پارس ناز پورتال

استحباب عمره مفرده (1)

مجموعه : مذهبی
استحباب عمره مفرده (1)

عمره مفرده (بخش اول)

 

استحباب عمره مفرده

 

س ـ آیا استطاعت برای انجام عمره مفرده سبب وجوب آن برای كسی كه استطاعت انجام حج را ندارد می‎باشد یا نه؟

 

ج ـ عمره مفرده برای اشخاصیكه شانزده فرسخ و بیشتر با مكّه فاصله دارند واجب نیست.

 

اعمال عمره مفرده

 

احرام

س ـ كسی كه برای عمره مفرده عازم مكّه است، آیا جایز است كه از جدّه ـ با نذر یا بدون نذر ـ احرام ببندد؟ و بر فرض جواز، آیا جایز است از حدیبیّه و یا ادنی الحلّ احرام ببندد؟ صور مسئله را بیان فرمایید.

 

ج ـ عبور از میقات یا محاذی آن برای قاصد مكّه، بدون احرام جایز نیست، هر چند بخواهد عمره مفرده بجا آورد، ولكن اگر معصیت نمود و از ادنی الحل كه میقات عمره مفرده است محرم شد، عمره او صحیح است، و كسی كه عازم عمره مفرده است جایز است قبل از رسیدن به ادنی الحل نذر كند و محرم شود، خواه در جدّه باشد، و یا قبل از آن، و همچنین است اگر عابر، قاصد مكّه نبوده، و بعد از عبور از میقات یا محاذی آن قصد نماید به مكّه مشرّف شود جایز است با نذر از جده مثلاً برای عمره مفرده محرم شود.

 

س ـ آیا مراد از ادنی الحل كه در مواقیت فرموده‎اید، ادنی الحل فی كلّ جانب است كه با حدود حرم منطبق می‎شود، و جعرانه و وادی نمره را شامل می‎شود، و یا مراد فقط همان حدی است كه مسجد تنعیم در آن بنا شده است، و نزدیكترین حِلّ نسبت به كعبه محسوب می‎شود؟

 

ج ـ ادنی الحل من كلّ جانب است، و منحصر به مسجد تنعیم نیست.

 

س ـ زید بعد از اتمام اعمال حج به دستور مطوّف با جمعی از حجاج و خود مطوّف عمره مفرده بجا آورده، و چون عمل مستحبی بوده لباس احرامی كه نجس بوده تطهیر نكرده، و با همان جامه احرامی، عمره مفرده بجا آورده، و نیز خیال می‎كرده كه طواف نساء در عمره مفرده لازم نیست، بعد از مراجعت فهمیده كه عمره مفرده طواف نساء دارد، و یقین ندارد كه با مطوف طواف نساء را انجام داده یا نه؟ اكنون وظیفه او را بیان فرمایید.

 

ج ـ در فرض مذكور اگر می‎تواند واجب است خودش به مكّه برود، طواف عمره را با لباس احرام پاك انجام بدهد، و نماز طواف و سعیظ و تقصیر و طواف نساء و نماز آن را بجا آورد، و اگر نمی‎تواند نایب بگیرد.

 

س ـ اگر حمله‎دار و یا كارگران كاروان حج، برای اجاره منزل به مكّه بروند، و در مسجد تنعیم به نیّت عمره مفرده محرم شوند، و بعد از اعمال حج و عمره تمتّع از میقات محرم شوند، جایز است یا خیر؟

 

ج ـ مانعی ندارد، به شرط آن كه اجیر برای حج تمتّع بلدی نباشد ـ بنابراحتیاط ـ لكن عبور از میقات بدون احرام معصیت دارد.

 

س ـ بعضی از زائران بیت الله الحرام یك ماه «30 روز» پس از انجام عمره مفرده از محدوده حرم خارج شده «مثلاً به عرفات رفته» و بر می‎گردند، آیا در ورود به حرم نیاز به احرام دارند یا خیر؟ و آیا صورت اضطرار و غیر اضطرار با هم فرق دارد یا نه؟

 

ج ـ در فرض سؤال، باید هنگام ورود به حرم مجدّداً محرم شود و فرقی بین اضطرار ورود به حرم و عدم اضطرار نیست.

