در اینبخش علل بوی بد واژن و همچنین روشهای خوشبو کردن واژن را مرور می کنیم. بوی واژن طبیعی اسـت، اندام تناسلی در مردان و زنان بوی خودش را دارد، اما گاهی این بو یا خیلی زیاد اسـت و یا خیلی زننده می شود. بوی بد واژن و اندام تناسلی علل زیادی دارد کـه در ادامه بـه بررسی انها میپردازیم و سپس روشهای رفع آن رابه شـما می آموزیم. با مجله پارس ناز همراه باشید.
بـه هر بویی کـه از واژن متصاعد شود بوی واژن گفته می شود. مقداری بوی خفیف ناشی از واژن طبیعی اسـت؛ اما بوی قوی و قابل حس ممکن اسـت غیرطبیعی بوده و علت آن باید مشخص شود. بوی غیرطبیعی واژن کـه بعلت بیماریهایي نظیر عفونت واژن بروز میکند طبق معمول با مشخصات و علائم دیگری نظیر خارش، سوزش، التهاب یا ترشحات واژن همراه خواهند بود.
بوی واژن ممکن اسـت در طول سیکل قاعدگی عوض شود؛ همچنین ممکن اسـت این بو دقیقا بعد از رابطه جنسی محسوستر شود. عرق کردن در طول فعالیت روزانه نیز میتواند باعث ملموس شدن بوی واژینال شود.
اگر چـه بـه هنگام مواجه شدن با این وضعیت وسوسه شوید کـه برای کاهش این بو از دوش واژینال یا خوشبوکننده هاي واژن استفاده کنید اما باید بدانید استفاده از این مواد خود باعث افزایش التهاب و دیگر مشکلات واژینال در شـما میشود. عفونت باکتریایی واژن عمدهترین علت عفونی اسـت کـه باعث بروز بوی نامطبوع در واژن می شود.
تریکوموناسیس بیماری دیگری اسـت کـه از راه رابطه جنسی منتقل شده و باعث بوجود آمدن بو در واژن میشود. کلامیدیا و سوزاک باعث بوی بد واژن نمیشوند. عموما اگر واژن شـما بو می دهد ولی علائم دیگری دال بر بیماری خاصی در ناحیه واژن نداشته باشید، بعید اسـت کـه این بو غیر طبیعی باشد و مشکل خاصی وجود داشته باشد. دلایل عمده بوی بد واژن می تواند هر یک از موارد زیر باشد:
= عفونت باکتریایی واژن
= بهداشت ضعیف
= استفاده از تامپون بـه مدت طولانی
= عفونت انگلی واژن
دیگر عواملی کـه باعث بروز بوی بد واژن میگردند «ولی با احتمال کمتری» موارد زیر می باشد:
فیستول رکتوواژینال یا فیستول راست رودهاي – مهبلی بیماری اسـت کـه در آن فیستول یا راه ارتباط غیر طبیعی بین راست روده و مهبل وجود داشته باشد. گستردگی این مجرا زمانی اسـت کـه بین رکتوم و واژن ایجاد شده باشد کـه دراین صورت بـه فرد اجازه خواهد داد تا باد شکم و مدفوع را از راه واژن دفع کند کـه این روند منجر بـه بیاختیاری مدفوعی میشود.
اگر در خصوص بوی واژن خود نگران شدهاید و این بو رابه طور پیوسته در خود احساس میکنید، برای معاینه بـه دکتر خود مراجعه نمائید؛ مخصوصا اگر علائم دیگری نظیر سوزش، خارش، التهاب و ترشحات غیرطبیعی واژن در شـما وجوددارد. در همین حین برای کاهش این بود اقدامات زیر را انجام دهید:
بـه هنگام استحمام از یک صابون ملایم و بدون بو و مقدار زیادی آب برای شست و شوی ناحیهي بیرونی واژن خود استفاده نمائید.
واژن در حالت عادی و سالم دربردارندهي باکتری و قارچ می باشد. محیط اسیدی واژن سطح این باکتری و قارچها را در حالت نرمال حفظ مي نماید. اما استفاده از دوش واژینال این تعادل رابه هم زده و خود باعث بروز بیماری میگردد.
