کمال گرایی چیست؟ افراد کمال گرا چـه خصوصیاتی دارند؟ از کجا بدانیم خودمان کمال گرا هستیم یا خیر؟ کمال گرایی یعنی همه ی چیز را بی نقص و کامل خواستن، افراد کمال گرا دوست دارند کارهای خودرا بدون هیچ کمبود و نقصانی انجام دهند و البته خواسته هاي آنها هم خواسته هاي بی عیب و نقص می باشد، در ادامه با مجله پارس ناز همراه باشید تا بیشتر درباره کمال گرایی صحبت کنیم.
در علم روانشناسی، کمال گرایی یک ویژگی شخصیتی محسوب میشود. بـه نوعی میتوان گفت از این ویژگی کمی در همه ی ي مـا وجوددارد و شاید کسی نباشد کـه دوست نداشته باشد از هر نظر بی عیب و نقص باشد. اما مشکل کمال گراها این اسـت کـه هر مسأله ي کوچکی را برای آنها تبدیل بـه مشکلی بزرگ میکند چون تصور میکنند هر کاری باید بـه بهترین نحو انجام شود.
تمرکز بسیار بالا روی کار و نگاه انتقادی بـه جزئیات، نقاط قوت کمال گرایی هستند. اما این خصوصیات وجه دیگری هم دارند. افراد کمال گرا اغلب در محل کارشان سخت تر و بیشتر از همکاران شان کار میکنند و تا مطمئن نشوند همه ی چیز درست انجام شده نمیتوانند کاری را کنار بگذارند. بـه علاوه، وسواسی کـه در بازرسی همه ی چیز دارند باعث میشود در مقایسه با دیگران مسئولیت هاي بیشتری بـه عهده بگیرند.
یا حتی وظایف همکاران شان را برای آنها انجام بدهند. این مسأله تأثیر منفی شدیدی بر روابط آنها در خانه و محل کار دارد. بنابر این اگر چـه احتمالا دوست دارید کمال گرایی تان را در حیطه ي کاری ارضا کنید، اما برای روابط و سلامت روانی تان بهتر اسـت کمال گرایی تان را تحت نظارت درآورید. بـه علاوه، زمانی کـه ساعت کاری بـه اتمام رسید، حتماً کارتان را تمام کنید و بـه خانه بروید.
حتی بی نقص ترین کمال گراها هم در همه ی حال نمیتوانند بازرسی همه ی ي امور زندگی شان را داشته باشند و انها هم در نهایت زیر فشار کمر خم میکنند. یکی از روشهای رایج افراد کمال گرا برای مواجهه با فشارها پرخوری اسـت. پرخوری برای آنها فرصتی برای فرار ذهنی از احساس شکستی اسـت کـه همیشه دارند.
شاید تجربه ي آنرا داشته اید کـه وقتی بـه یکی از تصمیم هاي مهم زندگی تان فکر میکنید خیلی سریع همه ی ي غذایتان را میخورید. اما پرخوری عواقب بدی برای سلامتی تان دارد بنابر این اگر متوجه شدید کـه دائما برای مواجهه با مشکلات تان بـه خوردن غذا روی می آورید، از یک متخصص کمک بگیرید.
کمال گراها میتوانند وجه تاریکی هم داشته باشند. استانداردهای بالا و ذات انتقادی آنها این افراد را مستعد خودشیفتگی، ضد اجتماعی بودن و شوخ طبعی پرخاشگرانه میکند. ترکیب این ویژگی هاي شخصیتی با جبهه گیری این افراد در برابر هنجارهای اجتماعی، آنها را از نظر دیگران تبدیل بـه آدم هایي وحشتناک میکند.
ایجاد تغییر در شخصیت خود کار ساده اي نیست اما اگر احساس میکنید دیگران دائما از شـما دوری میکنند یا اغلب از شوخ طبعی تان اظهار ناراحتی میکنند، لازم اسـت در نحوه ي تعامل تان با دیگران تجدید نظر کنید.
زیاد بیمار میشوید
افراد کمال گرا بدلیل تلاش برای برآورده کردن استانداردهایشان فشار بسیار زیادی بخود وارد میکنند و این فشار دائمی آنها را بیمار میکند. تحقیقات متعدد نشان داده اسـت اضطراب در ابتلا بـه بیماری قلبی، تضعیف سیستم ایمنی بدن، بالا رفتن ریسک بروز سرطان و دیابت، افزایش وزن و کوتاه شدن طول عمر نقش دارد.
