خمیازه کشیدن کاری است که همه ما در طول روز شاید چندین بار آن را انجام دهیم،وقتی خوابمان بگیرد هم مداوم خمیازه می کشیم. رفتار روزمره انسانها همواره شگفتانگیز است. گاهی اوقات رفتارهایی چه ارادی و چه غیرارادی از ما سر میزند که اگر برخی حقایق را دربارهشان بشنویم باورمان نمیشود.
خمیازه کشیدن هم یکی از همین موضوعات جالب است. البته فهرست این موضوعات خیلی گسترده است و میتوان به نمونههایی مثل آنچه در ادامه میخوانید نیز اشاره کرد.
چرا دربارههای آدمهایی که سریعتر یا آّهستهتر از عابران پیادهی اطرافشان راه میروند قضاوت منفی میشود؟
چرا خلاقیت از نظر جنسی جذابتر از هوش است؟
چرا باباها دربارهی پسرهای آسیبرسان که به دخترشان علاقه دارند جوک میگویند؟
چرا ما فکر میکنیم بیشتر از آنچه که واقعیت دارد، روشنفکر هستیم؟
چرا صحبت دربارهی دیگران ناپسند شمرده میشود، با وجود این واقعیت که ایجاد حساسیت عمومی به واسطهی اخبار باعث رونق روزنامهها و وبلاگها میشود و این نوع گفتوگوها کمکمان میکند بدانیم در محل زندگی یا محل کار چگونه عمل کنیم؟
و باز هم تمرکز علم روی موضوعاتی مانند بادهای سیاهچالههای کلانجرم؛ سامانهی فاضلاب در روم باستان، و استفاده از نانوفناوری در ساخت باتری است- و از کنار چیزهایی که شاید برای یک فرد عادی بسیار جالب باشد به سادگی میگذرد. مثلا خمیازهکشیدن را در نظر بگیرید. فقط خواندن این کلمه کافی است تا کنترل بدنتان را از دست بدهید،
چون شما به آرامی فکتان را باز میکنید، چشمتان را باریک میکنید، یک نفس طولانی میکشید و بعد یک بازدم کوتاه. به نظر میرسد خمیازهکشیدن موضوع نامناسبی برای یک تحقیق علمی باشد، اما اینطور نیست.هر قدر زیبا باشید، هر قدر به زیبایی خود را بیارید، هر تعداد دوست که داشتهباشید- هیچ کس هنگام خمیازهکشیدن جالب به نظر نمیرسد.
این فقط نظر من است، اما آنچه جالب است، کار دانشمندانی است که سالها وقتشان را صرف کشف ماهیت خمیازهکشیدند تا به ما کمک کنند این رفتار نهچندان خوشایند انسانی را درک کنیم.
در ادامه به لطف این دانشمندان کنجکاو ۸ کشف دربارهی خمیازهکشیدن آمدهاست:
۱. اگر ببینید فرد دیگری خمیازه میکشد، به احتمال زیاد شما هم خمیازهمیکشید. شاید این را قبلا دانستهباشید، اما یک حقیقت کوچک دیگر وجود دارد که جالب است: اگر فردی که خمیازه میکشد، وارونه باشد، نیمرخ باشد، یا راست ایستاده باشد، باز هم خمیازه همینقدر واگیردار است. ممکن است شما روی یک نیمکت نشسته
و در حال خوردن هاتداگ باشید و در همان زمان فردی را ببینید که هنگام چرخ و فلک زدن خمیازه میکشد- و متوجه شوید شما هم خمیازهمیکشید.
۲. صدای آه مانند خمیازه برای تحریک یک فرد نابینا به خمیازهکشیدن کافی است.
۳. کودکانی به خردسالی ۲ سال، وقتی دیگران خمیازه میکشند بهطور غریزی خمیازهمیکشند.
۴. خمیازه ویژهی انسانها نیست: خمیازه در خوکها، میمونها، تمساحها، مارها، و حتی بعضی ماهیها دیده شدهاست.
۵. مدتزمان متوسط خمیازه تقریبا ۶ ثانیه است. (بله پژوهشگران با یک زمانسنج ایستادند و زمان خمیازهکشیدن صدها نفر را اندازه گرفتند.)
۶. خمیازهی نصفه وجود ندارد- سرکوب کردن خمیازه حس ناگواری ایجاد میکند (البته به مدت کوتاه).
۷. به گزارش پارس ناز وقتی دندانهایتان روی هم قفل شدهاست، تقریبا فرونشاندن خمیازه غیرممکن است. باور نمیکنید؟ خودتان امتحان کنید: وقتی احساس میکنید ناچار هستید خمیازه بکشید، سعی کنید در حالی که دندانهایتان روی هم قفل شدهاست، بهطور عادی نفس بکشید. شما اکنون رسما یک مازوخیست (خودآزار) هستید.
۸. خمیازهکشیدن لذتبخش است. وقتی دانشمندان از مردم در اینباره سوال کردند، هر شخص از مقیاس ۱ (بد) تا ۱۰ (خوب)، به تجربهی خمیازه کشیدن بهطور متوسط امتیاز ۸.۵ را داد. یک واقعیت جالب دیگر به عنوان هدیه: حالت چهره هنگام خمیازه کشیدن تقریبا با حالت چهره در هنگام تجربهی ارگاسم برابر است. این بار که از معاشقه با همسرتان لذت بردید، خودتان ببینید.
علم راهی فراهم میکند تا جوانب عادی، عجیب و غریب، و خارقالعادهی رفتار انسان را درک کنیم. بیابید از هرچیزی که ما انسانها را میسازد قدردانی کنیم. این امید وجود دارد که دانشمندان بیشتر (و دانشمندان غیرحرفهای) تصمیم بگیرند آزمایشهای سادهای روی رفتارهای روزمره انجام دهند تا دانش جدیدی کشف کنند- و آن را با ما به اشتراک بگذارند.