یائسگی زودرس یکی از مشکلاتی است که سراغ تعداد زیادی از خانمها میآید، برای اینکه از این عارضه دوری کنید باید از نظر خوراکی توصیه هاي زیر را عملی کنید. مطالعه جیدی که در انگلیس انجام شد نشان داد که خوردن غذا هاي خاص می تواند در به تاخیر انداختن یا سرعت بخشیدن به یائسگی مرتبط باشد.
خوردن حبوبات تازه مثل نخود سبز و لوبیا سبز و ماهی هاي چربی از قبیل سالمون، ساردین و ماهی خال خالی با تاخیر در شروع یائسگی مرتبط هستند در حالیکه مصرف کربوهیدرات هاي تصفیه شده مثل برنج و پاستا با شروع زودهنگام یائسگی در ارتباط هستند.
هنوز کاملا مشخص نیست که به تاخیر افتادن یائسگی خوب است یا بد. یائسگی زودرس با افزایش خطر بیماری هاي قلبی، پوکی استخوان و افسردگی همراه است ولی با این حال از زنان در مقابل سرطان هاي خاص از جمله سرطان سینه، آندومتر و تخمدان محافظت می کند.
زنان بطور کلی از 40 تا 65 سالگی ممکن است بطور طبیعی یائسه شوند یعنی بطور متوسط در سن 51 سالگی یک زن بطور طبیعی یائسه خواهد شد.محققان دریافتند که مصرف روزانه ماهی هاي چرب از جمله قزل آلا و شاه ماهی باعث تاخیر 3 ساله و مصرف روزانه حبوبات تازه باعث تاخیر 1 ساله یائسگی می شود. به علاوه دریافت بالای ویتامین B6 و روی از مواد غذایی نه از مکمل ها، به طول کلی باعث به تاخیر افتادن یائسگی می شود.
در مقابل مصرف زوانه کربوهیدرات هاي تصفیه شده حدود 1.5 سال یائسگی را جلو می اندازد.باید بدانید که بر اساس داده ها زنانی که هرروز میان وعده هایي ناسالم از قبیل چیپس و کیک و امثال آن مصرف میکردند تقریباً دو سال زودتر از همتایان خود یائسه می شوند. به علاوه زنان بدون فرزند که انگور و مرغ بیشتری میخورند دیرتر یائسه می شوند.
محققان احتمال می دهند که مواد خوراکی خاص از قبیل انگور، حبوبات و ماهی هاي چرب بدلیل محتوای آنتی اکسیدانی که دارند در بلوغ و آزاد سازی تخمک ها نقش داشته و شاید بهمین دلیل یائسگی رابه تاخیر میاندازند.
و کربوهیدرات هاي تصفیه شده با افزایش خطر مقاومت به انسولین باعث کاهش فعالیت همورمون هاي جنسی و افزایش سطح استروژن شده در نتیجه باعث افزایش تعداد چرخه هاي قاعدگی و سریعتر شدن تخمک گذاری ودر نتیجه یائسگی زودتر خواهند شد.
یائسگی دورهاي از زندگی زنان است که در آن عادت ماهیانهشان قطع میشود. در علم دکتری، این دوره به وقتی اطلاق میشود که پریود 12 ماه پیاپی اتفاق نیفتاده باشد. علائم یائسگی طبیعی بهطور میانگین در سن 51سالگی ظاهر میشوند. گاهی اوقات بهخاطر بیماری، عوامل ژنتیک یا جراحی یائسگی زودتر اتفاق میافتد که آنرا یائسگی زودرس می نامند. زمان یائسگی طبیعی در بین زنان مختلف میتواند کاملا متفاوت باشد.
یکی از دلایل دکتری یائسگی زودرس نارسایی زودرس تخمدان است.دلایل دیگر یائسگی زودرس شامل آسیبدیدگی تخمدانها بهخاطر شیمیدرمانی یا پرتودرمانی یا برداشتن تخمدانها با جراحی هستند.علائم یائسگی زودرس اختلالات خلق، خشکی واژن، تغییراتی در هوش، گرگرفتگی، کاهش میل جنسی و اختلالات خواب را شامل می شوند.
