قدم اول: خود ارزیابی
لائو زو میگوید: «كسی كه بر دیگران غلبه میكند، قوی است اما كسی كه بر خودش غلبه میكند، بزرگ است.» كاهش موفقیتآمیز وزن باعث جایگزینی عادات جدید با عادات قدیمی شده و بدن را تغییر میدهد. حالا این سوال مطرح میشود كه چطور میتوان عاداتی كه در ناخودآگاه ما جای گرفته، ترك كنیم؟سادهترین كاری كه میتوان انجام داد، هشیار بودن نسبت به عادات است؛ به این ترتیب میتوانیم تغییر كنیم. یكی از بهترین راهها برای افزایش هشیاری نسبت به عادتها، خود ارزیابی و تحلیل حالت فیزیكی و روحی است.
ارزیابی جسمی: حالا نوبت ارزیابی جسمی است كه عوامل خارجی را ایجاد كرده و نقطه آغاز سفر شما را مشخص میكند. ارزیابی جسمی میتواند محركی بزرگ باشد زیرا نتیجه ارزیابی جسم میتواند شما را حسابی تكان دهد و از خواب غفلت بیدارتان كند! برای شروع بد نیست وزن بدن، درصد چربی بدن و اندازه اندامهای بدن (شامل دور كمر، بازو، نشیمنگاه، بالای پا، بالاتنه و شانهها) را گرفته و چند عكس (از روبهرو، پهلو و پشت) از خودتان بگیرید.
ارزیابی ذهنی: پاسخ به سوالاتی در مورد ورزش، تغذیه و عادات مربوط به سبك زندگی میتواند به شكلگیری تغییرات لازم كمك كند. چرا ورزش نمیكنم؟ همین سوال ساده باعث رجوع به درونیات عمیق و ترغیب فرد به پاسخگویی میشود. بله! شاید وقت ورزش كردن نداشته باشید اما ممكن است این دلیل «واقعی» ورزش نكردن شما نباشد!
برای اینكه ارزیابی بهتری از خود داشته باشید، به این 5 سوال صادقانه جواب دهید: چرا ورزش نمیكنید؟ اگر قبلا ورزش میكردید و حالا كنارش گذاشتهاید، علتش چه بوده؟ شما از كدام ورزشها خوشتان میآید و كدام را دوست ندارید؟ در چه شرایطی، پرخوری میكنید (برای جلوگیری از این حالت، چه كاری میتوانید انجام دهید)؟ چرا به اندازه كافی نمیخوابید (برای تغییر در ساعتهای خواب چه باید كرد)؟
قدم دوم: تعیین هدف و علت
یوگی برا میگوید: «اگر ندانید مقصد نهایی كجاست، ممكن است از جای دیگری سر در بیاورید.» خودتان را مجبور به هدف داشتن كنید و علت اینكه چرا چنین هدفی مهم است. حتی به این فكر كنید كه ممكن است دستیابی به این هدف زمانبر باشد اما ارزشش را دارد. بدون هدف، ما هیچ جهتی نداریم و ممكن است ثبات لازم برای رسیدن به هدف را نداشته باشیم. شما میتوانید دو نوع مختلف از هدف را برای خود خلق كنید:
هدف نهایی: این نوع هدف به یك نقطه نهایی ختم میشود؛ مثلا كاهش 5 كیلوگرم از وزن.
میانهدف: این نوع هدف به روش دستیابی به هدف اشاره دارد و به شما كمك میكند به هدف نهایی برسید؛ مثلا 3 بار ورزش در هفته یا مصرف 2وعده میوه و سبزیها در روز. میتوانید تركیبی از هدف نهایی و فرآیند را برای خود تعریف كرده تا برنامه خود را حفظ كنید. مثلا میتوانید یك هدف نهایی اولیه را تعریف كنید؛ مثلا كاهش 9 كیلوگرم در عرض 12 هفته و یك هدف كوتاهمدت برای كاهش یك تا 2 كیلوگرم در هفته.
قدم سوم: دنبال كردن یك برنامه
بزرگی میگوید: «كوتاهی در برنامهریزی، همان برنامهریزی برای شكست است.»
برنامهریزی از آن جهت مهم است كه انرژی شما را برای دستیابی به بهترین نتیجه ممكن هدایت میكند. اگر سخت تلاش میكنید و برنامه خوبی دارید، تا رسیدن به هدف، فقط مسئله زمان بر سر راه شما باقی میماند. متاسفانه بیشتر مردم یا برنامه خوبی طراحی نمیكنند یا برنامه مؤثری را دنبال نمیكنند.
میلیونها برنامه ورزشی و تغذیهای وجود دارد كه ممكن است در جستوجوهای اینترنتی به چشم بخورد اما سعی كنید برای انتخاب برنامه متناسب با شرایط خود، از یك متخصص كمك بگیرید تا ضمن حفظ سلامت بدن، كاهش وزنتان سرعت خوبی داشته باشد. در ادامه یك نمونه برنامه پیشنهاد شده كه میتوانید از آن استفاده كنید:
2 بار در هفته تمرینهای كششی برای كل بدن انجام دهید.
2 بار در هفته تمرینهای استقامتی انجام دهید؛ البته با وقفه!
روزانه كمتر از 1800 كیلوكالری انرژی مصرف كنید؛ 3 وعده اصلی و یك میانوعده.
روزانه 2 نوبت میوه و سبزی میل كنید.
