش دارند.

سیکل‌ های قاعدگی را کنترل کنید

در بین هورمون‌هاي زنانه استروژن عاملی است که باعث تحریک و جذب کلسیم از روده‌ها می شود و پروژسترون مانع از اثر ترکیبات کورتون‌دار بر بدن می شود و ترکیب استخوان‌سازی را بیشتر می کند.توده استخوانی در خانم‌ها به وضعیت سیکل‌هاي قاعدگی بستگی دارد.

شروع زودرس قاعدگی باعث افزایش توده استخوانی و تاخیر آن موجب کاهش توده استخوانی میشود.قاعدگی نامنظم کاهش توده استخوانی رابه دنبال دارد پس بازرسی سیکل‌هاي قاعدگی مرتب از ضروریات است.

چه عواملی ایجاد کننده پوکی استخوان هستند؟

– سن: با بالا رفتن سن، تراکم استخوان در هردو جنس بتدریج کاهش می یابد؛ به طوری‌كه از حدود ۴۰ سالگی نیم تا یک درصد درسال کاهش می یابد.

– جنس: پوکی استخوان در زنان بدلیل کم بودن توده استخوان و پدیده یائسگی شایع‌تر است. زنان در هر سنی ۴ تا ۵ برابر مردان دچار شکستگی استخوان می شوند.

– یائسگی و کاهش هورمون‌هاي جنسی: هورمون‌هاي جنسی نقش مهمی در استحکام استخوان‌ها دارند. بنابر این هر عاملی از جمله یائسگی که باعث کم شدن این هورمون‌ها شود پوکی استخوان را تسریع میکند.

– سابقه فامیلی: درصورت سابقه شکستگی در بستگان نزدیک «پدر، مادر، خواهر و برادر»، احتمال ابتلا به شکستگی تا دو برابر افزایش می یابد.

– نژاد و عوامل ارثی: نژاد آسیایی و افرادی که پوست و موی روشن دارند بیشتر در دسترس پوکی استخوان هستند.

– جثه بدنی: استخوان بندی ظریف و جثه کوچک‌تر موجب افزایش احتمال پوکی استخوان می شود.

– بیماری‌هاي همراه: برخی بیماری‌ها مانند بیماری‌هاي مزمن کبد و کلیه، دیابت نوع ۱، افزایش هورمون تیروئید و پاراتیروئید، اختلالات هورمون‌هاي جنسی، اسهال مزمن و اختلالات سوء جذب، بی‌اشت‌هایي عصبی، پیوند اعضا و برخی سرطان‌ها باعث افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان می شوند.

– مصرف داروها: مصرف طولانی مدت دارو‌هاي حاوی کورتون، دارو‌هاي ضد صرع و دارو‌هایي که برای درمان بیماری‌هاي تیروئید مصرف میشوند؛ موجب بروز پوکی استخوان می شود. این دسته دارو‌ها حتماً باید با تجویز دکتر ودر صورت نیاز با مکمل‌هاي دارویی مانند کلسیم و ویتامین «د» مصرف شوند.

– مصرف دخانیات و الکل: مصرف دخانیات شامل سیگار، قلیان، پیپ و چپق موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش وزن و تخریب هورمون‌هاي جنسی میشود که به تسریع پوکی استخوان می‌انجامد. مصرف الکل نیز با کم کردن فعالیت سلول‌هاي سازنده استخوان موجب پوکی استخوان میشود.

چگونگی پیشگیری از پوکی استخوان

– قرار گرفتن در دسترس نور مستقیم آفتاب به دریافت ویتامین «د» کمک می کند.

– از منابع کلسیم و ویتامین «د» به اندازه کافی در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

– از مصرف دخانیات به هر شکل «سیگار و قلیان» خودداری کنید.

– ورزش مستمر و مناسب را در برنامه زندگی خود بگنجانید.

– غلات، لبنیات، حبوبات، سبزی، ماهی و میوه را در رژیم غذایی خود بگنجانید. مصرف روزانه ۳ لیوان شیر یا ماست کم چرب «یا دو قطعه پنیر به جای هر لیوان شیر» می تواند کلسیم مورد نیاز روزانه بدن را تامین کرده به سلامت استخوان‌ها کمک میکند.

– از مصرف نوشابه یا قهوه خودداری کرده و دوغ کم نمک را جای گزین آن کنید. روزانه ۸-۶ لیوان آب بنوشید.

– ماهی‌ها، جگر و تخم مرغ منابع غذایی حاوی ویتامین «د» هستند. ازآن‌ها در برنامه هفتگی غذایی خود استفاده کنید.اگر قادر به انجام انواع ورزش‌ها نیستید حداقل سه بار در هفته به مدت ۳۰-۲۰ دقیقه پیاده روی کنید. پیاده روی بهترین جای گزین برای انواع ورزش‌ها جهت جلوگیري از پوکی استخوان است.

درباره بیماری پوکی استخوان و روشهای درمان آن | جلوگیري از پوکی استخوان