در اینبخش حقایق جالب و خواندنی درباره خواب دیدن را مرور میکنیم. همه ی خواب می بینیم، گاه خواب هاي خوب و گاه هم خواب هاي بد و ترسناک، نمیتوانیم خواب دیدن را از وجودمان پاک کنیم زیرا کـه بدون خواب و خواب دیدن تقریبا دیوانه میشویم. در ادامه این مطلب دانستنی ها و حقایق جالب و مفید درباره خواب و خواب دیدن را مرور میکنیم. با مجله پارس ناز همراه باشید.
هر انسانی در خواب خود، عکسهایی از اشیا و صورتهایي را میبیند. اما افراد کور مادرزاد هیچ پیش زمینهاي از عکسهای و رنگها ندارند. افراد نابینا تنها قادر بـه تمییز صداها، انواع بوها و احساس ارتعاشات و لرزشها هستند.
اما افرادی کـه بعد ها نابینا می شوند «یعنی کور مادرزاد نیستند» در رویای خود تصویر دارند. افزون بر این، دریک مطالعه دانمارکی معلوم شد افراد نابینا بیشتر از افراد بینا کابوس میبینند!
مـا در خواب هایمان قیافهها و صورتهاي بیگانه می بینیم. حدود ۴۸ درصد افراد موجود در خواب و رؤیا برایمان ناشناس هستند اما این مسئله بسیار عجیب بنظر میرسد.
مغز انسان بـه چـه صورت چنین قیافههاي ناشناسی را تولید میکند؟ اما باید بدانید این چهرهها واقعی هستند و مـا قبلاً در مرحلهاي از زندگی با آن ها ملاقات کردهایم. شاید آن مردی کـه قصد جان شـما را کرده بود، همان مردی بود کـه در دوران کودکی در سوپر مارکت با وی آشنا شده بودید.
اگر چـه اغلب انسانها دارای خواب هاي رنگی هستند، اما برخی افراد مدعیاند خواب انها سیاه و سفید اسـت. در خواب این افراد هیچ رنگی وجود ندارد. وقتی بلافاصله بعد از بیدار شدن، از انها خواسته می شود رنگ رویاهای خودرا انتخاب کنند، رنگهاي سیاه سفید و خاکستری را انتخاب میکنند.
دریک مطالعه کـه درسال ۲۰۰۸ در دانشگاه دونده انجام شد، کاشف بـه عمل آمد کـه افرادی کـه در دوران کودکی دارای تلویزیون سیاه و سفید بودهاند، خواب هاي غیر رنگی و سیاه و سفید میبینند.
بیش از یک سوم عمر انسان در خواب میگذرد و متاسفانه بخاطر سپردن و یادآوری تمام خواب ها امری غیر ممکن اسـت. حدود ۹۵ درصد از رویاهای مـا بـه محض بیدار شدن از خواب، از ذهن پاک میشوند.
اگر فرد در مرحله REM خواب «مرحلهاي از خواب کـه مردمک چشم حرکت میکند» از خواب بیدار شود، میتواند خواب خود رابه خاطر داشته باشد، اما این کل ماجرا نیست. دریک مطالعه معلوم شد نوجوانان دختر بیشتر از نوجوانان پسر قادر بـه یادآوری خواب خود هستند.
فرض کنید در رویای شبانه خود در مورد اینکـه کجا بروید، با چـه کسی ملاقات کنید و چـه کاری انجام دهید، تصمیم گرفتهاید. برای عده اي از مردم چنین تصویر پردازی و تخیل امری ممکن بوده و اغلب اینکار را انجام می دهند.
این افراد خواب هاي اسرار آمیز زیادی دیده و مدعی هستند کـه قادر بـه بازرسی رویاهای خود هستند. آنها از تکنیکهاي متعددی برای نظارت رویاهای خود استفاده کرده و قادر بـه انجام برخی امور حيرت انگيز نظیر پرواز کردن، عبور از دیوار، سفر بـه ابعاد دیگر و حتی بازگشت بـه گذشته هستند.
رؤیا همواره الهام بخش نویسندگان بوده اسـت. اما گاهی برخی رویاها الهام بخش اختراعات شگرف و کشفیات مهم بودهاند. یک رویای شبانه مادام واکر رابه سمت اختراع محصولی بدیع راهنمایی کرد کـه بـه واسطه آن بـه یک میلیونر خودانگیخته آمریکایی تبدیل شد.
الیاس، مخترع چرخ خیاطی، آنرا از یکی از خواب هاي خود الهام گرفته بود. از دیگر کشفیات الهام گرفته از خواب میتوان بـه موارد زیر اشاره کرد:
= ایده گوگل – لوری پیج
= جایگزینی ژنراتورهای فعلی – تسلا
= حالت مارپیچ دوگانه DNA – جیمز واتسون
= جدول تناوبی – دیمتری مندلیف
رویاهایی کـه خبر از حوادث شوم آتی میدهند، گاهی مرتبط با آینده هستند. بسیاری از مردم مدعی هستند کـه قبل از وقوع یک واقعه شوم، خواب دیدهاند.