آزمایشات تشخیصی وجود دارند که میتوانند سطح بالای هورمون محرک فولیکول «FSH» و سطح استرادیول پایین را نشان دهند.هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند یائسگی زودرس را متوقف کند یا ازآن جلوگیري کند.هورمون درمانی و سایر درمانها می توانند علائم یائسگی زودرس را کاهش دهند.یائسگی زودرس می تواند باعث مشکلاتی مانند ناباروری و افزایش خطر پوکی استخوان شود.
همان طور که قبلا ذکر شد، یائسگی زودرس یعنی یائسگی قبل از 40 سالگی. یکی از دلایل این نوع یائسگی مشکلی بهنام نارسایی زودرس تخمدان است. ازنظر علمی نارسایی زودرس تخمدان و یائسگی زودرس یکی نیستند. در نارسایی زودرس تخمدان، تخمدانها قبل از 4۰ سالگی از کار میافتند.
زنانی که نارسایی زودرس تخمدان دارند ممکن است پریود داشته باشند، ولی این زنان طبق معمول نابارور هستند. نارسایی زودرس تخمدان طبق معمول با نارسایی اولیهي تخمدان همراه می شود. نارسایی زودرس تخمدان هم طبق معمول با علائم یائسگی زودرس همراه میشود.
یکیدیگر از دلایل یائسگی زودرس درمانهاي سرطان و سایر بیماریهایي است که نیازمند شیمیدرمانی یا پرتودرمانی روی لگن هستند. این درمانها می توانند به تخمدانها آسیب برسانند و باعث نارسایی آن ها شوند.
یکیدیگر از دلایل این نوع یائسگی این است که بهخاطر غدههاي خوشخیم یا بدخیم هردو تخمدان با جراحی برداشته شوند. جراحی برداشتن رحم فقط باعث میشود خون ریزی ماهیانهي پریود قطع شود که این خود یکی از علائم یائسگی زودرس است. دراین مورد تخمدانها همان گونه هورمونهاي لازم را ترشح می کنند.
سایر دلایل معمول یائسگی زودرس، مواد مخدر، بیماریهاي مزمن، تومورهایی در هیپوفیز و هیپوتالاموس، اختلالات روانی و سایر بیماریهاي نادر و ناشناخته است.از هر ۱۰۰۰ زن بین ۱۵ تا ۲۹ ساله یکی از آن ها زودتر از موعد دچار یائسگی می شوند. همچنین از هر 1۰۰ زن بین 30 تا 39 سال یکی از آن ها دچار این نوع یائسگی میشوند. این مشکل می تواند به عوامل ژنتیک «ارثی»، بیماریهایي مانند بیماریهاي خودایمنی،
بیماری تیروئید، عفونتهاي ویروسی، اختلالات هورمونی و اختلالات تغذیه مربوط باشد. احتمال ابتلا به یائسگی زودرس در زنانی بیشتر است که سابقهي خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند.زنانی که برای درمان سرطان و سایر بیماریها، از طریق جراحی، اندامهاي زنانه را برداشتهاند، بیشتر درمعرض خطر ابتلا به یائسگی هستند.
نشانهها و علائم یائسگی زودرس درست مانند علائم یائسگی هستند. این علائم شامل این موارد میشوند:
نوسانات خلقی؛
خشکی واژن؛
تغییراتی در هوش و حافظه؛
گرگرفتگی؛
کاهش میل جنسی؛
اختلالات خواب؛
اضافهوزن؛
تعریق در خواب؛
درد واژن هنگام رابطه جنسی.
آزمایش خاصی برای تشخیص قطع دورههاي قاعدگی وجود ندارد. ولی گاهی اوقات زنان کمکم دچار علائم پریودهای نامنظم و یائسگی می شوند. ممکن است این زنان برای آزمایش کارکرد تخمدانها هم اقدام کنند. برای مثال آزمایش بارداری برای خاطرجمعی از باردارنبودن تجویز می شوند. آزمایش برخی بیماریهاي تیروئید برای تشخیص علت قطعشدن دورهي قاعدگی انجام می شود.
