آیا رابطه عاطفی در دوران نوجوانی مجاز است؟

تعداد زیادی از نوجوانان در دوران بلوغ با رابطه هـای عاطفی روبرو می‌شوند که معمولاً در این سن خانواده ها با چنین رابطه هایی مخالف هستند. “نوجوانی” یکی از بحرانی ترین دوره هـای زندگی انسان هاست. هویت یابی در این سنین شروع می شود و تا مدت ها ادامه دارد. از یک سو نوجوان تکلیف خودش را با خودش نمیداند

و هر روز یک برنامه جدید برای آینده اش دارد, از جانب دیگر تغییرات هورمونی و فرآیندهای رشد موجب می‌شود که دچار مشکلاتی با خانواده اش, دوستان و جامعه شود.احتمالا خانواده ها هم متوجه این بحران هستند. برخی افراد بـه خوبی از پس مدیریت دوره نوجوانی برمی آیند. برخی اما اوضاع را خراب تر میکنند, رابطه شان را با فرزندشان از دست می دهند و در نهایت تاثیر عمیقی روی آینده اجتماعی – ارتباطی – شغلی فرزندشان می گذارند.

شاید یکی از بحران برانگیزترین اتفاق ها برای خانواده ها در این دوره, برقراری رابطه عاطفی با جنس مخالف است. آن ها نمیدانند که با این اوضاع چگونه روبرو شوند و عموما کار را خراب تر میکنند. این مطلب, راه هـای چگونگی رویارویی با این اوضاع است.

آیا برقراری رابطه در این سنین درست است؟
احتمالا در دسترس ترین پاسخ خانواده ها بـه این سوال این است که جلوی این حرکت را بگیرند. برخی از خانواده ها این اتفاق را خط قرمز خانوادگی خود می‌دانند و با نوجوانی که رابطه برقرار کرده, بدترین واکنش ها را نشان می دهند.

کلینیک هـای مشاوره و روانشناختی با دختران و پسران و نوجوانان مضطرب و نگرانی که بـه دلیل برقراری رابطه سرکوب شده, اعتماد بـه نفس و آرامش خود را از دست داده اند, غریبه نیستند.واقعیت این است که از لحاظ روانی و فیزیولوژیکی, خیلی عجیب نیست که در این سنین, نوجوانان تمایل بـه برقراری رابطه عاطفی داشته باشند.

یعنی بعد از شروع بلوغ و ترشح هورمون هـای جنسی در دختر و پسر, تمایلات دگرجنس خواهانه هم در آنها شکل میگیرد. نوعی نیاز بـه برقراری رابطه عاطفی و هیجانی و نیز رابطه جسمی.این یک فرآیند طبیعی است و تا قرن هـای متمادی آدم ها وقتی بـه سن بلاوغ می رسیدند اقدام بـه برقراری رابطه برای تشکیل زندگی مشترک می کرده اند؛

بنابراین این که نوجوانی تمایل بـه برقراری رابطه داشته باشد یا عاشق شود یا در ذهنش بـه این موارد فکر کند, اصلا چیز عجیبی نیست. حدس تان را راحت کنم, بـه سلامت روان نوجوانی که بـه اینجور چیزها فکر نمیکند, باید شک کنید!

چه واکنشی نشان دهیم؟
وقتی از رابطه نوجوان تان با جنس مخالف مطلع شدید, این کارها را انجام دهید:

1» رابطه خودتان را با فرزندتان حفظ کنید
این اصل, مهمترین اصل تربیت فرزندان است. والدین باید بـه گونه ای با نوجوان تعامل کنند که خانواده مهمترین منبع ارتباطی برای او باشد. در واقع خانواده ای در تربیت فرزندش موفق شده است که فرزند نوجوانش اگر رابطه ای برقرار کرد یا تمایلی بـه فردی داشت, آن را ابتدا با والدین یا حداقل یکی از والدین در میان بگذارد.

نوجوان زمانی میتواند این کار را انجام دهد و خانواده را در جریان بگذارد که مطمئن باشد واکنش خانواده نسبت بـه این ماجرا ترسناک نخواهد بود. مثلا اگر نوجوان متوجه باشد که با فهمیدن خانواده, دوره پر تنشی شروع خواهد شد, سرکوب می‌شود, مورد خشونت قرار میگیرد یا سرزنش ها و اختلال هـای جدیدی برایش شروع خواهند شد,

ترجیح می دهد اساسا قید اطلاع رسانی بـه خانواده را بزند. چنین نوجوانی مستعد آسیب در روابط عاطفی است و بـه واسطه این که پتشوانه تجربی و حمایتی و آموزشی ندارد, احتمالا دچار مشکلات در رابطه یا حتی سوءاستفاده خواهد بود.نوع دوم خانواده هایی هستند که با با خبر شدن از این رابطه, اصولا شروع بـه نصیحت و سرزنش میکنند

و تلاش میکنند که رابطه نوجوان شان را قطع کنند. نتیجه این که احتمالا موفق شوند که فرزندشان را از ادامه رابطه منصرف کنند ولی مشکل اینجاست که احتمالا نوجوان در تجربه هـای بعدی ترجیح می دهد که خانواده را در جریان این اتفاق ها قرار ندهد.

نوع سوم خانواده هایی هستند که بعد از فهمیدن ماجرا, بـه احساس نوجوان شان احترام می گذارند. او را برای این رابطه سرزنش نمی کنند. این خانواده ها آگاهانه سعی میکنند که رابطه شان را با فرزندشان حفظ کنند تا نوجوان بتواند بـه راحتی مشکلاتی که پیش می آید را با آنها در میان بگذارد ولی در عین حال تلاش میکنند فرزندشان را راهنمایی کنند.

