در اینبخش مهم ترین شهر هـای باستانی گم شده جهان رابه شـما معرفی میکنیم. شهر هـای بزرگ و معروفی در گذشته هاي دور وجود داشته اند کـه حالا خبری از انها نیست و گویی آب شده و بـه زیر زمین رفته اند، از نمونه هاي مشهور میتوانیم شهر آتلانتیس مشهور را نام ببریم، اما غیر از این شهر افسانه، شهر هـای مهم دیگری نیز هستند کـه در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد، با پارس ناز همراه باشید.
شهر گم شده باستانی فاناگوریا تقریباً 2550 سال پیش بنا شده اسـت و ساکنان آن در قرن دهم این منطقه را ترک کردهند. فاناگوریا بزرگ ترین شهر یونانی اسـت کـه در حال حاضر در خاک روسیه قرار دارد. دانشمندان هنوز نمی توانند دلیل فرار مردم راکه تمامی وسایل خود، پولها و تزئینات گرانبها را جا گذاشتند، توجیه کنند.
این شهر، تاریخ طولانی و پر فراز و نشیبی دارد و هم چنین ارتباطات تنگاتنگ و همه ی جانبهي سیاسی، اقتصادی و غیره با تمامی شهر هـای باستانی دریای مدیترانه داشت و عضو جدانشدنی این تمدن بـه حساب میآمد. دربخش بزرگی از این شهر، پهنهاي از قبرستان، ستونهاي مرمری بـهعنوان محافظ پایهي مجسمهها و تعداد زیاد مصنوعات، وجوددارد.
شهر باستانی شی چنگ کـه بـه «آتلانتیس شرق» معرف اسـت، شهری باشکوه و مرموزی از دوران امپراطوری چین اسـت. قدمت معماری بناهای این شهر بـه سلسلهي مینگ و چینگ برمیگردد. این شهر 40 متر زیر آبهاي دریاچهي کیاندائو قرار دارد کـه در استان ژجیانگ واقع شده اسـت.
درسال 1959 این شهر گم شده باستانی و دهکده مجاورش با برنامهاي از پیش تعیین شده برای ایجاد یک سد بـه زیر آب رفتند تا یک دریاچه مصنوعی و هم چنین یک نیروگاه تولید نیروی برق آبی راه اندازی شود. شهر شی چنگ بـه صورت معجزهآسایی دچار فرسایش چندانی نشده و ساختمانها، دیوارها و حتی جزئیات چوبی آن تقریباً دست نخورده و سالم باقیماندهاند.
باستان شناسان در اندیشه این مسئلهاند کـه چگونه این شهر از چنگال تخریب و فرسایش تدریجی جان سالم بـه در برده اسـت. گرچه درسال 2004 یک زیر دریایی با هزینه 6.4 میلیون دلار برای گشت و گذار توریستها دراین شهر ساخته شد اما هیچگاه مورد استفاده قرار نگرفت و متاسفانه هنوز هیچ امکانات غواصی برای گردشگران مهیا نشده تا از اینبخش باستانی دیدن کنند. امروزه این مکان بـه بهشتی رویایی برای غواصان تبدیل شده اسـت.
شهر تاریخی Thonis Heracleion، یکی از شهر هـای باستانی مصر یونان اسـت. این شهر کـه در رود نیل بنا شده بود، بدلیل شرایط نامناسب از لحاظ زمین شناسی بـه زیر آب رفت. شهر Thonis، حدود 1200 سال پیش از روی زمین محو شده و امروزه در زیر دریا در قسمت غربی خلیج ابولخیر مصر یافت شده اسـت.
دراین اکتشاف علاوهبر ساختار خود شهر، باقیمانده بیش از 64 کشتی کـه در بستر دریا دفن شده، سکههاي طلا و وزنههاي ساخته شده از برنز، تندیس غول پیکری بـه همراه چندین تندیس کوچکتر از خدایان مصر باستان، کتیبههایي از جنس سنگ کـه روی آن بـه زبان یونانی و زبان باستانی مصر حکاکی شده بود پیدا شد. چیزی کـه هنوز معلوم نیست، نحوهي غرق شدن این شهر در کف دریا اسـت.
