در اینبخش توصیه هاي مهم برای رانندگی در عید نوروز را میخوانیم. عید نوروز جدای از زیبایی ها، روزهای تعطیل و خوشی هایش گاهی میزبان اتفاقات وخیم و ایجاد خاطرات بد نیز هست. چـه بهتر کـه قبل از شروع سفر هـای نوروزی، هر چـه قدر هم کـه راننده خوبی باشیم باز هم اطلاعاتی کسب کنیم تا ایمن و مطمئن تر تعطیلات خودرا سپری کنیم. در ادامه با پارس ناز همراه باشید تا توصیه هاي مفیدی را مرور کنیم.
برنامهریزی خوب نقش مؤثری در افزایش لذت از سفر خواهد داشت. بهمین نسبت، نبود برنامهریزی می تواند موجب تبدیل شدن سفر بـه یک خاطره نهچندان خوشایند گردد. بـهطور ویژه در زمان نوروز کـه حجم مسافرتها بسیار زیاد اسـت، وجود برنامهریزی بسیار مهمتر خواهد بود. بهتر اسـت کـه قبل از سفر مقصد یا مقاصد خویش را مشخص کنید و مسافتهایي راکه در هر روز باید طی کنید، ارزیابی نمایید.
هم چنین بهتر اسـت کـه مناطق دیدنی و مراکز گردشگری مقصد را نیز قبل از سفر مشخص نموده و برای بازدید ازآنها برنامهریزی نمایید. اگر قصد اقامت در هتل یا سایر مراکز اقامتی عمومی را دارید، بهتر اسـت کـه قبل از سفر، از وجود جای خالی خاطرجمعی حاصل نمایید. همراه داشتن نقشه، چـه از نوع کاغذی و چـه الکتریکی، نیز توصیه می شود.
ممکن اسـت خودروی شـما در ظاهر سالم و بدون ایراد بنظر برسد، اما شرایط سخت جاده و پیمودن مسافتهاي طولانی با سرعتهاي بالا می تواند بـه ایرادات پنهان فرصت بروز را بدهد و مسافرت شـما را خراب کند. یک سرویس و بازبینی معمولی می تواند نقش مهمی در کاهش احتمال خرابی خودرو در جاده داشته باشد و یقیناً ارزش وقتی کـه برای آن گذاشته می شود را خواهد داشت.
داشتن معاینه فنی نیز مسئلهاي اسـت کـه باید بـه آن توجه داشته باشید، چراکه علاوه بر این کـه عدم وجود معاینه فنی میتواند موجب جریمه از سوی پلیس گردد، انجام معاینه فنی میتواند بـه شناسایی ایرادات و عیوب خودرو کمک شایانی نماید و میتواند تا حدودی وضعیت خودرو را برای مالک روشن نماید.
متأسفانه تعریف راننده خوب در میان تعداد زیادی از هموطنان مـا تعریف درستی نیست. این افراد تعریف راننده خوب را معادل با شخصی میدانند کـه بـهاسانی با سرعتهاي بالا رانندگی میکند، سبقتهاي بیباکانه می گیرد و حرکات نمایشی با خودرو انجام میدهد. شاید دریک مسابقه رالی این حرکتها ارزش تلقی شوند، اما تنها یک راننده بد و بیتجربه هنگام رانندگی در جاده و یا شهر چنین حرکاتی را انجام می دهد.
دریک مسافرت خانوادگی تنها وظیفه راننده این اسـت کـه مسافران را بدون ناراحتی، دغدغه و استرس ودر کمال سلامتی بـه مقصد برساند و رانندهاي می تواند یک راننده خوب لقب گیرد کـه تمام تلاشش را در راستای رسیدن بـه این هدف انجام دهد. بخاطر داشته باشید کـه یک راننده خوب هرگز تنشهاي جاده رابه سرنشینان منتقل نمیکند.
ممکن اسـت خودروی شـما خودرویی کاملاً بـهروز و ایمن باشد و تعداد زیادی کیسه هوا و ستاره ایمنی داشته باشد، اما این هرگز بـه این معنی نیست کـه شـما میتوانید بـه ایمنی خودرو تیکه کرده ودر رانندگی بیاحتیاط باشید. در سالی کـه گذشت روزانه دهها نفر از هموطنان مـا در حوادث رانندگی کشته شده و چندین برابر این شماره نیز در تصادفات زخمی شدند.
