استفاده از بلغور برای درمان یبوست 

بلغور روی روده ها تاثیر زیادی دارد و می‌تواند فعالیت آن را بهبود بخشد. برای درمان یبوست و بواسیر کـه هر دو بـه روده ربط دارند بلغور می تواند راه درمان باشد. بلغور براى انواعى از ناراحتى ‏ها از جمله براى رفع یبوست و کنترل بیمارى دایورتیکولار و کنترل بواسیر مفید باشد.

بلغور یکى از مواد غذایى سنتى ایران و در عین حال از نظر مواد مغذى شفابخش بسیار ارزشمند است. متأسفانه در حال حاضر بخصوص در شهرها از الگوى غذایى مردم تا حدود زیادى حذف شده است ولى برعکس در کشورهاى مغرب‏زمین بخصوص در امریکا با توجه بـه جوانب درمانى آن در ردیف مواد غذایى مورد توجه گروه روشن‏فکر و دانشمندان تغذیه قرار گرفته و بـه انواع مختلفه تهیه و در بازار عرضه مى‏شود.

برخلاف اغلب دانه ‏هاى غلات و حبوبات کـه تا حدودى دیرپز هستند، بلغور چون قبلا نیم‏پخته شده و خشک شده است خیلى زود مى‏پزد. در ایران بلغور را در روستاها با آسیاهاى دستى بـه‏ شکل گندم نیم‏کوب درمى‏ آورند و بسته بـه معمول هر محل در برخى نقاط ریزتر و در بعضى نقاط درشت ‏تر مى ‏باشد.

و بـه‏ طور کلى دو نوع است بلغورى کـه از گندم با پوست تهیه مى‏شود و بلغورى کـه با گندم سفید کرده و بدون پوست تهیه مى‏ شود کـه در اینجا بلغور مفید مورد نظر ما بلغور با پوست است.در مراکز تحقیقات بین المللى و در کانادا و امریکا تحقیقات زیادى در مورد آثار درمانى بلغور بـه ‏عمل آمده از جمله تحقیقات نشان مى‏ دهد

کـه خوردن بلغور مى ‏تواند نقش مهمى در جلوگیرى از سرطان کولون و سرطان پستان و دیابت داشته باشد بـه‏ علاوه چون داراى مقدار قابل ملاحظه ‏اى فایبر غیر قابل حل در آب است مى ‏تواند براى انواعى از ناراحتى‏ ها از جمله براى رفع یبوست و نظارت بیمارى دایورتیکولار و کنترل بواسیر مفید باشد.

بلغور معمولاً بـه سه شکل عرضه مى‏شود:
1-  بلغور کم‏ کوب کـه دانه‏ هاى آن درشت و هم عرض دانه‏ هاى برنج است و براى پختن غذایى بـه شکل پلو و یا مخلوط با برنج مصرف مى‏ شود. در برخى موارد گندم کامل کـه قبلا جوشیده شده باشد عینا خشک شده و عرضه مى ‏شود.

2- بلغور نیم‏کوب کـه براى تهیه صبحانه بـه‏ کارمى‏ رود کـه تنها و یا مخلوط با شیر یا عسل مى‏ خورند.

۳٫ بلغور ریزکوب کـه براى تهیه انواع دیگرى از غذاها از جمله براى تهیه نوعى سالاد عربى بـه نام تابوله«Tabbouleh» بـه ‏کارمى‏رود.

نقش بلغور در رفع خطر از مواد شیمیایى بیمارى‏ زا کـه وارد بدن مى‏ شوند. 

هر قدر در تهیه مواد براى رژیم غذایى دقت شود کـه بهداشتى و سالم باشند ولى باز خواه ناخواه هر روز در معرض برخورد با تعدادى مواد شیمیایى خطرزا خواهیم بود. دو دسته از انواع آن گونه مواد خطرآفرین کـه جلوگیرى از تماس و برخورد با انها بسیار مشکل و شاید غیر عملى باشد مواد نیترات‏ها و ترکیبات شیمیایى نیتریت‏ها هستند.

ترکیبات نیترات‏ها معمولاً در اغلب سبزیجات نظیر چغندر- کرفس- کاهو و نظایر آن وجود دارند و نیتریت‏ها بـه‏ طور کلى موادى هستند کـه معمولاً بـه فرآورده‏ هاى غذایى تجارتى نظیر ماهى دودى و انواع کنسروها و فرآورده‏ هاى گوشتى تجارتى براى نگهدارى و جلوگیرى از خراب شدن آنها مى‏ زنند.

