پارس ناز پورتال

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

مجموعه : مذهبی
هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

 

حتماً این واژه را شنیده اید، منظورمان هفت گناه کبیره یا هفت گناه بزرگ اسـت. ادیانی همانند اسلام و مسیحیت از هفت گناه کبیر صحبت کرده اند. بعضی می گویند هیچ بخششی دراین گناهان وجود ندارد، اما چرا این گناهان بعنوان گناهان بزرگ و نابخشودنی درنظر گرفته شده اند؟ امروز بـه بحث درباره این 7 گناه کبیره میپردازیم و از دید قران و دیگر ادیان بـه بررسی این بحث می‌پردازیم. با پارس ناز همراه باشید.

 

هفت گناه کبیره

گناهان کبیره آن دسته از گناهانی هستند کـه در دین اسلام و مسیحیت از جمله بزرگ ترین گناهان محسوب می شوند ودر هردو دین اسلام و مسیحیت بـه گناهکاری کـه مرتکب چنین گناهانی شود وعده دوزخ و آتش جهنم را داده اند. تعداد گناهان کبیره دراین دو دین متفاوت اسـت.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

روایات تعداد زیادی از پیامبر اسلام «ص» و ائمه اطهار دراین باره هست کـه بعضی گناهان کبیره اسلام را ۲۵ گناه برشمرده اند و برخی دیگر 70 گناه. اما در مسیحیت اینطور نیست. در الهیات مسیحی هفت گناه کبیره یا هفت گناه مهلک بـه انگلیسی Seven deadly sins هست کـه مانند اسلام بـه گناهکار مرتکب این گناهان وعده جهنم داده شده اسـت.

 

پیشینه گناهان کبیره در مسیحیت

در آغاز عصر مسیحیت، راهبی یونانی بنام “اواگریو دُ پونتو” فهرستی از هفت گناه کبیره ارائه داد تا انحراف‌هاي اصلی انسان هارا دراین لیست بیان کند. ارتکاب این گناه‌ها موجب میشود گناهکار محکوم بـه جهنم شود.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

پاپ گرگوری در قرن شانزدهم تغییراتی در لیست گناهان کبیره وارد کرد و یک لیست هفتگانه و رسمی از این گناهان منتشر کرد. در لیست او «اندوه» دیگر جزو گناهان کبیره نبود و جایش رابه گناه «تنبلی» داد. این گناهان عبارتند از:

 

تکبر «Pride»

کِبر عبارت اسـت از حالتی کـه آدمی خودرا بالاتر از دیگری ببیند و اعتقادِ برتری‌ِ خودرا بر غیر داشته باشد؛ این حس در تعداد زیادی از موارد با حس کينه از دیگران همراه میشود ودر مواقع مختلف آثار بسیار بدی بجای می گذارد. جالب این کـه هماطور کـه تکبر در مسیحیت بعنوان یکی از گناهان کبیره معرفی شده اسـت.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

در اسلام نیز یکی از صفات منفور نزد خداوند اسـت و روایات بسیاری مومنان را از تکبر منع کرده اند. برای کبر نشانه‌ها و آثاری مانند خودداری از همنشینی با دیگران، امتناع از رفاقت، کمک کردن یا درود کردن بـه دیگران ذکر کرده اند. رسول اکرم حضرت محمد «ص» در روایتی با چنین ادبیات تندی از اهل تکبر سخن می گویند:

 

«أَلا اُخبِرُکُم بِأَهلِ النّارِ؟ کُلُّ عُتُلٍّ جَوّاظٍ مُستَکبِرٍ» «آیا شـما را از اهل دوزخ آگاه نکنم؟ هر درشتخوىِ خشنِ متکبّر.»

 

طمع «Greed»

آز یا آزمندی بـه علاقه فراوان یا اشتیاق سیری ناپذیر، غیرضروری و بیش از حد برای بـه دست آوردن هرچه بیشتر مواردی، چون ثروت، پایگاه اجتماعی، قدرت، مواد غذایی و مسائلی از این قبیل گفته می شود. این تعریف واژگانی طمع اسـت، اما طمع در زندگی افراد رنگ و بوی متفاوت میتواند داشته باشد.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

اشتیاق سیری ناپذیر برای بـه دست آوردن پول، موقعیت‌هاي شغلی و اجتماعی و تعداد زیادی از موارد ریز و جزئی از جمله مصداق‌هاي طمع و آزمندی هستند. برخی طمع را میل افراطی بـه چیزی می دانند. طمع در اسلام نیز از صفاتی اسـت کـه بسیار قبیح معرفی شده اسـت. امام علی «ع» می‌فرمایند:

 

«أَعْظَمُ النَّاسِ ذُلًّا الطَّامِعُ الْحَرِیصُ الْمُرِیب‏» «ذلیل‌ترین مردم، کسى اسـت کـه طمعکار، حریص و وسوسه گر باشد.»