آیا راهی برای خوشبو کردن واژن وجوددارد؟ باید گفت پاسخ مثبت اسـت. واژن یک اکوسیستم طبیعی متعادل با ترکیبی مرطوب از انواعی باکتریها اسـت کـه برای سلامت آن اهمیت فراوانی دارد. این عضو ازبدن بـه صورت طبیعی بو داشته و بوی آن تا فاصله تقریباً دوازده اینچی از بدن تان قابل استشمام اسـت.
هنگامیکه مـا در مورد بوی واژن صحبت می کنیم، در واقع باید روی لبهاي بیرونی واژن تمرکز کنیم. واژن در داخل، یک لوله طولانی اسـت کـه دهانه رحم رابه فضای بیرونی متصل میکند. اما بو، طعم و مزه واژن همگی تحت تاثیر بافتهاي بیرونی واژن شامل: کلیتوریس، لبهاي واژن و … هستند.
بو دادن واژن کاملا طبیعی اسـت، چرا کـه این ناحیه ازبدن دارای ترکیبی از مایع واژن «ضروری برای نفوذ و ایجاد یک محیط سالم تناسلی»، باکتریهاي واژینال و همچنین غدد ترشح کننده هورمونی بنام فرومون اسـت کـه در ایجاد این بو موثر هستند ودر واقع با ترشح این بو در جذب شریک جنسی بشما کمک می کنند. اما بوی ساطع شده از واژن باید نسبتا خنثی باشد «یعنی نه خیلی تند و نه خیلی زننده».
پس بـه یاد داشته باشید خوشبو کردن واژن بـه معنای التیام بوی طبیعی واژن اسـت نه تغییر یا از بین بردن آن. بوی طبیعی واژن هر کسی نسبت بـه شخص دیگر می تواند متفاوت باشد. اما اغلب افراد، بویی شبیه بـه شیر ترش شده و یا نمک را برای آن عنوان می کنند؛ بنابر این بـه یاد داشته باشید گزارش چنین بویی بـه معنای وجود مشکل سلامتی در ناحیه واژینال بدن شـما نیست بلکه بوی طبیعی واژن بـه شمار می رود.
لباس زیر و شلوارهاي ساخته شده با الیاف مصنوعی نپوشید. تا حد امکان از لباس زیرهایي با الیاف نخ و پنبه استفاده کنید، از پوشیدن لباسهاي زیر با جنس الیاف مصنوعی مانند نایلون و همچنین شلوارهاي جین خودداری کنید. چرا کـه ممکن اسـت زیباتر بنظر برسند، اما در افزایش میزان تعریق و بـه دنبال آن تغییر اسیدیته محیط واژن و رشد باکتریهاي اسیدی ودر نتیجه افزایش بوی تند واژن موثر هستند.
همیشه حین استفاده از دستمال کاغذی از حرکت جلو بـه عقب «از ناحیه واژینال بـه سمت مقعد» استفاده کنید و احتمال انتقال و پخش باکتریهاي ناحیه مقعدی بـه سمت نواحی تناسلی را بدین ترتیب کاهش دهید. در زمان قاعدگی نوار بهداشتی و تامپون هاي مورد استفاده را در فواصل چند ساعته تعویض کنید، حتی اگر فکر می کنید بـه اینکار نیازی نیست. اینکار بـه پیش گیری از رشد باکتریها در ناحیه واژینال کمک شایانی می کند.
سعی کنید برای خشک نگه داشتن محیط واژینال پس از دست شویی از دستمال مرطوبهاي مختص کودکان استفاده کنید. این محصولات نسبت بـه دستمال دستشوييهاي معمول پاک کنندههاي مناسب تری هستند و همچنین حساسیتهاي پوستی کمتری در مقایسه با دستمال دستشويي ایجاد میکنند.
از سرکه سیب استفاده کنید. این ماده برای متعادل سازی اسیدیته واژن بسیار مفید بوده و همچنین یک ماده آنتی باکتریال قوی بـه شمار می رود. برای خوشبو کردن واژن میتوانید از این ماده حین حمام گرفتن استفاده کنید. برای شست و شوی واژن از آب ولرم استفاده کنید ودر صورت استفاده از صابون بـه یاد داشته باشید از صابونهاي خوشبو استفاده نکنید. هرروز لباس زیرتان را عوض کنید.
