اگر میخواهید در ماه رمضان سالم و تندرست باشید ما بشما بهترین پیشنهادها را میدهیم، نکات تغذیه اي در ماه رمضان بسیار مهم هستند. با رعایت توصیههاي طب ایرانی در ارتباط با ماه مبارک رمضان، سختیهاي ظاهری روزهداری کاهش یافته و روزه به واقع، سبب ارتقای تندرستی میشود و چه بسا در افرادی که پس از اصلاح مزاج معده روزه میگیرند، برخی مشکلات گوارشی نیز التیام می یابد.
مدیر کل دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت با اشاره به تقارن ماه مبارک رمضان درسالهاي اخیر با فصول گرم و روزهای طولانی سال که بدن مدت زمان زیادی گرسنگی و تشنگی را تحمل می کند، تاکید کرد: یکی از توصیههاي بسیار مهم این است که روزهداران تحت هیچ شرایطی، با آب یخ و نوشیدنیهاي سرد افطار نکرده و روزه خودرا باز نکنند، چراکه بدلیل بالارفتن حرارت معده در اثر گرسنگی طولانیمدت، کارکرد معده برای هضم غذا، دچار اختلال می شود.
توصیه به مصرف یک استکان آب ولرم و خرما یا شیر گرم و خرما برای باز کردن روزه شده است، نوشیدنی ولرم باعث میشود حرارت بالای معده فروکش کرده و مصرف خرما نیز بدلیل جذب سریع قند آن، از ایجاد اشتهای کاذب که منجر به پرخوری و روی همخوری در زمان افطار می شود، جلوگیري کرده و این امر، به صحت دستگاه گوارش کمک می کند.
بازکردن روزه با سکنجبین ولرم را برای افرادی که در هنگام افطار بسیار تشنه هستند، توصیه می شود و با اشاره به فاصله کوتاه بین افطار تا سحر و تاکید بر توجه به توصیه کلی درنظر گرفتن حداقل دو ساعت فاصله زمانی میان زمان مصرف غذا تا هنگام خواب، باید از مصرف چند نوع غذا باهم در وعده افطار پرهیز کرد
ودر فاصله بعد از افطار تا هنگام خواب که حداکثر یک تا دو ساعت است، مصرف نوشیدنیهاي خنک مانند یک لیوان از مخلوط عرق کاسنی و شاهتره، به میزان مساوی از هر کدام، برای کاهش تشنگیهاي طول روز، توصیه میشود.
در طب ایرانی برای رفع تشنگی زیاد و پرهیز از پرخوری در ماه مبارک رمضان، مصرف یک لیوان فالوده خیار با سکنجبین که از خیار رنده شده و حل شده در سکنجبین به دست می آید و یا هندوانه با سکنجبین توصیه شده که به اصلاح کبد نیز کمک میکند.
استفاده از سبزی خوردن در وعده افطار برای پیشگیري از بروز یبوست و پرهیز از مصرف برخی غذا هاي سنگین مرسوم دراین وعده ، در فصول گرم سال، هضم معده و عملکرد دستگاه گوارش ضعیف است و سنت مصرف حلیم، آش رشته و شلهزرد در وعده افطار، مربوط به زمان تقارن ماه مبارک رمضان با فصول سرد سال است که دستگاه گوارش عملکرد بهتری داشته و هضم در معده با قدرت بیشتری انجام میشود.
خواب شبانه در ماه رمضان هضم وعده افطار را راحت کرده و به باز شدن اشتها برای خوردن سحری کمک میکند، سحری باید کامل میل شود تا بدن بتواند ۱۵ تا ۱۶ ساعت گرسنگی در طول روز را تحمل کرده و قوای کافی نیز داشته باشد.علت بیاشتهایی افراد برای خوردن سحری را پرخوری و روی همخوری شبانه یا نخوابیدن در شب است و توصیه میشود افطاری، سبک ودر حد مصرف نان و پنیر و سبزی یا گردو و یا غذا هاي سبک باشد تا اشتهای فرد برای خوردن سحری در اثر پرخوری و روی همخوری در وعده افطار، از بین نرود.
زودتر بیدار شدن برای خوردن سحری در کسانی که اشتهای کافی برای این وعده ندارند توصیه میشود و روزهداران، بلافاصله بعد از خوردن سحری و تا حدود دو ساعت بعد ازآن که غذا از معده عبور میکند، نخوابیده و از این فرصت برای انجام فعالیتهاي عبادی و دانشی خود بهره ببرند.
از آنجایی که روز طولانی است ودر طول آن روزه هستیم، خواب در طول روز، به شرط آنکه نزدیک غروب آفتاب نباشد، برای تجدید قوا و کاهش تشنگی و خشکی بدن با بازگرداندن مقداری رطوبت به آن، توصیه میشود.
