استرس بالا می تواند در زندگی زناشویی همسران بسیار تاثیرگذار باشد, استرس به غیر از عوارض روحی روی جسم نیز تاثیر دارد. یکی از دلایل مهمی که افراد ازدواج می کنند, برقراری ارتباط زناشویی تندرست و منظم هست; غریزهاي که ذاتی هست و نمی توان آن را نادیده گرفت, اما گاهی مواقع ارتباط زناشویی عمده دلخواه و خوشایند نیست,
آن هم به دلایل گوناگونی از جمله استرس و خستگی یکی از همسران. در اینباره با دکتر حامد محمدیکنگرانی, عضو کمیته رسانه انجمن روانپزشکان ایران, گفتوگو کردهایم. با ما همراه شوید.
استرس تا چه حدی در ارتباط زناشویی همسران تاثیرگذار هست؟
ارتباط زناشویی یکی از پایههاي مهم زندگی مشترک هست که باید به آن دقت ویژهاي داشت. گاهی اوقات این حس بهعلت دشواری های زندگی در همسران کمرنگ می شود تا جاییکه زن یا مرد بهعلت استرسهاي کاری یا فشارهای روانی نمی توانند لذت مادام العمر را در این ارتباط کسب کنند
و همین موضوع اضطرابهایي در ارتباطشان ایجاد میکند, حتی گاهی بهعلت استرسهاي شدید زن یا مرد نمیتوانند تحریک جنسی خود را حفظ کنند و همین مساله لذت ارتباط زناشویی را از بین میبرد.
استرس با ارتباط زناشویی چه می کند؟
کسانی که این دشوار را دارند, برای مدیریت استرس چه مهارتهایي را باید در زندگی مشترک به کار بگیرند؟
بدبختانه شمار زیادی از زنشوهرها اضافه بر این که توانایی و مهارت مدیریت استرس را در زندگی مشترک ندارند, زمانی که دچار استرس میشوند, سکوت اختیار می کنند, درحالی که اینکار باعث عصبانیت و کاهش آستانه بردباری میشود و می تواند باعث ایجاد فاصله بین زنوشوهر شود.
گاهی اوقات بانوها پس از گذشت مدتی از ازدواجشان, از رفتار همسرشان خسته می شوند, به این علت که از گفتگو کردن درمورد مسائلی که باعث بروز استرس در انها می شود, خودداری می کنند, درحالی که گفتگو در مورد رویدادها زندگی روزمره باعث تقویت روابط خواهد شد و فرد را حاضر میکند
تا در مورد مسائل بزرگتر و بااهمیتتر نیز گفتگو کند. اکثر افراد وقتی به شدت دچار استرس میشوند, نمیتوانند در مورد علت ایجاد این حالت توضیح دهند زیرا استرس حالتی مکارانه دارد و باید زمان صرف شود تا فرد بتواند علت آن را پیدا کند و با همسرش در بین بگذارد.
نخستین گام در کاهش سطح استرس, این هست که بتوانیم علت بروز اذیت و استرس را پیدا و توصیف کنیم. وقتی فردی از مسالهاي که منجر به بروز استرس در همسرش شده, اطلاع داشته باشد, می تواند راههایي پیدا کند تا باعث افزایش استرس در او نشود. کسی که دچار استرس میشود,
باید کوشش کند به همسرش بفهماند چرا قرارگیری در فلان موقعیت, باعث ایجاد این حالت در او می شود. احتمالا برای تمام دشوارها یا از میان بردن موقعیتهاي استرسزا, راهحلی نباشد, ولی گفتگو درمورد آن و به اشتراک گذاشتن احساسات, باعث حل دشوار و کمتر شدن استرس خواهد شد.
یعنی داشتن روابط دلخواه و صمیمیت در زندگی مشترک, نقش موثری در کمرنگ شدن استرس دارد؟
بله, یکی از عوامل مهم در شکلگیری ازدواج پیروز, صمیمیت هست. شمار زیادی از افراد صمیمیت را در برقرار کردن ارتباط زناشویی می دانند, در صورتی که صمیمیت, بسیار فراتر از برقراری ارتباط زناشویی هست. خودمانی بودن یعنی زنوشوهر افکار و احساسات خود را آشکارا بیان کنند
و راستگو باشند که به آن “صمیمیت عاطفی” گفته میشود. وجود چنین ارتباطاي, بهخصوص در مواردی که یکی از طرفین دچار استرس شده, این فرصت را به طرف مقابل می دهد که از او پشتیبانی کند.
برخی همسران زمانی که صرف گفتگو با رفقا خود میکنند, اکثر از زمانی هست که به هم اختصاص میدهند چون احساس می کنند احتمالا همسرشان نتواند دشوار آن ها را بفهمد, درحالی که یکی از صدمهرسانترین موارد به روابط دوجانبه و ایجاد احساس طردشدن در طرف مقابل, پرهیز کردن از او در مواجهه با موقعیتهاي استرسزاست.
معمولاً استرسهاي کاری روی رفتار افراد تاثیر میگذارند. این استرسها چه زمانی می توانند دشوارساز باشند؟
مسلما استرس کاری از عوامل مهم و کارساز در ایجاد نارضایتی افراد از ازدواج هست. در قرن اخیر اعتیاد به اینترنت, گفتگو عمده با تلفنهمراه و نامههاي الکترونیکی و… از دیگر مواردی هست که در روابط زنوشوهرها آثار سوء دارد و باعث میشود زن یا شوهر احساس تنهایی کنند و کم کم زمان ارتباطشان صدمه ببیند.