 

شهوت – علاقه بیش از حد رابطه جنسی «Lust»

شهوت آرزو، میل، رغبت، اشتیاق، خواهش و شوق نفس در حصول لذت و سود اسـت. شاخه کاتولیک مسیحیت شهوت را بعنوان یکی از هفت گناه کبیره میداند. شاخه پروتستان بر این باورند کـه همه یٔ گناهان از جمله شهوت، تنها توسط خدا و با مرگ و رستاخیز عیسی مسیح میتواند بخشوده شوند. مجازات زنا در عهد قدیم سنگسار بود. در عهد جدید، مسیح، نگاه شهوت آلود بـه زن متأهل را بعنوان زنا یاد می کند.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

اسلام یکی از دین‌هایي اسـت کـه حساسیت بسیاری در زمینه مشکلات مربوط بـه شهوت بـه خرج داده اسـت. تمهیدات ریزبینانه و دقیق اسلام درباره مسائل جنسی همگی نشان از دغدغه اسلام برای سلامت روانی و جنسی جامعه اسـت. در قرآن کریم در سوره مبارکه نور آیات بسیاری درباره با این مسائل نازل شده اسـت. در منابع روایی نیز بـه اسانی میتوان احادیث بسیاری یافت. شهوت عامل بروز و شیوع گناهان دیگر اسـت. امیرالمؤمنین می‌فرمایند:

 

«عبد الشهوة اسیر لا ینفک اسره» «برده شهوت چنان اسیر اسـت کـه هرگز روی آزادی را نخواهد دید.»

 

حسادت «Envy»

رَشک یا حسادت احساسی اسـت کـه هنگام کمبود نسبت بـه ویژگی، دستاورد یا داشته‌هاي برتر فردی دیگر روی می دهد و فرد حسود یا می خواهد کـه آنرا داشته باشد یا آنکه میـــخواهد دیگری آنرا نداشته باشد. حسادت صفتی اسـت کـه در خلوت بـه یاد انسان می‌افتد و یک گناه اجتماعی نیست.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

از این رو بسیار خطرناک اسـت و ممکن اسـت زندگی افراد را تا حد بسیاری تحت تاثیر قرار دهد. امام علی «ع» پیشوای اول شیعیان حسد را یکی از موانع ایمان می‌دانست و بار‌ها ذکر کرد کـه حسد یکی از بزرگ ترین دام‌هاي شیطان اسـت. امام حسن «ع» کـه بـه احادیث اخلاقی شهرت دارند در کتاب بحارالانوار می‌فرمایند:

 

«هَلاکُ الناسِ فی‌ثلاثٍ: اَلکِبرُ و الحِرصُ وَ الحَسَد.» «این سه چیز مردم رابه هلاکت رسانده اسـت: تکبر، حرص و حسد.»

 

خشم «Wrath»

خشم یا عصبانیت وضعیتی روانی‌اسـت کـه درگسترهٔ آزردگی اندک تا غضب شدید می‌گنجد. خشم را یکی از حالات طبیعی انسان‌ها میدانند کـه در واقع راهی اسـت برای نجات دادن یا حفظ کردن فرد از یک نگرانی یا خطری کـه در حال وقوع اسـت.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

اما خشم نظارت نشده و افسار گسیخته صفتی اسـت کـه نه فقط بعنوان یک گناه منع شده در دین بلکه بعنوان یک ویژگی بسیار مشمئز کننده و آسیب بخش شناخته شده اسـت. هرساله آمار‌هاي بسیار تلخی از وقوع اتفاقات وخیم پخش میشوند کـه همگی ریشه در خشم نظارت نشده داشته اند ودر تعداد زیادی از موارد سالها پشیمانی بـه همراه داشته اند.

 

شکم‌ پرستی «Gluttony»

شکم پرستی فارغ از مشکلاتی کـه برای سلامتی افراد ایجاد میکند آسیب‌هاي روحی و اجتماعی بسیاری بـه همراه دارد. مشکلات شکم پرستی زمانی بروز پیدا میکنند کـه فردی امیال خوراکی و نوشیدنی اش را بر چیز‌هاي دیگر ترجیح بدهد و از ارزش‌هاي دیگر غافل بماند.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

جایگاه پست شکم پرستی در ادیان و مذاهب مختلفی مورد بررسی و نقد قرار گرفته اسـت و البته درباره مبارزه با این ویژگی نیز فرامین بسیاری در دست اسـت. امیرالمؤمنین علی «ع» دراین باره می‌فرمایند:

 

«قِلَّة الاکل مِنَ العَفاف و کثرتُه مـن الاسراف.» کم خوری از مصادیق پاکدامنی و پرخوری از مصادیق ريخت و پاش و زیاده روی اسـت.