ماست: ماست طبیعی غنی از لاکتوباسیلوس اسـت و اگر روزانه خورده شود اسیدیته واژن را متعادل کرده و بـه التیام بوی واژن کمک میکند. البته بـه یاد داشته باشید ماست باید بدون چربی و بدون قند اضافی باشد.
میوه ها و سبزیجات
کرفس، آناناس، آب زغال اخته، انگور قرمز، هندوانه، توت فرنگی رابه رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید.
غذاهاي شیرین
مصرف عسل و بادام بـه خوشبو کردن واژن کمک مینمایند. از خوردن بیش از اندازه مواد غذایی تند مانند مارچوبه و پیاز کـه ممکن اسـت بوی تند ایجاد کنند بپرهیزید.
دئودورانتهاي واژنیال: این مواد معطرکننده برای اسپری کردن در نواحی واژینال ساخته شدهاند. با این حال باید توجه شود کـه استفاده ازآنها موردی بوده و برای استفاده دائمی و دراز مدت توصیه نمیشوند.
زیرا این ترکیبات، اسیدیته معمول واژن رابه هم زده و همچنین در برخی موارد موجب خارش، تحریک و احساس سوزش در ناحیه استعمال میشوند. استفاده از این ترکیبات همچنین در پوستهاي ملتهب و یا ترک خورده اکیدا توصیه نمی شود، زیرا احتمال ابتلا بـه شرایط جدی از قبیل: تریکومونیاز و واژینوس باکتریایی را افزایش می دهد.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیکها محصولاتی هستند کـه برای متعادل سازی باکتریهاي سالم در بدن طراحی شدهاند. پروبیوتیکها از لاکتوباسیل هاي موجود در واژن حفاظت کرده وبدین ترتیب از رشد مخمرها در ناحیه واژینال پیشگیري می کنند.
این ترکیب میتواند بـه دو صورت خوراکی «قرص» و پمادهاي واژینال تهیه شود. این ماده بـه خصوص زمانی کـه از درمانهاي آنتی بیوتیکی برای درمان بیماریها استفاده می کنید توصیه می شوند، زیرا میتوانند بـه رشد باکتریهاي از بین رفته مفید بدن کمک کنند.
این شیافها میتوانند واژینوس باکتریایی یا عفونتهاي مخمری واژینال پیش گیری کنند. مطالعات نشان می دهد استفاده از این شیافها می تواند بـه میزان ۸۶ درصد در التیام بوی واژن موثر باشد.
البته لازم بـه ذکر اسـت، مطالعات انجام شده حاکی از این اسـت کـه رژیمهاي غذایی دارای ویتامین C بـه اندازه شیافهاي حاوی این ویتامین کارآمد نیستند. شـما می توانید جهت استفاده از این درمان دارویی با پزشکتان مشورت کنید.
از بخور واژن پرهیز کنید! بخور واژینال ممکن اسـت احساس خوبی داشته باشد، زیرا ناحیه واژینال پر از گیرندههاي عصبی اسـت و گرما میتواند جریان خون را دراین مناطق افزایش داده و باعث تحریک شود. با این حال بخور ممکن اسـت باعث سوختگی در ناحیه واژینال شده و محیط واژن را برای دریافت عفونتهاي واژینال مستعدتر کند. از روان کنندههاي بهداشتی استفاده کنید!
حین رابطه جنسی برای افزایش رطوبت ناحیه واژینال تنها از روان کنندههاي بهداشتی و مجاز استفاده کنید. از درمانهاي خانگی بپرهیزید! برخی بانوان برای تغییر و خوشبو کردن واژن از موادی مانند شکر داخل واژن استفاده می کنند. استفاده از هر نوع مادهاي بدون تجویز دکتر بـه تغییر اسیدیته واژن و ایجاد عفونت میانجامد.
از دوشهاي واژینال بپرهیزید! بـه یاد داشته باشید در شست و شوی طبیعی با آب بعد از ادرار، ناحیه واژن بـه خوبی شسته میشود؛ بنابر این از شست و شوی داخل واژن بپرهیزید؛ چون اینکار باعث از بین رفتن باکتریهاي سالم واژینال شده و احتمال عفونت، خارش و تحریک را افزایش می دهد.