همسران باید ارتباط با همدیگر را مثل یک شغل تماموقت بدانند و اگر یکی از طرفین غرق در کارها و استرسهاي هرروز هست و با وجود تلاش عمده نمیتواند به زندگی طبیعی برگردد و این دشواری های را حل کند, مشورت با کارشناسان اهمیت پیدا میکند زیرا علائمی مثل افسردگی,
تنهایی و تغییر خلق از پیامدهای اهمیت ندادن به استرس در زندگی مشترک یا خارج از محیط منزل هست. استرس در اشکال متعدد به فرد روی میآورد و نباید فراموش کرد برخورد افراد گوناگون با استرس متفاوت هست. البته نمی توان تمام استرسهاي زندگی روزمره را برطرف کرد, ولی باید راه بازرسی آن ها را آموخت.
چه تعریفی از ناتوانی جنسی و اضطراب جنسی در آقایان دارید؟
ناتوانی جنسی شایع ترین دشوار جنسی در مردان محسوب میشود. ناتوانی در ایجاد یا بازرسی نعوظ هنگام برقراری ارتباط زناشویی, “اضطراب نعوظ” تعریف میشود. شمار زیادی از مردان در برههاي از زندگی مشترک خود, اضطراب نعوظ را تجربه می کنند, اما میزان شیوع آن با بالا رفتن سن در مردان, اکثر هست.
اما اضطراب جنسی یکی از مولفههاي اساسی در ابتلای مردان, بهخصوص مردان جوان به اضطراب نعوظ هست. اضطراب عمده باعث انقباض یا جمع شدن رگهاي خونی می شود و خونرسانی به اندام جنسی مردانه را کمتر می کند. به همین علت تحریک جنسی یا نعوظ بسیار دشوار میشود;
حتی مردانی که برای تحریک شدن مشکلی ندارند, وقتی در عملکرد جنسی خود دچار اضطراب می شوند, قادر به انجام آن نخواهند بود. اضطراب جنسی باعث می شود مرد مدام گذشته از برقراری یا حتی در مرحله اقدام به انجام ارتباط زناشویی, افکار منفی را در خود پرورش دهد; افکاری که اکثر حول و حوش از دست دادن نعوظ هست.
غالبا در اکثر مبتلایان, فرد پیشاپیش با فکر از دست دادن نعوظ, دچار ترس و واهمه شده و با آن وضع روانی نیز وارد ارتباط میشود. از جانب دیگر, در طول ارتباط نیز دائم و بدون وقفه کیفیت نعوظ خود را بررسی می کند. این ترس رفتاری به قدری شدت دارد که فرد مبتلا حین برقراری ارتباط زناشویی,
به جای دقت به عملکرد بخش تناسلی اغلب تحتتاثیر افکار منفی که مدام عدم نعوظ یا ضعف آن را تقویت می کند, قرار می گیرد. این ترس, اضطرابی ایجاد می کند که در کیفیت نعوظ تاثیر تصویر دارد و بازرسی نعوظ را برای مرد سختتر و دشوارتر میکند. همچنین ترس از زودانزالی, نارضایتی از وضع بد جسمانی و نگرانی از ناتوانی در ایجاد رضایت جنسی از دیگر اضطرابهاي جنسی مردان هست.
چطور می توان اضطراب عملکرد جنسی را برطرف کرد؟
اگر فردی دچار اضطراب عملکرد جنسی شود, حتماً باید به دکتر مراجعه کند; کسی که با او احساس راحتی دارد و میتواند درمورد مسایل جنسیاش آزادانه با او حرف بزند. در هر حال, یک مشاور و دکتر متخصص می تواند افرادی راکه چنین مشکلی دارند, معاینه و آزمایشهایي برای اطمینان از اوضاع سلامت آن ها خواهش کند تا دشوار برطرف شود.
آیا افسردگی و استرس میتواند منجر به ناباروری شود؟
بله, چون افسردگی وجوه گوناگون زندگی و عملکرد شمار زیادی از اعضای بدن را تغییر میدهد. تغییرات اشتها در افسردگی ممکن هست به کاهش یا افزایش شدید وزن منجر شود که این عوارض با چرخه عادت ماهانه زنان تداخل می کند و میزان باروری را کاهش می دهد. از جانب دیگر, فرد افسرده ممکن هست
دچار اعتیاد به سیگار یا الکل شود و این اختلالات سبب کاهش توان ساخت مثل میشود. در مردان, استرس با کاهش سطح تستوسترون و تغییرات هورمونی همراه هست که بر کیفیت و کمیت اسپرمها تاثیر می گذارد.
حتی برخی بررسیها نشان داده ترس از مادر شدن نیز در برخی زنان با کاهش باروری همراه هست. از سوی دیگر, ابتلا به افسردگی در دوران بارداری نیز ممکن هست سبب اضطراب در مراقبت فرد از خود, بیتوجهی به نکات تغذیهاي و مراجعه مرتب به دکتر شود که بر سلامت جنین تاثیرگذار هست.
ورزش تا چه حد میتواند در رفع استرسهاي روزمره و عملکرد بهتر در ارتباط زناشویی تاثیر بگذارد؟
قطعا خیلی کارساز خواهد بود. فردی که بهطور دائم ورزش می کند خیلی آسانتر از کسی که ورزش نمی کند میتواند بر استرسهایش غلبه کند و حتی از افسردگی نیز رها شود بنابراین پیشنهاد می کنم ورزش کردن, بهخصوص ورزشهاي هوازی را در برنامه هرروزتان قرار دهید تا هم تندرست بمانید و هم ارتباط زناشویی بهتری داشته باشید.