بهترین دعاهای تحویل سال نو کدام اند؟ در لحظه سال نو بهتر اسـت چـه دعایی کنیم تا سال بهتری داشته باشیم؟ لحظه تحویل سال، لحظه اي اسـت کـه طبیعت از نو زنده می شود و بـه این رسم، مـا هم ظاهر خود و خانه خودمان را نو میکنیم دراین لحظه میتوانیم علاوه بر نو شدن درون مان، با دعاهایی از خداوند هم کمک بخواهیم تا سال بهتری را برای سرنوشت مـا رقم بزند. با پارس ناز همراه باشید.
در غیر کتب مشهوره روایت کرده اند کـه در وقت تحویل سال نو، این دعا را بسیار بخوانند و بعضی سیصد و شصت و شش مرتبه گفته اند:
يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ
يَا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ
يَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ
حَوِّلْ حَالَنَا إِلَي أَحْسَنِ الْحَالِ؛
اي دگرگون کنندۀ قلبها و چشمها
اي گرداننده و تنظیم کنندۀ روزها و شبها
اي تغییر دهندۀ حال انسان و طبیعت
حال مـا رابه بهترین حال دگرگون فرما
«يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ»
قلب و بصیرت قلبی، از مؤلفههاي مهم معنوی در مسیر کمال انسان اسـت کـه در قرآن کریم و روایات ناب اسلامی تأکید بسیاری بر آن شده اسـت. قلب سرچشمه تمامی جوششهاي و خیزشهاي وجود آدمی اسـت.
«يَا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ»
انسان بـه تصریح قرآنی، جانشین خدا بر روی زمین اسـت و این شایستگی را دارد کـه مرآت تمامنمای ربوبی و مجلای ظهور و بروز اسما و صفات الهی شود. یکی از اسمای حق تعالی «مدبّر» اسـت کـه پروردگار عالمیان بـه وسیله آن، بـه تدبیر روز و شب یا تدبیر نظام زمین و آسمان و بطور کلی، نظام خلقت می پردازد. انسان نیز باید خویشتن را متخلق بـه اخلاق الهی نماید و تدبیرگر روز و شب خویش باشد.
«يَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَي أَحْسَنِ الْحَالِ»
«حَول» در دعای عید نوروز، بـه معنای «سال» اسـت و «احوال» جمع حال، بـه معنای طبیعت و ضمیر یا تغییر و دگرگونی وضعیت انسان اسـت. از این رو، خداوند تغییر دهنده سال و یا دگرگون کننده طبیعت مربوط بـه مخلوقات اسـت و این صیرورت و تحول در مسیر رشد و کمال موجودات، لازمه امر زندگی و حیات اسـت.
عید از عود گرفته شده ودر لغت بـه معنای بازگشتن اسـت. دگرگونی سال جدید و بازگشت بهار نو و نوروز، عیدهایی چون عید فطر را تداعی می کند . مسلمان روزه دار پس از یک ماه پرستش روزی راکه غبار از فطرت توحیدی اش زدوده شده بـه فطرت توحید بازگشته اسـت، عید میگیرد. البته مراتب این بازگشت در افراد گوناگون فرق می کند. دعای تحویل سال هم با جملاتی کوتاه همین مسیر را پیش پای انسان می گشاید.
مقلب القلوب و الابصار پروردگار اسـت کـه قلب ها رابه سمت کمال دگرگون می سازد و چشم ها رابه سوی خود می دوزد . قلب ها چون کرات دگرگون میشوند; ولی پس از دگرگونی، باید استواری یابند; زیرا در ادعیه وارد شده اسـت: «و ثبت قلوبنا علی دینک; قلب هاي مـا را بر دین خود ثابت بدار .» اگر قلوب دگرگون شدند و سپس بر دین الاهی استوار گردیدند، ابصار نیز چنین میشوند ; زیرا ابصار مطیع قلوبند.
