مرلین مونرو بازیگر و مدل سرشناس هالیوود بود که در زمان زندگی و فعالیت هاي هنری اش یکی از معروف ترین انسان هاي روی کره زمین محسوب می شد و حال هم بعد از مرگش هنوز پر در آمد محسوب میشود. نام اصلی مونرو، نورما جین مورتنسن بود. وی در لس آنجلس بدنیا آمد و سومین فرزند گلادیس پرل بیکر «مونرو» بود. گلادیس به خاطر ابتلا به اسکیزوفرنی قادر به نگه داری از دخترش نبود.
مونرو در کودکی به چندین خانوادۀ کشاورز و مدتی هم به یک یتیمخانه سپردهشد. در 16 سالگی، وادارشد بین برگشتن به یتیمخانه و ازدواج، راه دوم را انتخابکند. در ژوئن 1942، با پسر همسایه به نام جیمز دوئرتی ازدواج و سپس ترک تحصیل کرد. در 1943، همسرش به ناوگان بازرگانی فراخواندهشد. پس ازآن، شروع بکار در کارخانۀ مهماتسازی کرد.
در اواخر سال 1944، مونرو با دیوید کانور آشنا شد که برای گرفتن عکسهاي روحیهبخش از زنان کارگر به کارخانه رفتهبود. او کار را رها کرد تا با کانور بعنوان مدل کار کند. در 1945، با یک آژانس مدلینگ قرارداد بست. مو هاي قهوهاي مجعدش را صاف و بلوند کرد تا کار بیشتری به دست بیاورد. وی در کار خود بسیار جاهطلب و سختکوش بودو در آغاز سال 1946، عکسهاي تبلیغاتی او روی جلد 33 مجله چاپ شدهبود.
مدیر آژانس ترتیبیداد تا او در ژوئن 1946، با یک آژانس بازیگری قرارداد ببندد. تهیهکنندهاي از توئنتیث سنچری فاکس از او تست بازیگری گرفت. داریل زانوک برای اینکه مونرو با استودیوی حریف آن ها کار نکند، حاضر شد قرارداد شش ماهه با او ببندد. در آنجا نام هنری مرلین مونرو برای او انتخابشد. در سپتامبر 1946، او از دوئرتی طلاقگرفت.
مونرو در طول ماههاي اول قراردادش هیچ فیلمی بازینکرد ودر عوض روزها رابه یادگیری بازیگری، آوازخوانی و رقص میگذراند. قراردادش در فوریۀ 1947 تمدید شد و چند نقش جزئی به دستآورد.
در مارس 1948 با کلمبیا پیکچرز قرارداد بست. دراین استودیو، مو هاي وی را روشنتر کردند و به رنگ بلوند پلاتینی درآوردند. تنها فیلم او در کلمبیا، موزیکال کمهزینۀ «دختران گروه کُر» «1948» بود.
بعد از ترک کلمبیا، جانی هاید نایبرئیس آژانس استعدادیابی از او حمایت کرد. او نقش کوچکی برای مونرو در «عاشق پیشه» «1950» کار برادران مارکس فراهمکرد. او در دو فیلم تحسینشدۀ «جنگل آسفالت» و «همه ی چیز دربارۀ ایو» در نقشهاي کوچک ظاهر شد.
بعد از موفقیت مونرو دراین نقشها، هاید در 1950، برای قراردادی هفت ساله با توئنیث سنچری فاکس مذاکرهکرد. به گزارش پارس ناز در 1951، او نقشهاي مکمل در فیلمهاي کمهزینه بازیکرد: در درام «داستان شهر» و سه کمدی تقریبا موفق «به همان جوانی که حسمی کني»، «آشیانۀ عشق» و «بیا قانونیاش کنیم».
وی برای این نقشها نقدهای مثبتی دریافتکرد. مونرو برای پیشرفت بیشتر در مهارتهای بازیگری اش مربی بازیگری گرفت.
در دومین سال قرارداد با فاکس بود که اسم مونرو در بالای لیست بازیگران قرارگرفت. در 1952، در دو درام پرفروش ظاهر شد. اولی فیلم «برخورد در شب» فریتز لانگ بود که در آن نقش کارگر کنسروسازی را بازی کرد.
او مدتی را در کنسروسازی گذراند تا برای بازی دراین نقش آمادهشود و نقدهای خوبی برای عملکرد خود دریافتکرد. فیلم دوم تریلر «به خودت زحمت در زدن نده» بود که او نقش یک پرستار بچۀ روانپریش را داشت.
سه فیلم دیگر او در 1952، «ما متأهل نیستیم!»، «تجارت میمون» و «خانۀ پر اُ هنری»، بازهم همان نقشهاي کمدی زن جذاب رابه او دادند.
مونرو در 1953 در سه فیلم ظاهر شد که وی را یکی از بازیگران پولساز هالیوود تبدیلکرد. فیلم نوآر تکنیکالر «نیاگارا» که در آن وی نقش زنی اغواگر را داشت که نقشۀ قتل همسر خود «جوزف کاتن» را می کشید، در میان تماشاگران بسیار محبوب شد و فروش آن از 6 میلیون دلار گذشت.