بخاطر داشته باشید کـه هیچکدام از این افراد حتی تا چند ثانیه قبل از تصادف، از اتفاق شومی کـه تا لحظاتی دیگر قرار بود برای آنها رخ دهد اطلاعی نداشتند و با خاطری آسوده در حال لذت بردن از سفر و جاده بودند. اکثر رانندگانی کـه در تصادفات سنگین حضور دارند، تا چند ثانیه قبل از تصادف فکر میکنند کـه همه یچیز تحت نظارت آنهاست و قابلیت واکنش بـهموقع را دارند.
اما در رانندگی کوچک ترین بیاحتیاطی می تواند بـه قیمت جان خود شخص و عزیزانش تمام شود. اگر خودرویی مدرن و بـهروز را سوار می شوید، نباید احساس کنید کـه دیگر نیازی بـه احتیاط ندارید. در همین سالی کـه گذشت بارها تصادفات شدید خودرو هـای فوق ایمنی مانند BMW و پورشه کـه منجر بـه مرگ دردناک سرنشینانشان شده بود، خبرساز شد.
ممکن اسـت کـه این خودروها در تستهاي ایمنی نمرات بالایی را کسب کرده باشند، اما باید توجه داشته باشید کـه تستهاي ایمنی در سرعتهایي درحدود 60 کیلومتر بر ساعت انجام می شود و خودروها در چنین سرعتهایي مورد ارزیابی قرار می گیرند. این در حالی اسـت کـه در برخوردهایی با سرعتهاي بالای 100 کیلومتر در ساعت، ایمنترین خودروها نیز تبدیل بـه آهن پاره میشوند.
صبر و تحمل جزو مقولههایي هستند کـه توسط بسیاری بر بزرگان و خردمندان بر اهمیت آن ها تأکید شده اسـت. داشتن صبر در رانندگی اهمیت بسیار بالاتری دارد. چراکه عجله در رانندگی دستکمی از خودکشی ندارد. هدف دریک مسافرت خانوادگی طبق معمولً گردش و تفریح اسـت و هیچ عجلهاي برای رسیدن بـه مقصد وجود ندارد.
درنتیجه سعی کنید کـه تا حد امکان در هنگام رانندگی صبور باشید و بـههیچعنوان حرکات مخاطرهآمیز انجام ندهید. سرعت بالا ممکن اسـت تا حدودی باعث هیجان شود، اما اگر یک مسیر را یکبار با سرعت معمولی و مجاز و بار دیگر با نهایت سرعت ممکن بروید، خواهید دید کـه در حالت دوم شاید تنها چند دقیقه زودتر بـه مقصد برسید، این در حالی اسـت کـه این شیوه رانندگی احتمال وقوع تصادف را چندین برابر بیشتر میکند.
بهمین ترتیب در مورد سبقتهاي خطرناک نیز میتوان استدلال کرد. شاید تعداد زیادی از مـا در هنگامیکـه در جاده ودر زمانی کـه سبقت گرفتن ممنوع اسـت، پشت سر یک خودرو یا کامیون بـهشدت کندرو و گرفتار شده باشیم ودر آن زمان فکر سبقت گرفتن ازآن خودرو بـه سر مـا خطور کرده باشد. اما باور کنید چند دقیقه تحمل کردن سرعتهاي پایین بسیار عاقلانهتر از ریسک بـه خطر انداختن جان دریک سبقت غیر مجاز اسـت.
رعایت حق تقدم یکی از نشانههاي بارز یک راننده خوب اسـت. این امر هم چنین در جاده میتواند کمک شایانی بـه افزایش امنیت شـما داشته باشد. در هنگام ورود از یک فرعی بـه یک جاده اصلی حتما ایست کامل کنید تا از خالی بودن جاده خاطرجمعی حاصل کنید. بد نیست بدانید تعداد زیادی از تصادفات مرگبار در کشور مـا بدلیل خودداری از همین ایست چند ثانیهاي اتفاق میافتد.
درنتیجه بخاطر چند ثانیه، ریسک نکنید و جان خود و سایرین رابه خطر نیندازید. یکیدیگر از نکاتی کـه لازم اسـت بـه آن توجه شود، رعایت نوبت و صف اسـت. اگر دریک صف طولانی از خودروها، فردی جا بزند و از جلو خودرا وارد صف کند، زرنگی نکرده اسـت.
