در اینبخش بطور کامل با محمد بن سلمان ولیعهد کشور عربستان و قدرتمندترین شخص در تمام کشور هـای عربی آشنا میشویم. محمد بن سلمان کمی مرموز و عجیب اسـت، او موجب تغییراتی بزرگ در کشور عربستان بوده اسـت، از اجازه رانندگی بـه زنان تا ایجاد کازینوها در عربستان و… شـما چقدر درمورد او اطلاعات دارید؟ محمد بن سلمان واقعا کیست؟ با مجله پارس ناز همراه باشید.
محمد بن سلمان در ۳۱ اوت سال ۱۹۸۵ در شهر جده متولد شد. او بزرگترین پسر ملک سلمان بن عبدالعزیز از زن سومش بنام فهده بنت فلاح بن پادشاه اسـت. او از دانشگاه ملک سعود، در شهر ریاض لیسانس حقوق گرفت و وارد کارهای دولتی شد ودر سمتهاي مختلف کار کرد. درسال ۲۰۰۹ میلادی، زمانی کـه پدرش استاندار ریاض بود، در سن ۲۴ سالگی بعنوان مشاور ویژه پدرش منصوب شد.
اما حرکت او بـه سوی قدرت از سال ۲۰۱۳ آغاز شد؛ زمانی کـه نامش بعنوان رئیس دربار کـه جایگاهی معادل وزارت داشت، اعلام شد. یکسال قبل از آنکه پدرش، بعد از مرگ نایف بن عبدالعزیز، بـه مقام ولیعهدی عربستان سعودی برسد. در ژانویه سال ۲۰۱۵، ملک عبدالله بن عبدالعزیر پادشاه عربستان سعودی درگذشت و سلمان در سن ۷۹ سالگی بر تخت پادشاهی عربستان نشست.
ملک سلمان، پادشاه تازه، در نخستین روزهای سلطنتش، دو تصمیم بحث برانگیز گرفت. محمد بن سلمان، فرزند ۲۹ سالهاش رابه سمت وزیر دفاع و برادرزادهاش، محمد بن نایف، را بعنوان نایب ولیعهد منصوب کرد. او نخستین نوه ابن سعود، بنیانگذار پادشاهی سعودی بود کـه بـه این مقام میرسید. از نخستین اقدامات محمد بن سلمان بعد از رسیدن بـه وزارت دفاع، آغاز جنگ یمن در بهار ۲۰۱۵ بود.
پس از آنکه شورشیان حوثی کـه گفته می شود بـه نیابت ایران میجنگند، نظارت شهر صنعا، پایتخت یمن را بر عهده گرفتند و عبدربه منصور هادی، رئیس جمهوری وقت یمن را از این کشور بیرون راندند، عربستان و بقیه کشور هـای عربی ائتلافی برای اقدام نظامی در یمن تشکیل دادند کـه باعث شد عربستان سعودی و متحدانش در دسترس اتهام جنایت جنگی و میلیون ها یمنی در مقابل خطر قحطی قرار گیرند.
در ماه آوریل سال ۲۰۱۵، ملک سلمان بار دیگر تغییرات غیرمنتظرهاي در ردههاي بالای سلطنتی، انجام داد. او محمد بن نایف را بعنوان ولیعهد و پسرش، محمد را بعنوان نایب ولیعهد، معاون دوم نخست وزیر و رئیس شورای اقتصاد و توسعه منصوب کرد. یکسال پس ازآن، محمد بن سلمان از اصلاحات بلندپروازانه و طرحهاي گسترده خود برای ایجاد تغییرات اقتصادی و اجتماعی در پادشاهی سعودی و پایان دادن بـه “اعتیاد بـه نفت” پرده برداشت.
در طرح او کـه چشم انداز ۲۰۳۰ نام دارد، پیشبینی شده کـه تا سال ۲۰۲۰، درآمد غیرنفتی عربستان بـه ۶۰۰ میلیارد ریال عربستان «۱۶۰ میلیارد دلار» ودر سال ۲۰۳۰ بـه بالای یک هزار میلیارد ریال برسد. درآمد غیرنفتی عربستان درسال ۲۰۱۵ ۱۶۳ میلیارد ریال عربستان بوده اسـت. در اواخر سال ۲۰۱۷، ملک سلمان بـه ماهها گمانهزنیها پایان داد و پسر محمد بن سلمان رابه جای محمد بن نایف بعنوان ولیعهد عربستان منصوب کرد.
محمد بن نایف هم چنین از سمت وزیر کشور هم برکنار شد و هدایت نیروهای امنیتی بـه دربار و پسرعمویش، ولیعهد جدید منتقل شد. آن طور کـه گزارش شده اسـت او از زمان برکناری از خروج ازعربستان منع شده ودر قصر خود در جده در حصر خانگی اسـت. شاهزاده محمد بن سلمان مدام در تلاش برای تحکیم قدرت خود و پیش بردن برنامه هایش برای آزادیهاي بیشتر اقتصادی و اجتماعی بوده اسـت.