نتیجه پایانی
باید یادآور شد کـه بوی واژن در صورتی کـه نظافت شخصی را رعایت کنید چیزی طبیعی ایست و نیاز بـه نگرانی ندارد. تنها در صورتی کـه موارد زیر را مشاهده کردید نیاز هست کـه بـه سرعت بـه دکتر مراجعه فرمایید و آن را جدی بگیرید:
بوی ماهیانه تند:
اگر بـه صورت دورهاي احساس کردید بوی واژن تغییر کرده اسـت آن را جدی بگیرید، زیرا میتواند دلیلی بر وجود واژینوس باکتریایی باشد.
تغییر رنگ بـه خاکستری و غلیظ شدن بیش از حد ترشحات واژینال میتواند نشانهاي از وجود عفونتهاي واژینال باشد. ترشح سبز و یا زرد رنگ نیز نشانی از تریکوموناس می باشد.
درد شکمی:
درد در ناحیه لگن یا شکم همراه با تغییر بوی واژن میتواند نشانهاي از وجود عفونتهاي کلامیدیایی و گونوره باشد.
تاول هاي سفید و یا قرمز رنگ:
این تاولها می توانند نشانه تبخال تناسلی باشند.
ترشحات واژن «vaginal discharge» بطور طبیعی در زنان وجوددارد. حال اگر ترشحات واژن شـما دچار تغییرات غیرعادی شود نشانه یک بیماری اسـت.
بله. غدد داخل واژن و دهانه رحم زنان بطور طبیعی مقداری مایع تولید می کند کـه این مایع روزانه از طریق کانال واژن بـه بیرون جریان پیدا می کند و سلولهاي مردهاي کـه بافت واژن را پوشش داده اسـت خارج میسازد. این روشی اسـت کـه بدن برای حفظ سلامت و تمیزی واژن آن را انجام می دهد.
ترشحات واژن طبق معمول شفاف یا شیری رنگ میباشند و با بوی بدی همراه نیستند. رنگ و قوام ترشحات شـما با شروع و پایان سیکل قاعدگی دچار تغییر می شود. در زمان تخمک گذاری «زمانی کـه یکی از تخمدانهاي شـما یک تخمک آزاد می کند.»، در دوران شیردهی و زمانی کـه شـما تحریک جنسی میشوید ترشحات شـما غلیظتر می شوند.
تغییراتی کـه میتواند نشانهاي از وجود مشکل در سلامت شـما باشد شامل: تغییر در حجم، رنگ و بو در ترشحات و تغییراتی نظیر احساس ناراحتی، خارش و سوزش در اطراف ناحیه واژن شـما میباشد.
بـه این عارضه واژینیت گفته می شود. در صورتی کـه در دوران قاعدگی قرار ندارید و ترشحات شـما با رنگ خون همراه بود این موضوع نیز می تواند نشانهاي از وجود مشکل در سلامت شـما باشد. اگر هر یک از علائم ذکر شده را داشتید حتماً با دکتر خود تماس بگیرید. دراین خصوص باید نگاهی نیز بـه علائم عفونت قارچی، عفونت باکتریایی و عفونت میکروبی واژن داشته باشید.
ترشحات سفید و شبیه بـه پنیر خامهاي، ورم و احساس درد در ناحیه فرج «بـه ناحیه بیرونی دستگاه تناسلی زنانه فرج گفته می شود.» احساس خارش شدید، رابطه جنسی دردناک. همیشه بطور طبیعی مقداری قارچ در واژن شـما وجوددارد. اما اگر بـه دلیلی این قارچها بیش از حد رشد کنند و تکثیر یابند می توانند باعث عفونت قارچی واژن شوند.
این عفونت طبق معمول از رابطه جنسی بوجود نمی آید؛ در صورتی کـه از آنتی بیوتیکها استفاده کنید، باردار شوید، بـه دیابت دچار شوید یا برای مدت طولانی در شرایط گرم و عرق کننده قرار بگیرید، بیشتر در خطر ابتلا بـه این عفونت قرار خواهید داشت. عده اي از زنان بدلیل نامعلوم مرتبا بـه این عفونت دچار می شوند.
ترشحات سفید، خاکستری یا زرد رنگ واژن، بویی شبیه بـه بوی ماهی کـه بعد از رابطه جنسی یا شستن با صابون شدیدتر احساس میشود، سوزش یا خارش واژن و قرمزی کم رنگ و ملتهب شدن واژن یا فرج. عفونت باکتریایی واژن طبق معمول بـه وسلیهي نوعی باکتری بنام “گاردنرلا واژینالیس” بوجود می آید. علت این کـه چرا عده اي از زنان بـه این بیماری مبتلا میشوند دقیقا مشخص نیست.