دومین فیلم آن سال، موزیکال کمدی «آقایان بلوندها را ترجیح میدهند» شخصیت سینمایی “بلوند احمق” وی را تثبیتکرد.به گزارش پارس ناز او و جین راسل، نقش دو دوست هنرپیشه را بازی کردند. فیلم به یکی از پرفروشترین فیلمهاي سال تبدیلشد و منتقدان بازی مونرو را تحسینکردند.
سپس، در «چگونه می توان با یک میلیونر ازدواجکرد» با بتی گریبل و لورن باکال همبازیشد. او نقش مدل سادهلوحی را داشت که با دوستانش به دنبال پیدا کردن شوهر پولدار بودند. این فیلم باوجود نقدهای متفاوتی که دریافتکرد، پرفروشترین فیلم مونرو تا آن زمان بود. او در 1953 و 1954 در لیست 10 ستارۀ برتر پولساز قرارگرفت.
با اینکه مونرو یکی از بزرگترین ستارههاي فاکس بود، قرارداد او از سال 1950 تغییر نکردهبود، یعنی خیلی کمتر از دیگر ستارههاي همتراز خود دست مزد میگرفت و نمیتوانست فیلمها و همکاران خودرا انتخابکند. او از نقشهاي تکراری خود نیز خسته شدهبود. زمانی که حاضرنشد دریک کمدی موزیکال دیگر به نام «دختری با لباس صورتی» بازیکند، استودیو وی را در ژانویۀ 1954 تعلیقکرد.
در 14 ژانویه، او با جو دیماجیو، بازیکن بیسبال، ازدواج کرد. در ماه مارس، با استودیو توافق کرد تا قرارداد جدیدی امضا کنند و نقش اول اقتباس سینمایی از نمایشنامۀ «خارش هفت ساله» رابا پرداخت اضافی 100.000 دلار بازیکند.
نخستین فیلم او بعد از بازگشت به فاکس، موزیکال هیچ شغلی مثل نمایش نیست» بود. در سپتامبر 1954، فیلم برداری خارش 7 ساله آغازشد و او روبروی تام ایوِل قرارگرفت. در اکتبر همان سال، از دیماجیو جداشد. فیلم یکی از پرفروشترین فیلمهاي سال 1955 شد. مدتی بعد از فاکس جدا شد، چون این استودیو به تعهدات خود عمل نکردهبود.
درسال 1955، در کلاسهاي متد اکتینگ زیر نظر لي استراسبرگ در اکتورز استودیو شرکتکرد. همچنین به توصیه استراسبرگ، روانکاوی را شروعکرد. در پایان سال مونرو و فاکس قرارداد هفتسالۀ دیگری برای چهار فیلم تنظیمکردند.
مونرو در 29 ژوئن با آرتور میلر نویسنده ازدواجکرد. ایستگاه اتوبوس نخستین فیلمی بود که او بعد از قرارداد جدید، برای بازی انتخابکرد. او نقش خواننده سادهاي را داشت که در آرزوی ستاره شدن بود. این فیلم پرفروش شد و نقدهای خوبی نیز دریافتکرد. مونرو جایزۀ گلدن گلوب بهترین بازیگر زن را دریافتکرد.
در اوت 1956، او نخستین فیلم مستقل کمپانی خود MMP را آغازکرد؛ در «شاهزاده و دختر هنرپیشه» لارنس الیویه کارگردان و بازیگر نقش شاهزاده بود. فیلم باوجود اختلافات زیاد بین مونرو و الیویه به موقع تمامشد، با نقدهای متفاوت روبهروشد و تماشاگران آمریکایی استقبال خوبی ازآن نکردند. در عوض، در اروپا محبوبتر بودو مونرو جایزۀ دیوید دی دوناتللو و کریستال استار را دریافتکرد.
در ژوئیۀ 1958، بازی در «بعضیها داغش را دوستدارند» را درکنار تونی کرتیس و جک لمون به کارگردانی بیلی وایلدر آغازکرد.سایت پارس ناز این فیلم نیز باوجود مشکلات زیاد در طول فیلم برداری، موفقیت تجاری و انتقادی بهدستآورد و مونرو یک جایزۀ گلدن گلوب دیگر به دست آورد.
در فیلم بعدی، «بیا عشق بورزیم» نقش بازیگری را داشت که مرد میلیونری عاشق او میشد. آخرین فیلم کاملشدۀ مونرو، «ناجورها» به کارگردانی جان هیوستن بود که باکلارک گیبل، ایلای والک و مونتگمری کلیفت همبازی شد. در طول فیلم برداری از سنگ صفرا رنجمیبرد و اعتیاد او به دارو نیز شدید شدهبود.
مونرو و میلر در ژانویۀ 1961 طلاق گرفتند. در بهار 1962، بازی در فیلم «یکی باید کوتاه بیاید» را آغازکرد. او بیشتر روزها بیمار بودو نمیتوانست در صحنه حاضرشود. ساخت فیلم بعد از مدتی به خاطر مشکلات پیش آمده متوقفشد. در روز 5 اوت 1962، پیکر بیجان مریلین در اتاق خوابش پیداشد. علت مرگ، مسمومیت حاد با باربیتورات اعلامشد و مرگ او خودکشی احتمالی گزارش دادهشد، اما هنوز در درستی آن تردید وجوددارد.
بیوگرافی مرلین مونرو زیباترین بازیگر قدیمی هالیوود +درباره همه ی زندگی خصوصی اش