 

تنبلی «Sloth»

تنبلی، کاهلی و تن‌پروری بـه معنی عدم تمایل بـه فعالیت یا تلاش، علی‌رغم برخورداری از توانایی کافیست. تنبلی فقط یک مشکل فردی نیست، تنبلی اگر در سطح کلان در جامعه فراگیر شود نظم کلی اجتماع از بین میرود و پیرو آن آسیب‌هاي بسیاری در کمین جوانع انسانی اسـت.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

در کتب تاریخی و روایی اسلامی می بینیم کـه رسول اکرم بار‌ها همیشه اطرافیان را از تنبلی نهی میکردند و همواره بـه چشم مشکلی جدی بـه آن نگاه میکردند و تلاش برای رفع تنبلی را بسیار توصیه میکردند. ایشان در روایتی می‌فرمایند:

 

«إنَّ مِنَ الذُّنُوبِ ذُنُوباً لا يُکَفِّرُها صَلاهٌ وَ لا صَدَقَهٌ، قِیلَ یا رسولَ اللهِ فَمـا يُکَفِّرُها قالَ الهُمُومُ فی طَلَبِ المَعِیشَهِ» «بعضی از گناهان بـه وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی شوند.  سؤال شد یا رسول الله! پس چـه چیز موجب آمرزش آن اسـت؟ فرمود: جدیت و تلاش در طلب معیشت.»

 

گناهان کبیره در اسلام

همان طور کـه پیشتر اشاره کردیم تعداد گناهان کبیره در اسلام بیشتر از گناهان کبیره در مسیحیت اسـت. لیست‌هاي متفاوتی از گناهان کبیره دست اسلام شناسان اسـت کـه هر کدام پر از معانی بسیار زیبا و توصیه‌هاي آموزنده هستند. دراین مجال با ذکر ترجمه روایتی از امام موسی کاظم «ع» از پدر عظیم الشانشان بـه چند نمونه از گناهان کبیره در اسلام نگاهی می‌اندازیم.

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

روایت اسـت از موسی بن جعفر کـه روزی عمرو بن عبید نزد پدرم جعفر صادق آمد و درود کرد و نشست و این آیه را تلاوت نمود: «کسانی کـه اجتناب می کنند از گناهان کبیره و فواحش…» «سوره شوری –۳۵» و ساکت شد. حضرت فرمود: چرا بقیه را نخواندی و ساکت شدي؟ عرض کردم خواستم بفرمایید تا بدانم گناهان کبیره چیست؟ حضرت فرمود:

 

شرک بـه خدا:

بزرگ ترین گناه کبیره شرک بـه خداست و مشرک محروم از بهشت اسـت چنان‌کـه می‌فرماید: «هر کـه برای خدا شریک قائل شود خدا بهشت را بر او حرام گرداند و جایگاهش آتش دوزخ باشد» «سوره مائده _. ۷۲»

 

ناامیدی از رحمت خدا:

بعد از شرک ناامیدی از رحمت خداست و هر کـه ناامید باشد کافر اسـت چنان‌کـه در قرآن می‌فرماید: «نومید مشوید از رحمت خدا همانا مأیوس نمیشوند از رحمت خدا مگر کافران» «سوره یوسف – ۸۷»

 

ایمنی از آزمایش:

بعد ازآن ایمنی از آزمایش و مجازات اسـت و کسی از آزمایش خداوند ایمن نمیشود مگر زیان کاران چنان‌کـه در قرآن می‌فرماید: «از مکر خدا ایمن نمیگردند مگر جماعت زیانکاران» «سوره اعراف – ۹۷»

 

عاق شدن توسط پدر و مادر:

و خداوند عاق را جبار شقی نامیده‌اسـت چنان‌کـه در آیه ۳۲ سوره مریم می‌فرماید: «و بـه نیکویی بـه مادر توصیه نمود و مرا ستمکار و شقی نگردانید»

 

قتل مؤمن:

