اگر به کسیت تخمدان مبتلا هستید حتماً از دردهای گاه و بیگاه در ناحیه شکم رنج میبرید. ما امروز پیشنهادهایی درباره درمان این بیماری داریم.براي خانمها شنيدن اسم كيست، تازگي ندارد.
اغلب آن ها كيست سينه و تخمدان را تجربه ميكنند و حتي كساني كه خودشان تا به حال ردي از كيست تخمدان را در سونوگرافيهایشان نديدهاند، حتماً شكايت زنان ديگري كه از اين مهمان ناخوانده شكايت ميكنند را شنيدهاند.
اگرچه كيستهای تخمدان اغلب خوش خيم و بيدردسر هستند و با تجويز قرصهای پيشگيري از بارداري كنترل ميشوند اما تخمدانهايي كه كيستساز هستند، مدتي بعد از درمان باز كيست ديگري ميسازند و اين ماجرا سالها ادامه پيدا ميكند.
سودابه بيوس، كارشناس مامايي، كارشناس اخلاق پزشكي و مدرس طب سنتي در دانشكده طب سنتي دانشگاه تهران علت اصلي پيدا شدن كيستهای تخمدان را انتخاب سبك زندگي نادرست ميداند و عوامل بروز کیست تخمدان را از دیدگاه طب سنتی بررسی میکند.
از نظر طب سنتي چهار علت عمده باعث تشكيل كيست در تخمدان ميشود كه ممكن است كسي تحت تاثير يكي از اين عوامل و شخص ديگري تحت تاثير هر چهار عامل دچار كيست شده باشد. چاقي، غلظت خون، برودت و رطوبت چهار علت اساسي به وجود آمدن كيست تخمدان هستند.
چاقي
انباشته شدن مواد زائد در بدن، باعث به وجود آمدن انواع بيماريها ميشود. در بدن افراد چاق مواد زائدي كه اطراف رحم جمع ميشوند، مانع خونرساني درست ميشوند و عملكرد رحم را مختل ميكنند؛ درنتيجه نظم قاعدگي به هم ميخورد و كيست در تخمدان تشكيل ميشود.
به همين دليل چاقي يكي از عوامل اصلي ناباروري است ودر برخي موارد حتي درصورت باردار شدن فرد، احتمال سقط جنين بالا ميرود. بنابراين اگر چاق هستيد، قبل از امتحان هر روش درماني ديگري، بايد حتماً فكري به حال اضافه وزنتان بكنيد.
چاقي را دور بزنيد
براي لاغر شدن لازم نيست انواع رژيمهای عجيب و غريب هفت روزه و چهل روزه را امتحان كنيد؛ فقط كافي است كمي خوددار باشيد و به پرخوري نه بگوييد.
* تا گرسنه نشدهايد، سراغ غذا نرويد. هرقدر هم به نظرتان خوشمزه بيايد، به دردسرهاي اضافه وزن نميارزد.
* قبل از سير شدن كامل دست از غذا خوردن بكشيد. قرار نیست گرسنه بمانيد ولي لازم هم نيست بيش از حد بخوريد.
* خودتان بهتر از هركسی اندازه گرسنگي و سيري دستتان است؛ پس با خودتان صادق باشيد.
* همراه غذا سالاد و ترشي نخوريد؛ چون شما رابه بيشتر خوردن تشويق ميكنند.
* حتماً در طول روز فعاليت جسماني داشته باشيد. قرار نيست هر وقت دوست داشتيد، ورزش كنيد؛ بايد براي ورزش برنامه روزانه منظمي داشته باشيد و طبق آن برنامه عمل كنيد؛ منظور از تحرك روزانه اين است كه بدن خسته شود و عرق كند.
