امروز با ترفندهای جوانی و مبارزه با روند پیر شدن آشنا میشویم. هیچکس دوست ندارد زود پیر شود، همه ی تشنه جوانی و جوان ماندن هستند. روند پیری غیرقابل اجتناب اسـت و بالاخره سراغ همه ی مـا میآید اما کارها و ترفندهایی هستند کـه با انجام شان در سن جوانی میتوانید پروسه پیر شدن رابه تاخیر بیندازید و بیشتر جوان بمانید، در ادامه با پارس ناز همراه باشید تا این ترفندها را مرور کنیم.
گروهی از دانشمندان با آزمایش بر روی هزار فرد 38 ساله پی بردند بعضی از انها بـه اندازه ي دهه ي بیست زندگی شان از سلامت برخوردار بودند، در حالیکـه بقیه ي انها از نظر سلامتی شرایطی مثل افراد مسن داشتند. طبق این تحقیق، ژنتیک تنها بـه اندازه ي 20 درصد روی نحوه ي پیر شدن مـا تأثیر میگذارد، درحالی کـه عوامل محیطی و سبک زندگی نقش بسیار بیشتری دراین پروسه دارند.
پژوهشگران پی برده اند مسئولیت پروسه ي پیری سلول هاي بدن مـا بر عهده ي تلومرها «انتهای کروموزوم ها» اسـت. در واقع هر چـه تلومرها کوتاه تر شوند، مـا زودتر پیر میشویم. اضطراب مزمن منجر بـه کوتاه شدن تلومرها میشود. بهمین دلیل اسـت کـه مدیریت اضطراب اهمیت زیادی دارد.
مدیتیشن یکی از بهترین راه ها برای کم کردن اضطراب و احساس آرامش بیشتر اسـت. علاوه بر این، اینکار بـه جلوگیري از کوتاه شدن تلومرها کمک میکند. با یوگا کردن میتوانید یاد بگیرید کـه افکار منفی را از خود دور کنید.
طبق تحقیقات، کسانی کـه در محیط هاي امن و دوستانه زندگی میکنند، تلومرهای بلند تری دارند. بنابر این سعی کنید با کسانی رفت و آمد کنید کـه بشما احساس مثبتی میدهند.
پژوهش دیگری نشان میدهد افراد متأهل و کسانی کـه دوستی هاي قدیمی شان را حفظ میکنند هم تلومرهای بلند تری دارند، یعنی اندکی کمتر از دیگران پیر میشوند. بعضی تحقیقات نشان داده اسـت برای آنکه بتوانیم سلامتی مان را حفظ کنیم، در مطلوب ترین حالت بـه ۶ دوست احتیاج داریم.
محدود کردن کالری هاي دریافتی کـه بـه معنای کمتر غذا خوردن و نه سوء هاضمه اسـت، میتواند سوخت و ساز بدن را کم کند و بـه مـا کمک کند بیشتر جوان بمانیم. محققان در تحقیقات خود، دو گروه از میمون ها رابه مدت ۲ سال مورد بررسی قرار دادند. انها بـه این نتیجه رسیدند میمون هایي کـه رژیم غذایی کم کالری اي داشتند بیشتر عمر میکردند و از سلامت بیشتری برخوردار بودند.
چون فسفات هایي کـه بـه مواد غذایی فرآوری شده اضافه میشوند بـه فرآیند پیری سرعت میدهند. در عوض، مواد غذایی اي در رژیم غذایی تان بگنجانید کـه خاصیت ضدپیری دارند مثل شکلات تلخ، مغزهای خوراکی، انجیر، ماهی سالمون، زردچوبه، آووکادو، بلوبری و غیره. با اینکار، ریسک بروز بیماری قلبی را کاهش میدهید، از پوست و بینایی تان محافظت میکنید، توانایی شناختی تان را تقویت میکنید و سلامت روده هایتان را التیام می بخشید.