بلکه بـه دیگران نشان داده اسـت کـه چـه موجود بیفرهنگ، بیشعور و خودخواهی اسـت کـه بـه حق دیگران ذرهاي احترام نگذاشته و تنها بـه دنبال منافع خود اسـت. پس از این بـه بعد، اگر دریک ورودی یا خروجی یا هر جای دیگر یک صف تشکیل شده بودو یا این کـه با ترافیک مواجه شدید، انتخاب درست این اسـت کـه همانند سایرین در صف قرار بگیرید، نه این کـه با حرکت در شانه جاده و یا جا زدن در صف بـه ظاهر زرنگی کنید.
باور کنید کـه نه خطوط جاده برای تزئین رسم شدهاند و نه دولت پول اضافی برای نقاشی خیابانها و جادهها دارد. خطوط جاده در تمامی مناطق جهان مانند خطوط قرمزی هستند کـه رد شدن از روی آنها امری ناپسند تلقی می شود. علیالخصوص خطوط ممتد کـه برای رانندگان همانند دیوارهای محکمی هستند کـه بـههیچعنوان امکان عبور ازآنها وجود ندارد.
اهمیت خطوط در کشور هـای پیشرفته بـهگونهاي اسـت کـه نهتنها رانندگان بـههیچعنوان بر روی خطوط رانندگی نمیکنند، بلکه حتی اگر نیاز بـه تعمیر یا تغییراتی در جاده باشد، خطوط موقتی با برچسبهاي زرد رنگ بر روی جاده ترسیم میشود تا حتی برای یک مدت بسیار کوتاه نیز جاده بدون خط نباشد.
حرکت نکردن در میان خطوط باعث بینظمی در راه میشود کـه این بینظمی باعث ایجاد ترافیک میگردد. درنتیجه اگر دریک ترافیک وسوسه شدید کـه از خط خارج شده و بر روی خطوط برانید، بخود یادآوری کنید کـه شاید اگر رانندگان جلویی چنین حرکتی را انجام نمیدادند، شاید اصلاً ترافیکی شکل نمیگرفت کـه شـما در آن گیر بیفتید.
مـا اصلاً قصد توهین بـه کسی را نداریم، بلکه هدف مـا از نام بردن از گوسفند، یکی از ویژگیهاي ذاتی این حیوان اسـت. گوسفندها بـه این معروف هستند کـه بدون کوچکترین تردید و اندیشهاي، از یکی از همنوعانشان پیروی می کنند و حتی اگر آن رهبر خود رابه چاه بیندازد، سایرین نیز بلادرنگ از وی پیروی خواهند کرد.
تعداد زیادی از اوقات فردی خلافکار را میبینیم کـه دست بـه رفتار پرخطر میزند، وارد خط مخالف می شود و یا در شانه جاده حرکت می کند. اما مسئله اینجاست کـه پس از این کـه یک نفر چنین حرکتی را انجام می دهد، بسیاری دیگر نیز از وی پیروی کرده و بدون تفکر بـه تقلید از وی میپردازند. یک راننده خوب کسی اسـت کـه در هر شرایطی بـه اصول رانندگی درست پایبند باشد و بدون توجه بـه افراد ماجراجو، راه خودش را بپیماید.
یک راننده خوب همواره سعی می کند بـهگونهاي در جاده رانندگی کند کـه رفتارش برای سایر رانندگان قابل پیشبینی باشد تا آن رانندگان بتوانند رفتار درستی را صورت دهند. بـهعنوان مثال بهتر اسـت کـه در هنگام سبقت گرفتن، بـه وسیله چراغ بـه راننده جلویی بفهمانید کـه چـه قصدی دارید تا سرعتش را زیاد نکند و بـه سمت چپ منحرف نشود. هم چنین بخاطر داشته باشید کـه هرگز از سمت راست سبقت نگیرید.
چراکه راننده جلویی طبق معمولً انتظار این حرکت را ندارد و ممکن اسـت ناگهان بـه سمت راست خود منحرف شده و شـما را از جاده خارج کند. ضمناً سبقت از سمت راست بدلیل نبودن دید کافی برای راننده خودرو، بسیار کار خطرناکی محسوب می شود. راهنمای خودرو یک وسیله تزئینی نیست، بلکه وسیلهاي بسیار حیاتی اسـت کـه باید بـه وسیله آن، همواره سایر رانندگان را از قصد خود مطلع کنید.