در بدن يك فرد كاملا سالم، خون از قلب و از راه رگها به تمام اعضا ميرسد. چاقي يا به تعبير طب سنتي مواد زائد زيادي كه در بدن وجوددارد، عمل خونرساني رابا كندي يا اختلال مواجه ميكند. وقتي به عضو يا بافتي خون نرسد، صدمه ميبيند. در محيط اطراف رحم فرد چاق، مواد زائد مانع خونرساني ميشوند
و عملكرد تخمدان مختل ميشود. افرادي كه مواد سودازا مصرف ميكنند، بيشتر در دسترس غلظت خون قراردارند و احتمال مبتلا شدنشان به كيست تخمدان افزايش پيدا ميكند. كساني كه بعد از غذا ميخوابند يا كساني كه زياد عطر، ادكلن، اسپري، دئودورانت و صابونهايي كه در تهيه انها الكل به كار رفته را استشمام ميكنند هم از اين خطر دور نيستند. گذشته از اين نفس كشيدن در هواي آلوده هم خطر غلظت خون را بيشتر ميكند.
* از ادويهجات رقيقكننده خون در طبخ غذا استفاده كنيد. زعفران، دارچين، پونه و زنجبيل خاصيت رقيقكنندگي دارند.
* غذاهايي بخوريد كه باعث قاعدگي ميشوند. نخودآب بخوريد. از يک شب قبل نخود را خيس كنيد و چند بار آبش را عوض كنيد تا نفخش گرفته شود. چهار ليوان آب روي نخود بريزيد و بگذاريد خوب بپزد. وقتي اندازه يك ليوان از آب نخود باقي ماند، آب رابه كاسهای منتقل كنيد و نخود و پياز رابا روغن زيتون يا روغن كنجد تفت دهيد. به نخود و پياز ادويهجات گرم بزنيد، سپس آب غليظ نخود را روي آن بريزيد. نخود آب از غذاهايي است كه باعث ميشود خون به تخمدان برسد.
* گوشت گاو، گوشت مانده، گوشت خشك و گوشت شتر نخوريد.
* عدس، كلم و پنير كهنه نخوريد.
* ماهي شور و ماهي تن مصرف نكنيد. مضاف بر اينكه سودازا هستند، كنسروها مواد نگهدارنده دارند و نبايد مصرف شوند.
* بعد از صرف غذا سعي كنيد فعاليت سبك و مختصري داشته باشيد.
برودت
برودت همان طور كه از اسمش برميآيد، حالت سردي بدن است. عامل اصلي برودت، مصرف خوراكيهايي است كه طبع سردي دارند. نكته ديگري كه آنرا تشديد ميكند، روش نادرست غذا خوردن است. مثلاً فردي هنگام خوردن غذاي گرم، يك ليوان آب يخ ميريزد و مينوشد، يا ماست و سالادي كه در يخچال بوده را ميل ميكند
که این به سلامتش صدمه جدي وارد ميكند. باتوجه به سبك زندگي نادرست امروزي، فستفود به خوراك محبوب خانوادهها تبديل شده که يكي از منابع اصلي برودت هستند كه بايد بهشدت از خوردنشان پرهيز كنيد. طبق معمول همراه فستفود مقدار زيادي سس هم مصرف ميشود كه صدمه را تشديد ميكند.
برودت را دور بزنيد
* به هيچ وجه فستفود نخوريد.
* از انواع سس شامل سس مايونز، سس خردل، سس كچاپ و. . . استفاده نكنيد.
* مصرف زياد از حد شير، برنج، دوغ و ماست حالت سردي ايجاد ميكند.
* در تهيه و طبخ غذا از ادويهجات گرم مثل دارچين، زيره، زعفران، هل، ميخك و رازيانه استفاده كنيد.
