صدقه میتواند بلاها را از انسان دفع کند و همین طور ثواب هاي بسیاری نیز دارد،اما اگر بعد از دادن صدقه منت دادنی در کار باشد ثواب آن از بین خواهد رفت. تمام اقسام صدقه مفید هست، چه در شب باشد یا در روز؛ چه مخفی باشد و چه آشکارا، امّا در آیات و روایات به صدقه دادن در پنهانى سفارش شده هست، زیرا اولا این عمل عبادى، مصون از ریا هست و ثانیاً شخص مستمند دیگر مورد خجلت واقع نمى شود.
صدقات خود را با منت گذاشتن باطل نکنیم
در دین اسلام و بعضی از روایات اسلامى و دین وارد شده که صدقه دادن مستحب هست، حتی برای آن مقداری تعیین نشده تا هرکس به اندازه توانش اینکار را انجام دهد و مى تواند با اندک چیزى به این دستور الهى عمل کند. این عمل اختصاص به اغنیا ندارد، بلکه از هر غنى و فقیر شایسته هست.
صدقه پنهانی
گرچه تمام اقسام صدقه مفید هست، چه در شب باشد یا در روز؛ چه مخفی باشد و چه آشکارا، امّا در آیات و روایات به صدقه دادن در پنهانى سفارش شده هست، زیرا اولا این عمل عبادى، مصون از ریا هست و ثانیاً شخص مستمند دیگر مورد خجلت واقع نمى شود.
آیات قرآن در موارد متعدّدى به این امر اشاره کرده، در سوره بقره مى فرماید: (اَلَّذینَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ بِالَّيْلِ وَالنَّهار سِرّاً وَ عَلانِیةً فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوفٌ عَلَيْهِم وَ لا هَمْ يَحْزَنوُنَ) ; آنها که اموال خود را به هنگام شب و روز، مخفی و آشکار، انفاق مى کنند، مزدشان نزد پروردگارشان محفوظ هست و ترسى بر آنها نیست و غمگین هم نمى شوند. (بقره (۲)، آیه ۲۷۴)
در احادیث بسیارى آمده که آیه فوق درمورد على (علیه السلام) نازل شده هست، زیرا آن حضرت دِرهمى در شب، و درهمى در روز، و درهمى آشکارا، و درهمى در نهان انفاق مى کرد. (تفسیر صافى، ج. ۱، ذیل آیه شریفه، ص. ۳۰۱)
و امام باقر (علیه السلام) نیز فرمودند: نیکى و صدقه پنهانى فقر را از بین مى برد. (الکافى، ج. ۴، ص. ۲)
( روزی شخصی درب منزل امام حسین(ع) را زدند و حضرت سوال کردند چه کسی درب میزند،شخص پاسخ داد من سائل هستم.حضرت رفتند و مقداری پول آوردند و به مقداری که دست از درب عبور کند پول را به فقیر دادند و آن فقیر مجددا درب زد و گفت درب را باز کنید من میخواهم شما را ببینم،امام حسین پاسخ دادند: من نمیخواهم شما من را مشاهده نمایید
زیرا این ممکن هست روزی که وضع مالی ات بهبود یافت خود را مدیون من ببینی و زیر منت رفته باشی و من دوست ندارم این اتفاق بیفتد.)
خداوند متعال در قرآن میفرماید:
لَا تُبْطِلُوا صَدَقَتِکُم بِٱلْمَنِّ وَٱلْأَذَى بقره/264
بخششهاي خود را با منت و آزار، باطل نسازید!
حکایت
مرد نیکوکاری در حال نشاط و خوشحالی خدمت امام جواد علیهالسلام رسید. حضرت فرمود: چه خبر هست چنین مسرور و خوشحالی؟ عرض کرد: فرزند رسول خدا! از پدر شما شنیدم که میفرمود: برترین روز شادی انسان روزی هست که خداوند توفیق انجام کارهای نیک و خیرات و احسان به او دهد و وی را در حل مشکلات برادران دینی پیروز بدارد.
امروز نیازمندانی از جاهای گوناگون به من مراجعه کردند و به خواست خداوند گرفتاریهایشان حل شد و نیاز ده نفر از نیازمندان را برطرف کردم، بدینجهت چنین شادی به من دست داده هست
امام جواد علیهالسلام فرمود: به جانم سوگند، شایسته هست چنین شاد و شاد باشی! بهشرط اینکه اعمالت را ضایع نکرده و در آینده باطل نکنی.
سپس امام علیهالسلام فرمود:
یا ایها الذین آمنوا لاتبطلوا صدقاتکم بالمن و الاذی
اي کسانی که ایمان آوردهاید، اعمال نیک خود را با منت نهادن و اذیت کردن باطل نکنید.
همان طور که ثواب بسیاری برای صدقه دادن نوشته شده اما پیشنهاد شده که اینکار به دور از هرگونه خود نمایی و ریا انجام شود و بهتر هست اینکار در خفی صورت بگیرد چرا که شخص مستمند در خفی خجل نمیشود و قرآن میگوید صدقات خود را با منت گذاشتن باطل نکنید.