گرچه میتوان گفت این دو پدیده مصادف باهم بودهاند، اما اکثراً مدعیاند کـه این اتفاق درست مثل خواب آن ها رخ داده اسـت. از جمله رویاهایی کـه خبر از حوادث شوم آینده دادهاند، عبارتند از:
= خواب آبراهام لینکن در مورد ماجرای قتل و ترور خودش
= ۱۹ خواب تأیید شده در مورد فاجعه تایتانیک
= خواب مارک تواین در مورد فوت برادرش
= اغلب قربانیان حادثه ۱۱ سپتامبر خواب هایي در مورد این فاجعه دیده بودند
عده اي از مردم چنان بـه خواب اعتیاد پیدا کردهاند کـه بـه کمک نوعی دارو بنام دی متیل پتامین بـه صورت مصنوعی خواب می بینند! DMT نوعی داروی شیمیایی اسـت کـه از غده صنوبری در حین فرآیند متابولیسم نرمال تهیه میشود.
این ماده قبل از تولد، بعد از مرگ، توهم و حین رؤیا بـه مقداری زیادی تولید می شود. این دارو غیر مجاز بوده و از نوع داروهای روان پریشی زا بوده ودر بازار نیز نادر اسـت. پزشک استرسمن در بررسی خود متوجه شد عده اي از آزمودنیها بعد از مصرف این ماده، پدیدههاي آدمربایی توسط موجودات فرا زمینی، مرموز و عرفانی مشاهده کردهاند.
آیا فیلم ماتریکس رابه خاطر دارید کـه در آن نئو در حین خواب همه ی چیز یاد می گرفت؟ یادگیری در حین خواب اگر چـه یک افسانه بنظر میرسد، اما در اصل چنین نیست. دریک مطالعه معلوم شد خواب دیدن در مورد یک تکلیف با التیام عملکرد در همان زمینه ودر مورد همان فعالیت دارای رابطه مستقیم اسـت.
دریک مطالعه درسال ۲۰۱۰ از ۹۹ شرکت کننده خواسته شد بـه صورت مجازی و از طریق کامپیوتر یک مسئله ماز «نوعی پازل» را حل کنند. از نیمی از شرکت کنندهها خواسته شد بعد از انجام این تکلیف بخوابند و نیمی دیگر باید بیدار میماندند. دراین مطالعه معلوم شد نیمی از شرکت کنندگان کـه در مورد این ماز کامپیوتری خواب دیده بودند، عملکرد آن ها ده برابر بیشتر از آزمودنیهاي دیگر التیام یافته بود.
علیرغم برخی خوابهاي مشترک میان زنان و مردان، برخی خوابها بسته بـه نوع جنسیت، متفاوت هستند. رویای زنان کاملاً متفاوت از رویای مردان اسـت. زنان بیشتر از مردان کابوس میبینند ودر مقایسه با مردان خواب خودرا بهتر بـه یاد میآورند.
۶۷ درصد از اشخاص خواب مردان، بقیه مردان می باشد، در حالیکه ۴۸ درصد از اشخاص خواب زنان، زنان دیگر میباشد. مردان بیشتر در مورد خشونت و دشمنی با مردان دیگر خواب میبینند، در حالیکه خواب زنان حول محور خانواده و محیطهاي آشنا می گردد.
رویاها و مسائل مرتبط با آن همواره مرموز و راز آلود بودهاند. چرا خواب می بینیم؟ خواب ها بـه چـه معنی هستند؟ فهرست سؤالات مشابه طولانی اسـت، با این حال هیچ کدام از انها پاسخ مناسب و واضحی در پی ندارد. خواب هاي مـا میتوانند جذاب، هیجان انگیز، ترسناک و یا فقط ساده و عجیب باشند. این ها اطلاعاتی اسـت کـه محققان درباره خواب هاي مـا کشف کرده اند.
مردان خواب می بینند. زنان خواب می بینند. کودکان هم خواب می بینند. حتی کسانی کـه ادعا می کنند خواب نمیبینند هم خواب می بینند.
در واقع، پژوهشگران دریافته اند کـه آدم ها طبق معمولً در طول شب چند خواب می بینند کـه هر یک بین 5 تا 20 دقیقه بـه طول می انجامد. در مدت عمر، افراد بطور متوسط شش سال را خواب می بینند!
بر اساس برآوردهایی کـه بـه وسیله محققی بنام جی. آلن هابسون انجام شده 95 درصد از تمام خواب ها بـه سرعت ودر مدت کوتاهی پس از بیدار شدن فراموش می شوند. چرا سخت اسـت کـه خواب هایمان رابه خاطر بیاوریم؟
براساس یک نظریه، تغییراتی کـه حین خواب در مغز بـه وجود میآید از پردازش اطلاعات و ذخیره سازی آن ها بـه گونه اي کـه برای شکلگیری خاطره مورد نیاز اسـت حمایت نمیکند. اسکن مغز افراد خواب نشان داده کـه لوب فرونتال در طول خواب رم «REM» یعنی مرحله اي کـه در آن خواب می بینیم، غیر فعال اسـت. لوب فرونتال منطقه اي کـه نقش کلیدی در شکلگیری خاطره بازی می کند.