رطوبت
يکسري از مواد خوراكي حاوي رطوبت هستند و خوردن انها باعث ايجاد حالت تري ميشود. هر ماده طبيعي كه آبدار باشد، اين خاصيت را دارد. همچنين از نظر طب سنتي رطوبت يكي از عوامل اصلي ابتلا به چاقي است. بعضيها ميگويند «هوا هم كه ميخورم، چاق ميشوم!» پر بيراه نميگويند؛
چون هواي زيادي خنك هم باعث ايجاد رطوبت و چاقي ميشود. كمتحركي هم ميتواند رطوبت ايجاد كند. افرادي كه در طول شبانهروز از مواد خوراكي حاوي رطوبت استفاده ميكنند، استعداد بيشتري براي جذب رطوبت دارند. كساني كه مواد آبكي زيادي مصرف ميكنند، يعني علاوه بر اينكه براي رفع تشنگي آب مينوشند، از انواع آب ميوهها و نوشابهها هم نميگذرند و آن ها را هم مينوشند در دسترس اين خطر قراردارند.
* دمنوش و عرق پونه مصرف كنيد.
* دارچين مصرف كنيد. ميتوانيد چوب دارچين را در ليوان آب بيندازيد، يا يك قاشق چايخوري پودر دارچين و عسل را يك بار صبح و يك بار شب ميل كنيد.
* دمنوش زنجبيل ميل كنيد.
* تركيب پودر دارچين، زنجبيل و عسل بسيار مفيد است. سعي كنيد از اين تركيب استفاده كنيد.
* هرروز ورزش كنيد.
براي خانمها هر گونه بينظمي در قاعدگي نوعي هشدار به حساب ميآيد. از طرفي وقتي ابتلا به كيست تخمدان شايع باشد، اولين احتمال رابه وجود كيست تخمدان ميدهيم. كيست تخمدان اغلب در كميت و كيفيت قاعدگي خودش را نشان ميدهد.
1. ممكن است قاعدگي فردي كه دچار اين مشكل شده بهطور كل قطع شود و هر چند ماه يك بار اتفاق بيفتد يا اينكه احتمال دارد تعداد روزهاي قاعدگي بسيار كم شود يا خوني كه از دست ميرود، بسيار ناچيز باشد. درصورت مشاهده اين تغييرات براي تشخيص دقيقتر به متخصص زنان مراجعه كنيد.
2. امكان دارد نشانههای ديگري هم در كنار بينظمي در قاعدگي مشاهده شود؛ مثل روييدن موهاي زائد روي چانه، جوش زدن صورت، بيشتر شدن لكهای صورت يا ديدن لكههای قهوهای در ناحيه زير بغل و روي كشاله ران، ناباروري، ديرباروري و… که همه ی از نشانههايي هستند كه ميتوانند از وجود كيست تخمدان خبر دهند.
3. براي كنترل وضعيت كيست تخمدان، بايد وضعيت قاعدگي رابهطور دقيق كنترل كنيد تا متوجه تغييرات شويد. اما براي تشخيص بيماري، به مشاهده اين نشانهها اكتفا نميشود و درنهايت با انجام سونوگرافي بهطور قطع مشخص ميشود كه فرد دچار كيست تخمدان شده يا نه و البته اندازه كيستهای او و موقعيتشان به چه صورت است.
چي بخورم؟ چي نخورم؟
فرد مبتلا به كيست، بايد هر چه سريعتر درمانش را پيگيري كند. اولين و مهم ترين قدم، اصلاح روش تغذيه است. بعضي افراد نقش خوراكيها را در درمان اين بيماري جدي نميگيرند و ترجيح ميدهند، قرص بخورند و درمان شوند؛ درحاليكه بسياري از خانمهای مبتلا به كيست، صرفا با استفاده از اين طريق خودبهخود و بدون نياز به مصرف قرصهای پيشگيري از بارداري كيستشان درمان شده است.
* غذاهايي كه مواد نگهدارنده دارند، نخوريد. غذاهايي كه در كارخانهها تهيه ميشوند مثل انواع كنسروها براي ماندگاري بيشتر، حاوي مواد نگهدارنده هستند. آب معدنيها هم جزء همين دسته خوراكيهای ممنوعه هستند.
