كسى كه كفاره روزه رمضان بر او واجب است، باید یك بنده آزاد كند یا به دستورى كه در پایین گفته میشود، دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر كند یا به هر كدام، یك مد كه تقریبا ده سیر است، طعام یعنى گندم یا جو و مانند اینها بدهد، و چنانچه اینها برایش ممكن نباشد، هر چند مد كه میتواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار كند، اگر چه مثلا یك مرتبه بگوید: "استغفرالله"، و احتیاط واجب در فرض اخیر آن است كه هر وقت بتواند، كفاره را بدهد.
كسى كه میخواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگیرد، باید سى و یك روز آن را پى در پى بگیرد، و اگر بقیه آن پى در پى نباشد، اشكال ندارد.
كسى كه میخواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگیرد، نباید موقعى شروع كند كه در بین سى و یك روز، روزى باشد كه مانند عید قربان روزه آن حرام است.
كسى كه باید پى در پى روزه بگیرد، اگر در بین آن بدون عذر یك روز روزه نگیرد، یا وقتى شروع كند كه در بین آن به روزى برسد كه روزه آن واجب است، مثلا به روزى برسد كه نذر كرده آن روز را روزه بگیرد، باید روزهها را از سر بگیرد.
اگر در بین روزهایى كه باید پى در پى روزه بگیرد، عذرى مثل حیض یا سفرى كه در رفتن آن مجبور است، براى او پیش آید، بعد از برطرف شدن عذر واجب نیست روزهها را از سر بگیرد، بلكه بقیه را بعد از برطرف شدن عذر به جا میآورد.
اگر به چیز حرامى روزه خود را باطل كند، چه آن چیز اصلا حرام باشد مثل شراب و زنا یا به جهتى حرام شده باشد، بنا بر احتیاط كفاره جمع بر او واجب میشود، یعنى باید یك بنده آزاد كند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر كند یا به هر كدام آنها یك مد كه تقریبا ده سیر است گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد، و چنانچه هر سه برایش ممكن نباشد، هر كدام آنها را كه ممكن است باید انجام دهد.
اگر روزهدار دروغى را به خدا و پیغمبر(صلى الله علیه و آله و سلم) نسبت دهد، كفاره جمع كه تفصیل آن در بالا گفته شد، بنابر احتیاط بر او واجب میشود.
اگر روزهدار در یك روز ماه رمضان چند مرتبه كار دیگرى غیر از جماع كه روزه را باطل میكند انجام دهد، براى همه آنها یك كفاره كافى است.
اگر روزهدار كارى كه حلال است و روزه را باطل میكند، انجام دهد، مثلا آب بیاشامد و بعد كار دیگرى كه حرام است و روزه را باطل میكند انجام دهد، مثلا غذاى حرامى بخورد یك كفاره كافى است.
اگر روزهدار آروغ بزند و چیزى در دهانش بیاید، چنانچه عمدا آن را فرو ببرد، روزهاش باطل است و باید قضاى آن را بگیرد و كفاره هم بر او واجب میشود، و اگر خوردن آن چیز حرام باشد، مثلا موقع آروغ زدن خون یا غذایى كه از صورت غذا بودن خارج شده به دهان او بیاید و عمدا آن را فرو برد، باید قضاى آن روزه را بگیرد و بنابراحتیاط كفاره جمع هم بر او واجب میشود.
اگر نذر كند كه روز معینى را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را باطل كند، باید یك بنده آزاد نماید، یا دو ماه پى در پى روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام دهد.
اگر به گفته كسى كه میگوید مغرب شده افطار كند، و بعد بفهمد مغرب نبوده است، قضا و كفاره بر او واجب میشود. ولى اگر خبر دهنده عادل بوده، فقط قضاى آن روزه واجب است.
كسى كه عمدا روزه خود را باطل كرده، اگر بعد از ظهر مسافرت كند، یا پیش از ظهر براى فرار از كفاره سفر نماید، كفاره از او ساقط نمیشود، بلكه اگر قبل از ظهر مسافرتى براى او پیش آمد كند، بنابر احتیاط كفاره بر او واجب است.
اگر كسی عمدا روزه خود را باطل كند و بعد عذرى مانند حیض یا مرض براى او پیدا شود، كفاره بر او واجب نیست.
اگر یقین كند كه روز اول ماه رمضان است و عمدا روزه خود را باطل كند، بعد معلوم شود كه آخر شعبان بوده، كفاره بر او واجب نیست.
اگر انسان شك كند كه آخر رمضان است یا اول شوال و عمدا روزه خود را باطل كند، بعد معلوم شود اول شوال بوده، كفاره بر او واجب نیست.
انسان نباید در بجا آوردن كفاره كوتاهى كند، ولى لازم نیست فورا آن را انجام دهد.
اگر كفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را بجا نیاورد، چیزى بر آن اضافه نمیشود.
كسى كه باید براى كفاره یك روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسى دارد، نباید به هر كدام از آنها بیشتر از یك مد كه تقریبا ده سیر است طعام بدهد، یا یك فقیر را بیشتر از یك مرتبه سیر نماید، ولى چنانچه انسان اطمینان داشته باشد كه فقیر طعام را به عیالات خود میدهد یا به آنها میخوراند، میتواند براى هر یك از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یك مد به آن فقیر بدهد.
كسى كه قضاى روزه رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمدا كارى كه روزه را باطل میكند انجام دهد، باید به ده فقیر هر كدام یك مد كه تقریبا ده سیر است طعام بدهد، و اگر نمیتواند بنابر احتیاط واجب باید سه روز پى در پى روزه بگیرد.