تحقیقات جدید نشان میدهد مغز گردو حاوی بیشترین آنتی اکسیدان هاي ضد پیری اسـت. خوردن روزانه تنها ۳ شماره گردو بشما کمک میکند سالم تر و جوان تر بمانید. همچنین، سعی کنید مواد غذایی اي کـه قند افزوده دارند را کمتر مصرف کرده و از خوردن نوشابه و مشروبات الکلی پرهیز کنید.
ورزش کردن اهمیت زیادی برای سلامت بدن دارد، اما فراموش نکنید کـه باید مغزتان را هم ورزش دهید. کتاب بخوانید، زبان جدید یاد بگیرید و بازی هایي انجام دهید کـه نیاز بـه فعالیت ذهنی دارند.
با فعال نگه داشتن مغز خود میتوانید سرعت فرآیند پیری را کم کنید. تحقیقات جدید نشان داده اسـت، کار یادگیری، تعداد نورون هاي مغز را افزایش میدهد و همین مسأله بـه جوان تر ماندن مغز کمک میکند.
سعی کنید کمتر آرایش کنید چون پارابن موجود در مواد آرایشی میتواند تولید هورمون زنانه ي استروژن در بدن را مختل کند و قدرت باروری زن را دچار پیری زودرس کند.
شـما میتوانید از مواد آرایشی طبیعی تری استفاده کنید. اگر علاقه ي زیادی بـه آرایش کردن دارید و نمیتوانید کمتر آرایش کنید، هرروز حتماً صورت تان را خوب بشویید.
اینروزها در همه ی ي مطالب دکتری توصیه میشود کـه هرگز و حتی در روزهای ابری فصل سرما، بدون زدن کرم ضد آفتاب از خانه خارج نشویم. اما محققان معتقدند روزانه باید حدود ۱۵ دقیقه را در ساعات میانی روز بدون کرم ضدآفتاب در دسترس نور خورشید سپری کنیم.
اینکار بشما کمک میکند بدون آنکه ریسک ابتلا بـه سرطان وجود داشته باشد، هرروز ویتامین دی مورد نیاز بدن خودرا تأمین کنید. بخاطر داشته باشید کـه اگر در بدنتان ویتامین دی وجود نداشته باشد، کلسیم مصرفی تان هم جذب بدنتان نمیشود.
تحقیقات جدید نشان میدهد رقصیدن یکی از مؤثرترین انواع ورزش اسـت کـه میتواند روند پیری را معکوس کند. رقصیدن، بـه ویژه رقصی کـه حرکات آن دائما در حال تغییر باشد، میتواند فعالیت بخش هیپوکامپوس مغز را بیشتر کرده و بـه کم کردن سرعت فرآیند پیری کمک کند.
زودتر بخوابید
داشتن یک برنامه ي خواب مناسب اهمیت زیادی برای سلامت بدن دارد. بـه گفته ي کارشناسان، خوابی کـه مـا بین ساعات ۱۱ تا ۳ شب میکنیم، بدن را تغذیه و احیا میکند، بهمین دلیل شبها باید ساعت ۱۱ یا زودتر بخوابید. بهترین حالت آن اسـت کـه هر شب ۷ تا ۸ ساعت بخوابید. کمبود خواب مزمن نه تنها روی حال مـا، بلکه روی ظاهر مـا هم تأثیر میگذارد.
تحقیقی نشان داد کسانی کـه طبق معمول کمتر از ۷ ساعت میخوابیدند، از زمانی کـه شروع بـه زودتر خوابیدن میکردند تغییرات مثبتی در فشار خون آنها بـه وجود می آمد. این مسأله بـه کم شدن ریسک سکته ي مغزی و حمله ي قلبی کمک میکرد.
آنتی اکسیدان ها جلوی آسيب زدن رادیکال هاي آزاد بـه سلول هاي بدن مـا را میگیرند. این رادیکال هاي آزاد در اثر آسیب هاي پوستی ناشی از نور خورشید یا مصرف سیگار در بدن بـه وجود میآیند. یک راه برای بهره بردن از آنتی اکسیدان ها، استفاده از کرم هاي صورتی اسـت کـه حاوی آنتی اکسیدان هستند. قویترین آنتی اکسیدان هایي کـه سرعت روند پیری را کم میکنند سلنیوم، ویتامین اي و ویتامین سی هستند.
