در این روش چه كاری انجام می‌شود؟ مگر در خون ما پلاكت موجود نیست؟

در حالت عادی هر پلاكت مقدار مشخصی از این ماده را بعد از آسیب بافت آزاد می‌كند. ما در این روش خون را می‌گیریم و طی یك پروسه زمانی میزان غلیظ یا درصد پلاكت را در واحد حجم افزایش می‌دهیم. به عنوان مثال اگر فرض كنید در هر واحد یك آپارتمان 3 یا 4 واحده 10 نفر زندگی می‌كنند و ما بخواهیم كل نفرات را در یك واحد جمع كنیم، به یك تجمع در واحد سطح می‌رسیم. این نسبت در پلاكت‌های خونی نیز به همین صورت است یعنی یك نسبت مشخصی بین تعداد پلاكت‌ها در هر سی‌سی پلاسما وجود دارد. در این روش نیز درصد پلاكت‌ها در واحد حجم زیاد می‌شوند كه به شكل مصنوعی آنها را فعال می‌كنیم. یعنی شرایطی برای پلاكت‌ها القا می‌كنیم كه احساس كنند در بافتی قرار گرفته‌اند كه آن بافت آسیب دیده است تا به این صورت شروع به ترشح این فاكتورهای رشد كنند.

در حال حاضر این روش درمانی در كدام شاخه‌ پزشكی كاربرد دارد؟ آیا این روش درمانی از نظر علمی به اثبات رسیده است؟

ایدئولوژی پی‌آرپی اولین‌بار سال 1980 (نزدیك به 40 سال پیش) توسط یك گروه از جراحان فك و صورت برای مداوای بیمارانی كه به خاطر بدخیمی یا سرطان یك ناحیه از فك آسیب دیده بودند، به كار برده شد. این كادر پزشكی تصمیم گرفتند با یك روش طبیعی و ماده‌ای كه از خود بدن گرفته می‌شود، سلول‌های پایه‌ای فك را تحریك كنند تا آن ناحیه ترمیم و استخوان ساخته شود. پس از این‌كه این پزشكان به نتیجه‌ مطلوب و درمانی رسیدند، این روش در جراحی باز قلب نیز استفاده شد. این روش برای افرادی به‌كار برده شد كه سلول‌های قلبی‌شان در اثر ضربه، آسیب دیده و یك قسمت از سلول‌های قلبی‌شان له شده بود. آن قسمت از سلول‌ها نیز از طریق این روش و با همان تئوری ترمیم شدند. كم‌كم این روش وارد شاخه‌های دیگر پزشكی از جمله شاخه مهم استخوان یعنی ارتوپدی شد. در حال حاضر نیز این روش كاربرد خیلی وسیعی در این شاخه از علم پزشكی پیدا كرده است و وسیع‌ترین منابع و مقاله‌های موجود این روش در كتب و اینترنت مربوط به علم ارتوپدی است. در این شاخه نیز برای این‌كه استخوان سریع‌تر ترمیم شود یا زودتر پیوند و جوش بخورد، از این روش استفاده شد. پس از آن این روش به رشته پزشكی ورزشی كه یكی از زیر شاخه‌های رشته ارتوپدی است، وارد شد. در این شاخه از پزشكی نیز این روش برای ورزشكارانی كه سر استخوان لگن یا تاندون مفصل شانه‌هایشان آسیب دیده، یا ورزشكارانی كه تاندون مچ پایشان دچاركشیدگی شده است، به كار برده می‌شود. همچنین این روش در جراحی‌های كلیه و مجاری ادراری (اورولوژی) و مغز و اعصاب نیز كاربرد دارد. طی 5 ـ4 سال اخیر این روش وارد شاخه زیبایی شده است.

پی‌آر‌پی درمانی است كه نتیجه اثر بخش خود را نشان داده اما هنوز در كتاب‌های پزشكی ثبت نشده است به همین دلیل برخی از پزشكان سعی می‌كنند تا زمانی كه وارد رفرنس و كتاب‌ها نشده است از آن استفاده نكنند

آیا استفاده از این روش عارضه‌ای هم به همراه دارد؟

تا به حال عارضه‌ای برای پی‌آرپی دیده نشده و عوارضی هم كه هست بیشتر وابسته به تزریق است كه می‌توان به قرمزی و تورم محل تزریق در یك یا 2 روز اول اشاره كرد. همچنین به دلیل این‌كه این ماده از بدن خودمان‌ گرفته شده است و به بدن خودمان نیز برگردانده می‌شود، هیچ‌گونه واكنش افزایش حساسیت یا برانگیخته شدن در سیستم ایمنی علیه آن دیده نمی‌شود. در ضمن این ماده سرطان‌زا نیست یعنی عارضه‌ای ایجاد نمی‌كند و باعث بدتر شدن وضعیت بیمار نمی‌شود.