شاید از این رو اول قلوب و سپس ابصار ذکر شده اسـت. «یا مدبر اللیل و نهار» لیل و نهار سمبل ظلمت و نورند. اگر او شب و روز را تدبیر می کند، ظلمت و نور را هم می آفریند. پس فقط او میتواند چنان تدبیر کند کـه پرده ظلمت از روی دل کنار رود و نور معرفتش بر آینه قلب بتابد. خداوند، ولی و سرپرست کسانی اسـت کـه ایمان آورده اند; آنها را از ظلمت ها بـه سوی نور بیرون می برد.» محول سال و حال او اسـت.
قبل از سال تحویل 365 مرتبه «یا مقلب القلوب و الابصار…» و 120 مرتبه «أَمَّنْ يُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَکْشِفُ السُّوءَ» خوانده شود. آیه الکرسی رابه تعداد روزهای سال بخوانید و پس ازآن این دعا را بخوانید:
«اللَّهُمَّ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِیدَةٌ وَ أَنْتَ مَلِکٌ قَدِیمٌ أَسْأَلُکَ خَيْرَهَا وَ خَيْرَ مَا فِیهَا وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّهَا وَ شَرِّ مَا فِیهَا وَ أَسْتَکْفِیکَ مَؤُنَتَهَا وَ شُغْلَهَا يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ.»
امیر المومنین علی «ع» دستور داده اند کـه: بر روی ظرف چینی با زعفرانی کـه با گلاب مخلوط شده این هفت ذکر قرآنی نوشته شود:
درود علی آل یاسین
درود علی نوح فی العالمین
درود علی ابراهیم
درود علی موسی و هارون
درود قولا مـن رب رحیم
درود علیکم طبتم فادخلوها خالدین
درود هی حتی مطلع الفجر
بعد از نوشتن
سپس این نوشته ها با آب شسته شود «کـه بهتر اسـت آب زمزم و یا باران باشد» و آب جمع شده رابه افراد خانواده بنوشانید؛ امید اسـت کـه باعث دفع بلا و کسب سلامتی در طول سال جدید شود.
از معلی بن خنیس نقل میکند کـه امام صادق در مورد عید نوروز فرمودند هنگامیکه روز نوروز فرا رسید … همین کـه نماز نافله و ظهر و عصر خواندی چهار رکعت نماز بـه این ترتیب بخوان:
در رکعت اول بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «قدر» بخوان. در رکعت دوم بعد از سوره «حمد» ده مرتبه سوره «کافرون» را قرائت کن. در رکعت سوم ده مرتبه سوره مبارکه «توحید» را بخوان ودر رکعت چهارم بعد از سوره «حمد» هر یک از معوذتین «سوره فلق و ناس» را ده مرتبه قرائت کن. و سپس سر بر سجده بگذار و سجده شکر بجای آور و این دعا را بخوان خداوند گناهان 50 ساله تـو را میآمرزد:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِيَاءِ الْمَرْضِيِّینَ وَ عَلَي جَمِیعِ أَنْبِيَائِکَ وَ رُسُلِکَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَيْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ صَلِّ عَلَي أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ اللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَارِکْ لَنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا الَّذِي فَضَّلْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَ خَطَرَهُ اللَّهُمَّ بَارِکْ لِي فِیمَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ حَتَّي لا أَشْکُرَ أَحَدا غَيْرَکَ وَ وَسِّعْ عَلَيَّ فِي رِزْقِي يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ اللَّهُمَّ مَا غَابَ عَنِّي فَلا يَغِیبَنَّ عَنِّي عَوْنُکَ وَ حِفْظُکَ وَ مَا فَقَدْتُ مِنْ شَيْءٍ فَلا تُفْقِدْنِي عَوْنَکَ عَلَيْهِ حَتَّي لا أَتَکَلَّفَ مَا لا أَحْتَاجُ إِلَيْهِ يَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ.
