بررسی علل و راه درمان قاعدگی دردناک زنان 

تعداد زیادی از زنان با قاعدگی دردناک روبرو میباشند و ممکن هست این وضعیت به تعداد زیادی از عوامل از جمله مریضی ها مربوط باشد. زمانی که قاعدگی به همراه درد غیر عادی در ناحیه شکم باشد به آن قاعدگی دردناک یا دیسمنوره «Dysmenorrhea» گفته میشود. معمولا زنان به هنگام قاعدگی دچار درد در نواحی تحتانی شکم و رحم میشوند

ولی اگر این درد بیش از اندازه باشد «به گونه‌اي که موجب مختل شدن فعالیت‌هاي هرروز فرد شود» به آن دیسمنوره یا قاعدگی دردناک می گویند. این درد غالبا با پریودهای ماهانه همراه با تخمک گذاری دیده میشود و براساس سن شروع و دلایل بوجود آورنده، به دو نوع نخست و ثانویه تقسیم می شود.

دیسمنوره نخست:
این حالت معمولاً گذشته از ۲۰ سالگی، بدون وجود مریضی خاصی در لگن و تقریباً همۀ وقت} ۶ تا ۱۲ ماه بعد از تجربه‌ي نخستین قاعدگی دیدن میشود. اگر دردها ۳ سال بعد از نخستین قاعدگی شروع شود و یا اگر دیسمنوره همراه با دوره‌هاي بدون تخمک گذاری باشد، باید به فکر علل ثانویه بود.

یسمنوره ثانویه:
این حالت معمولاً بعد از ۲۰ سالگی و به دنبال وجود مریضی خاصی در لنگ رخ می دهد؛ هر چند که میتواند در نخستین عادت ماهیانه و در هر سنی شروع شود. در این نوع قاعدگی دردناک درد معمولاً ۵ تا ۷ روز تداوم می‌یابد. در این بیماران معاینات کامل لگن و نیز آزمایش‌هاي روتین، تصویربرداری از رحم و ضمائم آن، سونوگرافی و … ممکن هست

برای تشخیص لازم باشد اما دستیابی به یک تشخیص دقیق همه ي وقت امکان پذیر نیست و اشتباه در تشخیص و افتراق دیسمنوره نخست و ثانویه فراوان دیده می شود.

علائم قاعدگی دردناک چیست؟
قاعدگی دردناک معمولاً چند ساعت گذشته یا همزمان با خونریزی شروع شده و حداکثر دو تا سه روز طول می کشد. کانون درد اکثر در زیر ناف هست و گاه به کمر، کشاله ران و ران‌ها نیز کشیده می شود. علائم دیگری مثل تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، اسهال، خستگی، تحریک پذیری و گاه سردرد، میتواند وجود داشته باشد.

دیسمنوره نخست با افزایش سن و زایمان طبیعی ممکن هست بهبود یابد. این مریضی احتمالاً در زنانی که مادران انها نیز دچار این ناراحتی بوده‌اند شایع‌تر هست. قاعدگی دردناک میتواند به دنبال موارد زیر نیز اتفاق افتد، ولی تشخیص آن فقط با معاینه دکتر قطعی می شود:

سقط
حاملگی نابجا
آندومتریوز
مریضی التهابی روده
سندرم روده تحریک پذیر
کیست تخمدان
مریضی التهابی لگن
عفونت سیستم ادراری

علت قاعدگی دردناک چیست؟
علت قاعدگی دردناک بسته به نوع نخست یا ثانویه آن می تواند ناشی از عفونت، اختلالات هورمونی، استرس، پروستاگلاندین و … می‌باشد. به هنگام پریود، مخاط پوشاننده داخل رحم پروستاگلاندین آزاد میکنند. مطابق مشاهدات علت دیسمنوره نخست پروستاگلاندین اف دو آلفا «PG-F2α» هست. این پروستاگلاندین عضلات رحم را بشدت تحریک کرده

و سبب انقباضات شدید عروق میشود. بدین علت یکی از درمان‌هاي موثر دیسمنوره نخست تجویز داروهای مهار کننده پروستاگلاندین هست. همان طور که در بالا بیان شد این مریضی میتواند به علت سایر مریضی‌هاي لگنی در زنان بروز کند؛ مریضی‌هایي همچون:

آندومتریوز
مریضی التهابی لگنی
کیست تخمدان
تومور تخمدان
تنگی یا انسداد گردن رحم
میوم و فیبروم رحم
پولیپ رحمی
چسبندگی داخل رحمی
اختلالات مادرزادی مثل رحم دو شاخ
وجود دیواره عرضی در داخل واژن
سندرم احتقان لگن

درمان قاعدگی دردناک با کیسه آب جوش، علائم قاعدگی دردناک
برای درمان نوع نخست این عارضه فعالیت‌هاي فیزیکی سبک توصیه میگردد؛ در واقع این نوع فعالیت‌ها ملایم می تواند به کاهش درد در بیمار کمک کند. رژیم خوراکی مناسب نیز به تسکین درد کمک میکند. خوردن غلات سبوس نگرفته، حبوبات، سبزیجات و میوه‌جات اکثر و کم خوردن یا نخوردن نمک،

کافئین و شکر در بعضی زنان خوب هست. استراحت و ماساژ و تکنیک‌هاي بیوفیدبک، بعضی از تمرینات یوگا و تجویز داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل مفنامیک اسید و ایبوپروفن نیز در بعضی موارد در تخفیف درد مؤثر می‌باشند. اگر بیمار از نظر جنسی فعال هست، بهره گیری ازقرص‌هاي جلوگیري از حاملگی «OCP» با استروژن کم در %۹۰ موارد مؤثر خواهد بود که این روش درمان انتخابی خواهد بود.

