اعتیاد به فضای مجازی اکنون در بین تعداد زیادی از افراد جامعه دیده می شود. افرادی کـه باید هر چند وقت یک بار حتماً شبکه هاي اجتماعی را چک کنند. رسانه و فضای مجازی، درکنار همه ی خوبیها و بدیهایش، گاهی بلای جان مـا میشود و بیشتر از آنکه بـه درد مـا بخورد، دردی بـه مـا اضافه می کند
تا در عصر فنّاوری، بـه بیماریهاي رسانهاي دچار شویم. بیماریهایي کـه در اثر کنجکاوی آدمها و استفاده افراطی و غلط ازآن پدید می آیند.ایران هم از کشورهایی اسـت کـه در زمان کوتاهی با حجم انبوهی از این ابزارهای تکنولوژی روبرو شد و درنتیجه بـه همان میزان با مشکلات پیروی آن هم مواجه شد.
اعتیاد مجازی؛ بدون وای فای هرگز!
شایع ترین بیماری عصر مدرن کـه شاید بیشترمان بـه آن مبتلا باشیم، اعتیاد بـه اینترنت اسـت و همین اعتیاد و نیاز مبرم بـه وای فای گاهی بـه سوژه خنده تبدیل میشود. هنگامیکـه صحبت از اینترنت باشد، این اعتیاد می تواند بـه چیزهای زیادی پیدا شود. از تایپ کردن گرفته تا بازدید از اتاقهاي گپزنی،
خرید آنلاین یا بازیهاي چند نفره. اعتیاد بـه اینترنت آنقدر جدی و واقعی اسـت کـه مراکز بازپروری برای آن بـه وجود آمده اسـت. بـهطور مثال، مراکز بازپروری معتادان اینترنت در کره جنوبی با استفاده از مدرسان نظامی بـه معتادان تمرینهاي بدنی نسبتاً شدید شبیه تمرینهاي نظامی میدهند.
نشستهاي گروهی با مشاور برگزار می کنند و کارگاههاي رواندرمانی برای معتادان ترتیب می دهند. کره جنوبی بـه لحاظ سرعت اینترنت از رتبههاي اول جهان بـهحساب می آید و برای همین هم، اعتیاد بـه اینترنت در کره جنوبی درسالهاي اخیر بصورت یک مسئله ملی درآمده
و میزان مرگومیر ناشی از خستگی و از پا افتادگی پس از انجام بازیهاي آنلاین روزبهروز در حال افزایش اسـت. خوشبختانه سرعت کم اینترنت در ایران، اجازه استفاده از خیلی از خدمات آن و بـهتبع صدمات ناشی ازآن را از مـا می گیرد!
بیاخلاقی رسانهاي و تاخر فرهنگی
یکی از آزاردهندهترین بیماریهاي مجازی کـه نهتنها خودمان را اذیت میکند، ترکشهاي آن بـه کاربران دیگر کشورها هم اصابت کرده، مسئله آدمهایي اسـت کـه بخاطر شخصیت مجازیشان خودرا مجاز می دانند کـه بـه هر صفحهاي سر بزنند و برای هر شخصیتی از فوتبالیست گرفته
تا هنرمند تا حتی دختر رئیسجمهور کشور آمریکا نظر بگذارند، دعوا کنند و ناسزا بگویند و حتی با او شوخی کنند و این قضیه بیشتر حالت سرگرمی بگیرد. چیزی کـه باعث شده تعداد زیادی از چهرههاي جهانی برای روبرو نشدن با حجم این نظرات، صفحات اینستاگرام خودرا شخص کنند.