شاید باورش برای شـما دشوار باشد، اما در هنگام خستگی و خوابآلودگی بدن شـما تعداد زیادی از تواناییهاي خودرا از دست میدهد. هم چنین ازنظر ذهنی نیز یک فرد خوابآلوده تفاوت زیادی با یک فرد سرحال دارد. بنابر این یک فرد در هنگام خواب آلودگی دیرتر متوجه خطرات میشود و واکنشهاي بسیار کندتری خواهد داشت.
پس لازم اسـت کـه اولاً بـهگونهاي سفرتان را برنامهریزی کنید کـه لازم نباشد ساعتهاي زیادی بـه صورت پیدرپی پشت فرمان باشید. ثانیاً لازم اسـت کـه هر از چندگاهی توقف کرده و چند متری قدم بزنید تا خستگی و خمودگی ازبدن شـما خارج شود. اگر همان گونه احساس خستگی می کنید، هیچ اشکالی ندارد کـه چند دقیقهاي در پارکینگ توقف کرده و استراحت کنید.
بسیار محتمل اسـت کـه یک راننده دیگر در جاده شـما را تحریک کند کـه قدرت خودرویتان را نشان بدهید و یا این کـه شـما رابه کورس گذاشتن و کلکلهاي خیابانی ترغیب کند. اما باید بدانید کـه نه خیابان جای این کارهاست و نه خودروهایی کـه عموم مردم سوار می شوند خودروی مسابقهاي هستند.
در خیابان و جاده بـه غیر از شـما افراد دیگری نیز حضور دارند کـه اینکار می تواند جان آنها را نیز بـه خطر بیندازد. پس در چنین مواقعی خودرا بازرسی کنید و از کورس گذاشتن در خیابان خودداری کنید. مطمئن باشید کـه اینکار چیزی از ارزشهاي شـما و خودروی تان کم نخواهد کرد!
بسیار دیده شده اسـت کـه هموطنان مـا صحنه تصادف رابا صحنه فیلمبرداری اشتباه گرفته ودر موبایل بـه دست، مشغول ثبت صحنههاي جذاب و ناب تصادف میشوند! اگر شـما هم از این دسته افراد هستید، باید بدانید کـه با اینکار فقط مصدومان رابه مرگ نزدیکتر میکنید. صحنه تصادف منظره دلچسبی نیست کـه بخواهید خاطرات آنرا ثبت کنید.
اگر تخصصی در امر نجات مصدومین ندارید، بهتر اسـت هیچگونه تلاشی جهت خارج کردن مصدومین از خودرو انجام ندهید. چرا کـه بسیار دیده شده اسـت کـه در اثر خارج شدن غیر علمی و غیر اصولی مصدوم از خودرو، صدمات جبران ناپذیری مانند قطع نخاع برای وی اتفاق افتاده اسـت. بهترین کار در هنگامیکـه یک تصادف را مشاهده می کنید این اسـت کـه از صحنه عبور کنید و با پلیس، مرکز امداد و یا آتشنشانی تماس بگیرید.
اگر در حین رانندگی مشکلی پیش آمد و حسابی خشمگین شدید، باید دنبال راهی برای بازرسی آن باشید. موارد زیر شـما را دراین زمینه راهنمایی می کند. اگر با سرعت رانندگی کرده اید و پلیس جریمهتان کرده و دیدن برگه جریمه حسابی توی مختان می رود، بدون نگاه کردن بـه مبلغ آن، از همسرتان بخواهید هر چـه زودتر از شـما دورش کند و حرفش را هم نزنید.
حواستان هم باشد کـه تا پلیس دیگری جلوی چشمتان ظاهر شد، یاد جریمه قبلی نیفتید. او دوست شماست! دستگاه موسیقی ماشینتان را روشن کنید و موزیک مورد علاقهتان را بگذارید. شاید نیاز باشد باصدای بلند هم زیر آواز بزنید. اما این طوری نباشد کـه از رانندگی غافل شوید. اگر دیدید گوشتان بـه این حرفها بدهکار نیست و هیچ جوره نمی توانید از موضع خشم کوتاه بیایید.