کمی دورتر از ساحل اسکندریه، در زیر آبها چیزی قرار گرفته کـه گمان می رود قسمتی از قصر سلطنتی کلوپاترا بوده اسـت. گفته میشود کاخ کلوپاترا آخرین ملکهي سلسلهي پتولمیس در مصر بوده اسـت. محققان عقیده دارند کـه این محل درحدود 1600 سال قبل بـهوسیلهي زمینلرزه و بالا آمدن آب دریا بـه زیر آبها فرو رفته اسـت.
بیشتر حفاریها بر روی جزیرهاي غرق شده بنام «آنتیرهودوس» متمرکز اسـت کـه گفته میشود کلوپاترا در این جا قصری داشته اسـت. دراین حفاریها یک کشتی غرق شده کـه بـه خوبی حفظ شده و یک تکه سنگ گرانیت با نوشتههایي کـه پدر کلوپاترا، شاه پتولمی دوازدهم را معرفی می کند، پیدا شدهاند.
اشیا کشف شده هنوز در محل خود قراردارند چون دولت مصر قصد دارد یک موزهي زیردریایی بنا کند. باستان شناسان در زیر آبهاي ساحلی این شهر گم شده باستانی کـه امروزه بـه اسکندریه مشهور اسـت، تندیسها، ستونها، مجسمههایي از جانوران مرموز، معابد و زیربنای یک کاخ را کشف کردهاند کـه بنظر می رسد همه ی آن ها بـه کلوپاترا تعلق داشتهاند. بخش بیشتر این آثار یا از بین رفتهاند.
در سواحل مدیترانهاي یونان شهری کوچک بنام «اولوس» وجوددارد کـه سالیان سال پیش شهری با 40 هزار نفر جمعیت بوده اسـت. این شهر گم شده باستانی کـه بعنوان یک شهربازاری شناخته میشد بر اثر زمين لرزههاي مختلف و سیل بـه زیر آب رفت ولی هیچ وقت از ذهنها خارج نشد زیرا همیشه بقایای آن بـه اسانی قابل مشاهده بوده اسـت.
این شهر اینروزها بعنوان شهر غواصانی شناخته می شود کـه قصد دارند ساعتی را زیر آب در شهری باستانی باشند. شهر اولوئوس برخلاف دیگر شهر هـای جزیرهي کرات کـه روی سنگ بنا شده بودند، شهر اولوئوس روی شنهایي ساخته شده بود کـه ثبات چندانی نداشتند و سرانجام در اثر زمين لرزه بطورکامل مدفون شد.
سکونتگاه اصلی قوم لاپیتا، میکرونزی «Micronesid» و پلینزی «Polynesia» بودند کـه بعد از مستقر شدن در جزایر اقیانوس آرام، تعداد بسیاز زیادی سکونتگاه ساختند.
مشخص نیست کـه چـه تعداد روستای دیگر دراین جزایر وجود داشته اسـت، چرا کـه پس از چند قرن، سطوح آبی شدیدا متغیر اسـت و نقطهاي کـه زمانی خط ساحلی بوده، ممکن اسـت در حال حاضر مرکز یک جزیره باشد. کشف 4 هزار از تکه سفال در سواحل جزیر آپولو، نشان میدهد این منطقهاي کـه زیر آب مدفون شده از روستاهای لاپیتا اسـت.
خلیج کامبای یا خامبات بـهطور گستردهاي با استفاده از دستگاه سونار «ردیاب زیردریایی» مورد بررسی و کاوش قرار گرفته و پژوهشگران معتقدند هزاران ساخته دست بشر از جمله قطعاتی از سفال و دیگر وسائل خانگی در خلیج وجوددارد.
قدمت این شهر زیر آبی بـه 9500 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد، در صورتی کـه اگر این تاریخ صحت داشته باشد، بـه این معنی اسـت کـه این شهر زمانی ساخته شده بود کـه هیچکس تصور نمی کرد بشر قادر بـه ساخت چنین شهرهایي با این وسعت باشد.
دراین شهر جدید تکههاي سفالی، مهرههاي تزئینی و مجسمههایي با استخوان و دندان انسان از این شهر جدید، کشف شدهاند. این شهر گم شده باستانی بدلیل ذوب آخرین یخهاي عصر یخبندان و بالا آمدن سطح آب، زیر آب مدفون شد.
دریاچهي تیتیکاکا بـهعنوان پرارتفاعترین دریاچه کشتیرانی، اسرار زیادی را سالهاست در خود دارد هم چنین این دریاچه، پهنه آبی بسیار زیبایی اسـت کـه سواحل آن بین پرو و بولیوی تقسیم شده اسـت. این دریاچه بزرگتر از پورتوریکو بوده و دارای چندین جزیره اسـت کـه عده اي از آن ها خرابههاي دوره اینکا را در خود دارند.
