درد شکم می تواند علت هاي بسیاری داشته باشد اما یکی از دلایل ان می تواند وجود انگل ها در شکم باشد کـه بـه بررسی آن میپردازیم. منظور از انگل، موجود زندهاي اسـت کـه داخل یا روی بدن موجود زنده دیگری زندگی میکند و اگر این موجودات از نوع رودهاي باشند، در لوله گوارش انسان یا سایر حیوانات زندگی و تکثیر پیدا میکنند.
عامل مهم در بیماریزایی این نوع انگلها آن اسـت کـه تخمشان از طریق مدفوع خارج و از طریق آب، خاک و دست آلوده بـه دیگر افراد منتقل میشود. بـه بیان دیگر، مهمترین راه انتقال انگلهاي رودهاي از طریق دهان اسـت.
علایم
علائم بالینی ناشی از آلودگی با انگلهاي رودهاي مختلف تا حدی متفاوت اسـت، اما وجه مشترکشان درد شکم، نفخ، اسهال و استفراغ اسـت، ولی در مواردی این بیماری با درد قفسه سینه، خستگی، ضعف مفرط و کمخونی نیز همراه میشود.
در انواعی از انگلها هم چون آسکاریس کـه نوعی انگل کرمی اسـت، تخم انگل از راه خون وارد ریه میشود و زمانی کـه بـه انگل تبدیل شد، از طریق سرفه خارج و دوباره از طریق دست آلوده وارد سیستم گوارش میشود. در چنین شرایطی ممکن اسـت بیمار با علائمی چون سرفه خونی، علائم ریوی و تب مختصر نیز مواجه شود.
کرمکها از روده دفع میشود
این درست اسـت کـه برخی انگلها عوارضی مثل کمخونی، ضعف و بی حالی را همراه میآورند، اما این مساله بـه آن معنا نیست کـه هر شخصی کـه دچار ضعف و بی حالی اسـت، بـه انگل گوارشی مبتلاست.شاید مشاهده کرمهاي بزرگی کـه از روده هنگام دفع خارج می شود، وحشتناک بنظر برسد،
اما چنین اتفاقی درصورت ابتلا بـه کرمک کاملا طبیعی اسـت. البته ابتلا بـه کرمک بیشتر در مناطقی اتفاق میافتد کـه امکان دسترسی بـه آب آشامیدنی و غذای سالم وجود ندارد ودر مناطق شهری احتمال آن بسیار کم اسـت.نکته مهم درباره کرمک، بحث سرایت آن اسـت کـه بر اثر خاراندن نشیمنگاه،
بخصوص از سوی کودکان اتفاق میافتد، یعنی از این طریق، تخم انگل در زیر ناخنها جمع میشود یا بـه انگشتان کودک میچسبد و با گذاشتن انگشتان در دهان، تخم انگل وارد دستگاه گوارش شده و این تخم بـه کرم تبدیل میشود.پارکها و محیطهاي عمومی بازی کودکان بـه انواع انگل و میکروب آلوده اسـت.
در نتیجه باید دست کودکان را بلافاصله پس از بازی در پارک یا حیاط، شست و اجازه نداد انها با دست آلوده، چیزی بخورند.
گوشت را خوب بپزید
شاید نام کرم کدو را شنیده باشید، اما ندانید کـه از عمدهترین راههاي انتقال این نوع انگل بـه سیستم گوارشی، خوردن گوشت خام و نیمهپخته گاو اسـت.البته آلودگی بـه کرم کدو بیشتر از طریق گوشت شکار اتفاق میوفتد کـه بخوبی پخته نمی شود، اما نکته مهم در مورد این نوع آلودگی آن اسـت کـه تخم کدو می تواند
از طریق خون وارد مغز شود و ابتلا بـه کیستها و ضایعات شدید مغزی چون تومورهای مغزی رابه دنبال داشته باشد. آلودگی با این نوع انگل، باعث ناراحتی، ضعف و کمخونی شدید بیمار نیز می شود.
آسکاریس، شایع اسـت
آسکاریس، انگلی کرمی شکل اسـت کـه آلودگی بـه آن در قاره آسیا و بویژه در ایران بسیار شایع اسـت. آلودگی بـه این نوع انگل از طریق آب و غذای ناسالم اسـت و از مهم ترین علائم آن می توان بـه اختلالات دستگاه گوارش یعنی درد شکم، تهوع، استفراغ، پرآبی دهان، پرخوری، لاغری و نیز اختلالات تنفسی و عصبی مانند لرزش و تشنج، عصبانیت و زودرنجی، دیدن خوابهاي آشفته، پریدن از خواب، سردرد و سرگیجه اشاره کرد.