بن سلمان از دانشگاه «ملک سعود» -قدیمیترین دانشگاه عربستان- مدرک کارشناسی حقوق دارد
شاهزاده سعودی بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه، در چندین مؤسسه ي دولتی مشغول بکار شد، تا آنکه درسال ۲۰۰۹ بعنوان مشاور ویژه ي پدرش منصوب شد.
پدر او در آن زمان، فرماندار ریاض بود. بـه دنبال مرگ نایف بن عبدالعزیز درسال ۲۰۱۲، پدر بن سلمان بـه مقام ولیعهدی عربستان سعودی رسید. سه سال بعد، شاه بن عبدالعزیز از دنیا رفت و پدر بن سلمان، در سن ۷۹ سالگی بـه پادشاهی رسید.
شاهزاده بن سلمان اگرچه هنوز بـه مقام پادشاهی نرسیده اما بطور قطع او اسـت کـه کشورش را برای پدر ۸۳ ساله اش اداره میکند
شاهزاده سعودی بـه اعتیادش بکار معروف اسـت، بـه طوریكه گفته می شود او روزانه ۱۸ ساعت را در دفتر کارش سپری میکند. اما طبق شنیده ها، او اصلاً آدم انتقاد پذیری نیست. نشریه ي گاردین بـه نقل از منبعی در عربستان سعودی بیان کرده: «هر شخصی کـه سعی کرده حتی با ملایمت و سیاستمدارانه نه بگوید عواقب سختی را متحمل شده.»
مقدار دقیق ثروت کل خاندان سعودی مشخص نیست، اما بـه گفته ي پایگاه خبری انگلیسی زبان خاندان سعودی، احتمالاً این خاندان حدود ۱/۴ تریلیون دلار ثروت دارد.
ثروت خاندان سعودی از دهه ها فروش نفت بـه دست آمده اسـت. اعضای خاندان سعودی حدود ۱۵ هزار نفر هستند، اما بخش عمده ي ثروت عظیم این خاندان در اختیار ۲ هزار نفر از آنها قرار دارد. برای آنکه عظمت ثروت خاندان سعودی را بهتر درک کنید، بهتر اسـت بدانید کـه ثروت خاندان سلطنتی بریتانیا ۸۸ میلیارد دلار تخمین زده می شود.
شاهزاده سعودی و پدرش، پادشاه عربستان، اغلب اوقات خودرا در کاخ هاي مرمری و اقامتگاه هاي ییلاقی شهر ریاض سپری میکنند
از چهره هاي عالیرتبه و مقامات سیاسی خارجی اغلب در کاخ یمامه پذیرایی می شود. در جریان سفر باراک اوباما، رئیس جمهور سابق کشور آمریکا بـه عربستان و بازدید او از کاخ پر زرق و برق «عرقه»، خبرنگاران در آنجا، جا دستمال کاغذی هایي با روکش طلا و صندلی هایي از جنس طلا دیده بودند. طبق شایعات، خاندان سعودی چندین اقامتگاه مجلل در نقاط مختلف دنیا، از جمله سوئیس، لندن، فرانسه و مراکش، دارد.
شاهزاده بن سلمان بـه ولخرجی هایش معروف اسـت
ولیعهد سعودی صدها میلیون دلار را صرف خرید ابر کشتی هاي تفریحی، جت هاي خصوصی، هلیکوپترها، قصرهای فرانسوی و تابلوهای نقاشی کمیاب کرده اسـت.
طبق شنیده ها، شاهزاده سعودی یک کشتی تفریحی ۵۰۰ میلیون دلاری بنام «سِرین» دارد.
استخر و جکوزی در فضای بسته، دو باند بالگرد، آشیانه ي بالگرد، باشگاه ورزشی و سالن سینما، امکانات این کشتی ۱۳۴ متری هستند. ۱۵ کابین این کشتی تفریحی، فضای کافی برای خوابیدن ۲۴ مهمان را دارند. طبق شنیده ها، بن سلمان این کشتی تفریحی را زمانی کـه برای تعطیلات بـه جنوب فرانسه رفته بود، در آنجا دیده و خریداری کرده بود.
ولیعهد سعودی درسال ۲۰۱۵، قصری بـه مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار در فرانسه خریداری کرد کـه در آن زمان لقب گرانقیمت ترین خانه ي دنیا را گرفت
تا مدت ها خریدار این خانه ناشناس باقیمانده بود تا آنکه درسال ۲۰۱۷ رسانه ها اعلام کردند شاهزاده سعودی همان کسی بوده کـه قصر لویی چهاردهم در غرب پاریس را خریداری کرده. طبق شنیده ها، این قصر کـه در قرن هفدهم ساخته شده، چندین فواره و سیستم هاي صوتی، نورپردازی و تهویه ي هوا دارد کـه همگی با گوشی آیفون قابل بازرسی هستند. این قصر مجلل، یک انبار شراب، سالن سینما و خندق هم دارد.
بن سلمان یکی از تابلوهای نقاشی لئوناردو داوینچی را هم درسال ۲۰۱۷، از حراج کریستی، بـه مبلغ ۴۵۰ میلیون دلار خریداری کرد
شاهزاده سعودی از طریق تماس تلفنی و بـه صورت ناشناس، در مزایده ي تابلوی «سالواتور موندی» شرکت کرد. پیش از برگزاری مزایده، تخمین زده شده بود این تابلو حدود ۱۰۰ میلیون دلار بـه فروش برسد.
