حتما همه ی میدانیم کـه شب یلدا جدا از این کـه بلندترین شب سال اسـت، چـه تاریخچه‌اي دارد. شاید هم، همه ی ندانیم!واژه یلدا بـه معنای زایش، زادروز و تولد اسـت. ایرانیان باستان با این باور کـه فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر می شوند و تابش نور ایزدی افزونی مییابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا میکردند. روزبعد از شب یلدا تعطیلی عمومی بودو مردم بـه استراحت می‌پرداختند. این روز را خرم روز یا خره روز می‌نامیدند.

خورروز در ایران باستان روز برابری انسان‌ها بود. دراین روز همگان لباس ساده می پوشیدند تا یکسان بنظر آیند. کسی حق دستور دادن بـه دیگری را نداشت و کارها داوطلبانه انجام میگرفت نه تحت امر. جنگ و خون ریزی و حتی کشتن گوسفند و مرغ نیز ممنوع بود. این موضوع را نیروهای متخاصم ایرانیان نیز می دانستند ودر جبهه‌ها رعایت