کنار جاده پارک کنید و یک ساعت دراز بکشید. خوراکیهایي کـه نیمی از بارتان شدهاند، برای همین مواقع اسـت. گاز زدن یک سیب شاید یک راه تخلیه باشد. یاد سهراب سپهری بیفتید و با خودتان بگویید: زندگی سیبی اسـت، گاز باید زد با پوست. فکر کردن بـه موضوعی کـه شـما را خشمگین کرده و دامن زدن بـه آن حالتان را بهتر کـه نمی کند، بدتر هم می کند. پس سعی کنید بـه آن فکر نکنید و بـه جایش، فکر راه حل باشید.
همه ی همسفران شـما برای تفریح و آرامش بـه این سفر آمدهاند. پس عصبانیت را سر آن ها خالی نکنید و بجای اینکار سعی کنید از صحبت کردن با انها آرامش بگیرید. مطمئن هم باشید کـه با گاز دادن بی حساب بـه ماشین و سبقت گرفتن، هیچ مشکلی حل نمیشود. تجربه ثابت کرده ایستادن جلوی آینه از خشم آدم کم میکند. پس در آینه بـه خودتان خوب نگاه کنید.
شاید از دیدن چهره عصبی و بهم ریختهاي کـه دارید خندهتان هم گرفت.البته این آینه نباید آینه خودروی در حال حرکت باشد! بـه خودتان مسلط باشید. نگذارید این عصبانیتی کـه دارید باعث عصبی شدن دیگران هم شود. پس اگر در حال رانندگی هستید. با بوق زدنهاي بی مورد روی اعصاب دیگران نروید. فکر این کـه با تلافی کردن میتوانید دلتان را خنک کنید رابه کل از سرتان بیرون کنید.
باید مواردی را بدانید تا در حین رانندگی در جاده مشکلی برایتان پیش نیاید. در سرعتهاي بالا همیشه دو دستی فرمان را نگه دارید کـه اگر بـه هر دلیل فرمان بـه سمتی کشیده شد، بتوانید کنترلش کنید. زمان رانندگی در اوایل باران کـه جاده خیس نشده و نمدار اسـت، حواس تان را جمع کنید و ترمز محکم نگیرید. داشتن ترمز ABS این جا حسابی بکار می آید.
بطری آب، آچار، قفل فرمان یا هر چیز دیگری را طوری در ماشین جاسازی کنید کـه زیر پای راننده نیفتند. کلا از هر اقدامی کـه باعث حواس پرتی راننده میشود پیشگیری کنید. اگر میخواهید لاین حرکت را عوض کنید، باید قبل از این کـه بـه محل مورد نظر برسید فرمان را صاف کنید تا با سر خوردن جانبیاي کـه ایجاد می شود در مسیری کـه می خواهید قرار بگیرید و خودرو از حرکتش منحرف نشود.
یکی از بزرگ ترین اشتباهات، کلاچ گرفتن قبل از ترمز کردن در دندههاي بالاتر از یک اسـت. اینکار باعث شتاب گرفتن خودرو می شود و ماشین دیرتر متوقف میشود. برای چرخاندن فرمان چـه در جادههاي کوهستانی چـه در اتوبانها اگر بـهطور مثال میخواهید بـه سمت راست برانید، نیرو رابا دست راست بـه فرمان وارد نکنید بلکه با دست چپ نیرو را وارد کنید.
بخاطر این کـه ممکن اسـت در فشار با دست راست نظارت نیرو از دستتان خارج شود. اما اگر از دست چپ استفاده کنید، چون فرمان را هل میدهید، بازرسی بیشتری خواهید داشت و برای عکسالعمل آمادگی بیشتری دارید. هیچوقت زمانی کـه مانعی مثل عابر یا خودرو سر راه شـما سبز میشود بـه ماشین فرمان ندهید، دراین مواقع ترمز گرفتن بهترین گزینه اسـت.
در سرعت بالاتر از ۶۰ کیلومتر، اگر ترمز خیلی شدید بزنید امکان قفل شدن چرخها وجوددارد. ترمز را چند بار بگیرید و رها کنید. ضمن این کـه برای متوقف کردن یا کم کردن ناگهانی سرعت، میتوانید از دنده معکوس هم استفاده کنید. در پیچ وقتی سریع ترمز کنید بـه این خاطر بازرسی را از دست می دهید کـه چرخهاي بیرونی با سرعت بیشتری می چرخند.
