فواید شوخ طبع بودن برای سلامت بدن 

کسانی که در زندگی خود شوخ طبع میباشند اضافه بر روحیه خوشحال و بهتر کردن حال دیگران سلامتی خود را نیز بهبود می بخشند. به راستی در روان ما چه ساز و کارهایی راه یافته اند که حیات ما و جوامع بشری را تحت تاثیر قرار داده اند.روان انسان قابلیت شگفت انگیزی برای ابداع ساز و کارهایی دارد که شخص را از آگاه شدن به هیجان هاي نامطلوب برحذر می داد.

این ساز و کارها به صورت مبدل و تغییر شکل یافته در خارج از حیطه هشیاری به فعالیت می‌پردازند؛ به عبارت دیگر، ساز و کارهای دفاعی اقدامات روانی خاصی میباشند که به شیوه هاي مختلفی از آگاه شدن فرد به مضامین عاطفی غیرلذت بخش جلوگیري می‌کنند.

یعنی برای گریز از احساسات حقیقی و به صورت خودفریبانه بهره گیری میشوند. این مضامین عاطفی ناخوشایند، مثال هایي مانند اضطراب، افسردگی و خشم را در بر میگیرند که محتوای هر یک از این عواطف ممکن هست ریشه در سنین نخست رشد تا زمان حال داشته باشد.

این ساز و کارهای دفاعی که از دوران کودکی آموخته و ابداع شده اند، سرانجام به صورت عادت در می‌آیند. این عادت ها را میتوان به تنفس تشبیه کرد. همانطور که در حالت عادی افراد به تنظیم عمل دم و بازدم خود آگاهی ندارند، به ساز و کارهای دفاعی نیز آگاهی ندارند؛ مگر اینکه به صورت عمدی یا غیرعمدی این ساز و کارها را به خدمت بگیرند.

همه ي ما به صورت روزمره و اغلب به صورت ناخودآگاه در موقعیت هاي گوناگون از این راهکارها بهره گیری میکنیم. میتوان گفت که بهره گیری از این ساز و کارها لازمه زندگی اجتماعی می باشد و بهره گیری از انها در حد اعتدال و سالم مجاز هست. ولی مشکل زمانی ایجاد میشود که افراد به صورت افراطی،

نابجا و نامتناسب این ساز و کارها را به کار می‌برند. ممکن هست بهره گیری گه گاهی و با برخی شرایط از یک مکانیسم دفاعی خاص مشکلی ایجاد نکند، ولی بهره گیری از همان مکانیسم در همۀ شرایط و به صورت افراطی مشکل ساز شود.شناخت و آگاهی از ساز و کارهای دفاعی در تعداد زیادی از موقعیت هاي زندگی ارزشمند هست.

اکثر این دفاع ها برای مهار عواطف و احساسات ناشی از تعارض درونی به کار گرفته میشوند، یعنی فرد برای پیشگیري از مواجهه با احساسات و هیجانات دردناک و اضطراب زا ساز و کارهای دفاعی را به کار می‌برد؛ در نتیجه با موقعیت مشکل زا، تعارض هاي درونی و احساسات و عواطف ناشی از آن رو در رو نمی‌شود.

به نوعی میتوان گفت فرار از احساسات و هیجانات و دورزدن انها به طور موقتی مرهمی بر دردهای آدمی هست، ولی در درازمدت معکوس عمل میکند و فرد آلبوم اي از تعارض هاي حل نشده را به دوش می‌کشد که مطمئنا بار هیجانی و روانی زیادی به او تحمیل می‌کند و در نهایت منجر به اختلالات روانی و شخصیتی متعددی می‌شود.

ناگفته نماند که برخی از ساز و کارهای دفاعی در شکل گیری ساختار روانی بهنجار خوب میباشند و لزوما برای خنثی کردن عواطف بهره گیری نمی‌شوند، به عبارت دیگر برخی از این ساز و کارها سازنده و انطباقی می باشند؛ مثلا همانندسازی با سیستم هاي ارزشی والدین در سنین دبستان نه تنها کودکان را از تنبیه شدن توسط والدین محافظت می‌کند،

بلکه در تشکیل یکی از ساختارهای مهم روان که شامل ارزش ها، آرمان ها و ظرفیت هاي انتقادی هست، بسیار تاثیرگذار هست.ساز و کارهای دفاعی مختلفی وجود دارد؛ مانند همانندسازی، واکنش وارونه، دونیم سازی، ادغام، توجیه عقلی، آرمانی ساختن، ریاضت کشی، جبران، فرافکنی، درون فکنی، واپس روی،

سرکوب، جابجایی، شوخ طبعی. در اینجا به معرفی مکانیسم دفاعی شوخ طبعی می‌پردازیم. شوخی را میتوان عمل، گفتار یا نوشتاری دانست که باعث سرگرمی و تفریح می‌شود. حس شوخ طبعی یک ویژگی شخصیتی پایدار و متغیر مهم تفاوت هاي فردی هست که در رفتارها و تجربیات گوناگون به صورت خندیدن و خنداندن نمود می یابد.

روان کاوان معتقدند که شوخ طبعی از ساز و کارهای دفاعی بسیار خوب، بالغ و سالم هست. محققان دیگری نیز به اهمیت شوخ طبیعی و نقش آن در سلامت روان و کاهش اضطراب و افسردگی اشاره کرده اند. تحقیقات متعدد نشان داده هست که شوخ طبیعی بعنوان ساز و کاری در برابر استرس، تنیدگی، اضطراب و افسردگی عمل می‌کند.

افراد شوخ طبع از هوش هیجانی و کفایت اجتماعی بالاتری برخوردارند؛ گرچه همه ي انواع شوخ طبعی شامل توصیفات بالا نمی‌شوند، با دقت به این بحث سوالاتی مطرح میشود:آیا همۀ انواع شوخی سالم هست؟ آیا همه ي شوخی ها با سلامت روان ارتباط دارد؟ آیا هر نوع شوخی را می‌توان بعنوان روشی برای کاهش استرس و اضطراب در نظر گرفت؟ آیا همه ي افراد شوخ طبع سلامت روان بالاتر و اضطراب و افسردگی کم تری را تجربه می‌کنند؟

مسلما جواب منفی هست. تحقیقات متعدد نشان داده اند که با تحلیل نوع شوخی هایي که افراد انجام می‌دهند، می‌توان سلامت روانی گوینده را حدس زد. شوخی ها و لطیفه هایي که به تحقیرشدن مخاطب و تخلیه هیجانی گوینده منجر شوند، نشان دهنده مشکلات هیجانی گوینده میباشند. این نوع شوخی ها که از مشکلات هیجانی شخص گوینده حکایت دارند، سالم و طبیعی نیستند.

بین شوخی سالم و ناسالم تفاوت هایي وجود دارد که آگاهی از این تفاوت ها در بهبود روابط اجتماعی خوب هست. مسخره کردن و شوخی هاي خشونت آمیز بسیار شبیه شوخی سالم هست. درک تفاوت بین این دو نوع شوخی خیلی سخت نیست. در شوخی هاي ناسالم و خشونت آمیز با کمی دقت در واکنش هاي طرف مقابل می‌توان درک کرد که مخاطب آزرده دلیل و رنجیده شده هست.