جدی‌ترین دغدغه‌ي زائران منزل خدا و سایر زائرانی که رهسپار حج می شوند، انجام صحیح مناسک دینی هست، اما مسائل مهم دیگری نیز وجود دارند که اگر رعایت نشوند سلامت حجاج را به خطر می اندازند و آن وقت، از پس به جا آوردن صحیح و کامل مناسک هم برنمی‌آیند؛ مسائلی مثل تغذیه در حج.

مدت زمان سفر حج تقریباً یک ماه هست و این فرصت یک ماهه با تغییری اساسی در نوع غذا هاي مصرفی زائران همراه هست ضمن آن که احتمال دارد میزان غذای مصرفی آن‌ها نیز اکثر از حد معمول باشد و تعداد زیادی از خوراکی‌هایي که در قبل از آن‌ها پرهیز می کردند به فراوانی در اختیارشان قرار بگیرد و…

به همین علت هست که اگرچه تیم پزشکی همه ي وقت همراه کاروان‌ها میباشند و هوایشان را دارند، اما اگر زائران به پیشگیری پیش از درمان اعتقاد داشته باشند و خودشان نسبت به تغذیه‌شان دقت کنند آن وقت شاید سر و کارشان اصلاً به دکتر نیفتد.

مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر نیز بر همین اساس کتاب‌هایي را منتشر کرده هست که در آن‌ها به یکسری نکات تغذیه‌اي صحیح برای زائران اشاره میکند و ما قصد داریم بخش‌هایي از آن‌ها را با تغییراتی برایتان شرح بدهیم.

مشکل اول: دستشویی رفتن‌هاي رنج‌آور

در طول حج، فیبر خوراکی به علت محدودیت مصرف سبزیجات و صیفی‌جات و بهره گیری از نان‌هاي بدون سبوس به شدت کاهش پیدا میکند. حتماً می دانید که فیبرها نقش مهمی در اجابت مزاج دارند و هر وقت مقدارشان در غذای مصرفی هرروز کم باشد احتمال یبوست را افزایش میدهند. این شرایط وقتی بدتر میشود که بعضی زائران خوردن موزهای نارس را بر خوردن میوه‌هاي پر فیبر ترجیح دهند، کم‌تحرک باشند، آب کم بنوشند، چای‌شان را غلیظ کنند و نوشابه‌هاي سیاه راکه معمولاً حاوی کارامل یا قند سوخته هست، بنوشند.

یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات زائران در حج هست که گاهی برایشان به دردسری جدی تبدیل میشود و آن‌ها را وامی‌دارد مکرر به دکتر مراجعه کنند.

پرهیزهای خوراکی‌اي راکه پیش از سفر به حج رعایت میکردید در طول این سفر نیز رعایت کنید

برای پیشگیري از یبوست، باید نوشیدن آب را به شکلی منظم به برنامه خوراکی‌تان اضافه کنید. اگر پیش از خواب شب، خیسانده آلو و انجیر (از هر کدام 10 عدد) در آب را نیز مصرف کنید آن وقت می توانید مطمئن باشید که دیگر برای رفع یبوست نیازی به مراجعه به دکتر ندارید.

 

مشکل دوم: قند بهتر هست یا شکر؟

درست هست که تماس دندان با قند اثرات مخربی دارد، اما این موضوع نباید به بهانه‌اي برای بهره گیری از شکر در چای به جای قند باشد. می‌پرسید چرا؟! شما برای شیرین کردن یک لیوان قند،‌ دست‌کم به 2 قاشق شکر نیاز دارید که حدود 18 تا 20 گرم می شود، اما یک لیوان چای را با حداکثر 2 حبه قند کوچک هم میتوانید مصرف کنید.

 

مشکل سوم: موزهای حساسیت‌زا

یادتان هست گفتیم موز نارس سبب یبوست میشود؟ اما این تنها مشکلی نیست که موز ایجاد میکند. کارشناسان تغذیه میگویند موز حاوی مقدار قابل توجهی مواد حساسیت‌زاست و اگر در خوردنش زیاده‌روی کنید امکان دارد دچار خارش‌هاي پوستی و جوش‌هاي دهانی شوید.

مشکل چهارم: میوه نشسته!

اگر در ایران باشید امکان ندارد میوه را پیش از شستن بخورید، اما این چه حکمتی هست که بعضی‌ها میوه را در حج نشسته میخورند؟ ما گرچه پاسخش را میدانیم. این زائران خیال می کنند اگر میوه‌اي در کاغذ پیچیده شده باشد حتماً تمیز هست و نیازی به شسته شدن ندارد در حالی‌که آن کاغذها و حتی پوست آن میوه‌ها معمولاً به مواد شیمیایی خاصی آغشته شده هست که برای پاک شدنش حتماً باید از آب بهره گیری کرد و دستمال کشیدن روی سطح میوه‌ها کافی نیست.