 

سـعـی

س ـ شخصی در اثناء عمره مفرده در شوط پنجم سعی، مریض شده و نتوانسته است عمره را تمام كند، او را به ایران برده‎اند، و بعد از بهبودی هم نتوانسته به مكّه بیاید، فعلاً وظیفه او چیست؟

 

ج ـ با فرض اینكه خود شخص نمی‎تواند مراجعت كند، نایب برای خروج منوب عنه از احرام، سعی را تمام كند، و آن را اعاده نماید، و به منوب عنه خبر دهد كه تقصیر نماید، و بنابراحتیاط بعد از تقصیر برای طواف نساء نایب بگیرد، و در طواف نساء نایب لازم نیست مُحرِم باشد، و توضیح آنكه مسأله از موارد حصر نیست، چون شخص مریض فعلاً خوب شده، و اینكه نمی‎تواند به مكّه بیاید از جهت مرض نیست.

 

تقصیر

س ـ شخصی در عمره مفرده تقصیر را فراموش كرده یا جهلاً تقصیر ننموده، بعد از طواف نساء و نماز آن یادش آمده یا متوجه شد كه تقصیر نكرده، حكمش چیست؟

 

ج ـ تقصیر نماید، و به احتیاط لازم طواف نساء و نماز آن را اعاده كند.

 

س ـ در عمره مفرده اگر كسی تقصیر را عمداً یا از روی جهل و نسیان ترك نمود و طواف نساء را انجام داد، چه وظیفه‎ای دارد؟

 

ج ـ باید تقصیر نماید، و طواف نساء را اعاده كند، و فرقی بین صور عمد و سهو و علم و جهل نیست علی الاحوط.

 

طواف نساء

س ـ كسی كه اعمال عمره‎مفرده را كاملاً انجام‎داده وفقط طواف نساء و نماز طواف نساء را انجام نداده است آیا می‎تواند محرم به احرام عمره مفرده به نیابت از كسی (مثلاً پدر و مادر و یا چهارده معصوم(علیهم السلام) و یا غیر اینها بشود؟

 

ج ـ در فرض سؤال، محرم شدن شخص مذكور به عمره مفرده دیگر اشكال ندارد ولی باید طواف نساء را كه از عمره قبلی بذمه او است انجام دهد و طواف نساء دیگری برای عمره‎ای كه دوباره محرم شده انجام دهد.

 

س ـ شخصی چند مرتبه عمره مفرده بجا آورده، و در هیچ كدام طواف نساء نكرده، آیا یك طواف نساء برای تمام عمره‎ها كفایت می‎كند، یا باید برای هر كدام طواف جداگانه انجام دهد؟

ج ـ یك طواف كافی نیست.

 

س ـ كسی كه عمره مفرده استحبابی بجا می‎آورد اگر طواف نساء آن را عمداً یا جهلاً یا سهواً ترك كند آیا زن بر او حرام است؟

 

ج ـ بلی تا طواف نساء را بجا نیاورد زن بر او حلال نمی‎شود، و از این جهت فرقی میان عمره مفرده واجب و مستحب نیست.

 

س ـ كسی عمره مفرده بجا آورده، و بدون انجام طواف نساء به مدینه آمده‎است، فعلاً می‎خواهد برای عمره‎تمتّع محرم‎شود، آیا جایزاست بدون‎انجام طواف نساء محرم شود، و بعد از انجام عمره تمتّع، طواف نساء را بجا آورد؟

 

ج ـ مانع ندارد.

 

س ـ شخصی در عمره مفرده طواف نساء و نماز آن را فراموش می‎كند و طبق وظیفه كه باید در صورت امكان خودش و یا نائب طواف نساء و نماز آنرا بجا آورد طواف و نماز آن بجا آورده نشده و این شخص سال بعد موفق به حج تمتّع می‎شود آیا با بجا آوردن طواف نساء حج تمتّع كفایت از طواف نساء عمره مفرده می‎كند بدون اینكه طواف نساء عمره مفرده بجا آورده شود و در این فرض زن بر او حلال می‎شود یا نه؟

 

ج ـ در مورد سؤال، طواف النساء حج تمتّع از طواف النساء عمره مفرده كه به ذمّه او است كفایت نمی‎كند بلكه باید طواف النساء عمره مفرده را نیز كه به ذمّه او است انجام دهد.

 

 س ـ شخصی طواف نساء عمره مفرده و یا طواف حج را فراموش كرده و بعد از مراجعت به وطن یادش آمده در حالی‎كه نه  خودش قدرت رفتن به مكه را دارد و نه می‎تواند كسی را برای بجا آوردن طواف نساء نایب بگیرد آیا در این فرض طواف نساء ساقط می‎شود و زن بر او حلال است یا نه لطفاً جواب فرع‎های فوق را با اشاره جمالی به ادّله بیان فرمایید سپاسگزاریم.