چه كسانی نباید از این روش درمانی استفاده كنند؟

در بعضی از بیمارها عوارض ناشی از تزریق بیشتر است. مثلا در افرادی كه مبتلا به بدخیمی هستند یا افرادی كه به دلایلی مثل آلوده شدن با ویروس اچ آی وی، ابتلا به دیابت‌های طولانی و كنترل نشده و مصرف بالای كورتون دچار مشكل هستند یا به دلایلی كه سیستم ایمنی‌شان تضعیف و سركوب شده است، ترجیح داده می‌شود با این روش درمان نشوند. علت این مساله به خاطر پی‌آرپی نیست، بلكه به سبب این است كه ریسك عفونت به دنبال تزریق در این افراد بالاست. همچنین در افرادی كه ریسك خونریزی دارند مثل افرادی كه از داروهای رقیق‌كننده استفاده می‌كنند تزریق به شكل كلی ممنوعیت دارد زیرا ممكن است با تزریق در بافت آنان كبودی یا لخته ایجاد شود. همچنین در افرادی كه مشكلات پلاكت و انعقادی دارند نیز احتمال ایجاد كبودی زیاد است به همین دلیل بهتر است این روش درمانی برای آنان استفاده نشود. البته ممكن است فردی نیز باشد كه با توجه به نتایج آزمایش و با توجه به عملكرد پلاكتش دچار اختلال عملكرد پلاكت یا بیماری خونریزی‌دهنده نباشد اما تعداد پلاكتش پایین باشد، به همین دلیل اثر بخشی درمانش نیز كمتر خواهد بود. در مقابل اگر تعداد اولیه پلاكت فردی زیاد باشد اثر بخشی بعدی‌اش نیز بیشتر خواهد بود. هر چقدر درصد غلظت پلاكت‌ها بالاتر برود اثر بخشی درمان به همان نسبت بیشتر می‌شود. همچنین یك گروه از افراد هم هستند كه گروه مناسبی برای این كار نیستند مثل سیگاری‌ها یا افرادی كه الكل مصرف می‌كنند. چنانچه این افراد تمایل به انجام این روش درمانی داشته باشند باید مصرف این مواد را قطع كنند زیرا اگر اقدام به انجام این كار نكنند، نتیجه چندان مطلوب و چشمگیری از این روش نخواهند گرفت.

تعداد جلسات درمان معمولا چقدر است و نتایج آن از چه زمانی مشخص می‌شود؟

اثر اولیه پی‌آرپی معمولا از 3 تا4 هفته بعد از تزریق شروع می‌شود. البته برحسب نوع كاری كه انجام می‌دهیم این زمان متفاوت است. مثلا اگر ما برای ریزش مو از پی‌آرپی استفاده كنیم این عدد به مدت 2 تا3 ماه بعد می‌رسد و بیمار پس از سپری شدن این مدت اثربخشی آن را خواهد دید. در مجموع به جز مساله ریزش مو،اثر بخشی این روش برای سایر قسمت‌ها مانند سیاهی دور چشم، جوان‌سازی صورت و سایر كاربرد‌ها مثل پشت دست و پف زیر چشم 3 تا4 هفته بعد از درمان است.

اصولا این روش درمانی چقدر ماندگاری دارد؟

حداكثر ماندگاری این روش 1.5 تا 2 سال است.

معمولا بیماران باید چند بار تحت این روش درمانی قرارگیرند تا نتایج را ببینند؟

برای عموم بیماران، یك یا 2 مرتبه روش درمانی پی‌آرپی كفایت می‌كند. البته برحسب شرایط مختلف ممكن است به بعضی از بیماران تكرار هر 3 ماه یكبار یا به برخی دیگر هر 6 ماه تا یك سال را پیشنهاد كنیم.

بعد از درمان آیا توصیه خاصی وجود دارد؟ به طور كلی برای درمان با این روش چه مراقبت‌هایی لازم است؟

یك‌سری دستورهای خاص هستند كه بیماران باید قبل از مراجعه رعایت كنند مثلا بیمارانی كه آسپرین یا داروهای ضدالتهاب مثل بروفن مصرف می‌كنند باید 2 هفته قبل از مراجعه این داروها را قطع كنند. اگر بیمار تحت نظر پزشك باشد و پزشك معالجش اجازه استفاده از پی‌آرپی را ندهد نباید ازطریق این روش درمان شود. اما عموما برخی از بیماران مسكن را بیشتر برای سر درد، زانو درد و كمر درد استفاده می‌كنند. مسكن عملكرد این روش را كاهش و ریسك كبودی بافتی را افزایش می‌دهد. بنابراین به این افراد گفته می‌شود كه مصرف این داروها را قطع كنند. بعد از معالجه نیز مصرف این داروها برای این افراد ممنوع است. در ضمن اگر بیمار شخصی سیگاری باشد، كشیدن سیگار برای او ممنوع است تا زمانی كه نتیجه كار معلوم شود. همچنین طی 24 ساعت از بیمار می‌خواهیم از انجام فعالیت شدید مانند ورزش كردن و فعالیت‌های روزمره پرهیز كند. برای این‌كه ممكن است در محل تزریق، تورم ایجاد شود. در ضمن استفاده كردن از لوازم آرایشی برای كسانی كه قصد انجام عمل زیباسازی صورت را دارند تا 72 ساعت ممنوع است اما استحمام از روز اول ممنوعیتی ندارد به شرط این‌كه از آب خیلی داغ استفاده نشود، زیرا آب داغ می‌تواند تورم بافتی را بیشتر كند.

چرا در حال حاضر این روش علمی از سوی یك گروه از پزشكان حمایت و از سوی دیگر حمایت نمی‌شود؟

این روش، درمانی است كه نتیجه اثر بخش و خوب خود را نشان داده و یك توجیه و تئوری علمی نیز به عنوان پشوانه دارد اما هنوز در كتاب‌های پزشكی ثبت نشده است. البته ممكن است در برخی از مقالات اسمی از این روش برده شود. به همین دلیل برخی از پزشكان سعی می‌كنند تا زمانی كه وارد رفرنس و كتاب‌ها نشده است از آن استفاده نكنند.