این ترکیبات شیمیایى بـه ‏طور مستقل و بخودى خود عیبى ندارند و مضر نیستند ولى همین‏کـه همراه مواد غذایى خورده مى‏ شوند، در بدن انسان تبدیل بـه ترکیبات مضرّ سرطان‏زایى بـه نام نیتروزامین‏ها مى‏ شوند. و چون تقریبا اجتناب از خوردن نیترات‏ها و نیتریت‏ها در جوامع فعلى جهان عملى نیست،

بنابراین راه حل دیگر براى گریز از برخورد با ضررهاى انها رژیم غذایى مناسب و استفاده از مواد غذایى است کـه بتواند با انها مبارزه کند و بلغور یکى از آن قبیل مواد غذایى است کـه در این‏ باره مى‏تواند خیلى کمک کند و مفید باشد. دکتر لیلیان تامپسون استاد علوم تغذیه در دانشگاه تورنتو مى‏ گوید در بلغور یک ترکیب شیمیایى وجود دارد

بـه نام فرولیک اسید”«Ferulic acid» کـه در بدن از تبدیل مواد نیترات‏ها و نیتریت‏ها بـه ماده خطرزاى نیتروزامین ممکن است جلوگیرى کند.بعلاوه بلغور مى ‏تواند از راه دیگرى نیز براى جلوگیرى از سرطان کمک کند، آن وجود موادى است در بلغور بـه نام لینان لینان‏ها سرشار از مواد مبارز با سرطان هستند

و بخصوص براى پیش‏گیرى از سرطان کولون «روده بزرگ» و پستان مفید مى‏باشند.لینان‏ها داراى خاصیت ضد اکسیدکننده مى‏ باشند یعنى با مولکول‏هاى اکسیژن مخرّب «رادیکال‏هاى آزاد» مى‏ جنگند و قبل از این‌کـه انها بتوانند بـه سلول‏هاى سالم آسیبى برسانند، انها را مى‏ بلعند. دکتر تامسون مى‏ گوید

لینان‏ها حتى در مواقعى کـه تغییرات سرطانى اتفاق افتاده باشد نیز سلول را تحت مراقبت و محافظت قرار داده و مانع مى‏ شوند کـه روند پیشرفت سرطان از کنترل خارج شود.

نقش بلغور براى قلب‏
بـه‏ طورى‏کـه در مقالات قبلى شرح داده شده رادیکال‏هاى آزاد در سرطانى شدن سلول‏ها سهم دارند و بعلاوه رادیکال‏هاى آزاد در ایجاد آسیب بـه رگ‏هاى خونى نیز شرکت دارند و زمینه را براى مبتلا شدن بـه بیمارى‏هاى قلبى آماده مى‏ نمایند.

لینان‏ها براى کمک بـه قلب از طریق حفظ و حمایت کلسترول نرمال نیز مؤثر مى ‏باشند. ممکن است ذکر این‌کـه، چون بلغور براى حفظ کلسترول مؤثر است، بـه‏ عنوان یک غذاى شفابخش مورد توجه قرار مى‏ گیرد، براى عده‏اى از مردم تعجب‏ آور باشد زیرا با گفته‏ هاى دیگر دانشمندان تغذیه کـه همه ی ي جا صحبت از روش‏هایى براى کاهش کلسترول است

ظاهرا متناقض بـه‏ نظر مى ‏رسد، ولى این‏طور نیست زیرا کلسترول در مواقعى مضر است کـه مولکول‏هاى آن بـه‏ خصوص مولکول‏هاى جزء بد کلسترول ، مورد حمله رادیکال‏هاى آزاد قرار گیرند و مسموم شوند و در جدار رگ‏هاى خونى رسوب کرده موجب تنگ شدن عروق خونى و ایجاد اختلال در گردش جریان خون و مآلا موجب ناراحتى قلبى شوند،

و الّا اگر کلسترول یعنى جزء بد آن«LDL» مسموم نشود و مقدار جزء خوب آن یعنى‏HDL نیز بـه مقدار کافى بالا باشد، کلسترول ذاتا از مواد بسیار لازم و ضرورى بدن انسان مى ‏باشد. بنابراین هر ماده غذایى از جمله بلغور کـه‏ کلسترول را از آسیب رادیکال‏هاى آزاد حفظ مى‏ کند مى‏تواند خدمتى بـه قلب کرده و از بیمارى‏هاى قلبى تا حدودى جلوگیرى نماید. 

بلغور براى انواعى از ناراحتى ‏ها از جمله براى رفع یبوست بسیار مفید است

نقش بلغور در کمک بـه کاهش حدت بیمارى دیابت‏
دکتر دیوید جنکیدس استاد علوم تغذیه و پزشکى در دانشگاه تورنتو مى ‏گوید، بلغور از طریق دیگر نیز مى ‏تواند بـه سلامت انسان کمک کند. زیرا بلغور داراى ضریب شیرینى‏ نسبتا پایین است «در حدود ۶۹- ۶۰» در مقایسه با گلوکز کـه صد است. توضیح این مطلب این است کـه قند و یا بـه‏ عبارت صحیح ‏تر نشاسته‏ اى کـه در بلغور وجود دارد

خیلى آهسته‏ تر از گلوکز و بـه‏ تدریج در جریان هضم، هیدرولیز شده و بـه‏ صورت قند قابل جذب درآمده و وارد جریان گردش خون مى‏ شود، و این کار نه فقط در ثابت نگه‌داشتن سطح قند خون کمک مى‏ کند کـه براى اشخاصى کـه مبتلا بـه دیابت هستند خیلى مهم است، بلکه ممکن است نقش مؤثرى نیز در کاهش خطر براى قلب داشته باشد.