درمان دارویی:
درمان‌هاي دارویی باید تحت نظر دکتر متخصص زنان و زایمان انجام شود و در صورتی که ۳ تا ۶ ماه پس از درمان‌هاي مذکور پاسخی دیدن نشد، باید به دنبال علل ثانویه بود و کلیه اقدامات تشخیصی را به کار بست. خصوصاً در قاعدگی دردناکی که پس از ۲۰ سالگی بروز کند «که تقریباً همه ي وقت از نوع ثانویه هست» درمان‌هاي گیاهی شامل دم کرده گل گاوزبان و سنبل طیب همراه با عسل در دوران قاعدگی و پرهیز از پرخوری در این دوران توصیه می شود.

درمان دیسمنوره ثانویه:
در این نوع از قاعدگی دردناک بهبود با درمان عامل ایجاد کننده مثل عفونت هست؛ اما بعضی از انواع ثانویه به درمان‌هاي دارویی با OCP «قرص‌هاي ضد حاملگی» یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی «NSAIDS» نیز پاسخ نسبی می دهند.

روش‌هاي کاهش درد قاعدگی دردناک

اقدامات زیر به بیمار کمک میکنند تا شدت علائم دیسمنوره کاهش یابند:

به پشت دراز بکشید و یک بالش زیر زانوهای خود قرار دهید
یک کیسه آب گرم روی شکم و یا قسمت تحتانی کمر قرار دهید
دوش آب گرم بگیرید
شکم خود را به آهستگی ماساژ دهید
ورزش‌هاي سبک مثل راه رفتن باعث تسکین درد میگردند
با نزدیک شدن دوران پریود به مقدار زیادی استراحت کنید و خود را دور از استرس نگه دارید
از مصرف خوراکی‌هاي کافئین‌دار همانند قهوه خودداری کنید
از کشیدن سیگار و نوشیدن الکل پرهیز کنید.

با رعایت رژیم خوراکی و رهنمودهای تغذیه‌‌اي ذکر شده و دریافت مکمل‌ها و گیاهان دارویی«Herbs»، میتوان درد و ناراحتی ‌هاي دوران خونریزی‌هاي قاعدگی را کاهش داد:

هرروز 8 الی 9 لیوان آب بنوشید.

مقادیر کافی کلسیم «1000 میلی ‌گرم در روز» مصرف کنید.

سعی کنید خوراکی‌هایي که حاوی اسیدهای چرب میباشند را اکثر کنید «همانند ماهی‌‌هاي آب سرد، آجیل، دانه‌‌هاي مغزدار همانند تخمه‌‌ها»

مصرف خوراکی‌هاي پالایش یافته «Refined foods» همانند شکر، مواد خوراکی حاوی “متیل گزانتین‌‌ها” «Methylxanthines» «از جمله قهوه و شکلات» را کاهش دهید.

مصرف میوه و سبزیجات تازه و غلات کامل «سبوس‌‌دار» را افزایش دهید.

دریافت منیزیوم «400 میلی ‌گرم در روز» و همین ‌طور ویتامینB6 «100میلی‌ گرم در روز» در سراسر سیکل قاعدگی می‌‌تواند به ساخت هورمون و آرامش بدن کمک کند.

در طول خونریزی‌‌هاي قاعدگی می‌‌توان از مقادیر بیشتری از این مکمل‌‌ها «منیزیم تا 600 میلی‌‌گرم در روز و ویتامین B6 تا 300 میلی‌‌گرم در روز» بهره گیری کرد.

دریافت ویتامین اي «400 تا 800 واحد بین‌المللی در روز» می‌‌تواند به بهبود جریان خون در عضلات رحم کمک کند.

دریافت روغن‌هاي امگا 3 میتواند به کاهش التهاب کمک کرده و ساخت هورمون‌‌ها را در بدن خانم‌ها بهبود بخشد. این روغن‌‌ها در

دانه‌‌هاي کتان، گل گاوزبان و روغن گل پامچال «Evening Rose» یافت می‌‌شوند.

دریافت نیاسین آمید «50 میلی‌ گرم و دو بار در روز» درد را کاهش می‌‌دهد. این مکمل را از هفت روز گذشته از شروع خونریزی‌هاي قاعدگی آغاز کرده و در تمام طول مدت روزهای خونریزی قاعدگی ادامه دهید. مصرف ویتامین C «300 میلی‌ گرم در روز» به طور همزمان می‌‌تواند به افزایش اثرات نیاسین آمید کمک کند.

نتایج تحقیقات انجام شده نشان می دهد که تشکیل سنگ کیسه صفرا «Chole Lithasis» در زنان مُسن ‌تر، مادران شیرده و زنان دچار “دیسمنوره” که سابقه مادری«ارثی» مثبتی از نظر سنگ‌‌هاي صفراوی علامت‌دار دارند، شایع ‌تر هست.