علاوه بر این، کمال گراها کمتر بـه دنبال راهی برای کم کردن اضطرابشان هستند، بهمین دلیل خطری جدی سلامتی انها را تهدید میکند. بنابر این اگر متوجه شده اید کـه زود بـه زود و بـه هر دلیل کوچکی بیمار میشوید، بـه دکتر و روان درمانگر مراجعه کنید تا بتوانید از بعضی انتظارات تان دست بکشید و از خودتان بهتر مراقبت کنید.
نگرانی دائمی بابت نظر دیگران درباره ي خودتان یکی از نشانه هاي کمال گرایی اسـت اما این ترس میتواند منجر بـه شکل ناسالمی از وسواس در مورد ظاهر خود شود. کمال گراها اغلب بیشتر از دیگران زمان خودرا صرف انتخاب لباس، خرید، لباس پوشیدن، آرایش کردن و تماشای خود در آینه میکنند.
اما فقط وقت انها نیست کـه اتلاف میشود، بلکه تمرکز روی ظاهر میتواند کمال گراها را در برابر اختلالات غذایی اي مثل پرخوری عصبی و بی اشتهایی عصبی آسیب پذیر کند چون این افراد تلاش دارند همه ی ي جنبه هاي بدن خودرا تحت بازرسی درآورند. بنابر این بجای آنکه دائما نگران نظر دیگران درباره ي ظاهرتان باشید، اول روی دوست داشتن و بخشیدن خودتان کار کنید.
عوامل زیادی در ابتلا بـه افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات روحی نقش دارند. اما کمال گرایی یکی از ویژگی هاي مهمی اسـت کـه در احساس ناراحتی و اضطراب مزمن نقش دارد.
بـه علاوه، دانشمندان پی برده اند کـه داشتن گرایشات کمال گرایانه بـه میزان چشمگیری ریسک خودکشی را در افراد بالا میبرد. بیماری هاي روحی -بـه ویژه اگر فکر خودکشی هم وجود داشته باشد- مسأله ي بی اهمیتی نیستند، بنابرانی اگر نشانه هاي افسردگی را دارید، بدون معطلی از متخصصان کمک بگیرید.
نگرش کمال گرایانه میتواند باعث تخریب زندگی عاشقانه ي شـما شود. تلاش برای بی نقص بودن و انتقاد بیش از اندازه از خود و دیگران بـه میزان چشمگیری رضایت جنسی را کاهش میدهد، حتی اگر بطور خاص روی مسأله ي رابطه ي جنسی تمرکز نداشته باشید.
این مسأله نه تنها احتمال رضایتمندی در شـما را کمتر میکند، بلکه شریک زندگی تان را هم اذیت میکند. تحقیقات نشان میدهد کمال گرایی شریک زندگی باعث کاهش عزت نفس و افزایش ناکارآمدی جنسی در افراد میشود.
یکی از بزرگترین مشکلات کمال گراها این اسـت کـه کمال گرایی شان همه ی ي لذت امور مورد علاقه شان «شغل، سرگرمی یا رابطه ي عاطفی» را از بین میبرد. فکر کردن، تلاش و نگرانی زیاد برای هر مسأله اي بی شک باعث فرسودگی شـما میشود. کمال گرایی باعث میشود نسبت بـه عملکرد خود ترس و شک داشته باشید و دچار اضطراب شوید.
بنابر این بدبین میشوید و علاقتان را از دست میدهید و این مسأله میتواند منجر بـه احساس فرسودگی در شـما شود. شـما باید یاد بگیرید با هدف گذاری واقع بینانه، قبول شکست بعنوان فرصتی برای یادگیری و بخشیدن خود در زمان شکست، با عقاید غیر منطقی ناشی از کمال گرایی تان مقابله کنید.