ولی ترمز، نیروی مساوی بین چرخهاي دو طرف اعمال میکند و بـه اصطلاح عقب ماشین در میرود. بهمین دلیل اصلا کلاچ نگیرید و ترمز را هم تا ته نگیرید. در عوض خیلی زود پدال گاز را ول کنید. وقتی ترمز میگیرید فرمان نباید در حالت پیچ باشد. سریع ترمز و ول کنید و بعد فرمان را در مسیر پیچ بچرخانید.
درخواست کمک کنید. طبق معمول هنگام مشاهده تصادفات رانندگی سریعا با پلیس تماس میگیرند ولی بهتر اسـت ابتدا با هلال احمر یا اورژانس تماس بگیرید. این نهادهای امدادی وظیفه دارند بعد از دریافت گزارش تصادف و ارسال آمبولانس پلیس را مطلع کنند. هنگام تماس همه ی موارد از قبیل آدرس دقیق، نوع حادثه، تعداد مصدومان، جنسیت و سن افراد و وضعیت عمومی را اطلاع دهید.
باعث بروز تصادف دیگری نشوید. قبل از مداخله، ماشین خودتان را در محل مطمئنی متوقف نموده و فلاشرها را روشن کنید. دقت کنید کـه لباسی بر تن داشته باشید کـه رانندگان را متوجه شـما کند. اگر لباس شـما رنگ مناسبی ندارد لباس سفید زیر را در آورده بر روی لباس رویی بپوشید. علامت خطر را بر روی جاده بگذارید و از کسی بخواهید رانندگان را از وقوع حادثه مطلع کند.
مصدوم را تکان ندهید. در اکثر تصادف ها افراد دچار مصدومیت گردن و مهرهها می شوند. دراین موارد باید بسیار بادقت عمل کرد. اگر دوره کمکهاي اولیه نگذرانده اید، عاقلانه ترین کار این اسـت کـه مصدوم را تا رسیدن آمبولانس تکان ندهید. اینکار احتمال زنده ماندن مصدوم را ٨٠درصد افزایش می دهد. با او صحبت کنید. حرفهایي مانند «اسمت چیه؟ چی شد؟»
اینکار علاوه بر این کـه مانع بی هوشی می شود، ایجاد روحیه هم می کند. ضمن این کـه تا رسیدن آمبولانس می توانید از بعضی اطلاعات مهم آگاه شوید. البته برای جلوگیري از فلج شدن باید بـه گردن مصدوم آتل بسته باشید و با نگه داشتن پیشانی مانع حرکت گردنش شوید. اگر بـه سوال هاي شـما جواب هاي منطقی می دهد ولی حروف را کش می دهد، نشانه خون ریزی مغزی اسـت.
اگر بـه سوالات جواب نمیدهد و بی هوش اسـت وضعیت بدنیاش را بررسی کنید. آیا نفس میکشد؟ قفسه سینه بالا و پایین حرکت می کند؟ البته کارهایی کـه شـما در هنگام مواجهه با تصادف انجام می دهید با قوانین مشخصی محدود شدهاند. برای مشاهده حرکت مردمک چشم اگر چراغ قوه دارید بـه چشمان او نور بیندازید و اگر ندارید، پلک هاي وی را چند لحظه بسته و دوباره باز کنید.
اگر مردمک چشم با نور کوچک می شود نشانه سالم بودن مغز اسـت. بارزترین علامت عدم تپش قلب هم کبود شدن بدن و لبهاست. اگرهای رانندگی کـه می تواند سرنوشت تان را تغییر دهد! بهترین جا برای نظارت نبض، گردن اسـت. اگر محل نبض را در گردن نمیدانید، اول نبض گردن خودتان را بگیرید.
با فشار دادن قسمت نرم گوش و یا فشار دادن ناخنهاي انگشت و یا فشار دادن نوک سینه در مردان واکنش مصدوم بـه درد را نظارت کنید. ناخن دست مصدوم رابا ٢ انگشت فشار بدهید. اینکار باعث سفید شدن ناخن می شود و وقتی شـما انگشت خودرا برداشتید باید دوباره رنگ ناخنها سرخ شود کـه نشانه جریان خون و تپش قلب اسـت. روش دیگر، گوش کردن بـه تنفس مصدوم اسـت.