دیگری قتل مؤمن اسـت بدون حکم شرعی و خداوند جایگاه قاتل را جهنم قرار داده چنان‌کـه می‌فرماید: «هر کس مؤمنی رابه عمد بکشد مجازات او آتش جهنم اسـت کـه در آن همیشه معذب خواهد بودو خدا بر او خشم و لعن کند و عذابی بسیار شدید برایش مهیا سازد» «سوره نسا – ۹۵»

 

تهمت:

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

دیگری تهمت و نسبت زنا دادن بـه کسی اسـت و هر کـه چنین تهمتی بزند و عده عذاب بـه او داده شده چنان‌کـه می‌فرماید: «کسانی کـه بـه افراد با ایمان نسبت زنا داده‌اند در دنیا و آخرت ملعون خواهند بودو بـه عذاب سخت معذب خواهند شد» «سوره نور – ۲۳»

 

خوردن مال یتیم:

و دیگر خوردن اموال یتیم اسـت کـه آن هم در آخرت جز عذاب ثمر دیگری ندارد چنان‌کـه خداوند می‌فرماید: «آنان کـه اموال یتیمان رابه ستمگری میخورند در حقیقت آن‌ها در شکم خود آتش جهنم فرو میبرند و بزودی در آتش افروخته خواهند افتاد» «سوره نسا – ۱۱»

 

فرار از جنگ:

و دیگر فرار از جنگ اسـت «کـه بـه دستور پیغمبر اسلام یا امام یا نائب خاص پیغمبر و امام واجب شده باشد» چنان‌کـه می‌فرماید: «هر کـه در روز جنگ فرار کرد همانا بطرف خشم و غضب خدا روی آورده و جایگاهش دوزخ کـه بدترین منزل اسـت خواهد بود.»

 

خوردن ربا:

و دیگری خوردن ربا اسـت کـه خداوند در حق ربا خورندگان می‌فرماید: آن کسانی کـه ربا می خورند می‌فرماید: «آن کسانی کـه ربا میخورند مبعوث نمی شوند در قیامت از قبر‌هاي خود مگر مانند آن کـه شیطان ایشان رابا مس کردن مخبط کرده»

 

سحر و جادوگری:

دیگری سحر و جادو کردن و یادگرفتن و یاد دادن آن اسـت و خدای متعال در مذمت ساحران فرموده: «و محققا میدانند کـه هر کـه سحر کند، در عالم آخرت هرگز بهره‌اي از بهشت نخواهد یافت».

 

زنا:

دیگری زنا کردن اسـت و خدای تعالی وعده عذاب بـه زنا کنندگان داده چنان‌کـه می‌فرماید: «هر کـه زنا کند کیفرش را خواهد دید و عذابش در قیامت مضاعف و دو چندان شود و با ذلت و خواری بـه جهنم جاوید و ملخد گردد» «سوره فرقان – ۶۸»

 

قسم ناحق:

و دیگری قسم ناحق یاد کردن اسـت. یاد کنندگان ناحق در آخرت بهره‌اي از رحمت الهی ندارند چنان‌کـه می‌فرماید: «آنان کـه عهده خدا و قسم خود رابه بهایی اندک بفروشد اینان را در آخرت بهره و نصیبی از رحمت خداوندی نیست».

 

خیانت:

و دیگری خیانت بـه دین و مملکت و اموال و ناموس مردم نمودن اسـت و خائن را نیز بـه کیفر اعمالش میرسانند چنان‌کـه می‌فرماید: «هر کس خیانت کند روز قیامت بـه کیفر آن خواهد رسید» «سوره آل عمران – ۱۵۵»

 

شهادت دروغ و کتمانش:

و دیگری شهادت دروغ و ناحق دادن اسـت کـه در آیه ۷۲ سوره فرقان می‌فرماید: «.. هر کس بـه دروغ و ناحق شهادت دهد مؤمن نیست و مرتکب گناه کبیره شده‌ اسـت»

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

و دیگری کتمان شهادت نمودن اسـت در جاییکه آبرو یا جان یا اموال مؤمنی در دسترس اتلاف و خطر باشد چنان‌کـه خدای متعال می‌فرماید: «شهادت را مخفی نکنید، زیرا هر کس شهادت را کتمان کند البته بـه قلب گناه کار اسـت» «سوره بقره – ۲۸۳»

 

شراب خواری و ترک نماز:

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

و دیگری شراب خوردن اسـت و خدای تعالی نهی از خوردن شراب و مسکرات دیگر فرموده هم چنان‌کـه از بت‌پرستی نهی نموده‌ اسـت و دیگری ترک نماز اسـت و رسول خدا در ذم تارک الصلوة فرمود: «هر کس عمداً نماز را ترک نماید از امان و پناه رسول خدا خارج اسـت».