 

مشکل پنجم: سنگ به چه بزرگی!

بیماران کلیوی هم در حج باید به شکل ویژه‌اي مراقب سلامت‌شان باشند. این نوع بیماران باید به یاد داشته باشند که برترین نوشیدنی برای آن‌ها همۀ وقت} آب هست. اگر بیمار کلیوی هستید و دقیقاً نمیدانید در حج چه مقدار آب بخورید، روشی ساده را برای اندازه‌گیری آن به شما توصیه میکنیم: اگر مقدار ادرار شما در عربستان دقیقاً برابر با مقدار ادراری باشد که در ایران می‌کرده‌اید، یعنی میزان آبی که وارد بدنتان میشود کافی هست، اما اگر کمتر باشد یعنی باید آب بیشتری بنوشید تا میزان ادرارتان به حد قبلی که طبیعی بوده هست، برسد.

نکته دیگر این هست که آب را نباید فقط در صورت تشنگی بخورید چرا که در سنین پس از 40 سالگی، احتمال دارد حتی در صورت نیاز بدن به آب، احساس تشنگی نداشته باشید. بنابراین بهتر هست با تبعیت از برنامه‌اي مشخص در ساعات معینی حتی در صورت تشنه نبودن آب بنوشید.

مشکل ششم: دیابتی‌ها

دیابتی‌ها باید حتماً پیش از عزیمت، دکتر کاروان را در جریان مشکل‌شان قرار دهند تا درمورد رژیم درست خوراکی آن‌ها را راهنمایی کند. از هر 10 بیمار دیابتی که به حج می روند معمولاً 9 نفر دیابت نوع دوم دارند و باید با ورزش، رژیم خوراکی و داروهای کاهش‌دهنده قند خون، آن را نظارت کنند، اما در همۀ آن‌ها یک اصل همیشگی مشترک هست که به هیچ عنوان نباید فراموشش کنند: آن‌ها باید دور مواد خوراکی مثل انواع نوشابه‌هاي گازدار، آب‌میوه‌ها و مربا را خط بکشند و از مسوول کاروان بخواهند به جای نوشابه، دوغ در اختیارشان قرار دهد.

 

دیابتی‌هاي تحت درمان با انسولین

دیابتی‌هایي که تحت درمان با انسولین یا داروهای پایین آورنده قند خون میباشند، لازم هست هنگام انجام مناسک حج مواد قندی به همراه داشته باشند تا در صورت احساس افت قند خون از آن‌ها بهره گیری کنند.

شیوه زندگی دیابتی‌ها هنگام حج به مدت چند هفته تغییر می کند این در حالی هست که هرگونه تغییر در شیوه زندگی دیابتی‌ها ممکن هست موجب نوسان در بازرسی قند خون آنان شود بنابراین لازم هست دیابتی‌ها یک هفته پیش از اعزام به حج و یک هفته بعد از آن، قند خون خود را اکثر بازرسی کنند. بیمارانی که تحت درمان با انسولین میباشند با نظارت قند خون و دیابتی‌هاي در حال درمان، با داروهای پایین آورنده قند خون و نظارت قند ادرار میتوانند اینکار را انجام دهند.

بیمارانی توان نظارت قند خون خود را دارند که در این اساس آموزش دیده باشند بنابراین لازم هست دیابتی‌ها در کلاس‌هاي آموزشی نظارت دیابت پیش از تشرف به حج شرکت کنند.

دیابتی‌هایي که تحت درمان با انسولین یا داروهای پایین آورنده قند خون میباشند،

لازم هست هنگام انجام مناسک حج مواد قندی به همراه داشته باشند تا در صورت احساس افت قند خون از آن‌ها بهره گیری کنند

حدود 60 درصد از دیابتی‌ها از ابتلای خود به این مریضی اطلاع ندارند. افرادی که یکی از والدین آن‌ها مبتلا به دیابت هست، مبتلایان به اضافه وزن، چاقی، پرفشاری خون یا چربی خون بالا، افراد کم‌تحرک، سیگاری‌ها، زنانی که در دوران بارداری دچار دیابت دوران بارداری شده‌اند، مادرانی که کودکانشان در هنگام به جهان آمدن بیش از 4 کیلوگرم وزن دارند یا زنانی که دچار سقط‌هاي مکرر شده‌اند، افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت میباشند و لازم هست این