این کـه گاهی اوقات از بعضی آدم ها خوشمان نمیآید، یک مسأله ي کاملاً طبیعی اسـت. انسانها همیشه وادار بودند بـه غریبه ها بدگمان باشند تا دراین دنیای خشن و خطرناک بتوانند جان سالم بـه در ببرند. اما حالا دیگر مسأله فقط بر سر بقا و حفظ جان نیست، بلکه همه ی ي مـا آدم هاي زیادی را می شناسیم کـه بی دلیل آزارمان میدهند. چرا این اتفاق میوفتد و ایراد این آدم ها چیست؟
مهربانی ویژگی اي اسـت کـه همه ی ي مـا قدرش را میدانیم. اما گاهی آدم هایي پیدا میشوند کـه بیش از حد مهربان و فداکار هستند و این مسأله مـا را اذيت میدهد. اگر همیشه خوب و آماده ي کمک بـه دیگران باشید «حتی اگر این کمک روی خود شـما هم تأثیر بگذارد»، ممکن اسـت دیگران بتدریج بشما بدگمان شوند. تحقیقات نشان میدهد آدم ها هم از فداکاری افراطی بیزارند و هم از خودخواهی افراطی.
اما علت آن قدرنشناسی آدم ها نیست. مسأله این اسـت کـه مهربانی فداکارانه سؤال هاي زیادی در ذهن دیگران ایجاد میکند: «این آدم دنبال چیه؟» یا «چی تـو فکرش می گذره؟». علاوه بر این، هیچکسی نمیخواهد کـه بـه اصطلاح «آدم بده» باشد ودر مقایسه با کسیکه واقعا نوع دوست اسـت، کمتر فداکار بنظر برسد.
کسانی کـه دائماً اشتباهات املایی و دستوری دارند، قابل اعتماد بنظر نمیرسند. شـما شاید در زندگی واقعی آدم خوب، مؤدب و مهربانی باشید، اما همان چند اشتباه املایی و دستوری در پیغام هایتان، ممکن اسـت روی تصور دیگران از شـما تأثیر بگذارد. اما در مورد کسانی کـه دیگران را از روی اشتباهاتی کـه در پیغام هایشان دارند قضاوت میکنند.
دانشمندان میگویند کـه شـما میتوانید درونگرایی یا برونگرایی یک شخص را از روی عکس العملش نسبت بـه اشتباهات دیگران در پیغام هاي متنی تشخیص دهید. این اشتباهات بیشتر برای درونگراها اذيت دهنده هستند «کسانی کـه از ارتباطات زیاد خوششان نمیآید و برقراری روابط اجتماعی برایشان سخت اسـت». اما اگر چنین اشتباهاتی برایتان مهم نیست، احتمالا آدم برونگرایی هستید.
هیچکس از آدم هاي لاف زن خوشش نمیآید «بـه خصوص آن هایي کـه میگویند با آدم هاي معروف آشنا هستند». دانشمندان سوئیسی پیدا برده اند استفاده از شهرت دیگران هیچ تأثیر مثبتی روی اطرافیان نمیگذارد.
بلکه برعکس، هر چـه بیشتر در مورد رفقای مشهورتان حرف بزنید، دیگران کمتر حرف هایتان را باور میکنند. انها فکر میکنند کـه شـما با استفاده از شهرت دیگران سعی دارید سرشان را شیره بمالید.
شبکه هاي اجتماعی چیزهای زیادی را در مورد آدم ها آشکار میکنند. جامعه شناسان و روانشناسان تصمیم گرفته اند این مسأله را بررسی کنند ودر تحقیقات خود بـه عوامل تعیین کننده اي دست پیدا کرده اند کـه میتوانند بـه اعتبار شـما آسيب بزنند.
زیاد عکس گرفتن :
بعضی افراد هستند کـه دائماً گزارش غذا خوردن شان رابه دیگران میدهند «این آدم ها میلیونها عکس از زوایای مختلف، از تک تک غذا هاي خود دارند». آدم ها بـه چنین افرادی بدگمان هستند.
زیاد بودن دوستان :
آدم ها طبق معمولً بـه کسانی کـه هزاران دوست و فالوئر دارند بی اعتمادند. احتمالاً انها فکر میکنند کـه تنها جذابیت چنین کسانی شهرت شان در شبکه هاي اجتماعی اسـت. دانشمندان پی برده اند کـه آدم ها در شبکه هاي اجتماعی وقتی قابل قبول بنظر میرسند کـه تعداد دوستان مجازی شان در بازه اي حدود ۳۳۸ نفر باشد و این تعداد نه باعث سردرگمی دیگران میشود و نه انها را می ترساند.