بهعلاوه، آزمایش خون برای اندازهگیری سطح هورمون تحریک فولیکول «FSH» انجام می شود. این اندازه نشان دهندهي نزدیکی به یائسگی و وضعیت عملکرد تخمدانها است. FSH تخمدانها را تحریک می کند که استروژن تولید کنند. بنابر این وقتی سطح استروژن در بدن کاهش پیدا میکند سطح هورمون FSH بالا میرود. برای تشخیص یائسگی سطح هورمون FSH باید بالاتر از ۴۰ واحد در هر میلیلیتر باشد.
حتی سطحهاي هورمون تخمدان، مانند استرادیول، هم ممکن است سنجیده شوند. سطح پایین این هورمون «کمتر از ۳۲ پیکوگرم در هر میلیگرم» می تواند نشان دهندهي یائسگی باشد.
هیچ درمانی وجود ندارد که از یائسگی زودرس پیش گیری کند یا آنرا از بین ببرد، ولی زنانی که به یائسگی رسیدهاند، روشهایي برای درمان دارند که میتوانند علائم یائسگی را کاهش دهند.
انواع درمان برای از بین بردن علائم
هورموندرمانی: هورموندرمانی «HT یا استروژندرمانی، ET» در انواع مختلف دردسترس است. این انواع شامل قرص، برچسب، اسپری پوستی، ژل و کرم می شوند. درمانهاي هورمونی موضعی هم برای استفادهي داخل واژن استفاده می شود.
HT/ET مؤثرترین روش برای بازرسی علائمی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن است. ولی چون HT/ET خطراتی مانند حمله قلبی، سکته مغزی و سرطان سینه را هم برای سلامتی بههمراه دارد، مختصصان پیشنهاد می کنند،
بیماران از کمترین میزان مؤثر هورموندرمانی برای کوتاهترین مدتزمان برای بازرسی علائم استفاده کنند.قرص هاي ضد بارداری خوراکی نوعی از HT است که گاهی اوقات برای ازبینبردن علائم یائسگی بهکار میرود.داروهای ضد افسردگی: بازدارندههاي منتخب سروتونین «SSRIها» داروهای مرتبطبه علائم یائسگی هستند. تحقیقات نشان میدهند که این داروها در درمان گرگرفتگی بیش از ۶۰ درصد افراد مؤثر هستند.
ژلها، کرمها و روانکنندههاي غیرهورمونی می توانند خشکی واژن را از بین ببرند.فناوری باروری آزمایشگاهی: در برخی موارد، بیمار مبتلابه یائسگی زودرس میتواند با استفاده از تخمک اهدایی باردار شوند.
زنان مبتلابه یائسگی زودرس با مشکل ناباروری مواجه هستند. این مشکل میتواند باعث اضطراب و افسردگی دراین زنان شود.سطح پایین استروژن همچنین میتواند در برخی زنان باعث پوکی استخوان هم شود. زنان مبتلابه یائسگی زودرس مدت زمان بیشتری در زندگی خود با کمبود استروژن مواجه هستند.
این کمبود باعث می شود تراکم استخوان انها پایینتر بیاید. این زنان میتوانند با استفاده از مکمل هاي غذایی کلسیم و ویتامین D، استفاده از غذا هاي سرشار از کلسیم و ورزش برای کاهش وزن این مشکل را برطرف کنند.
ادامهي زندگی زنان مبتلابه یائسگی زودرس بدلیل ایجاد یائسگی بستگی دارد. اگر یائسگی زودرس بهخاطر جراحی یا درمان سرطان بهوجود آمده باشد، ادامهي زندگی بهدلیل اصلی این درمانها بستگی دارد. همان طور که ذکر شد زنانی که بهخاطر نارسایی زودرس تخمدانها و یا دلایل ناشناخته به یائسگی
زودرس مبتلا میشوند، درمعرض خطر پوکی استخوان هم هستند. امکان اینکه این زنان در هنگام پیری به بیماریهاي قلبی و عروقی مبتلا شوند، بیشتر است. البته باید تحقیقات بیشتری دراین زمینه انجام شوند.
مواد خوراکی برای پیشگیری از یائسگی زودرس | با این مواد غذایی از یائسگی پیش گیری کنید