بیماری چسبندگی رحم «Adhesion of the womb» یکی از مشکلات رایج در خانمها است که با دل دردهای بسیار شدیدی همراه است و برای آن روشهای درمانی مختلفی وجوددارد. سندرم آشرمن که به چسبندگی داخل رحمی نیز مشهور است، شرایطی است که طی آن در حفرهي رحم بافت اسکار «یا نوعی چسبندگی» ایجاد میشود.
سندرم آشرمن یا چسبندگی داخل رحمی، یک بیماری اکتسابی و نادر است. این بیماری شامل چسبندگی هاي داخل رحم میباشد که طبق معمولً در نتیجه بارداری، زایمان، عفونت یا عمل جراحی زنان ایجاد میشود.
شدت آن ممکن است خفیف یا گسترده باشد. در حالت خفیف فقط قسمتی از رحم دچار چسبندگی میشود ودر حالت گسترده دیوارههاي قدامی و خلفی رحم به هم میچسبند. چسبندگیها ممکن است ضخیم، نازک، پراکنده یا به هم متصل باشند.
سندرم آشرمن «چسبندگی داخل رحمی» با روشهاي تشخیصی معمول از جمله سونوگرافی قابل شناسایی نیست. تخمین زده میشود که در 5 تا 39 درصد از زنانی که سقط مجدد داشتهاند و 40 درصد از زنانی که به دلایلی تحت دیلاتاسیون و کورتاژ قرار گرفتهاند، این عارضه به وجود می آید.
سندرم آشرمن «چسبندگی داخل رحمی» زمانی ایجاد میشود که ضربهاي به خطوط اندومتر آسیب دیده ودر حال ترمیم وارد شود. این امر باعث اتصال نواحی آسیب دیده به یک دیگر میشود. چسبندگی داخل رحمی طبق معمولً به دنبال انجام دیلاتاسیون و کورتاژ ناشی از سقط ناکامل به وجود می آید.
همچنین باقی ماندن جفت همراه یا بدون خون ریزی بعد از زایمان یا سقط عمدی می تواند باعث ایجاد چسبندگی داخل رحمی شود. سندرم آشرمن «چسبندگی داخل رحمی» ممکن است به دنبال اعمال جراحی مربوط به رحم مانند برداشتن فیبروم رحمی، اصلاح نابهنجاریهاي رحمی «دیواره بین رحمی، رحم دو شاخ» یا پس از سزارین ایجاد شود.
در بعضی موارد عفونتهاي مربوط بهIUD «وسیلهاي که به منظور پیشگیری از بارداری در رحم کار گذاشته میشود»، سایر عفونتهاي مرتبط با رحم یا قرار دادن رادیوم در رحم به منظور درمان سرطانهاي رحمی نیز میتوانند باعث ایجاد چسبندگی رحم «سندرم آشرمن» شوند.
سندرم آشرمن می تواند بدون هیچ نوع علائمی ایجاد شود. اما بطور کلی، علائمی که زنان مبتلا به چسبندگی داخل رحمی تجربه میکنند شامل چنین مواردی است:
– نازایی
– سقط جنینهاي مکرر
– بینظمی در قاعدگی که شامل قاعدگیهایي با خون ریزیهاي بسیار کم «هیپومنوره» یا نبود قاعدگی «آمنوره» است. این مسئله در صورتی که بافت اسکار جای گزین آندومتر طبیعی شود رخ می دهد و بنابر این ریزش آندومتر کمتری طی قاعدگی اتفاق میافتد. همچنین اگر بافت اسکار جلوی جریان خون ریزی ماهیانه را بگیرد نیز ممکن است هیپومنوره یا آمنوره پیش بیآید.
– اگر بافت اسکار جلوی جریان خون ریزی ماهیانه را بگیرد درد لگنی دورهاي نیز رخ می دهد و باعث انقباض و ناراحتی در رحم میشود.
