عواقب ناگوار تنبیه کودکان توسط والدین 

تنبیه بدنی کودکان در تعداد زیادی از خانواده ها وجوددارد که متاسفانه از نظر روانی تاثیرات ناگواری در آینده کودک خواهد داشت. عده اي از افراد بر این باورند که بدون تنبیه، هیچ‌ گونه تـربیتی امکانپذیر نیست. درحالی‌که امروزه برای کم‌تر کسی این امر پوشیده‌ مانده اسـت که‌ اعمال‌ قدرت‌ از طـریق تـنبیه، به خصوص اگر تکرار شود، کودک را دچار عارضه‌هاي روحی – روانی میکند.

پدر و مادر در تربیت فرزند خود نباید انتظار داشته باشند او مرتکب کم‌ترین لغزش، خطا و گناهی نشود. پدر و مادری که خود هنوز که هنوز است در بزرگ‌سالی به گناه آلوده می شوند و دست‌کم چه بسیار دروغ‌ها که می گویند فرزند رابه تازیانهٔ تنبیهات بی ‌مورد عقده‌اي می‌نمایند، در حالیکه باید آنان رابه اندازهٔ استعدادی که دارند مورد بازخواست قرار داد و تنبیه نیز منحصر به زدن نیست و چه بسا تشویق‌هایي که خود جای تنبیه را می گیرد و کودک را آگاه می‌سازد.

عده اي از افراد بر این باورند که بدون تنبیه، هیچ‌ گونه تـربیتی امکان‌پذیر نیست. درحالی‌که امروزه برای کم‌تر کسی این امر پوشیده‌ مانده اسـت که‌ اعمال‌ قدرت‌ از طـریق تـنبیه، به خصوص اگر تکرار شود، کودک را دچار عارضه‌هاي روحی – روانی می کند.

تنبیه سبب میشود که:
۱- رفتار نامطلوب موقتا پس‌زده شود. این رفتار پس از تضعیف عامل‌ تنبیهی‌، مجددا ظاهر می شود.

۲- نسبت به شـخص تنبیه‌کننده «حتی اگر تنبیه شونده بداند که تنبیه‌ به خیر و صلاح اوست». احساس انزجار ایجاد شود. تنبیه بدنی بچه را کینه‌توز می کند. اگر با کودک‌ برخلاف‌ میل و خواسته‌ي او رفتار شود، کودک هـم از کـسی که به او ضربه وارد کرده است کینه به دل میگیرد و هرگز آنرا فراموش نمیکند.

۳- تنبیه یک عمل مسری است‌. کسانی که‌ شاهد تنبیه شدن افراد به وسیله‌ي دیگران هستند، در زمـان‌ها و مـکان‌هاي‌ دیگر، به تنبیه دیگران اقدام میکند. این تأثیر گذاری نه تنها از طریق‌‌ مشاهده‌ي‌ رفتار فرد، بلکه از طریق مشاهده‌ي برنامه‌هاي خشونت‌ آمیز تلویزیونی هم رخ میدهد.

۴- تنبیه بدنی بچه‌ها را پرخاشگر می کند. یـکی از سـاز و کارهای دفاعی‌ کودکان و حتی افراد بالغ در برابر حوادث‌، پرخاشگری‌ است‌. هرچه‌ والدین پرخاشگرتر باشند، کودکان‌ نیز‌ به‌ همان اندازه به پرخاشگری‌ تمایل پیدا میکنند. پرخاشگری در کودکانی که خانواده یا مـربی سـختگیری‌ دارنـد، بیش از دیگران است.

۵- فرد‌ تـنبیه‌ شـده‌ مـمکن است برای احتراز از تنبیه، به رفتاری‌ که‌ بدنبال آن می آید، نپردازد. اما رفتارهای دیگری مانند تصعید یا پالایش، جا به جـایی، هـمانند سـازی، فرافکنی و دلیل‌ تراشی‌ را‌ جای‌گزین آن کند.

۶- ممکن است شـخص تـنبیه شده به تنبیه‌کننده‌ حمله‌ور شود، مثلاً در زمان نوجوانی به پدر و مادری که در زمان کودکی وی را تنبیه کرده‌اند، حمله‌ کند‌ ودر‌ برابر آنـان بـایستد. اغـلب دانش‌ آموزانی که تنبیه شده‌اند، به تخریب اموال‌ آموزشگاه‌ یا مـزاحمت برای معلمان و اولیای مدرسه را می پردازند.

۷- تنبیه سبب کينه و بیزاری از مدرسه و تعمیم آن‌ به‌ سایر‌ مراکز آموزشی میشود.

۸- تـنبیه بـدنی کـودک را بی‌اراده و نسبت به اطرافیان بی‌تفاوت‌ می کند‌. انسان‌ بی‌اراده هم هرگز نـمی‌تواند نـقش مؤثری ایفا کند. تنبیه بدنی کودک‌ را مجبور به‌ سر‌ فرود‌ آوردن در مقابل زور می کند. چنین کودکی بعد ها به کـارهای سـاده و بـدون مسؤولیت تن‌ در‌ می دهد.

۹- گاهی تنبیه بجای از بین بردن عادات ناپسند، بـاعث تـشدید آنها‌ می شود‌. مثلاً‌ وقتی کودک بدلیل عادت‌هاي عصبی تنبیه می شود، اضطراب‌ بیش‌تری پیدا مـی‌کند.

۱۰- بـعضی‌ از‌ دانـش‌آموزان برای جلب توجه سایر دوستان، از تنبیه لذت‌ میبرند. بنابر این تنبیه در‌ مورد‌ آن‌ها‌ اثر عکس دارد.

۱۱- مـمکن است تنبیه رفتار را ضعیف کند؛ ولی عواطف منفی مانند‌ نگرانی‌ و نفرت و ترس را افزایش دهـد. تنبیه مـوجب افسردگی بعضی‌ بچه‌ها می شود و سبب‌ میشود‌ آن‌ ها‌ در تنهایی یا با اضطراب و نگرانی زندگی کـنند. کـودکی که فکر میکند دیگران وی را‌ دوست‌ ندارند‌، احساس‌ بی‌ارزش بودن میکند.

اگر این احساس کمبود ادامه پیدا کند، به‌ افسردگی‌‌ مزمن منجر می شود. کودکان زود رنج‌تر و حساس‌تر از بزرگسالان هستند و اگر چه به دلیـل وجـود کوچکترین مساله‌ اي‌ با هم‌ گلاویز می شوند، خیلی زود با هم آشتی میکنند. ولی انتظار ندارند کـه بـزرگ‌ترها‌ بـه‌ آن‌ها آسيب‌اي وارد کنند.