حالا گذشته از این کـه چرا اینکار انجام می شود، باید پرسید کـه چطور و چرا وقت خودرا برای جستجوی این افراد و بعد بـه خاک و خون کشیدن صفحات آنها صرف می کنیم.پزشک «امانالله قرایی» جامعهشناس و استاد دانشگاه درباره این اثرات سو رسانه و مواجهه غلط با آن در ایران میگوید: «اصولاً وقتیکـه تکنولوژی وارد می شود، یک مقدار نابههنجاریهاي رفتاری،
فکری و روحی بـه وجود می آید. ذات فنّاوری اینگونه اسـت. ابتدای قرن 18 هم انقلاب صنعتی فکر، رفتار، فرهنگ و حتی دین و عقاید را عوض و تضعیف کرد. در ایران هم بهمین شکل اسـت و اگر مدتی بگذرد و مردم بـه آن انس پیدا کنند، این مشکلات کمتر میشود. در ایالات امریکا و اروپا همچنین مواجهه احساسی
با این ابزار وجود داشته با این تفاوت کـه مـا در ایران با پدیدهاي بنام «تأخر فرهنگی» روبرو هستیم. تأخر فرهنگی فاصله بین ابزار فرهنگی و رفتار مناسب افراد با آن پدیده اسـت. تهیه ابزار تکنولوژیک طولی نمی کشد؛ اما آموزش رفتار صحیح با آن سالها ممکن اسـت بـه درازا بکشد. مرتباً صنعت در حال تغییر اسـت
و انسان هم در برابر آن کنجکاو اسـت و همین بـه یک بیماری تبدیل شده اسـت و از جاییکه اوقات فراغت در ایران زیاد اسـت و این اوقات فراغت هم پر نمی شود، افراد وادار هستند وقت خو د رابا این صنعت پر کنند. اگر در جامعهاي بیکاری هم وجود داشته باشد، این امر مزید بر علت میشود و استفاده افراطی از فضای مجازی را بیشتر میکند.»
بخاطر یک مشت لایک؛ بیماری دیده شدن
این بیماری آنقدر جدی اسـت کـه برخی بخاطر آن تا پای مرگ هم رفتهاند. قصه اینجاست کـه از یک طرف عدهاي برای لایک گرفتن، از جزئیترین و خصوصیترین وجوه زندگیشان عکس می گیرند و با دیگران بـه اشتراک میگذارند و منتظر شمردن لایکهاي آن میشوند و برای همین اسـت کـه با دخترها و پسرهایی مواجه می شویم
کـه با آرایشها و ژستهاي مختلف چشم در دوربین سلفی گوشی میدوزند و گاهی با مخاطب خود هم ارتباط می گیرند و حتی مشهور هم میشوند و برای همین بیماری اسـت کـه در مواقع بحرانها بجای کمک کردن، دکمه ضبط فیلم موبایلمان را فشار میدهیم و منتظر وقوع فاجعه می شویم و بالاخره بخاطر همین بیماری گاهی برای گرفتن یک سلفی وحشتناک و رکورد زدن، جانمان را هم بـه خطر میاندازیم!
بیماری لودگی و فیلمسازی بـه سبک اینستاگرام
یکی از مواردی کـه مـا ایرانیها در آن استعداد ویژهاي داریم، طنازی و لطیفهگویی و لطیفه سازی اسـت؛ اما گاهی این استعداد از حد فراتر میرود و بـه مسخره کردن میرسد. کافی اسـت کمی صفحه اینستاگرام خودرا بالا و پایین کنید تا با حجم انبوه پسران روسری بـه سر مواجه شوید کـه خود بـه کارگردانهایي تبدیل شده اند
کـه از هر موضوعی سوژه خنده میسازند و سریع آنرا تبدیل بـه فیلم کوتاه میکنند و اتفاقاً با استقبال هم مواجه میشوند. این امر در ابتدا شاید جالب بنظر برسد؛ اما همین سرگرمی جالب وقتی ادامه پیدا می کند، بـه لودگی میرسد و باعث مرزشکنی و عرفشکنیهاي زیادی می شود.
فضای مجازی آدمها را سطحی می کند
بزرگترین آسیبی کـه سوغات رسانه و فضای مجازی بـهحساب می آید، سطحی شدن آدمهاست. فضای مجازی کمکم از مـا نسلی میسازد کـه حوصله ندارد کتاب بـه دست بگیرد و ساعتها محو صفحات کاغذی آن بشود و یا این کـه ساعتها درباره یک موضوع علمی حرف بزند، بخواند و آنرا دنبال کند
و برای همین روزبهروز تیراژ کتابها پایین می آید و افراد کمتر حوصله مطالعه عمیق دارند و ترجیح میدهند ساعتها وقت خودرا بین صفحات مختلف شبکههاي مجازی سپری کنند تا این کـه نصف همان زمان رابه کتاب خواندن یا حتی شنیدن یک کنفرانس علمی بگذرانند. فضای مجازی بـه ندرت مطالعه عمیق را از بین میبرد ودر عوض مطالعه سطحی انبوه را جای گزین می کند!
مجله مهر