عوارض سندرم آشرمن
این سندرم ممکن است همراه یا بدون شکایت باشد. عده اي از شکایات آن عبارتند از:
* ناباروری
* سقط هاي مکرر
* دورههاي قاعدگی نامنظم
* درد دورهاي لگن
* آمنوره
* درد حین قاعدگی
* آندومتریوز
# هیستروسکوپی : دقیقترین روشی است که به منظور بررسی چسبندگیهاي رحمی استفاده می شود. هیستروسکوپ یک ابزار تلسکوپ مانند است که از طریق واژن وارد رحم می شود و به دکتر امکان مشاهده داخل رحم را می دهد.
# سونوهیستروگرافی : دراین روش محلول نمکی سالین که همانند مایع داخل بدن است از طریق واژن وارد رحم می شود. سپس توسط سونوگرام حفره رحم مشاهده میشود.
# هیستروسالپینگوگرام : دراین روش بعد از تزریق ماده حاجب به درون رحم، تصویربرداری از رحم با استفاده از اشعه ایکس انجام میشود.
در صورتی که بیمار شکایتی مانند درد ندارد ودر آینده فرزندی نمی خواهد، نیازی به انجام درمان نیست چرا که زیان و ضرری از بافتهاي آسیب دیده ایجاد نمیشود. دفعات پریود بیمار تا زمان رسیدن به سن یائسگی ممکن است کمتر شود یا این که اصلاً پریود نشود.
در صورتی که سندرم باعث ناباروری و آمنوره شود، درمان الزامی خواهد بود. درمان جراحی از طریق بریدن و برداشتن چسبندگیها انجام میشود. درمان جراحی به روشهاي زیر صورت میگیرد:
* هیستروسکوپی: دراین روش، وسیلهاي کوچک از طریق واژن وارد رحم می شود. هیستروسکوپی، درمانی کم خطر است و تحت دید مستقیم دکتر انجام می شود. بعد از این که چسبندگیها برداشته شدند، حفره رحم باید باز باقی بماند تا خود بخود التیام یابد و از چسبندگیهاي بعدی پیشگیري شود.
دکتر ممکن است بالونی در داخل رحم قرار دهد و از درمان استروژن جای گزین برای چندین ماه تا بهبودی کامل رحم استفاده کند.
* لاپاراسکوپی: یک روش رایج برای بازرسی نحوه انجام هیستروسکوپی است. به وسیله لاپاراسکوپی بررسیهاي لازم جهت پیشگیري از سوراخ شدن رحم حین هیستروسکوپی انجام می شود.
بعد از عمل جراحی، بررسیهاي رحمی در بیماران با چسبندگی شدید و احتمال عود بالا انجام می شود. تشخیص به موقع عود چسبندگیها بسیار مهم است. از آنجا که تعداد زیادی از چسبندگیها بعد از انجام یک عمل جراحی از بین نمیروند و نیاز به تکرار جراحی دارند، لذا باید محاسبههایي از فرآیند ترمیم انجام شود.
عوارض جراحی هیستروسکوپی شامل موارد نادری هم چون خون ریزی، سوراخ شدن رحم و عفونت لگن است. در بعضی موارد نیز بعد از درمان سندرم آشرمن «چسبندگی داخل رحمی»، ناباروری درمان نمیشود.
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. به منظور پیشگیري از ایجاد چسبندگی باید از وارد آمدن هر نوع تروما به رحم طی دوران بارداری و بعد از زایمان جلوگیري کرد. همچنین دستورالعملهاي زیر باید رعایت شوند:
– از کورتاژ بعد از زایمان و بعد از سقط اجتناب شود.
– درصورت انجام کورتاژ، این عمل به آرامی و ملایمت انجام شود.
– روش مناسبی برای سقط انتخاب شود.
درد شدید شکم بعلت عارضه چسبندگی رحم | درمان چسبندگی رحم با این نکات