این راهنمایی بـه معنای نصیحت نیست بلکه آن ها واقعیت هـای موجود را درباره رابطه هـای نوجوانی می گویند. مثلا همانقدر که بـه احتمال بی ثباتی این رابطه ها اشاره می کنند, بـه جذاب بودنشان هم اشاره میکنند, بـه این که کنجکاوی نوجوان را برمی انگیزاند.

2» با نوجوان تان صادقانه صحبت کنید
آمارها نشان می‌دهند که نوجوانان بیشترین اطلاعات ارتباطی را از همسالان میگیرند و تنها درصد کمی را از والدین می‌گیرند؛ این در حالی است که همسالان همه ی ی وقت} اطلاعات مبهمی از آن گونه روابط دارند و والدین مشخصا دقیق ترین اطلاعات را دارند.

بنابراین نسبت بـه روابط, هیجان ها و احساس هایی که افراد می توانند در این دوره تجربه کنند, با نوجوان تان حرف بزنید و اطلاعات دقیق بـه او بدهید. سعی نکنید اطلاعات دلهره آور در اختیار او قرار دهید. این که آن گونه روابط موجب بدبختی آدم ها می شود یا ایجاد احساس گناه در نوجوان, کمکی بـه مدیریت این اوضاع نمیکند. منصف باشید و اطلاعات دقیق در اختیارش قرار دهید.

3» پذیرش تان را بالا ببرید
منظورم این نیست که هر اتفاقی افتاد با آغوش باز بپذیرید, نه؛ پذیرش یعنی این که آرامش خود را در مواجه شدن با برخی اتفاق هـای فرزندتان بالا ببرید. نوجوانی که با مسئله ای روبرو شده است, خود بـه اندازه کافی استرس و تنش دارد. بهتر است شما با آرامش تان, اوضاع روانی فرزندتان را بیشتر دچار تنش نکنید.

لزومی ندارد در آن لحظات شروع کنید بـه پیش بینی هایی که از این رابطه کرده بودید, این که این رابطه از اول اشتباه بوده است. جو حمایتی خانواده را بـه گونه ای پیش ببرید که فرزندتان بـه خانواده اعتماد کند. آن‌قدر پذیرش داشته باشید که نوجوان تان بتواند اتفاق هـای عجیبی که برایش افتاده را با شما در میان بگذارد. در واقع خانواده باید اولین حریم امن نوجوان باشد.

4» نظارت نکنید
عده ای از خانواده ها تمام تلاش خود را میکنند که فرزند نوجوان شان را نظارت کنند. چک کردن موبایل, زیر و رو کردن وسایل شخصی اش برای پیدا کردن نشانه هـای خطر! یا پیگیری کردن کارهای روزمره زندگی نوجوان.

نوجوان ها متوجه این نظارت ها می‌شوند. آنها «و در کل همه ی ی ی آدم ها» نسبت بـه کنترل شدن حساس هستند. کنترل رابطه را قطع میکند, اعتماد را از بین می‌برد و نوجوان را از خانه گریزان میکند. بـه حریم شخصی نوجوان احترام بگذارید ولی همه ی ی وقت} خود را برای شنیدن حرف هـای نوجوان تان درباره رابطه عاطفی اش آماده کنید.

5» خط قرمزها را مشخص کنید
بـه جای تهدیدها یا نصیحت هـای مکرر, با در نظر گرفتن اوضاع خانوادگی, خط قرمزهایی را برای این رابطه مشخص کنید. محدودیت هـای خانوادگی را با او در جریان بگذارید. محدودیت هایی مثل محدودیت هـای زمانی رابطه, استفاده تلفنی و …

حتی می‌توانید محدودیت رابطه جنسی را با قاطعیت با آن ها در میان بگذارید. متاسفانه خانواده ها از صحبت کردن در این موارد بـه شدت گریزان هستند و چه بسا می ترسند که با صحبت کردن در این باره, فایل هایی در ذهن نوجوان باز کنند که فرزندشان قبلا توجهی بـه آن ها نداشته است.

اگر تا این زمان آموزش جنسی بـه فرزندتان نداده اید, سعی کنید بـه شیوه هـای مختلف او را با خبر سازید. مثلا میتوانید کتاب هـای خوبی در این باره برای هدیه دادن بـه فرزندتان پیدا کنید.

6» با دوست فرزندتان رابطه برقرار کنید

در صورتی که مقدور باشد, با فردی که فرزندتان با او دوست شده, آشنا شوید. او را بـه خانه یا بـه یک گردش چند ساعته در شهر دعوت کنید. حسن نیت تان را هم بـه فرزندتان و هم بـه دوستش ثابت کنید و نشان دهید که بـه احساس آنها احترام می گذارید.

با این کار مدیریت بیشتری روی رابطه آن ها خواهید داشت. با این کار احتمالا آنها مخفی کاری نمی کنند و مشکلات شان را با شما در میان می گذارند. خطوط قرمز را رعایت میکنند و طبق اصول خانوادگی شما پیش می روند.این شکل از رابطه عموما برای خانواده ها بسیار سخت است, مخصوصا اگر دخترشان در رابطه باشد ولی واقعیت این است که با جنگ و دعوا و تنش کاری پیش نمیرود.