شاهزاده بن سلمان درسال هاي اخیر بارها بخاطر رسوایی هاي مختلفی در صدر اخبار قرار گرفته اسـت
عربستان سعودی بارها بدلیل نقض حقوق بشر و قوانین سرکوب گرانه اش، مورد انتقاد قرار گرفته اسـت. یکی از این قوانین کـه اخبار مربوط بـه آن اخیراً سر و صدای زیادی بپا کرد، این اسـت کـه همه ی ي زنان عربستانی باید یک نگهبان مرد داشته باشند.
چند ماه قبل خبری منتشر شد مبنی بر آنکه دولت عربستان اپلیکیشنی منتشر کرده کـه بـه مردان این کشور اجازه میدهد زنان را ردیابی و نظارت کنند. از آنجایی کـه این اپلیکیشن در اپ استور اپل هم بـه فروش میرسد، اخبار منتشره، تیم کوک، مدیر عامل شرکت اپل را بر آن داشت کـه در مورد این اپلیکیشن تحقیق کند.
در پاییز سال ۲۰۱۷ هم در جریان برنامه اي موسوم بـه عملیات مبارزه با فساد در عربستان سعودی، بیش از ۲۰۰ تن دستگیر شده و تعدادی از آنها هفته ها در هتل «ریتز کارلتون» ریاض محبوس شدند. طبق شنیده ها، شاهزاده سعودی در پشت پرده ي این ماجرا حضور داشت و حکومت عربستان سعودی دراین بازجویی ها از فشار و تهدید و شکنجه هاي فیزیکی استفاده کرده بود.
در پاییز ۲۰۱۸، بعد از انتشار خبر قتل جمال خاشقجی، خبرنگار عربستانی، در سفارت عربستان در استانبول، شاهزاده سعودی با انتقادات شدید بین المللی مواجه شد
در نوامبر سال ۲۰۱۸، سی آی اي اعلام کرد، نتایج تحقیقات این سازمان ازآن حکایت دارد کـه قتل خاشقجی بـه دستور شاهزاده سعودی انجام شده بود. با این حال، عربستان سعودی بارها تأکید کرده شاهزاده بن سلمان هیچ گونه نقشی در ماجرای مرگ این خبرنگار عربستانی نداشته اسـت.
دولت عربستان سعودی تا چندین هفته کشته شدن خاشقجی را انکار میکرد و بارها ادعاهای خودرا درباره ي سرنوشت این خبرنگار تغییر داد. حکومت سعودی بعد ها اعلام کرد کـه ۱۸ نفر در رابطه با ماجرای کشته شدن خاشقجی دستگیر شدند ودر ماه ژانویه ي سال جاری میلادی هم اعلام کرد کـه دادستان این کشور خواستار اعدام ۵ نفر از مظنونین این ماجرا شده اسـت.
اگرچه تعداد زیادی از رهبران دنیا اقدام شاهزاده سعودی در قتل خاشقجی رابه طور علنی محکوم کردند، اما ترامپ، رئیس جمهور ایالات امریکا، اظهار کرده شاید هرگز متوجه نشویم دستور کشتن این روزنامه نگار را شاهزاده بن سلمان داده یا نه
بعد از آنکه سازمان سی آی اِي اعلام کرد بـه این نتیجه رسیده کـه ولیعهد سعودی دستور کشتن خاشقجی را صادر کرده بود، ترامپ حمایت خود از شاهزاده بن سلمان را ابراز کرد. رئیس جمهور کشور آمریکا بیشتر از دو دهه اسـت کـه با دربار سعودی روابط نزدیک تجاری دارد.
در نشست G20 دسامبر ۲۰۱۸ در آرژانتین، ولادیمیر پوتین برخورد گرمی با شاهزاده سعودی داشت
این برخورد گرم درست بعد ازآن بود کـه رهبران دنیا اقدام عربستان سعودی در بـه قتل رساندن خاشقجی را محکوم کرده بودند. عکس دسته جمعی اي کـه از شرکت کنندگان نشست منتشر شد نشان می داد از قرار معلوم رهبران دیگر دنیا، بـه شاهزاده سعودی بی اعتنا بودند.
ولیعهد سعودی علاوه بر روابط سیاسی اي کـه با کشور آمریکا دارد، با شرکت هاي برتر فناوری در ایالات امریکا هم در رابطه اسـت و از بعضی از معروف ترین این شرکت ها، از جمله گوگل و اپل، بازدید کرده اسـت
در بهار سال ۲۰۱۸، شاهزاده بن سلمان با تیم کوک، مدیر عامل اپل، ساندار پیچای، مدیر عامل گوگل و لری پیج و سرگئی برین، بنیانگذاران گوگل، دیدار کرد. او در سفر خود، بـه دیدار جف بزوس، مدیرعامل آمازون هم رفت. ۵ درصد از سهام شرکت Uber «سرویس تاکسی اینترنتی» بـه صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان تعلق دارد.