عذرخواهی کردن بابت کارهای اشتباهی که مرتکب میشویم واقعا می تواند امری پسندیده و معقول باشد و طرفین را راضی کند. خیلی از افراد احساسات دردناک و بغرنجی در برابر عذرخواهی کردن دارند! بعضی از ما زمانی که بچه بودیم و باعث رنجش و آزار کسی میشدیم، مجبورمان می کردند تا عذر خواهی کنیم و بعضی از ما نیز، آزادانه و طبق ارادهي خود ما عذر خواهی می کردیم و بلافاصله بعد از آن هم حس بهتری داشتیم.
بعضی از افراد به راحتی عذرخواهی میکنند در حالیکه برای بعضی دیگر اینکار بسیار سخت هست. تعداد زیادی از کارشناسان هشدار میدهند که اگر عقیده داشته باشیم در ارتباطاي که داریم نیازی نیست هرگز عذرخواهی کنیم، خود ما را در معرض شکست در آن ارتباط قرار دادهایم.
احتمالا یاد گرفتهایم که اگر کسی را تصادفا ناراحت کردیم یا چیزهایی از این قبیل، لازم هست عذر خواهی کنیم، اما آیا میدانید چرا عذر خواهی کردن واقعا اهمیت دارد و یک عذرخواهی بجا و درست، چه تاثیراتی می تواند داشته باشد؟ دانشمندان و روانشناسان دلایل مهمی را در این مورد ارائه کرده
و توجیه کردهاند که چرا وقتی یک ارزش یا قانون اجتماعی زیرپا گذاشته میشود، باید عذر خواهی کرد. بعضی از نتایج مثبتی که عذرخواهی با خود به همراه دارد:
آیا عذرخواهی کردن واقعا مهم هست؟
– وقتی یک هنجار اجتماعی را میشکنید، از رعایت نکردن نوبت گرفته تا قانون شکنیهاي بزرگتر، با عذر خواهی کردن این را می رسانید که شما میدانید «قوانین» چه میباشند، و موافقید که باید انها را رعایت کرد. با اینکار به دیگران اجازه میدهید احساس خطر نکنند، چون میفهمند که شما قبول دارید رفتارهای آزاردهنده، پسندیده نیستند.
– وقتی باعث رنجش کسی میشوید با عذرخواهی کردن می توانید احترام وی را مجددا ارزشمند اعلام کنید و او نیز خواهد فهمید که شما قبول دارید تقصیر شما بوده، نه دیگران، در نتیجه حس بهتری پیدا میکند و احترام و وجههي خودتان نیز حفظ می شود.
– عذر خواهی کردن به ترمیم روابط کمک می کند، باعث میشود دوباره درموردي موضوع گفتگو کرده و مجددا نسبت به هم احساس صمیمیت کنید.
– عذرخواهی صادقانه و بیغل و غش باعث میشود دیگران بدانند شما بابت اشتباهی که مرتکب شدهاید غروری ندارید و دیگر آن رفتار را تکرار نخواهید کرد. با عذر خواهی کردن به دیگران القاء می کنید که شما کسی هستید که مراقب هست به دیگران آزاری نرساند و روی نقاط مثبت شما اکثر تمرکز خواهند کرد تا روی اشتباهاتتان.
فواید عذر خواهی کردن
روابط خوب می توانند مسکّنهاي قوی برای استرسها و اضطرابهاي ما باشند، اما ناسازگاری و کشمکش هم میتواند استرسهاي بزرگی ایجاد کند.
هنر عذر خواهی کردن را به خوبی یاد بگیرید تا بتوانید اثرات منفی اختلافهايتان را به میزان چشمگیری کم کرده و از استرس در روابط خود دور بمانید، زیرا عذر خواهی کردن به ما کمک میکند اختلاف نظرها و کشمکشها را به خوبی پشت سر بگذاریم و ارتباطمان را مدیریت کنیم. عذر خواهی کردن،
لذت بخشیده شدن و شادی را به دنبال دارد و از استرس نیز کم میکند. عذر خواهی بجا، ارتباط را تقویت کرده، اختلافات بعدی را کم میکند و خلاصه این که ارزشش را دارد!
