پارس ناز پورتال

خستگی و پیری در چشم‌ها نمایان می‌شود

خستگی و پیری در چشم‌ها نمایان می‌شود

سال‌ها پشت سرهم می‌آید و می‌رود. سن‌مان بیشتر می‌شود و عمرمان بسرعت می‌گذرد. این گذر زمان اما خیلی هم بی‌سروصدا اتفاق نمی‌افتد و نشانه‌های مختلفی از خودش برجای می‌گذارد؛ عینكی كه همیشه باید همراهمان باشد تا سوی كم‌شده چشم‌ها را جبران كند، تار موهای سفیدی كه روزبه‌روز برتعدادشان افزوده می‌شود و پوستی چروك‌‌خورده كه نشان از گذر دهه‌ها بر چهره ما دارد.

البته همه می‌دانیم پیر‌شدن پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر است كه چه دوست داشته باشیم و چه نه، می‌آید و با نشانه‌هایش بر‌جسم ما می‌نشیند. نشان‌هایی كه اغلب‌ دوست‌شان نداریم و می‌خواهیم آنها را از چشم دیگران مخفی كنیم. اما مگر می‌شود پیری را پنهان كرد؟

دكتر رضا عرفانیان سلیم، جراح و متخصص بیماری‌های چشم‌ و فوق‌تخصص جراحی پلاستیك چشم در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این باره توضیح می‌دهد: صورت انسان مهم‌ترین قسمت بدن است كه می‌تواند پیری را نمایان سازد. با افزایش سن استخوان‌ها، عضلات، پوست و چربی‌های صورت تغییر می‌كند و پیری نیز بیشتر به چشم می‌آید. به عنوان مثال فك‌های بالا و پایین از نظر طول و زاویه‌های آن تغییر می‌كند یا استخوان حدقه بزرگ‌تر و استخوان گونه فرورفته‌تر می‌شود.

پوست هم خشك‌تر شده و پروتئین‌های كلاژن و الاستین كه زیر پوست هستند و باعث حفظ قوام و انعطاف‌پذیری آن می‌شوند، تحلیل می‌رود. در نتیجه پوست شل‌تر شده و چروك‌های ظریف روی آن ایجاد می‌شود.

به گفته این چشم‌پزشك، افزایش سن به تحلیل رفتن چربی‌های زیر پوست منجر می‌شود و عروق زیر پوست صورت نیز كاهش می‌یابد. علاوه بر این موارد، انقباض دائمی عضلات كه در صورت بعضی از افراد دیده می‌شود نیز می‌تواند موجب پیرتر نشان دادن صورت شود. مثلا برای كسانی كه عادت دارند همیشه اخم كنند، در ناحیه بین دو ابرو چین‌هایی دائمی ایجاد خواهد شد.

آن‌طور كه دكتر عرفانیان می‌گوید با افزایش سن بافت‌های همبندی صورت نیز ضعیف می‌شود. این بافت‌ها وظیفه حفظ و نگهداری سایر بافت‌های بدن را در موقعیتی طبیعی و مناسب به‌عهده دارند و ضعیف‌شدن آنها می‌تواند چهره را پیرتر نشان دهد.

عوامل محیطی را كنترل كنید

سال‌های عمرمان با شتاب می‌گذرد و این گذر زمان حسابی خودش را در جسم و جان ما نمایان می‌سازد. بعضی‌ها زودتر و بعضی‌ها هم دیرتر؛ ولی بالاخره پیری می‌آید و خودش را نشان می‌دهد.

دكتر عرفانیان با اشاره به اهمیت مسائل ژنتیكی در روند پیری صورت، یادآور می‌شود: روند پیری در چهره برخی افراد زودتر و سریع‌تر و برای گروهی هم دیرتر و آهسته‌تر اتفاق می‌افتد.

او درباره عوامل بیرونی كه موجب تسریع روند پیری صورت می‌شود، توضیح می‌دهد: ما می‌توانیم عوامل محیطی را كنترل كنیم و با پرهیز از آنچه موجب پیری صورت می‌شود، روند پیری را به تاخیر بیندازیم. مهم‌ترین عاملی كه در این زمینه مطرح است، نور خورشید و به طور خاص اشعه ماورای بنفش است.

به این معنی كه قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تابش نور خورشید باعث می‌شود لایه‌های بیرونی پوست ضخیم‌تر و پوست خشك‌تر شود. همچنین پروتئین‌های كلاژن و الاستین زیر پوست نیز تغییر كرده و روند پیری پوست را تسریع می‌كند.

به گفته وی، استعمال سیگار و دخانیات هم از عوامل بسیار مضر برای صورت است. چون مصرف دخانیات موجب ضعیف‌تر شدن شبكه عروقی زیر پوست پلك و تسریع روند پیری می‌شود. همچنین استفاده از یك رژیم غذایی مناسب برای به تاخیر انداختن پدیده پیری توصیه می‌شود و حتما باید از رژیمی متعادل كه حاوی مقدار كافی پروتئین و ویتامین است، كمك بگیریم.

خستگی و پیری در چشم‌ها نمایان می‌شود

تحقیقات نشان داده است اگر كسی با نگاه‌كردن به چهره، بخواهد در مورد میزان خستگی یا سن‌ فرد قضاوت كند، اول از همه به ناحیه چشم‌های او نگاه می‌كند بنابراین ناحیه چشم‌ها یا یك سوم بالایی صورت افراد در نشان دادن میزان پیری صورت و همچنین خسته بودن چهره تاثیر بسزایی دارد.