 

ج ـ شخص مذكور تا طواف النساء و یا طواف حج را خودش و یا نائبش (در مورد صحت نیابت) انجام ندهد زن برای او حلال نمی‎شود و دلیل مطلب روایات وارده از معصوم(علیه السلام) است.

 

س ـ اگر شوهر از مجتهدی تقلید كند و زن از مجتهدی دیگر تقلید كرده باشد در این فرض اگر مقلَّد زن طواف نساء را در عمره مفرده واجب نداند و زن طبق وظیفه خود در عمره مفرده طواف نساء را بجا نیاورد ولی مقلَّد مرد طواف را در عمره واجب بداند آیا زوج می‎تواند از زوجه خود استمتاع و به او نزدیكی نماید یا خیر و وظیفه زوجه در فرض سؤال چه خواهد بود؟

 

ج ـ اگر چه این فرض نادر است زیرا قول به عدم وجوب طواف نساء در عمره مفرده نادر است مع ذلك در این فرض كه زوج خودش طواف نساء را بجا آورده یا اصلاً محرم نشده استمتاع او از زوجه ظاهراً جایز است.

 

 س ـ اگر كسی چند عمره مفرده برای خودش بجا آورده باشد یا از طرف چند نفر اجیر شود كه عمره برای آنان بجا آورد تصادقاً در هیچ كدام از عمره‎ها طواف نساء را بجا نیاورده باشد برخی از فقهاء فتوی داده‎اند كه یك طواف برای چند عمره كفایت خواهد كرد و در كتاب فتوایی از حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی(قدس‎سره) آمده است در حالی كه عمره مفرده مركب از چند عمل است بنابراین به نظر می‎رسد برای هر سعی یك طواف نساء لازم باشد. مگر اینكه نصّ خاص در خصوص فرع وارد شده باشد مستدعی است نظر مبارك در مورد فرع مرقوم و دلیل فقهاء را بیان فرمائید.

 

ج ـ ظاهر این است كه در عمره مفرده طواف نساء واجب است و ترك عمدی آن جایز نیست اگر چه در صورتی كه چند عمره انجام داده و طواف نساء را عمداً و یا سهواً ترك كرده باشد بعید نیست كه برای خروج از احرام طواف نساء عمره آخری كافی باشد و ضمناً اگر اجیر در عمره مفرده استیجاری طواف نساء را ترك كرده باشد استحقاق اجرت ندارد.

 

س ـ در صورتی كه زوج شیعه و زوجه از اهل سنّت باشد و زوجه طواف نساء را انجام ندهد آیا تكلیف شوهرش از حیث جواز استمتاع و عدم جواز استمتاع از زوجه مذكوره چیست؟

 

ج ـ در هر دو مورد سؤال، برای زوج و زوجه استمتاع اشكال ندارد.

 

س ـ جوانی شیعه‎ای در یك خانواده از برادران اهل تسنن كار می‎كرده، چون وقت حج می‎رسد با آن جماعت به زیارت خانه خدا می‎رود، و اعمال حج را مطابق دستورات آنها انجام داده، و طواف نساء را بجا نیاورده، و بعد از مراجعت از سفر ازدواج كرده، و صاحب اولاد شده است، در این صورت حج او چه صورت دارد، و ازدواج او صحیح است یا نه؟

 

ج ـ در فرض مسئله چنانچه اركان حج را مطابق فتوای علمای شیعه انجام داده حج او صحیح است، و واجبات غیر ركنی اگر مطابق نظر فقهای شیعه انجام نشده، در صورت تمكن خودش، والاّ نائبش انجام دهد، لكن تا طواف نساء بجا نیاورده زن بر او حرام است، و اگر خودش نمی‎تواند بجا آورد یك نفر شیعه را وكیل كند كه نیابتاً از طرف او طواف نساء بجا آورد، و بعد از انجام طواف، عقد را تجدید كند، و اولاد آنها در حكم حلال زاده است.

 

س ـ زن و شوهری به مكّه رفتند، و مناسك حج را بجا آوردند، لكن چون زن شوهرش را نمی‎خواست، طواف نساء و نماز آن را بجا نیاورد، و شوهر هم این طواف و نماز را ترك كرده، و به وطن خود برگشته‎اند، اكنون وظیفه آن زن از نظر محرمیّت و بودنش در خانه شوهر چیست؟

 

ج ـ بر هر دو واجب است به مكّه برگردند، طواف نساء و نماز آن را بجا آورند، و اگر رفتن به مكّه مشقّت دارد نایب بگیرند، كه طواف نساء و نماز آن را بجا آورد، و تا وقتی كه طواف نساء و نماز آن را بجا نیاورده‎اند، هر گونه استمتاع زن و مرد از یكدیگر حرام است، ولكن عقد باطل نیست و زن بر مرد محرم است، و در این مورد كه زن به قصد فرار از تمكین، طواف نساء بجا نیاورده، استحقاق نفقه و سكنی، محل اشكال است و احتیاط در ترك مطالبه است، هر چند بر زوج نیز احتیاط در صورت مطالبه، بذل نفقه است.