چرا برای بعضی از افراد، عذر خواهی کردن کار سختی هست؟
بعضیها فکر میکنند اگر عذرخواهی کنند یعنی تائید کردهاند که فرد ناشایستی میباشند و در ذاتشان بدی وجود دارد. بعضی دیگر هم باور دارند که اگر بعد از مثلا یک اختلاف برای عذرخواهی کردن پیشقدم شوند، تمام گناهان به گردنشان افتاده و باید مسئولیت تمام اشتباهات را یک تنه به گردن بگیرند؛ آن ها فکر میکنند عذرخواهی کردن انها به فرد مقابل اجازه می دهد هیچ بخشی از اشتباه را مربوط به خودش نداند.
در حالی که یک عذرخواهی صادقانه و خوب ادا شده باعث می شود از اکثر مشکلات بعدی پیشگیري شده و حتی راه حل پیدا شود، بنابراین ارزشهاي مشترک سر جای خود برگشته و احساسات مثبت، بازیابی می شوند. فقط باید بدانید چه زمانی و چطور عذر خواهی کنید.
چه زمانی عذرخواهی کردن ایدهي خوبی هست؟
اگر کاری که انجام دادهاید باعث درد و ناراحتی فرد دیگری شده، خوب هست که عذر خواهی کنید، حتی اگر کاری که انجام دادهاید کاملا غیرعمدی بوده باشد. چون عذر خواهی کردن، راههای ارتباطی را باز می کند و به شما این امکان را میدهد تا با فرد مقابل، مجددا ارتباط برقرار کنید.
با عذر خواهی کردن، می توانید احساس تاسف و پشیمانی خود را منتقل کنید و فرد مقابل هم خواهد فهمید که شما واقعا به احساسات او احترام می گذارید؛ در نتیجه در ارتباطهاي بعدی با شما حس بهتری خواهد داشت. همین طور عذر خواهی کردن به شما اجازه می دهد در مورد این که «قوانین» آینده چه خواهند بود بحث و گفتگو کنید، مخصوصا اگر لازم باشد قوانین جدیدی وضع کنید این اتفاق روی خواهد داد.
ایجاد قوانین اخیر در روابط میتواند به شما کمک کند شما نیز در آینده آزرده و ناراحت نشوید. ضمنا از این به بعد اکثر مراقب هستید که رفتار آزاردهندهاي در برابر فرد مقابل انجام ندهید.مثلا میتوانید بگویید: متاسفم که بیدارتان کردم! حالا که فهمیدم شما دوست ندارید بعد از ساعت ۸ شب کسی با شما تماس بگیرد، از این به بعد رعایت خواهم کرد. این، درست همان جایی هست که وضع یک قانون اخیر، بسیار خوب خواهد بود.
پذیرفتن مسئولیت یعنی این که آشکارا اعلام کنید قبول دارید کاری که در آن موقعیت انجام دادهاید اشتباه بوده، اما با متانت بیان کنید کاری که انجام دادهاید از نظر شخص شما بد نبوده هست. به این شیوه شما به خودتان میقبولانید که اگرچه در عذرخواهی پیشقدم شدهاید اما مسئولیت تمام اشتباهات را به گردن نگرفتهاید.
چه زمانی عذر خواهی کردن ایدهي خوبی نیست؟
خیلی مهم هست که به یاد داشته باشید عذرخواهی کردنی که قول و تعهدات پوچ به همراه داشته باشد، اصلا خوب نیست. یک از مهمترین عملکردهای عذرخواهی این هست که موجب فرصتی برای بازسازی اعتماد و اطمینان شود؛ تصمیم بر عدم تکرار اشتباه گرفته شده و یا تغییرات لازم صورت گیرد؛ این بخش مهمی از عذرخواهیست.
اگر قول یک تغییر را بدهید اما اجرا نکنید، این پیام را خواهید رساند که ممکن هست کاری راکه میدانید درست نیست انجام دهید. پس قولی ندهید که نمی توانید انجامش دهید، بلکه این اطمینان را به فرد بدهید که در آینده، رفتاری که موجب آزارش می شود انجام نخواهید داد. اگر طرف مقابلتان توقع نابجا یا غیرمنطقی دارد، پس حتما پیش از آن، اکثر از حد لازم به او قول دادهاید!