عید نوروز روزی اسـت کـه کشتی نوح بر کوه جودی قرار گرفت. روزی اسـت کـه جبرئیل بر نبی «ع» نازل شد. روزی اسـت کـه رسول اکرم «ص» علی «ع» را بر دوش کشید تا بت هاي قریش را از بالای کعبه رمی کند. نوروز روزی اسـت کـه نبی «ع» بـه وادی جن رفت و از ایشان بیعت گرفت روزی اسـت کـه برای علی «ع» از مردم بیعت گرفت «غدیر خم». روزی اسـت کـه حضرت سلیمان «ع» انگشتری خویش را پس از مدتی پیدا کرده اسـت.
حجتالاسلام والمسلمین محمدصادق کفیل رئیس مرکز تخصصی نماز، با اشاره بـه این کـه لحظه تحویل سال بـه مثابه لقاء الی الله، تحویل دل، دگرگونی، تغییر، رشد و از حالی بـه حالی شدن اسـت، بیان داشت: انسان همیشه از سکون و یکنواختی بیزار اسـت، در واقع انسان طالب پیشرفت اسـت و از زیباییهاي نوروز تغییر و دگرگونی اسـت کـه در تغییر لباس، محیط خانه و زندگی نمود می یابد.
وی با بیان این کـه تغییرات نوروز برای انسان جذاب اسـت، افزود: انسان در نوروز سفر می رود تا تغییرات عالم را ببیند، همان گونه کـه نوروز زمان حرکت اسـت، افراد دراین مدت بـه خانه دیگران می روند یا سفر میکنند، هر کس بـه نوعی یک گامی بر میدارد، حال با توجه بـه این کـه انسان برای جسم خویش برنامهریزی میکند، بنابر این بهترین زمان برای تغییر روح، نوروز اسـت.
حجتالاسلام کفیل با اشاره بـه این کـه بنمایه دعای تحویل سال، سخن از دگرگونی و انقلاب اسـت، خاطرنشان کرد: دعای نوروز «حول حالنا الی احسن الحال» اسـت، زیرا انسان بـه دنبال این اسـت کـه بـه بهترین حالات برسد.
در دعای نوروز مفاهیمی مانند بلند نظری، افق داشتن، در خوبیها بهترین را انتخاب کردن، بـه سمت زیباترینها حرکت کردن نهفته اسـت، نظر بلند، افق بلند و دید وسیع در زندگی، بهترین مدل حیات اسـت، حال اگر بخواهیم بـه «احسن الحال» برسیم، اولین گام این اسـت کـه حال دیگران را عوض کنیم.
وی ادامه داد: دراین راستا قرآن کریم میفرماید: «وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ»، می خواهید پاک شوید، برای رسیدن بـه احسن الحال، بخشش کنید، هیچ کینه و بغضی نداشته باشید، اگر در ظهور امام زمان«عج» سخن از این اسـت کـه بهترین حالتها رخ می دهد و انسانها بـه اوج رشد و پیشرفت میرسند، در ظهور کینه دیگر جایگاه ندارد.
رئیس مرکز تخصصی نماز با تأکید بر این کـه وقتی مهدی فاطمه می آید، کینه را از دلها میبرد، اظهار داشت: یا مقلب القلوبی کـه در دعای اول سال میگوییم؛ یعنی قلبمان بیکینه باشد، یعنی زیبایی ظهور حضرت مهدی«عج» این اسـت کـه دیگر حسد و بخل نیست، احسن الحال یعنی یکدل و یکرنگ شدن.
وی با اشاره بـه برخی آداب نوروز افزود: سفر زیبا یعنی سفری کـه در آن غیبت، دروغ، تخریب و … نیست، انسانی کـه بـه مهمانی می رود، صاحبخانه امام او میشود، بنابر این باید نسبت بـه صاحبخانه ادب بـه خرج دهد، باید توجه کرد کـه همه ی زیبایی هاي ظهور در وجود منتظر جلوه کند و فقط زبانی یا مهدی نگوید.