همه ی ي مـا موافقیم کـه با یک لبخند میتوان حس مثبتی در دیگران ایجاد کرد. اما از قرار معلوم آدم ها از کسانی کـه لبخندهای خیلی پهنی دارند خوششان نمیآید. بـه گفته ي روانشناسان، شادی و خوشی بیش از اندازه باعث انزجار میشود. کسانی کـه بیش از حد خوشحال و خوشنود هستند «و هیچ دلیل خوبی هم برای احساس شان وجود ندارد» آدم هاي خام و حتی نادانی بنظر میرسند.
علاوه بر این، اگر دائماً خوشرو و خوش برخورد باشید، ممکن اسـت همیشه ناخوشایند ترین کارها رابه شـما بسپارند. چون دیگران فکر میکنند شـما آن قدر باهوش نیستید کـه مشکلات و سختیهای کار را تشخیص دهید و بهمین دلیل قبول میکنید کـه انجامش دهید.
برای اذيت دادن دیگران همیشه هم لازم نیست کاری انجام دهیم: اسم مـا کارش را خوب انجام میدهد! تحقیقات مختلفی اثبات کرده اسـت اسم هایي کـه تلفظ انها ساده اسـت، در مقایسه با اسم هایي کـه تلفظ سختی دارند، قضاوت بهتری در مورد آنها میشود. بهمین دلیل، کسانی کـه اسم هاي ساده اي دارند بیشتر موفق و مورد احترام هستند.
اما چرا این اتفاق میوفتد؟ مغز مـا همیشه بـه چیزهای جدید و غیرمعمول بدگمان اسـت. اگر اسمی بیش از حد طولانی یا عجیب باشد، صاحب آن اسم بطور خودکار تبدیل بـه یک آدم مشکوک میشود. البته این اتفاق بطور ناخودآگاه میوفتد. بهمین خاطر اسـت کـه تعداد زیادی از سلبریتی ها اسم هاي بلند و عجیب شان رابه یک اسم ساده تر تغییر میدهند.
آدم ها از کسانی کـه دائماً خودشان را نقد میکنند خوششان نمیآید. بعضی افراد برای آنکه تصور خوبی از خودشان در ذهن دوستان و همکاران جدیدشان ایجاد کنند، با تظاهر بخود انتقادی، لاف زدن شان را پنهان میکنند. اما واقعیت این ترفندها طبق معمولً از چشم دیگران پنهان باقی نمیماند. مثلا تصور کنید کـه دریک گفتگو ي شغلی از شـما درباره ي ضعف هایتان می پرسند.
پاسخ هاي اشتباه :
«مـن آدم کمال گرایی ام. اگه کاری باشه نه خوابم میبره نه کار دیگه اي رو میتونم انجام بدم». «مـن بکار کردن اعتیاد دارم. تعطیلات آخر هفته برام هیچ فرقی با روزهای عادی هفته ندارن. دیگه قیافه ي خانواده ام رو هم یادم رفته.» هیچکس این حرف ها را باور نمیکند. کمرویی ساختگی اعتبار شخص را هم تحت تأثیر قرار میدهد و مانع از پیشرفت شغلی او میشود، چون رفتار ریاکارانه اي بنظر میرسد.
بعضی آدم ها دائماً از همه ی چیز انتقاد میکنند چون نمیتوانند دست از اینکار بردارند و جلوی خودشان را بگیرند. شـما باید این مسأله را قبول کنید. گرینچ از کریسمس بدش میآید، اسکروچ مک داک از آدم هاي فقیر بیزار اسـت و بعضی ها هم بـه همه ی چیز انتقاد دارند. روانشناسان چند تئوری درباره ي علت رفتار چنین افرادی مطرح کرده اند:
نگرش اجتماعی :
نگرش اجتماعی آدم ها میتواند مثبت یا منفی باشد. کسانی کـه نگرش منفی دارند، تمایل دارند محاسبه منفی اي از وقایع و چیزها داشته باشند. انها همیشه در هر مسأله اي یک چیزی پیدا میکنند کـه ازآن خوششان نمیآید.
اما کسانی کـه نگرش مثبت دارند، همیشه سعی میکنند نیمه ي پر لیوان را ببینند. روانشناسان خاطرجمعی دارند کـه نگرش اجتماعی مانند یک ویژگی شخصیتی اسـت.
اضطراب اجتماعی :
کسانی کـه ترسی غیر منطقی از تبدیل شدن بـه سوژه ي نگاهها یا قضاوت دیگران دارند، شروع بـه انتقاد از دیگران میکنند تا بـه آنها هم این حس را بدهند و دیگر احساس تنهایی نکنند.