این 4 توصیه، پایه برنامه شما را تشكیل میدهند كه 2 مورد به ورزش و 2 مورد به تغذیه مربوط است. بعد از رعایت این موارد، شما میتوانید جزئیات بیشتری برای برنامه خود تعریف كرده و به هدف خود نزدیكتر شوید. در ادامه جزئیات بیشتری ذكر شده كه شما میتوانید در برنامهتان بگنجانید:
1. جزئیات ورزشی؛
چهطور برنامه ورزشی برای كاهش وزن تهیه كنیم
تعداد دفعات ورزش كردن در هفته رامشخص كنید
نوع ورزشهایی كه برای كل هفته درنظر دارید، معین كنید.
مدت زمان هر حركت ورزشی را تعیین كنید.
زمان ورزش كردن را مشخص كنید.
ببینید چطور میتوانید تمرینها را در طول زمان سختتر كنید.
یادتان باشد اگر میخواهید ضریب موفقیتتان افزایش یابد، باید تمرینهای استقامتی، كششی و كاردیو را در برنامه ورزشی خود بگنجانید.
2. جزئیات تغذیهای: چطور برنامه تغذیهای برای كاهش وزن تهیه كنیم
وعدههای اصلی و میانوعدههای خود را مشخص كنید.
غذاهایی كه نباید بخورید، هم مشخص كنید.
غذاهای كمكالری تهیه كرده و با آن تهبندی كنید!
طرز تهیه غذاها را تعیین كنید.
یادتان باشد تغذیه، تنها موردی است كه سرعت و امنیت كاهش وزن را تضمین میكند. شما میتوانید هر روز آنقدر ورزش كنید كه خسته شوید! اما اگر تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد نكنید، یك كیلوگرم هم كم نخواهید كرد. از آنجا كه یك و نیم كیلوگرم چربی، 3500 كالری دارد، باید ورزش خیلی زیادی انجام دهید تا این مقدار انرژی سوزانده شود اما راه آسانتر، مصرف كالری كمتر به همراه ورزش است. در واقع شما باید كمتر از آن مقداری كه كالری میسوزانید، غذا مصرف كنید تا بتوانید وزن كم كنید. پیروی از یك برنامه مشخص ورزشی و تغذیهای باعث میشود میزان تاثیرگذاری برنامه كاهش وزن افزایش یافته و نیز انگیزهتان تا انتهای برنامه حفظ شود.
قدم چهارم: دست به كار شوید!
اولیور وندل هولمز میگوید: «باید حركت كرد؛ گاهی همجهت با باد و گاهی خلاف جهتش! اما نباید بدون مقصد حركت كرد یا به لنگر تكیه كرد.»
«دست به كار شدن»؛ ممكن است بدیهی بهنظر بیاید اما برای بعضیها، شروع كردن و دست به كار شدن، سختترین كار دنیاست!
آهسته شروع كردن، به خصوص وقتی كه ورزش را برای مدتی كنار گذاشته باشید، كنترل برنامه را برای شما راحتتر میكند و دست به كار شدن برایتان آسانتر خواهد شد؛ این آهسته شروع كردن میتواند از روزی 10 دقیقه ورزش كردن یا قطع مصرف نوشابههای گازدار شروع شود.
سعی كنید برنامه خود را بیدرنگ اجرا كنید و قدم بعدی را با اطمینان بردارید.
قدم پنجم: پیگیری سیر پیشرفت
جبران خلیل جبران میگوید: «پیشرفت، به افزایش موضوع بستگی ندارد بلكه به حركت آن موضوع به سمت جلو وابسته است.»
پیگیری برنامه به شما كمك میكند پیشرفتهای خود را، شامل عادت به ورزش كردن و سالم غذا خوردن، شناسایی كرده و به این ترتیب شما میتوانید تلاشهای خود را به نتایج مثبتی برسانید. همچنین این موضوع باعث میشود نسبت به سلامت و تناسب اندام خود نیز برخورد مسئولانهتری داشته باشید.
پیگیری نكردن برنامه كاهش وزن، درست مثل این است كه یك بازیكن بسكتبال در زمین، نداند كه امتیاز گروهش چیست، امتیاز رقیب چیست و حتی تعداد ریباندها را نداند! به عبارت دیگر شما متوجه نخواهید شد كه بازیتان چطور است و حتی متوجه برد خود نمیشوید!
برای سنجش عملكرد، معیارهای زیادی وجود دارد كه در ادامه 5 پارامتر آمده و شما میتوانید با استفاده از این معیارها، میزان پیشرفت خود در برنامه كاهش وزن را محك بزنید:
وزن بدن
درصد چربی بدن
اندازهگیری اندامهای بدن
سطوح انرژی
سطوح مقاومت
حالا نوبت كاهش وزن است
با اینكه اطلاعات زیادی در این مطلب وجود داشت، برای موفقیت احتیاجی نیست كه هر كدام از قدمها را كامل كنید. فقط سعی كنید برای تكمیل هر قدم، بیشترین تلاش را انجام دهید و تا قدم بعدی، همچنان انگیزه خود را حفظ كنید. مثلا اگر دستگاه اندازهگیری چربی بدن ندارید یا با هیچ روش دیگری برای اندازهگیری درصد چربی بدن آشنا نیستید، اشكالی ندارد. بدون دانستن درصد چربی بدن هم میتوان به كاهش وزن ادامه داد. هر كاری كه لازم است انجام دهید تا به حركت دادن ادامه دهید.
همیشه یادتان باشد كه رو به جلو حركت كنید؛ بر سر راه همه ما موانعی هست و همه ما مرتكب اشتباه میشویم اما شیوه برخورد ما با موانع و مشكلات است كه میزان موفقیت ما را تعیین میكند.
برترینها