علاوه بر اینها، مکمل هاي روغن ماهی یا هر نوع مکمل ضد التهاب دیگری رابه رژیم غذایی خود اضافه کنید. روغن ماهی سرشار از اسیدهای امگا ۳ اسـت کـه عملکرد قلب را التیام می بخشند، سیستم ایمنی بدن را تقویت میکنند و رشد موها را بیشتر میکنند. امکا ۳ همچنین تأثیر فوق العاده اي در حفظ جوانی پوست دارد.
بعضی از عادت هاي روزانه ي مـا پیری مغز را سرعت می بخشند و مـا میتوانیم با تغییر این عادت ها از سرعت پیر شدن مغز کم کنیم. اگر چـه محققان نسخه ي خاصی برای حفظ توانایی هاي شناختی ندارند، اما رفتارهای سالمی وجوددارد کـه برای این توانایی ها مفید هستند.
مراقب شنوایی تان نیستید
افت شنوایی با زوال عقل مرتبط اسـت. طبق تحقیقات، افراد مسنی کـه دچار افت شنوایی شده اند، احتمال ابتلا بـه زوال عقل در آنها بـه میزان چشمگیری بیشتر اسـت.
احتمالا فشار ناشی از تلاش برای شنیدن بار سنگینی بر دوش مغز میگذارد یا آنکه افت شنوایی منجر بـه انزوای اجتماعی میشود کـه این مسأله خود یکی از ریسک فاکتورهای بروز زوال عقل شناخته شده اسـت.
تحقیقی درسال 2012 بر روی موش ها نشان داد موش هایي کـه در اثر الکل بیش از اندازه بـه مرحله اي معادل مستی رسیده بودند، تولید سلول هاي عصبی دربخش هیپوکامپوس مغز آنها نزدیک بـه 40 درصد کاهش یافت. هیپوکامپوس ناحیه اي در مغز اسـت کـه در بعضی انواع یادگیری نقش دارد. این رفتار در دراز مدت تأثیر زیادی در یادگیری و حافظه دارد.
سلامت قلب ارتباط مستقیمی با سلامت مغز دارد. در حقیقت هر چـه کـه برای قلب خوب باشد، برای مغز هم خوب اسـت. وقتی قلب شـما تحت فشار باشد و گردش خون در مغز بـه درستی صورت نگیرد، مغز سریعتر پیر میشود.
تحقیقی درسال 2017 نشان داد افراد میانسالی کـه ریسک فاکتورهای مشکلات عروقی مثل فشار خون و دیابت را دارند، با بالا رفتن سن احتمال ابتلا بـه زوال عقل در انها بیشتر میشود.
هنگام کار، موتور سواری، دوچرخه سواری و غیره از کلاه ایمنی استفاده نمیکنید
تحقیقات جدید نشان میدهد شدت ضربه ي مغزی و سن وقوع آن میتواند روی ریسک بروز زوال عقل تأثیر بگذارد. در پژوهشی درسال ۲۰۱۸ مشاهده شد افرادی کـه در گذشته تجربه ي ضربه ي مغزی را داشتند، ریسک ابتلا بـه زوال عقل در آنها 24 درصد بیشتر از کسانی بود کـه هرگز چنین تجربه اي نداشتند.
همچنین پژوهشگران دراین تحقیق متوجه شدند اگر در دهه ي بیست زندگی خود ضربه مغزی شوید، خطر ابتلا بـه زوال عقل در دهه ي پنجاه زندگی تان بـه میزان ۶۰ درصد افزایش پیدا میکند.
تحرک ندارید
عدم تحرک یکیدیگر از ریسک فاکتورهای ابتلا بـه زوال عقل اسـت. تحقیقات نشان داده اسـت هر چـه فعالیت بدنی کمتر باشد خطر ابتلا بـه زوال عقل بـه میزان زیادی بالا میرود.
