پارس ناز پورتال

اصلاً چرا شیر سر می‌رود؟

اصلاً چرا شیر سر می‌رود؟

اگر مایكروفر داشته باشید، احتمالاً دیده‌اید كه شیر درون مایكروفر، با آن كه ممكن است دمایش خیلی زیاد شده باشد، سر نمی‌رود. برای دانستن علت این ماجرا كمی به عقب بر‌می‌گردیم.

اصلاً چرا شیر سر می‌رود؟ اگر به گرم شدن شیر دقت كنید، معنای فیزیكی سر رفتن را خواهید فهمید. وقتی شیر را روی حرارت گاز یا هر وسیله حرارتی كه شیر را از بیرون گرم می‌كند قرار می‌دهید.


تا آستانه نقطه‌جوش، هیچ اتفاقی‌نمی‌افتد؛ اما مسأله با آزاد شدن اولین حباب‌های حاوی بخار شیر آغاز می‌شود؛ هر چه دما بالاتر برود، این حباب‌ها هم با سرعت بشتری شكل می‌گیرند و بالاخره وقتی سرعت ایجاد این حباب‌ها از سرعت تركیدنشان بیشتر شود، حباب‌ها روی هم جمع می‌شوند و پس از مدتی از ظرف بیرون می‌ریزند. این

حباب‌ها در آب هم ایجاد می‌شوند، اما با رسیدن به سطح آب می‌تركند. كشش سطحی شیر به خاطر وجود چربی‌ها و تركیبات هیدروكربنی از آب بیشتر است. و همین باعث مقاومت حباب‌ها در برابر فشار بخار داخلی و افزایش عمر آن‌ها می‌شود. برای جلوگیری از سر رفتن شیر، حباب‌ها را با هم‌زدن از بین می‌برند.


اما مایكرو همان‌طور كه احتمالاً می‌دانید، با تولید امواج مایكرویو در فركانسی خاص باعث حركت نوسانی مولكول‌های آب موجود در جسم، ایجاد اصطكاك و گرم شدن همگن و درونی آن می‌شود. (یعنی در هر لحظه، همه نقاط مایع درون درون مایكروفر همدما هستند). بنابراین آب یا شیری كه درون مایكروفر قرار می‌گیرد، بی‌ سر و صدا و به طور درونی شروع به گرم شدن می‌كند.


این گرم شدن می‌تواند تا چندین درجه بالاتر از نقطه جوش مایع ادامه پیدا كند، بدون اینكه آب از آب تكان بخورد و هیچ حبابی در آن ظاهر شود! تعجب نكنید، این پدیده كه ابر گرمایش نام دارد، ویژه مایكروفر نیست و از یك واقعیت فیزیكی عمیق‌تر نتیجه می‌شود.

در واقع از نظر فیزیكی، هیچ دلیلی برای ایجاد حباب بخار در یك سیال داغ وجود ندارد و یك عامل خارجی باید این‌ كار را بكند. به عبارت دیگر اگر محیط سیال همگن باشد و هیچ ناهمگونی و عارضه غیریكنواختی در آن وجود نداشته باشد كه «بهانه» ایجاد حباب شود، حبابی در كار نخواهد بود و سیال بدون جوشیدن، داغ و داغ‌تر می‌شود.