در حالیکـه حدود 80 درصد از تمام خواب ها رنگی هستند، درصد کمی از افراد ادعا می کنند تنها خواب سیاه و سفید می بینند.
دریک مطالعه کسانی کـه در حال خواب دیدن بوده اند را بیدار کردند و از آن ها خواسته شد تا رنگ هایي کـه با خواب هایشان مطابقت داشته را از نمودار انتخاب کنند، آن ها بیشتر رنگ هاي ملایم پاستل را انتخاب کردند.
محققان دریافته اند موقعی کـه پای محتوای خواب ها بـه میان میآید، تفاوت هایي بین مردان و زنان وجوددارد. بـه گفته یک محقق خواب بنام ویلیام دمهوف، خواب هاي زنان کمی طولانی تر اسـت و شخصیت هاي بیشتری دارد. در خواب هاي مردان، مردان دو برابر زنان ظاهر می شوند در حالیکه زنان در مورد هردو جنس بـه یک میزان خواب می بینند.
آیا تا بحال سگی را دیده اید کـه در حال خواب دمش را تکان میدهد و یا پاهایش را در حالیکه خواب اسـت حرکت میدهد؟ با خاطرجمعی نمیتوان گفت کـه حیوانات واقعاً خواب می بینند، اما محققان بر این باورند کـه این احتمال وجوددارد کـه جانوران هم خواب ببینند. درست مثل انسانها ، حیوانات هم از مراحل خواب عبور می کنند. دریک مطالعه، بـه یک گوریل زبان اشاره بعنوان یک وسیله ارتباطی آموزش داده شد.
خواب شفاف خوابی اسـت کـه با اینکـه خودتان در خوابید اما آگاهید از اینکـه در حال خواب دیدن هستید. دراین نوع خواب، اغلب میتوانید محتوای خوابتان را «هدایت» و یا بازرسی کنید. تقریبا نیمی از افراد میتوانند تجربه دستکم یک نمونه از رؤیای شفاف رابه یاد بیاورند و عده اي از افراد قادرند بیشتر رؤیاهای شفاف ببینند.
طی یک دوره بیش از چهل ساله، محققی بنام کالوین اس هال بیش از 50000 رؤیا را از دانشجویان کالج گرد آوری کرد. این گزارش ها در طول دهه 1990 میلادی در معرض عموم قرار گرفت.
شمارش خواب ها نشان داد کـه در طول خواب دیدن ها احساسات زیادی از شادی گرفته تا ترس تجربه می شوند. شایعترین احساساتی کـه در خواب تجربه می شود اضطراب اسـت و احساسات منفی بطور کلی بسیار شایع تر از احساسات مثبت بود.
افرادی کـه بینایی شان را قبل از سن پنج سالگی از دست داده اند طبق معمولً در بزرگسالی خواب هاي بصری ندارند، اما با این حال خواب می بینند.
باوجود اینکـه نابینایان تصویری ندارند، اما خواب هایشان بـه همان پیچیدگی و زنده بودن خواب کسانی اسـت کـه می بینند. درواقع خواب هاي افراد نابینا طبق معمولً شامل اطلاعاتی از حواس دیگر بجز احساسات بصری اسـت. یعنی شامل اطلاعاتی از صدا، لامسه، چشایی، شنوایی و بویایی اسـت.
خواب رم، مرحله اي از خواب کـه طی آن خواب دیدن رخ میدهد، با فلج عضلات ارادی مشخص می شود. این پدیده شـما را از عملی کردن خواب هایتان باز می دارد. در واقع، بدلیل اینکـه نورون هاي حرکتی تحریک نمیشوند، بدن شـما حرکت نمیکند. در عده اي از موارد، این فلج شدن می تواند بـه حالت بیداری، حتی تا ده دقیقه پس از بیداری، منتقل شود.
این شرایط بعنوان فلج خواب شناخته می شود. آیا تا بحال از خواب وحشتناکی بیدار شده اید و خودرا قادر بـه حرکت ندیده اید؟ در حالیکـه این تجربه می تواند ترسناک باشد، اما کارشناسان میگویند کـه این وضعیت کاملاً طبیعی اسـت و مدت چند دقیقه یعنی تا زمانی کـه نظارت طبیعی ماهیچه برگردد طول میکشد.
در حالیکه خواب ها اغلب بـه شدت تحت تأثیر تجارب شخصی مـا قرار میگیرند، محققان دریافته اند کـه تم هاي خاصی در فرهنگ هاي مختلف مشترکند.
بعنوان مثال، مردم سراسر جهان خواب هایي درباره تعقیب، مورد حمله واقع شدن یا سقوط دارند. خواب هاي مشترک دیگر شامل رویداد هـای مدرسه، احساس یخ زدن و قادر بـه حرکت نبودن، دیر رسیدن، پرواز و لخت بودن در انظار عمومی اسـت.