دكتر عرفانیان ضمن بیان این مطلب، یادآور می‌شود: با افزایش سن، قسمت خارجی ابروها به طرف پایین افتادگی پیدا می‌كند و چربی آن قسمت نیز تحلیل می‌رود. همچنین بافت‌های همبندی نگهدارنده ابرو نیز كاهش پیدا می‌كند و ضعیف‌تر می‌شود. از طرف دیگر چون قسمت خارجی عضله پیشانی، ضعیف‌تر از قسمت داخلی است، ابروها بر اثر جاذبه زمین به سمت پایین دچار افتادگی می‌شوند. بنابراین ابروها به سمت پایین زاویه پیدا كرده و در نتیجه چهره ما را غم‌آلودتر و پیرتر نشان می‌دهد.

اما خیلی‌ها برای این‌كه این افتادگی ابرو را جبران كنند، خودشان را عادت می‌دهند كه با انقباض عضله پیشانی، ابروها را بالاتر ببرند. به گفته این چشم‌پزشك وقتی ابروها پایین می‌آید، پوست پلك هم به سمت پایین حركت می‌كند و میدان دید محدود می‌شود. در حالی‌كه همین انقباض طولانی و مستمر عضله پیشانی از یك‌ به ایجاد سردردهای مزمن در گروهی از افراد منجر شده و از سوی دیگر برای اغلب افراد چین‌ و چروك‌های پوستی دائمی در ناحیه پیشانی ایجاد می‌كند.

دكتر عرفانیان می‌افزاید: افزایش حجم چربی‌های حدقه از دیگر تغییراتی است كه در بعضی از افراد ایجاد می‌شود. چربی‌های دور چشم در داخل حدقه به طرف خارج بیرون‌زده می‌شود و از طرف دیگر هم ضعیف‌ترشدن بافت‌های همبندی اطراف چشم، این بیرون‌زدگی را تشدید می‌كند. علاوه بر این، پف‌آلود شدن ناحیه پلك بالا و سنگین شدن پلك هم باعث ایجاد محدودیت در میدان دید و خستگی چشم‌ها می‌شود. در پلك پایین نیز همین بیرون‌زدگی چربی‌ها عاملی برای ایجاد تورم دور چشم و حالت خواب‌آلودگی است.

پیری را به تعویق بیندازید

اگر در مورد افزایش سن و مسائل ژنتیكی كاری از دست ما ساخته نیست، اما می‌توانیم با رعایت مواردی خاص این پدیده طبیعی را به تاخیر بیندازیم یا نشانه‌های آن را بپوشانیم. البته اصلا قرار نیست این شیوه‌ها فردی را جوان‌تر از آنچه هست نشان دهد، بلكه فقط می‌تواند چهره‌ای شاداب‌تر و سالم‌تر برای افراد ایجاد كند.

دكتر عرفانیان برای به تاخیر انداختن پیری صورت چنین توصیه می‌كند: مهم‌ترین نكته این است كه باید از قرار گرفتن در معرض آفتاب اجتناب كرده و در طول روز از كرم‌های ضدآفتاب استفاده كنید. همچنین در تمام سنین باید با استفاده از عینك‌های آفتابی از پوست پلك محافظت كنید. پرهیز از استعمال دخانیات، ورزش‌ به اندازه كافی و پیروی از یك رژیم غذایی متعادل و مناسب نیز نكات دیگری است كه برای به تاخیر انداختن روند پیری اهمیت زیادی دارد.

این چشم‌پزشك درباره روش‌های جوان‌سازی صورت، می‌گوید: این روش‌ها به دو دسته تقسیم می‌شود؛ روش‌های غیرجراحی و روش‌های جراحی. تزریق بوتولونیم توكسین A روشی غیرجراحی است و موجب ضعیف‌تر شدن آن دسته از عضلات دور چشم می‌شود كه انقباض مستمرشان چین و چروك ایجاد می‌كند.

وی تاكید می‌كند: ماندگاری این دارو سه تا چهار ماه است و تكرار آن برای برطرف شدن دائمی چین‌ها ضروری است. همچنین برای تزریق حتما باید به فردی مراجعه كنید كه هم آموزش‌های لازم را دیده و هم با آناتومی دقیق عضلات دور چشم آشنا باشد. علاوه بر این، داروی مورد استفاده نیز باید سالم و دارای مجوز باشد، چراكه عوارض زیادی از تزریق نادرست توسط افراد ناوارد یا استفاده از داروهای تقلبی مشاهده شده است.

دكتر عرفانیان می‌گوید: با تغییر بافت‌های صورت، برآمدگی‌ها و انحناهای صورت نیز بیشتر نمایان می‌شود و با استفاده از حجم‌دهنده یا فیلرها می‌توان بعضی از فرورفتگی‌ها و كاهش حجم‌ قسمت‌هایی از صورت را جبران كرد. علاوه بر فیلرها كه مواد مصنوعی هستند، می‌توان از بافت چربی بدن خود فرد نیز استفاده كرد كه البته هر یك از این روش‌ها مزایا و عوارض خاص خود را دارد.

او در مورد روش‌های جراحی، خاطرنشان می‌كند: برای استفاده از این روش‌ها حتما باید برای هر فرد به طور خاص و جداگانه تصمیم‌گیری شود تا برای هركس با توجه به شرایط خاصی كه دارد، اقدامات لازم صورت گیرد.