آیا بیماری وسواس به طور قطع درمان می شود؟

آیا بیماری وسواس به طور قطع درمان می شود؟ 

وسواس نوعی مریضی در افراد هست که ریشه در روان دارد و با مشاوره و مصرف دارو میتوان تا حدودی بر آن فائق آمد اما تلاش فرد هست که در این میان ارزشمند هست. موضوع مشکلات بهداشت روان و مریضی‌هاي روانپزشکی اخیرا با همت متخصصان این حوزه و حمایت وزیر محترم بهداشت مورد دقت قرار گرفته هست.

آموزش همگانی از طریق رسانه‌ها زمینه ارتقاء بهداشت روان یک جامعه می‌باشد. همگام با بررسی‌هاي جهانی، تحقیقات می داني در کشور نشان داده هست که حدود 23 درصد افراد جامعه ایران از مشکلات روانپزشکی رنج میبرند که در طول زندگی حداقل یک‌بار نیاز به مشاوره ودرمان خواهند داشت .

در صدر مشکلات، اختلالات اضطرابی و افسردگی قرار دارند. بیشترین مراجعات سرپایی به درمانگاه‌هاي روانپزشکی را بیماران گروه اختلالات اضطرابی تشکیل میدهند که شدیدترین و رنج آورترین انها بیماران وسواسی میباشند.

***

مریضی وسواس چه نوع مریضی محسوب میشود ؟ علایم ونشانه‌هاي آن چیست؟

نام کامل مریضی وسواس اختلال وسواسی – جبری می‌باشد که نشان دهنده دو جزء مهم مریضی یعنی وسواس فکری و عملی می‌باشد. وسواس‌هاي فکری به صورت تکراری، مزاحم و خود به خود به ذهن بیمار خطور می کنند و محتوای آن ها بیشتر مربوط به موضوعاتی مثل آلودگی و نجاست، احتمال آسیب رساندن به عزیزان، مذهب و اخلاق،عدم توانایی در دور ریختن اشیاء غیر ضروری و نیازبه قرینه بودن وسایل خانه می‌باشد.

بیماران می دانند که این افکار ناخواسته، غیر منطقی و حتی بی معنی میباشند اما نادیده گرفتن آن ها و یا مقاومت در برابر انها، اگر چه غیرممکن نیست ولی بسیار دشوار هست. بنابراین بیمار برای رهایی موقت از این فکرهای وسواسی اضطراب زا به رفتارهای جبری و عملی روی می‌آورد که به صورت‌هاي شستشوی چندان، بازرسی کردن بیش ازحد، نظم وترتیب، شمارش، اطمینان طلبی، جمع آوری اشیاء غیر ضروری در رفتار بیمار نمایان میشود.

گاهی برای خنثی کردن این افکار وسواسی به آیین‌هاي خاص مثل نمازخواندن و دعا کردن‌هاي خاص و تکراری و یا شمارش‌هاي ویژه روی می‌آورند. آلبوم فکر‌هاي وسواسی و رفتارهای تکراری وقت زیادی از بیمار گرفته و عملکرد شخصی، شغلی و اجتماعی او را مختل می‌نماید.

***

خاطر پیدایش این اختلال روانپزشکی چیست؟

همچون سایر مریضی‌هاي روانپزشکی خاطر مریضی وسواس نیز چند عاملی می‌باشد . ژنتیک و وراثت، تغییرات مواد شیمیایی مغز و عوامل شناختی – رفتاری در تعامل با یکدیگر باعث ظهور وسواس در یک فرد میشوند . سهم هر یک از این عوامل در هر فرد با دقت نوع وسواس و شدت آن متفاوت می‌باشد .

این واقعیت که تقریبا 40 درصد افراد مبتلا به وسواس، دارای خویشاوند نسبی مبتلا به وسواس میباشند، نشان دهنده تاثیر عوامل وراثتی در این مریضی می‌باشد، همین طور افراد دچار اختلال وسواس بیشتر احتمال دارد که والدین یا کودکان دارای اختلال وسواس داشته باشند . از نظر تغییرات مواد شیمیایی بین سلول‌هاي مغزی تاثیر کاهش ماده اي

به نام “سرتونین” در سبب شناسی وسواس با مستندات به قطعیت رسیده و امروزه از داروهای موثر بر این ماده در درمان مریضی وسواس بهره گیری می شوند .

