پانکراس یا لوزالمعده یکی از اندام هاي مهم بدن هست که در کنار معده قرار دارد و درمورد ابتلا به مریضی ها بسیار مستعد هست. پانکراتیت التهاب پانکراس «لوزالمعده» میباشد که در پشت معده قرار دارد. پانکراس با ساخت آنزیمهایي مثل انسولین و گلوکاگون نقش مهمی در هضم غذا ایفا میکند.
پانکراتیت را به دو نوع حاد و مزمن تقسیم میکنند. علائم پانکراتیت حاد عموما شدید بوده و در صورت عدم درمان مشکلاتی مثل کیست پانکراتیک آبسه و تراوش مایع پانکراسی به داخل شکم ایجاد می شود که ممکن هست به عوارض طولانی مدت یا حتی مرگ بیانجامد.
پانکراتیت مزمن در طول چند سال و معمولا پس از حملههاي عود کننده پانکراتیت حاد ایجاد میشود. در پانکراتیت مزمن ممکن هست کاهش توانایی پانکراس در ساخت آنزیمهاي هضمی به وجود آید. در این اوضاع کاهش وزن –به بازبینی یا ناگهانی- و استشمام بوی بد و چرک از مدفوع یا اسهال دیده میشود. پانکراتیت مزمن به دیابت ملیتوس و کلسیفیکاسیون پانکراس – رسوبات کوچک و سخت کلسیم در پانکراس- منجر می شود.
علل پانکراتیت
در اکثر موارد پانکراتیت حاد با مصرف بیش از اندازه الکل و سنگ کیسه صفرا رابطه دارد. از دیگر عوامل میتوان به عفونت بعضی معالجات صدمه فیزیکی یا جراحی شکم مریضی عروق خونی افزایش سطح کلسیم جهش ژنتیکی و سطح بسیار بالای تری گلیسرید خون اشاره کرد.
علائم پانکراتیت
درد متوسط تا شدید در قسمت بالایی شکم
تهوع و استفراغ
تب
افزایش تپش قلب
عرق کردن
زردی پوست و سفیدی چشم
شوک
درمان پانکراتیت
در پانکراتیت حاد خورانش دهانی قطع می شود و از مایعات داخل رگی بهره گیری می شود. در حملات غیر شدید رژیم خوراکی مایع صاف شده با چربی خیلی کم تجویز می شود.
ترک الکل
رعایت رژیم کم چرب
در صورت وجود عفونت آنتی بیوتیک تجویز می شود.
درد خفیف ابتدا با مسکنهایي مثل استامینوفن یا ایبوپروفن درمان میشود. در صورت شدید بودن درد از مسکنهاي قویتر بهره گیری میشود.در پانکراتیت مزمن پیشرفته، فرآوری آنزیمهاي پانکراس برای هضم غذا متوقف میشود. مکملهاي آنزیمی در هر وعده خوراکی به بدن در هضم چربیها جذب مواد مغذی و افزایش وزن کمک میکند.
در پانکراتیت مزمن پیشرفته اگر بخش فرآوری کننده انسولین صدمه ببیند، دیابت ایجاد میشود که به تزریق انسولین نیاز پیدا میشود.در صورت امکان از جراحی پانکراس باید اجتناب شود. اما ممکن هست برای برداشتن بافت عفونی یا صدمه دیده لازم باشد. برای پیش گیری از حملات آتی ناشی از سنگ کیسه صفرا شاید کیسه صفرا برداشته میشود.
جلوگیري از پانکراتیت
حفظ وزن سلامتی با رعایت یک رژیم متعادل و ورزش منظم
عدم زیاده روی در مصرف الکل
ترک سیگار