قصه گفتن در خانواده ها در حال فراموش شدن 

قصه گفتن در خانواده ها در ایام قدیم بسیار رواج داشت، تعریف قصه شب برای کودکان و داستان هاي شیرین مادر بزرگ برای بچه ها. فرزند شما هم مانند بسیاری دیگر از کودکان، کتاب‌ قصه‌هاي فراوانی دارد؟ رنگارنگ و در قطع و اندازه‌هاي گوناگون؟ اما چند بار تا به حال برایش واقعا قصه گفته‌اید؟ از قصه‌هاي کودکی خودتان تعریف کرده‌اید؟

قصه را چه‌طور گزینش کرده‌اید؟ چه‌قدر به محتوای قصه فکر کرده‌اید؟ چه‌قدر تلاش کرده‌اید مشکلات فرزند خود را در دل یک قصه جای بدهید و آن را با ظرافت برایش تعریف کنید تا در قالب همین قصه،‌ به او راه‌حل‌هایي را معرفی کنید که میتوانند کمک‌کننده باشند؟

اصلا چه‌طور برایش قصه می گویید؟ قصه گفتن در منزل شما هم مانند خیلی از منزل‌ها فراموش شده؟ یا گاهی که فرزندتان حسابی اصرار کند،‌ برای خلاص شدن از اصرارهایش قصه‌اي سر هم میکنید؟ احتمال اینکه پاسختان به این سوال‌ها، خوشایند خودتان هم نباشد، چندان هست. ناراحت نشوید، والدین زیادی مانند شما میباشند.

اما شاید فکرش را هم نکنیدکه خودتان را از چه قدرت جادویی و خارق‌العاده‌اي محروم کرده‌اید! بله، قدرت جادویی! تصور کنید تعداد زیادی از حرف‌هایي که هر روز با اعتراض و گلایه و دعوا مجبورید به فرزندتان بگویید را بتوانید با حوصله و دل خوش و تازه خیلی موثرتر بیان کنید. مفید نیست؟ فقط کافی هست بدانید چه قصه‌اي را گزینه کنید

یا اینکه چه‌طور یک قصه مناسب وضعیت موجود بسازید، چه شخصیت‌هایي را در آن جای بدهید و ماجرا را چه‌طور پیش ببرید. مرحله بعدی و گرچه تاثیرگذارترین و لذت‌بخش‌ترین بخش، این هست که بدانید قصه‌اي که گزینه کرده یا خودتان پرداخته‌اید را چه‌طور تعریف کنید.

در مورد من که نیست!
شاید باورتان نشود، اما تجربه، مطالعه و بررسی نشان داده قصه ابزاری فوق العاده در دست والدین و معلمین برای آموزش هست. چرا؟ آموختن مطالب، مفاهیم،‌ رفتارها و ایده‌ها از طریق قصه، به چند علت بسیار موثرتر از بسیاری دیگر از روش‌ها هست. اول اینکه قصه به شخصیت‌هایي می پردازد که هر کدام ویژگی‌هاي خاص خودشان را دارند.

به همین علت، هر قدر هم که شنونده با شخصیت‌ها همراه شود و با آن‌ها همانندپنداری داشته باشد، باز تصورش این هست که هر چه گفته می شود، مربوط به شخصیت‌هاي داستان هست،‌ نه او! بیایید خود ما تجسم کنیم که کسی دارد برایمان چیزی تعریف میکند. وقتی ذهنیت من این باشد که جمله‌ها، اتفاق‌ها،‌ نصیحت‌ها، پیامدها و ….

به شخصیت داستان مربوط می شود و نه من، راحت‌تر و بازتر به آن نگاه مي‌کنم. بنابراین دیگر دفاع و یا حتی لجبازی ندارم و مي‌توانم آن را راحت‌تر بپذیرم. شما این‌طور فکر نمی‌‌کنید؟ در واقع، در قصه میتوان از هر چیزی صحبت کرد، پیامد رفتارها را به عکس کشید،‌ نصایح دیگران را بازگو کرد،‌ در مورد احساسات حرف زد و همه ي این ها غیرمستقیم میباشند. همین آموزش غیرمستقیم از سخنرانی‌هاي مستقیم، تنبیه و بسیاری دیگر از روش‌ها در تربیت کودک موثرتر هست.

دنیای بی‌حد و مرز!
به علاوه، در قصه، امکانات بیشتری در اختیار شما قرار می گیرد. در قصه می توانید فضایی را تجسم کنید که در دنیای حقیقی نمیتوانید آن را خلق کنید یا در آن‌جا حضور داشته باشید. پس دستتان بازتر هست و محدودیت کم‌تری دارید.

دنیای موجودات سخنگو و احساساتی!
امتیاز دیگر قصه‌ها، امکان جان‌بخشی به موجوداتی هست که واقعا رفتارهای شبیه به انسان ندارند. در قصه همۀ موجودات میتوانند حرف بزنند،‌ حرکت کنند و احساس داشته باشند. در قصه شما، یک لیوان هم میتواند ناراحت شود، یک عروسک می تواند با عجله حرکت کند، یک خرگوش می تواند خسته حسادت کند و …….

در قالب همین جان‌بخشی، می توانید مفاهیم بسیاری را به کودک انتقال دهید. مطالعات روان‌شناختی فراوان نشان داده‌اند کودکان با حیوانات اکثر از انسان‌‌ها هم‌ذات‌پنداری دارند. انگار که حیوان‌ها را بهتر درک مي‌کنند و با آن‌ها و دنیایشان راحت‌تر رابطه برقرار میکنند. در نتیجه از آن‌ها اکثر هم تاثیر می گیرند. به همین علت هم شخصیت‌هاي تعداد زیادی از کارتون‌هاي کودکان، حیوانات میباشند.

دنیای خیالبافی‌ها!
از طرف دیگر، با دقت به اینکه کودکان از تخیل خود برای تکمیل، پردازش و درک آن‌چه در زندگی روزمره دریافت می کنند، بهره گیری می کنند، قصه سهم زیادی در هدایت این خیال‌پردازی‌ها دارد. با گفتن یک قصه مفید، میتوانید به تصویری که فرزندتان از جهان دارد شکل بدهید و به او کمک کنید

درک بهتری از افراد، احساس‌ها، رفتار، پیامدهایی که هر رفتار به دنبال دارد، معنای کلمات، رفتار مناسب هر موقعیت و ….. داشته باشد، بی اینکه وی را تحت فشار قرار داده باشید یا خط و نشانی کشیده باشید. خیلی خوشگل‌تر هست، نه؟شاید در ابتدا قصه‌گویی به نظر دشوار برسد،‌ اما بعد از مدتی،‌ اگر نکات لازم را در نظر بگیرید،‌ خودتان میبینید

که قصه چه تاثیر شگفت‌انگیزی دارد. پس تنها کاری که باید انجام بدهید این هست که شروع کنید به قصه گفتن. میبینید که کودکتان لذت خواهد برد و آموزش برایتان ساده‌تر خواهد شد. امتحان کنید!