***

چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به مریضی وسواس میباشند ؟ میزان شیوع آن در جامعه چقدر هست ؟

امروزه، وسواس یکی از شایع ترین اختلال‌هاي روانی در دنیا هست . دیدنی هست بدانید که تحت تاثیر فرهنگ نیست وبه یک نسبت در ایران و سایر نقاط دنیا دیده میشود . شیوع آن در طول عمر 2 تا 4 درصد هست . اگر چه همچون سایر مریضی‌هاي اضطرابی بیشتر در خانم‌ها گزارش شده ولی در بررسی مراجعات به درمانگاه‌هاي اعصاب،

مردان و زنان به یک نسبت درگیر این مریضی بوده اند . معمولا در اول جوانی شروع می شود، ولی اگر گذشته از این سن شروع شود در پسران بیشتر از دختران دیده میشود. یک سوم تا دو سوم افراد مبتلا به وسواس، شروع مریضی را با یک رویداد مشخص زندگی، مرتبط میدانند اما بقیه نمیتوانند به هیچ عامل آشکارسازی، اشاره نمایند .

**
وسواس در زندگی بیماران چه تاثیری می گذارد؟

ابتلا به اختلال وسواسی جبری بسیار تنش‌زا و محدود کننده هست .کیفیت زندگی این بیماران به مراتب بدتر از افراد دیگر جامعه هست. افکار،رفتار و آیین‌هاي وسواسی چندین ساعت از وقت بیداری فرد را به خود اختصاص می دهد. تعداد زیادی از بیماران اشکالات عملکردی مهمی پیدا می کنند، مثل از دست دادن شغل، فروپاشی زندگی زناشویی و از دست دادن روابط بین فردی. حتی آغاز زود هنگام وسواس در مردها ممکن هست میزان اقدام به ازدواج را پایین نگه دارد.

امکان مسافرت، مراودات اجتماعی و ثبات در شغل به پایین ترین سطح می رسد. بیماران از گرفتاری خود در مرداب وسواس آگاهند و از این بابت رنج میبرند و بیشتر انها در کنار وسواس، افسردگی را نیز تجربه میکنند.

**
آیا امکان دارد علایم نشان دهنده وسواس، خاطر دیگری نیز داشته باشد؟

سوال بسیار به موقع و مهمی را بیان نمودید . گاهی تعداد زیادی از رفتارهای اعتیادی مثل اعتیاد به موادمخدر و… شبیه وسواس به نظر میرسند. امروزه گاهی درمصرف کنندکان مواد محرک مثل امفتامین « به نام شیشه مرسوم هست » رفتارهای تکراری شبیه وسواس دیده میشود. برخی از مریضی‌هاي مغزی مثل پارکینسون

و مریضی‌هاي حرکتی دیگر ممکن هست علایم رفتاری وسواس در آن ها نمایان شود . مثال‌هایي از این دست نشان دهنده این واقعیت هست که ارزیابی دقیق نخست توسط متخصص روانپزشکی لازم وضروری می‌باشد.

**
راه‌هاي درمان بیماران وسواس چگونه هست؟

 به گزارش پارس ناز در مورد وسواس درمان‌هاي موثری وجود دارد که شامل درمان‌هاي دارویی و غیر دارویی می‌باشد. امروزه اعتقاد بر این هست که ترکیب درمان‌هاي دارویی و شناختی – رفتاری، برترین و پایدارترین نتیجه را برای درمان مریضی وسواس می دهد.

**

احتمال بهبود در این بیماران چقدر هست؟

در مورد سیر مریضی وسواس باید گفت که درصد اندکی بهبودی کامل و یا سیر قهقرایی در انها وجود دارد .در بیشتر بیماران، اختلال مزمن دیدن شده و دوره‌هاي شدت و ضعف را تجربه میکنند . شدت مریضی نیز عامل تعیین کننده در درمان محسوب میشود. در صورتی که شدت مریضی خفیف باشد با درمان اندک و حتی بدون درمان، ممکن هست مریضی بهبود یابد ودر حالتی که شدت مریضی شدید باشد نیاز به بستری و درمان‌هاي قوی تری می‌باشد.

**
پیشنهاد آخر…

پژوهش‌ها نشان می دهد که از زمان شروع مریضی تا مراجعه به دکتر چندین ماه تا سال طول می کشد که می تواند ناشی از عدم شناخت مریضی و یا خجالت بیمار یا خانواده اش باشد. تمام موارد وسواس حتی خفیف نیاز به درمان دارند و کمترین بهبودی با کاهش رنج بیمار، باعث رضایت و بهبود کیفیت زندگی بیمارمی شود بنابراین مراجعه به تیم روانپزشکی معتمد برای درمان مریضی ضروری می‌باشد.