بلغور سرشار از فایبراست‏
اگر مقدار فایبر در مواد غذایى بیشتر باشد مقدار کاهش کلسترول بیشتر محسوس است و خطر سرطان و دیابت نیز کمتر مى ‏شود، و بـه بیمارى‏هاى هاضمه ‏اى نظیر یبوست و بواسیر کمک مى‏ کند.بلغور سرشار از فایبر است، در یک پیمانه بلغور در حدود ۸ گرم فایبر وجود دارد کـه در حدود ۱- ۳ نیاز روزانه توصیه شده براى بدن را تأمین مى‏کند. و در مقایسه با برنج سفید کـه در یک پیمانه آن فقط ۸/ ۰ گرم فایبر وجود دارد قابل ملاحظه است.

خواص مهم بلغور ناشى از وجود فایبر غیر قابل حل در آن است. این نوع فایبر در مجارى هاضمه و در روده ‏ها شکسته نمى‏شود و جذب نمى ‏گردد، در روده مى‏ ماند و آب زیادى جذب مى‏ کند و درنتیجه مدفوع حجیم‏تر و سنگین‏تر شده و راحت‏تر در روده ‏ها حرکت مى‏ کند و راحت‏تر و سریع‏تر دفع مى ‏شود

و مواد مضر سرطان‏زاى موجود در روده بزرگ نیز همراه مدفوع قبل از این‌کـه فرصت ایجاد خطرى براى کولون بکنند از بدن خارج مى‏ شوند.در یک تحقیق ۴ ساله کـه در مرکز تحقیقات پزشکى در نیویورک سیتى در بیمارستان نیویورک بـه عمل آمده محققان ۵۸ نفر مرد و زن داوطلب را کـه مبتلا بـه پولیپ روده‏ بودند

از نظر تأثیر رژیم غذایى‏ مورد مطالعه قرار دادند. در این تحقیق بـه عده ‏اى از مردان و زنان داوطلب روزانه در رژیم غذایى آنها مقدارى سبوس گندم کـه داراى ۲۲ گرم فایبر غیر قابل حل بود منظور شده بود و عده‏اى دیگر از مواد غذایى معمولى خود کـه میزان فایبر آن خیلى کم بود استفاده مى‏ کردند.

پس از خاتمه مدت آزمایش داوطلبان مورد بررسى کامل و دقیق پزشکى قرار گرفتند و مشاهده شده است گروهى کـه در رژیم غذایى خود از ۲۲ گرم فایبر هر روز استفاده مى‏ کردند یعنى از مواد غذایى مى‏ خوردند کـه روزانه ۲۲ گرم فایبر را تأمین مى ‏کرد در مقایسه با گروهى کـه در رژیم غذایى خود از فایبر استفاده نمى‏ کردند،

بـه احتمال بیشترى پولیپ‏ هاى انها منقبض و کوچک شده و در مورد بعضى از انها بـه کلى از بین رفته است.فایبر غیر قابل حل در آب، براى رفع یبوست نیز مؤثر است و دفع سریع‏تر مدفوع باعث مى‏شود کـه مواد مضرّ سرطان‏زاى داخل روده بزرگ پیش از این‌کـه ایجاد آسیبى در سلول‏هاى سالم بکنند از صحنه خارج شده

و همراه مدفوع دفع مى ‏شوند بـه‏ علاوه جلوگیرى از یبوست خود براى نظارت بواسیر و بیمارى دایورتیکولاریس نیز مفید است.بالاخره بلغور منبع سرشارى از مواد معدنى مورد نیاز بدن است و علاوه بر آهن و فسفر و روى در یک پیمانه بلغور مواد زیر موجود است:

– یک میلى‏ گرم منگنز کـه در حدود نصف نیاز روزانه از بدن را تأمین مى‏ کند. منگنز براى حفظ سلامت استخوان‏ها و اعصاب و دستگاه تناسلى مفید است.

– ۱۵ میکروگرم سلنیوم«Selenium» کـه در حدود ۲۲ درصد نیاز روزانه بدن را تأمین مى ‏کند و براى حفظ و حمایت قلب و تقویت سیستم دفاع طبیعى بدن کمک مى ‏کند.

– ۵۸ میلى‏گرم منیزیوم کـه ۱۵ درصد نیاز روزانه بدن را تأمین مى‏ کند و بـه تنظیم ضربان قلب و فعالیت و اعصاب و انقباض عضلات و تشکیل استخوان‏ها کمک مى‏ کند.