سطح آب دراین جزیرهها بسته بـه فصل بـهطور متوسط 1.5 متر بالا و پایین می رود. می توانید با قایق بـه جزیره Taquile رفته و برای رسیدن بـه آثار تاریخی از 553 پله سنگی بالا بروید.
اخیرا گروهی از غواصان بنام “Akakor Geographical Exploring” بعد از 200 عملیات ناموفق و کاوش در خرابههاي داخل دریاچه، سرانجام ویرانههاي معبدی را یافتهاند کـه از زمان اینکاها باقیمانده اسـت کـه شامل اشیائی مانند، تکههاي طلا، مجسمههاي سرامیکی، بشقابهاي سنگی، استخوان انسان و حیوان، میشوند. براساس افسانههاي مردم اینکا عامل پیدایش تمام تمدن اینکاها، دریاچهي تیتیکاکا اسـت.
شهر باستانی اتلیت یام در فاصلهاي کمتر از 1.5 کیلومتری ساحل ودر نزدیکی شهر «هیفا» قرار دارد. این شهر گم شده باستانی تقریباً دستنخورده باقیمانده و باستانشناسان توانستهاند اسکلتهاي فراوانی رابه طور دست نخورده و سالم در درون قبرهای آن بیابند.
در مخازن گندم کشف شده از این شهر نیز بقایای شپشهاي گندم یافت شده اسـت. هم چنین ابزارهای سنگی و استخوانی بـه همراه دانهي گیاهان اهلی مانند کتان و جو دراین ناحیه کشف شدهاند.
شواهد نشان دهندهي جامعهاي اسـت کـه نه تنها متکی بـه ماهیگیری بوده بلکه حیوانات اهلی و کشاورزی هم در آن نقش بسزایی داشتهاند. قدمت این شهر گم شده باستانی کـه 40 هزار مترمربع وسعت دارد بـه 7000 سال پیش از میلاد مسیح بازمیگردد.
درسال هاي اخیر چندین کشف مهم باستان شناسی داشت کـه مهمترین این اکتشافات توسط باستانشناسان آمریکایی یافت شدهاند. از مهمترین رویداد هـای دنیای باستانشناسی می توان بـه کشف 400 لوح چوبی رومی در محل ساختمان جدید کمپانی بلومبرگ، اشاره کرد.
توت عنخ آمون، پسر فرعون مصر باستان کـه در سن 18 سالگی مرد و بعد ازآن بدنش در تابوتش آتش گرفت. محققان در دانشگاه پیسا در پلیتکنیک میلان «Milan Polytechnic, Pisa University» و موزه مصری در کاریو از طیفسنجی فلورسانس اشعه ایکس استفاده کردند تا ترکیب بـهکاررفته در خنجر را بدون آسیب زدن بـه آن دریابند.
گرچه در ظاهر فقط مـا در استفاده ازآن مهارت داشتهایم؛ فلز بـه کار رفته در تیغه آن دارای درصد زیادی نیکل، مقدار اندکی کبالت و فسفر و مواد دیگری اسـت کـه نشان میدهد مواد خام آن از منطقهاي دیگر آورده شده اسـت. محقق دنیل کوملی «Daniela Comelli» میگوید: تنها یک شهابسنگ بنام خارگا «Kharga» پیداشده کـه داری نیکل و کبالت می باشد و شاید با ترکیب خنجر همسان باشد.
این زانوها برای دههها دریک موزه ایتالیایی در دسترس دید عموم قرار داشتهاند اما باستانشناسان توجهی بـه آنها نداشتهاند. بتازگی گروهی از محققان بطور دقیق و گسترده، این یک جفت اندام 3200 ساله را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دادهاند و اعلام کردهاند کـه این اندام بـه ملکه نفرتاری تعلق دارند. نفرتاری مریموت یکی از زیباترین زنان مصر و ملکه فرعون رامسس بزرگ بود.