 

س ـ شخصی به واسطه ندانستن مسئله طواف نساء را بجا نیاورده، ولی نیّت طواف مستحب كرده به این نحو كه این طواف را برای هر نقصانی كه در طواف داشته‎ام قربة الی اللّه بجا می‎آورم، و بعد از گذشتن یك سال ملتفت شده، تكلیفش چیست؟

 

ج ـ در مورد سؤال، احوط آن است كه بعد از التفات با زن نزدیكی نكند، و درصورت تمكن طواف نساء را خودش بجا آورد و اگر مشقّت دارد نایب بگیرد كه برای او طواف نساء و نماز آن را بجا آورد، اگر چه در غیر ماه حج باشد.

 

 س ـ فرموده‎اند اگر كسی طواف نساء را در حج نیاورد زن بر او حرام می‎شود، بفرمایید كه آیا مقصود فقط مقاربت است، و یا سایر استمتاعات نیز حرام خواهد بود، و اگر اولادی به وجود بیاید حلال زاده است یا نه، ارث م‎برد یا نمی‎برد؟

 

ج ـ در فرض سؤال، با محرم شدن به احرام حج و عمره مفرده، ازدواج با زن و هر گونه استمتاع از او حرام می‎شود، و تا طواف نساء بجا آورده نشود هیچ یك از استمتاعات بر او حلال نیست، و در صورت عصیان و مقاربت با زن، اولاد ملحق به آنها است، و توارث نیز بین آنها ثابت است.

 

 س ـ شخصی پس از مراجعت از مكّه شك می‎كند كه طواف نساء حج یا عمره مفرده را بجا آورده یا نه، چه وظیفه‎ای دارد؟

 

ج ـ اگر التفات به وجوب طواف نساء نداشته، باید طواف نساء را انجام دهد، ولی اگر التفات به وجوب آن داشته، و شك دارد كه انجام داده یا نه، بعید نیست انجام آن واجب نباشد، اگر چه احتیاط خوب است.

 

 س ـ مردی به زنش گفت وظیفه من طواف نساء است، ولی تو باید طواف رجال را بجا آوری! زن به جای نیّت طواف نساء نیّت طواف رجال كرد، آیا كافی است یا نه؟

 

ج ـ اگر منظورش اداء وظیفه بوده است، كفایت می‎كند.

 

 س ـ پیر مردان و پیر زنانی كه عمل زناشوئی از آنان ممكن نیست، و ازدواج هم نمی‎كنند، و نیز كسی كه عنین است آیا اگر طواف نساء را بجا نیاورند اشكال دارد؟

 

ج ـ بر اشخاص مذكور نیز واجب است طواف نساء را انجام دهند.

 

س ـ شخصی بعد از حج ازدواج كرد، و دارای اولاد شد، بعداً متوجه می‎شود كه در حج طواف نساء را بجا نیاورده است. و حال كه متوجه شده است، حكم زن و فرزند او چگونه است. و نسبت به طواف باید چه كند؟

 

ج ـ با فرض جهل، فرزند او حكم حلال زاده را دارد، ولی عقد ازدواج باطل است، و باید طواف نساء را انجام دهد، و عقد را تجدید نماید.

 

 س ـ اگر نایب، طواف نساء را بجا نیاورد، آیا فقط زن بر او حرام است یا ذمه‎اش هم مشغول است، هر چند بعد از مردن باشد، كه باید برای او قضاء كنند؟

 

ج ـ ذمه او هم مشغول است، و خودش باید در حیاتش انجام دهد، و اگر نمی‎تواند نایب بگیرد، و اگر قبل از انجام آن فوت كند، باید برای او نایب بگیرند.

 

 س ـ آیا طواف نساء بر زنان واجب است؟

 

ج ـ بلی، واجب است.

 

نماز طواف نساء

س ـ چه می‎فرمایید درباره كسی كه در عمره مفرده نماز طواف نساء را نخوانده و به ولایت خود مراجعت كرده؟

 

ج ـ اگر برگشتن به مسجد الحرام برای او دشوار باشد می‎تواند آن را در هر محلی كه یادش آمد بخواند، هر چند در شهر دیگر باشد.