ترشحات آبکی و حباب دار بـه رنگ زرد یا سبز
بوی نامطبوع و ناخوشایند
احساس درد و خارش بـه هنگام دفع ادرار
عفونت انگلی واژن توسط نوعی انگل بنام تریکوموناس واژینالیس بوجود می آید. ممکن اسـت برای مدت طولانی و بدون داشتن علامت خاصی بـه این بیماری مبتلا باشید. این بیماری از طریق رابطه جنسی محافظت نشده با فردی کـه بـه این عفونت مبتلا باشد بشما منتقل می شود.
علت و عوامل خطر:
چـه چیزهایی می تواند باعث تغییر در ترشحات واژن شود؟ این اتفاق طبق معمول زمانی رخ می دهد کـه تعادل بین باکتریهاي داخل واژن شـما بـه هم بریزد. عوامل بسیاری باعث بهم خوردن این تعادل میشوند:
= استفاده از دوش واژینال
= اسپری هاي خوشبو کننده زنانه
= صابونهاي خوشبو و خوشبو
= استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیکها
= بیماری دیابت
= بارداری
= عفونتها
مواد شیمیایی داخل دوش واژینال ممکن اسـت باعث ایجاد سوزش در واژن شـما شود و تعادل باکتریها و میکروبهاي درون واژن شـما رابه هم بریزد. همچنین استفاده از دوش ممکن اسـت باعث انتقال و گسترش عفونت بـه داخل رحم گردد کـه خطر ابتلا بـه بیماری التهاب لگنی «PID» را افزایش می دهد.
PID عفونتی اسـت کـه ممکن اسـت بـه عدم توانایی شـما در باروری منجر گردد. دوش واژینال برای حفظ تمیزی واژن شـما لازم نیست؛ در واقع بویی کـه شـما ممکن اسـت گاهی اوقات احساس کنید، مربوط بـه قسمت بیرونی دستگاه تناسلی شـما «فرج» می باشد. تمیز نگه داشتن این ناحیه بوسیلهي شستن با صابون و آب کفایت میکند.
دو عفونت منتقله از راه رابطه جنسی، کلامیدیا و سوزاک از دیگر دلایل ترشحات غیرطبیعی واژن میباشند. این ترشحات، عفونتهاي دهانه رحم میباشند کـه در اثر باکتری بوجود می آیند. هر دوی این عفونتها میتوانند با تزریق آنتی بیوتیک یا مصرف قرص آن درمان شوند.
پس از اجابت مزاج، همیشه خودرا از جلو بـه عقب خشک نمائید. اینکار از انتقال باکتریهاي ناحیه مقعد بـه واژن پیشگیري می نماید. در طول روز لباسهاي زیر نخی و کتانی بپوشید، لباسهاي نخی بـه تنفس ناحیه تناسلی شـما کمک میکند. ترجیحا شبها بـه هنگام خواب لباس زیر نپوشید. از پوشیدن شلوار تنگ، جوراب شلواری، لباس شنا و شورت دوچرخه سواری بـه مدت طولانی پرهیز نمائید.
در صورتی کـه احساس میکنید پودر لباسشویی مصرفی شـما یا نرم کنندههاي پارچهاي کـه مصرف می کنید باعث التهاب و تحریک شدن ناحیه تناسلی شـما میشود، حتماً آنها را عوض کنید. لاتکس موجود در کاندوم و دیافراگم و ژلهاي اسپرم کش کـه برای پیشگیری از بارداری استفاده میشوند می توانند باعث التهاب در ناحیه تناسلی عده اي از خانمها شوند.
در صورتی کـه شـما جزو این افراد هستید از دکتر خود در خصوص راههاي پیشگیری دیگر سوال بپریسد. از قرار گرفتن در آب داغ در وان حمام پرهیز نمائید. ناحیۀ تناسلی خودرا روزانه بشوئید و آنرا خشک نمائید. هرگز از دوش واژینال استفاده ننمائید. از اسپری هاي خوشبو کننده زنانه دستمال هاي دستشويي خوشبو و رنگی پدهاي بوزدا و تامپون هاي خوشبو کننده هرگز استفاده ننمائید.