 

نقض عهد و قطع رحم

و دیگری نقص عهد و قطع رحم نمودن اسـت و خداوند ناقض عهد و قاطع رحم را لعن نموده بـه قولش کـه می‌فرماید: «برای ایشان اسـت لعن خدا و منزلگاه بد نصیب آنهاست» «سوره رعد – ۲۵» پس عمروبن عبید از خدمت آن حضرت خارج شد و سخت بخود می‌پیچید و گریه شدید می‌نمود و میگفت: هلاک شد آن کـه بـه رای خود فتوی میدهد و خودرا در فضیلت و علم برابر شـما می داند.

 


 

و در ادامه راه های خودداری از ارتکاب گناه

 

شکرگزاری از توصیه هاي موکد دین اسـت کـه زمینه افزایش نعمات را فراهم آورده و باب رحمت الهی را برای انسان می گشاید از این رو در روایات متعدد نسبت بـه آن سفارش می شود. رسول خدا «ص» فرمودند: «خورنده شکرگزار، اجر روزه‏ دار خداجو دارد و تندرست شکرگزار، اجر گرفتار دردمند صابر دارد و عطا بخش شکرگزار، اجر محروم قناعتکار دارد.»

 

حضرت «ص» می فرمایند:

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

«خداوند بر بنده ‏اى درى از شکر نگشاید کـه درى از فزایش را بر او بندد.» امام صادق «ع» نیز درباره شکرگزاری فرموده اند: «در تورات نوشته اسـت: شکرگزار از هر کـه بـه تـو نعمت داد و نعمت بخش بر هر کـه تـو را شکر گزارد، زیرا با شکرگزارى نعمت نابود نگردد و با کفران نعمتى نباید، شکرگزارى فزایش نعمت اسـت و امان از دیگرگونى.»

 

عبید اللَّه بن ولید گوید:

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

شنیدم از امام صادق «ع» کـه مى‏ فرمودند: «سه چیز اسـت کـه باوجود انها چیزى زیان نزند: دعاء در موقع گرفتارى، و آمرزش‏جوئى هنگام گناه و شکرگزارى هنگام نعمت.» از امام صادق «ع» کـه فرمودند: «شکر نعمت، کناره‏ گیرى از حرام ها اسـت و نهایت شکر، گفتن الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ اسـت.»

 

هم چنین، أبى بصیر گوید:

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

بـه امام صادق «ع» گفتم: براى شکر اندازه‏اى اسـت کـه چون بنده آنرا انجام دهد شاکر باشد؟ حضرت «ع» فرمودند: «آرى» گفتم: آن چیست؟ فرمودند: «خدا را در هر نعمتى‏کـه دارد از اهل و مال، حمد گوید و اگر در مالى کـه بـه او انعام کرده حقى باشد آنرا ادا کند و ازآن بـه حساب اسـت قول خدا عز و جل «کـه موقع سوار شدن کشتى یا چهارپا بگوید:

 

آیه 13_سوره زخرف:

«سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنا هذا وَ مـا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ- منزه باد آنکه این را براى مـا مسخر نمود و مـا خود تاب تسخیر آنرا نداشتیم» و آن اسـت قول خدا تعالى

 

در موقع ورود بـه منزل و مسکن- 92- سوره مؤمنون

«رَبِّ أَنْزِلْنِي مُنْزَلًا مُبارَکاً وَ أَنْتَ خَيْرُ الْمُنْزِلِینَ- پروردگارا مرا با برکت فرود آور و تـو بهترین پذیرا هستى»

 

80 سوره اسراء

«رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً- پروردگارا مرا بـه درستى و راستى در آور و بـه درستى و راستى بر آور و از نزد خود برایم تسلط پیروزمندانه مقرر ساز».

هفت گناه کبیره از دید ادیان مختلف + راه های خودداری از ارتکاب گناه

على بن الحسین، امام سجاد «ع» فرموده اند: «بـه راستى خدا دوست دارد هر بنده غمنده را دوست دارد هر بنده پرشکرگزار را خدا تبارک و تعالى بـه یکى از بنده‏هایش در روز رستاخیز مى‏ فرماید: آیا تـو فلانى را شکر کردى؟ در پاسخ مى‏گوید: بلکه مـن تـو را شکر کردم پروردگارا، پس خدا مى‏فرماید: مرا شکر نکردى، چون وی را شکر نکردى. سپس فرمودند:قدردان ‏ترین شـما نسبت بـه مردم شکر گزارترین شـما اسـت نسبت بـه خدا.