* غذاهاي غليظ نخوريد. پيتزا، الويه، هليم، آش رشته، ماكاروني، لازانيا، كله پاچه، حلوا، شيريني تر، موز، انبه و لوبيا جزء غذاهاي غليظ به شمار ميروند.
* شير، ميوه و تنقلات رابه هيچ وجه باهم نخوريد؛ چون هضم هم زمانشان بسيار دشوار است. پس با شيرموز يا شيرپسته خوردن خودتان را تقويت نكنيد.
* هضم گوشت توسط دستگاه هاضمه يا همان دستگاه گوارش 12 ساعت طول ميكشد؛ بنابراين اگر گوشت خوردهايد، بايد بيشتر صبر كنيد.
* خودتان رابه خوردن سكنجبين عادت بدهيد. سكنجبين را ميتوانيد همراه سركه و شكر يا همراه سركه و عسل ميل كنيد.
* غذاهايي را كه طبع سرد و بلغم دارند، نخوريد. بايد ماست، دوغ، خيار، گوجه فرنگي، برنج، ماهي، كدو، كاهو، كيوي، گيلاس، هلو و آلو را از برنامه غذاييتان حذف كنيد.
* اگر اصرار داريد اين مواد را مصرف كنيد، حتماً آن ها رابا مصلح بخوريد. ادويهجات گرم و خشك، مصلح خوراكيهای سرد هستند. عسل، زعفران، زيره، زنجبيل، سياه دانه، هل، دارچين، نعناع و زنیان تا حد زيادي از ضرر این مواد ميكاهند.
* همراه غذا ماست يا سالاد نخوريد. نيم ساعت بعد از غذا ميتوانيد تنها يكي از اينها را ميل كنيد.
* همراه غذا ميتوانيد سبزي خوردن، زيتون پرورده با رب انار ميل كنيد.
علائم دستگاه تولید مثل
درد لگنی، درد هنگام رابطه جنسی یا تغییرات در دوران قاعدگی از علائم کیست تخمدان است که دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار میدهد. از آنجایی که کیست تخمدان می تواند به تخمدان یا دیگر ارگانهای اطراف فشار وارد کند، درد لگنی میتواند نشانهای از وجود کیست تخمدان باشد.
در صورتی که کیست تخمدان در ساختارهای اطراف خون ریزی کند، درد لگنی ممکن است شدیدتر و خیلی ناگهانیتر شروع شود. در طول رابطه جنسی، ممکن است فشار به کیست تخمدان یا رحم موجب درد در طول یا بعد از رابطه جنسی شود.
فشار کیست تخمدان به تخمدانها یا رحم ممکن است موجب تغییراتی در چرخه قاعدگی شود. این تغییرات شامل عدم وقوع عادت ماهیانه، دورههای قاعدگی خیلی دردناک یا خون ریزیهای خیلی شدید قاعدگی است.
فشار به مثانه با رشد کیست تخمدان ممکن است رخ دهد. یکی از نشانه های کیست تخمدان اشکال در تخلیه کامل مثانه است. این حالت زمانی ایجاد میشود که یک کیست تخمدان بزرگ در مسیر جریان ادرار به مثانه باشد که در نتیجه آن افزایش دفعات نیاز به تخلیه ادرار رخ می دهد. اشکال در تخلیه کامل مثانه می تواند منجر به عفونت های دستگاه ادراری و دیگر شرایط مرتبط شود.
به دلیل نزدیکی ارگانهای لگنی به بعضی از اندامهای گوارشی ممکن است کیست تخمدان علائم گوارشی ایجاد کند. این علائم شامل تهوع، استفراغ و اشکال در حرکات دستگاه گوارش است که به دلیل فشار ناشی از کیست تخمدان بزرگ به رکتوم و ارگانهای اطراف در لگن ایجاد میشود.