عده اي از انواع انگل مانند آمیب از طریق آبهاي سرد چشمهها منتقل می شود. بهمین دلیل هرگز نباید از آب چشمهها بدون جوشاندن استفاده کرد.هم چنین امکان آلودگی بـه برخی انواع انگل از طریق مزارع برنج، بخصوص در شالیکاران وجوددارد.برخی انگلها هم از طریق ارتباط جنسی قابل سرایت اسـت.
پارکها؛ محیط زندگی انگلها
تعداد زیادی از کودکان، بویژه در سنین زیر سه سال عادت دارند هر جسمی را بسرعت در دهان می گذراند. بیشک امکان آلودگی بـه انگلها دراین کودکان بسیار بالاست. از سوی دیگر پارکها و محیطهاي عمومی بازی کودکان بـه انواع انگل و میکروب آلوده اسـت. در نتیجه باید دست کودکان را بلافاصله پس از بازی در پارک یا حیاط، شست و اجازه نداد آن ها با دست آلوده، چیزی بخورند.
هم چنین باید شستوشوی دست پس از دستشویی رابه کودکان آموزش داد تا امکان سرایت بـه آلودگیهاي انگلی کاهش یابد.
پیشگیري از ابتلا بـه انگلها
فراموش نکنید کـه بهترین روش مقابله و پیشگیري از ابتلا بـه آلودگیهاي انگلی، دقت در رعایت بهداشت فردی، بهداشت محیط و مواد غذایی اسـت.البته درصورت ابتلای فردی درخانواده بـه نوعی از انگل، بقیه اعضای خانواده نیز باید تحت درمانهاي ضدانگلی قرار بگیرند.
از سوی دیگر دقت کافی در پخت کامل گوشت، شستوشوی کامل میوه و سبزیجات، شستوشوی مکرر دستها با آب و صابون، بخصوص قبل از غذا خوردن و بعد از دستشویی، کوتاه نگه داشتن ناخنها، جوشاندن آب آشامیدنی نامطمئن و نیز آموزش کودکان بـه شستن دستها با آب و صابون بعد از بازی در محیطهاي باز در پیشگیري از آلودگیهاي انگلی بسیار موثر اسـت.
عوارض انگل هاي روده اي
شایعترین عارضه اي کـه کـه انگل هاي روده ایجاد می کنند سو هاضمه اسـت، یعنی این کـه وقتی انگل روده اي در داخل روده ها مستقر می شود، تغذیه و جذب غذا را دچار اختلال می کنند و هم چنین بخشی از محتویات غذایی کـه در داخل روده وجوددارد، صرف تغذیه خود انگل خواهد شد کـه این مساله خودرا در اطفال بـه شکل بارزتری نشان میدهد
و اطفال دچار اختلالات رشد جسمی و ذهنی میشوند و طبیعتا روی کارکرد اجتماعی انها تاثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت.علاوه بر این، انگل ها زخم هایي را در روده ایجاد می کنند کـه بـه شکل طولانی مدت خون ریزی هاي کوچک و مخفی دارد کـه دیده نمی شود و این مساله در طولانی مدت کم خونی ایجاد می کند. مـا اکثر اطفالی راکه مبتلا بـه بیماری هاي انگلی هستند،
بـه شکل کم خون هم میبینیم کـه کم خونی عوارض بسیار جدی رابه جای میگذارد و کودکان رابه شدت دچار مشکل می کند.اما عوارض جدی تری هم وجوددارد، مثلاً انگل وارد کیسه صفرا می شود و مشکل ایجاد می کند یا وارد پانکراس می شود و پانکراتیت یا عفونت پانکراس ایجاد می کند کـه دردهای بسیار شدیدی را ایجاد می کند
و بـه دنبال خود عوارض و مشکلات بسیار جدی را برای افراد ایجاد می کند ودر مواقعی هم نیاز بـه جراحی پیدا می شود.یا گاهی اوقات ممکن اسـت کـه انگل وارد آپاندیس شود و آپاندیسیت ایجاد کند کـه بیماری شناخته شده اي اسـت و طبق معمول نیاز بـه جراحی پیدا می شود.
گاهی اوقات تجمع انگل ها را دریک نقطه از روده داریم کـه ممکن اسـت باعث انسداد روده شوند، خصوصا در نوع آسکاریس کـه کرم هاي بزرگتری هستند و حتی تا ۳۵ سانتی متر ممکن اسـت طول داشته باشند.دراین نوع، انسداد روده را بـه عنوان یک عارضه جدی می شناسیم کـه خود این هم ممکن اسـت
نیاز بـه جراحی پیدا کند و یک حالت بسیار بد آن این اسـت کـه سوراخ شدگی روده ها ایجاد شود و انگل از دستگاه گوارش خارج شده و وارد نواحی دیگر بدن شود و بـه دنبال سوراخ شدگی، خون ریزی هاي شدیدی ایجاد شود کـه افراد مبتلا نیاز بـه اورژانس پیدا می کنند.