چه غذاهایی برای وعدههاي افطاری و سحری مناسبترند؟ برای رفع یبوست ناشی از کمبود مصرف مایعات در طول روزهای این ماه مبارک، چه کار باید کرد؟ آیا فعالیتهاي بدنی هم در طول ایام این ماه رمضان، توصیه میشود؟ کدام دسته از بیماران باید از روزه گرفتن پرهیز کنند؟ و…
برای پیشگیری از عطش
پزشک عباس شجاعی، متخصص علوم تغذیه، دانشگاه اصفهان:هنگام سحر از خوردن غذا هاي خشک نظیر کوکو سبزی، کوکو سیبزمینی، کتلت و گوشتهاي سرخ شده مثل کباب، جوجهکباب و ماهی خودداری کنید. این غذاها به همراه غذاهایی که ادویه زیادی دارند، باعث عطش زیاد وترش کردن معده می شوند.
تمام روزه داران، خصوصاً آنهایی که دچار بیماریهاي گوارشی و معده هستند، سعی کنند از خوردن این غذاها بپرهیزند و یا از لیمو ترش، ماست و سبزی خوردن درکنار این غذاها استفاده کنند.روزهداران برای پیشگیری از بروز ناراحتیهاي گوارشی و ترش کردن و سوزش سر معده، باید از مصرف زیاد غذا هاي شیرین و چرب مانند زولبیا و بامیه در سحر یا افطار پرهیز کنند.
مصرف سس مایونز، خامه،سوسیس و کالباس نیز در سحری یا افطاری مناسب نیست، زیرا این غذاها زمینه بروز ناراحتیهاي گوارشی نظیر ترش کردن معده را فراهم می کنند.ضمنا خوب است شش تا هشت لیوان آب در فاصله ي افطار تا سحر نوشیده شود و برای پیشگیری از احساس تشنگی در طول ساعات روز، لیمو ترش تازه در پایان سحری مصرف شود.
پزشک ربابه شیخالااسلام، مدیر کل دفتر التیام تغذیه وزارت بهداشت:افراد روزهدار همانند زمانی که روزه دار نیستند، باید سه وعده غذا بخورند که این وعدهها شامل سحر، افطار و شام است. البته مصرف غذا در دو وعده«سحری و افطار» نیز اشکالی ندارد. بهتر است غذای مصرفی در سحر ویژگی وعده ناهار را داشته باشد.
در ماه مبارک رمضان استفاده از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل 5 گروه اصلی یعنی نان و غلات+ میوهها+ سبزیجات+ گوشت و حبوبات و تخممرغ+ شیر و لبنیات، برای حفظ سلامت بدن و تامین انرژی و نیازهای تغذیهاي بدن توصیه می شود.استفاده از خرما در ماه رمضان بهخصوص در هنگام افطار برای تأمین قندخون فرد روزهدار بسیار مؤثر است. روزهداران سعی کنند بجای غذا هاي چرب و سرخ شده، از غذا هاي آب پز و بخارپز شده استفاده کنند.
پزشک مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه:نیازی به حذف هیچ یک از وعدههاي غذایی نیست. در ماه رمضان انسان دچار محدودیت یا محرومیت مواد غذایی نمیشود و احتیاج به ذخیرهسازی مواد غذایی پیش از ماه رمضان وجود ندارد. با توجه به اینکه در ماه رمضان یک وعده ي غذایی حذف می شود، همه ی ي افراد باید حداقل 20 درصد کمتر از ماههاي دیگر سال غذا بخورند.
با مصرف متعادل مواد غذایی در ماه رمضان، بدن فرصت سوزاندن چربیهاي اضافی را پیدا می کند. تمامی روزهداران باید وعده ي سحری را در برنامه ي غذایی خود داشته باشند، زیرا حذف این وعده، سلامت آن ها رابه خطر میاندازد.
پزشک برلیانت بزرگمهر، دبیر انجمن تغذیه ایران:در ماه مبارک رمضان از مصرف بیش از حد غذا هاي چرب و شیرین خودداری کنید. روزهداران هنگام افطار از مواد غذایی شیرین مانند زولبیا، بامیه و حلوا به مقدار زیاد مصرف نکنند، زیرا باعث افزایش وزن میشود.
انجام پیادهروی و ورزش دراین ماه، توصیه میشود. بهتر است روزهداران روزهشان رابا آب ولرم باز کرده و پس ازآن از نان، پنیر، گردو و غذا هاي گرمی مانند آش استفاده کنند و حتماً بین افطار تا شام یک تا دو ساعت فاصله بگذارند و حتماً دراین زمان آب فراوان بنوشند.
کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه میگیرند باید در وعده ي سحری، غذای کافی بخورند و همچنین آبمیوه و سبریجاتی مانند هویج و گوجهفرنگی را فراوان مصرف کنند، زیرا مقدار زیادی ویتامین رابه صورت فشرده به بدن آنها می رساند.
میترا زراتی، کارشناس ارشد تغذیه:فعالیت زیاد نوجوانان روزهدار در ماه رمضان منجر به مصرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق در طی ساعات روز می شود و این مسئله میتواند زمینهساز بروز سوءتغذیة خفیف یا شدید باشد. بهترین ورزشها در طول این ماه، شنا و پیادهروی پس از صرف افطار است، چرا که این ورزشها از گرفتگی عضلات و بروز یبوست پیشگیری میکنند.