«دقت کنید کـه این ملکه با نفرتیتی کـه همسر فرعونن آخنآتن بود اشتباه گرفته نشود». برای آنکـه مشخص شود این یک جفت زانو بـه چـه کسی تعلق دارد، کارشناسان از سرتاسر جهان با انجام آزمایشاتی نظیر پوشش رادیوکربن، دیرین آسیبشناسی، ژنتیک، شیمی و مصرشناسی بـه این دستاورد مهم رسیدند. در آرامگاه این ملکه، صندلهاي او نیز یافت شدهاند کـه با استفاده از گیاهان، برگ درخت خرما و پاپیروس ساخته شده بودند.
این نوع صندلها در دوران نفرتاری بسیار مرسوم بودهاند. کارشناسان میگویند با توجه بـه اندازهگیریهاي صورت گرفته، مشخص شده کـه اندازه پاهای او براساس معیار ایالات امریکا، 9 بوده اسـت و این یعنی پاهای او از نظر اندازه کاملا با قد و هیکلش تناسب داشتهاند. البته عده اي از آزمایشات نیز موفقیت آمیز نبودهاند.
درسال 2016، دانشمندان با استفاده از سیتی اسکن توانستند با موفقیت صدای این مرد عصر حجری را بازسازی کنند. این کشف مهم باستان شناسی درسال 1991 در کوههاي آلپ اوتسال ودر مرز میان اتریش و ایتالیا یافت شد. نام این فرد از «اوتسال» همان منطقهاي کـه در آن یافت شد گرفته شده اسـت و کهنترین مومیایی طبیعی یافت شده در اروپا اسـت.
رونالد فاستوس، یکی از محققان این پژوهش و متخصص حنجره در بیمارستانی در بولزانو اظهار کرد کـه با توجه بـه در دست نبودن تعداد زیادی از اطلاعات مهم مرد یخی 5300 ساله امکان بازسازی دقیق صدای اصلی آنرا را ندارند اما با اندازهگیری طول مجرای صوتی و تارهای صوتی، آن ها موفق شدند صدای تقریبی مرد یخی را شبیهسازی کنند.
نتایج این پژوهش در روز 21 سپتامبر ودر جریان کنگرهاي بـه مناسبت بیست و پنجمین سالگرد کشف اوتسی نمایش داده شد. در چنین روزی بود کـه دو کوهنورد درسال 1991 مرد یخی 5300 ساله را پیدا کردند ودر طول این 25 سال دانشمندان مشغول بررسی این کشف مهم باستان شناسی بودند. بـه عقیده محققان اوتسی درحدود سال هـای 3300 قبل از میلاد میزیست.
بـهدنبال کاوشهاي باستانشناسی در منطقه کمبریج شایر انگلستان، دانشمندان بقایای یک مجتمع مسکونی و وسایل زندگی مردم در عصر برنز را پیدا کردهاند. 3 هزار سال پیش دراین محل، خانههاي مدوری روی سکوهای چوبی در مسیر رودخانهي قرار داشتند. بـه دنبال یک آتش سوزی، خانهها ویران شدند، آب روی سکوها را پوشاند.
و سرانجام آثار جالبی رابا خود نگه داری کرد کـه قدمت آن ها بـه هزار تا هشتصد سال پیش از میلاد، یا اواخر دوره برنز در بریتانیا میرسد. دانشمندان تصور میکنند با فرار ناگهانی مردم از آتش، وسایل انها بـه جا مانده اسـت. یکی از باستان شناسان در مورد این کشف مهم باستان شناسی میگوید:
29 شی کامل پیدا کردهایم کـه برای باستانشناسها بسیار جالب اسـت. اما جالبتر ازآن باقیماندههاي مواد غذایی اسـت کـه ساکنان موقع آتشسوزی و خراب شدن این منطقه در حال خوردن آن بودند؛ پدیدهاي بسیار کمیاب نه تنها در بریتانیا بلکه در اروپا اسـت. کاوشها از ماه اوت امسال در نزدیکی شهر پیتربورو در شرق انگلستان شروع شد کـه با مدفون شدن شهر پمپی درسال 79 پیش از میلاد مقایسه شده اسـت.
دانکن ویلسون مدیر یک موسسه تاریخ می گوید: بهترین قیاس تشبیهی بنظر مـن، مدفون شدن شهر پمپی زیر آتشفشان و فرار ناگهانی مردم از این بلای طبیعی اسـت، آن ها غذایشان را در ظرفهایشان بجا گذاشتند و بعضیها در همان لحظه مردند. هنوز خاطرجمعی نداریم ولی بقایای انسانی دراین محل پیدا کردهایم کـه در حال استخراج آن ها هستیم.