حجتالاسلام کفیل با بیان این کـه نوروز و فاطمیه مسألهاي جدا از هم نیستند، تصریح کرد: مـا نمی گوییم نوروز یک مسیر اسـت و فاطمیه یک مسیر، آنچه کـه در نوروز انجام میگیرد، عمل بـه دستورات دینی اسـت، دید و بازدید یک کار دینی اسـت.
سفر مـا دستور دینی اسـت، در قرآن کریم از 18 نوع سفر سخن بـه میان آمده اسـت، تعداد زیادی از آیات قرآن پیرامون سفر اسـت؛ یعنی سفر حرکت دینی اسـت، صدها روایت در وصف سفر و چگونگی سفر داریم، سفر قالب دین اسـت، صله رحم دین اسـت.
وی ادامه داد: این لبخندی کـه روی صورت هم دیگر میزنیم، ثواب دارد، پیامبر«ص» میفرماید: دو تا مؤمن بـه هم لبخند می زنند، ثواب میبرند، وقتی در نوروز افراد بـه همدست میدهند، این دست دادن سبب می شود گناهان ریخته شود، انچه کـه در عید انجام میدهیم، همه ی آن مطابق دستورات دین اسـت، اصلاً دین نوروز مـا را زیبا کرده اسـت.
رئیس مرکز تخصصی نماز با اشاره بـه عید فاطمی پیشرو گفت: امام زمان«عج» فرمود: دختر رسول خدا«ص» برای مـن الگوی خوبی اسـت، اگر حضرت زهرا«س» الگوی امام زمان«عج» هستند، اگر بـه نوعی الگوی همه ی رفتارهای دینی مـا هستند.
در نوروز هم ادب بـه خرج دهیم کـه نوروز رابه گناه آلوده نکنیم و نوروز رابا لهویات بیهوده نسازیم، در واقع فاطمی بودن در نوروز یعنی اهل لهو نبودن، فاطمی بودن یعنی خودرا مدیون صدیقه طاهره«س» بدانیم و ساعتی از این تعطیلات رابه حضرت«س» اختصاص دهیم، یعنی دراین لحظات محفل انس بیشتر شود ودر جلسات شرکت کنیم.
وی با تأکید بر این کـه عمل بـه دستورات حضرت فاطمه«س» موجب نشاط و آسایش بیشتر نوروزی می شود، درباره بهترین عمل در لحظه تحویل سال افزود: شام جمعه مثل شب جمعه میماند و زیبایی تحویل سال امسال این اسـت کـه سحر اسـت، بهترین دعایی کـه در لحظه تحویل سال خوب اسـت خوانده شود دعای «اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِيِّکَ ….» اسـت.
حجتالاسلام کفیل با بیان این کـه انسان در لحظه تحویل سال بـه یاد والدینش میافتد، ابراز داشت: ذهنیت انسان در لحظه تحویل سال بـه یاد پدر و مادر بودن اسـت، پدر و مادر بـه فکر فرزند بودن اسـت، اما در لحظه تحویل سال آن کسیکه بیش از همه ی بـه فکر مـا اسـت، امام زمان«عج» اسـت، زیرا پدر حقیقی عالم، امام زمان«عج» اسـت.
وی ادامه داد: تحویل سال یعنی تصمیم بر زندگی مهدوی، تصمیم بر سال امام زمانی کـه همراه با نشاط و آرامش اسـت کـه هدف، افق و نتیجه دارد، اگر اینگونه شد عمر بـه بطالت نمیرود، بهترین پیوندمان با امام زمان این اسـت کـه نمازمان رشد پیدا کند، بنابر این در سفرها و مهمانیها سعیمان بر این باشد کـه نماز اول وقت را از دست ندهیم.
رئیس مرکز تخصصی نماز با بیان این کـه در سفر هـای نوروزی اولین دغدغه اقامه نماز اول وقت باشد، گفت شهید صیاد شیرازی هواپیمای جنگی رابه خاطر نماز اوّل وقت مینشاند، در نتیجه مراد از احسن الحال در دعای نوروز یعنی سخن و عشق بازی با خدا اسـت کـه در نماز تبلور مییابد.