ورزش دادن مغز یکی از راه هاي مؤثر در حفظ سلامت مغز اسـت. تحقیقات نشان میدهد. آموزش هاي شناختی، سرعت افت توانایی هاي شناختی در بعضی موارد مثل پردازش اطلاعات یا حافظه را دستکم بـه مدت چند سال بعد از زمان آموزش کم میکند.
البته هنوز شواهد کافی وجود ندارد کـه ثابت کند بازی هاي ذهنی رایج میتوانند جلوی افت توانایی هاي شناختی یا بیماری هایي مثل آلزایمر را بگینرد. با این حال، بـه چالش کشیدن ذهن با مطالعه کردن و حل جدول و پازل سودوکو ضرری ندارد و احتمالا میتواند برای مغز مفید باشد.
سرعت روند ابتلا بـه زوال عقل در افرادی کـه تحصیلات بالاتری دارند کمتر اسـت. وقتی چیزی یاد میگیرید، ارتباطات جدیدی در مغزتان شکل میگیرد و این مسأله انعطاف پذیری مغز را بیشتر میکند.
اینکار مثل آن اسـت کـه پول بیشتری در حساب پس انداز بازنشستگی تان بگذارید، بنابر این وقتی بازنشسته میشوید و مغزتان کند میشود میتوانید ازآن حساب پول برداشت کنید.
همانگونه کـه انجام تعداد زیادی از کارها باوجود خانواده و دوستان آسان تر میشود، حفظ سلامت مغز هم با حفظ ارتباطات اجتماعی ساده تر اسـت.
تحقیقات نشان داده اسـت هر چـه فعالیت اجتماعی بیشتر باشد سرعت تحلیل رفتن توانایی هاي شناختی کمتر میشود. داشتن ارتباط اجتماعی اضطراب را کم میکند و از طرفی دیگر، ارتباط قوی اي بین اضطراب و بروز مشکلات مغزی با افزایش سن وجوددارد.
اضطراب صدمات زیادی بـه مغز وارد میکند. طبق تحقیقات، هر چـه فشار و اضطراب بیشتری متحمل شوید، خطر افت سریعتر توانایی هاي شناختی و بروز بیماری هایي مثل آلزایمر در شـما بالاتر میرود.
با بالا رفتن سن، هر چـه خواب کمتری داشته باشیم مغز مـا زودتر پیر میشود. پژوهشگران با بررسی اسکن مغزی افراد و مدت خواب آنها پی بردند کسانی کـه کمتر میخوابیدند توانایی شناختی آنها با سرعت بیشتری تحلیل می رفت. بـه گفته ي محققان، دستکم هفت ساعت خواب شبانه برای حفظ سلامت مغز در بزرگسالان ضروری اسـت.
تغذیه نقش مهمی در سلامت مغز دارد و تحقیقات علمی حاکی از کمتر بودن خطر بروز آلزایمر در کسانی اسـت کـه رژیم هاي غذایی سالمی دارند.
مواد غذایی اي کـه تأثیر زیادی در حفظ سلامت مغز دارند عبارتند از سبزیجات، میوه هاي توت مانند «مثل گیلاس، توت فرنگی و غیره»، مغزهای خوراکی، انواع لوبیا، ماهی، گوشت مرغ و روغن هاي سالم مثل روغن زیتون.
تحقیقات علمی نشان داده اسـت مصرف سیگار، خطر ابتلا بـه بیماری آلزایمر را در افراد حدود دو برابر بیشتر میکند.
آلودگی هوا یکی از عوامل مؤثر در پیری مغز اسـت. قرارگیری مداوم در دسترس آلودگی هوا تغییرات ساختاری اي در مغز ایجاد میکند کـه روند افت توانایی هاي شناختی را سرعت می بخشد و باعث صدمات مغزی-عروقی میشود.
سلامت مغز مسأله اي نیست کـه توجه بـه آن رابه دوران پیری موکول کنیم. در دوران جوانی فرصت هاي زیادی برای جلوگیري از بروز زوال مغز و آلزایمر در دهه هاي بعدی زندگی وجوددارد کـه درصورت غفلت انها را از دست خواهید داد.