در اینبخش بطور مفصل درباره فواید و مضرات بازی هاي کامپیوتری صحبت میکنیم. درست شنیدید! فواید بازی هاي کامپیوتری! این بازی ها در شرایطی کـه در محدوده و زمان مشخص باشند و البته نظارت والدین هم وجود داشته باشد می تواند فوایدی داشته باشد، هر چیز درصورت استفاده درست می تواند دارای فواید باشد ودر صورت افراط و زیاده روی هم قطعا مضراتی رابه همراه دارد.
مـا هم از مضرات و بدی هاي انجام دادن چنین بازی هایي بسیار شنیده ایم. از افزایش خشونت و اعتیاد بـه این بازی ها تا افسرده و گوشه گیر شدن بچه هاي معتاد بـه رایانه. بهمین دلیل وقتی چشممان بـه مطلبی در مورد فواید انجام دادن بازی هاي رایانه اي برای بچه ها افتاد تصمیم گرفتیم آن رابه والدین نگران هم بگوییم تا شاید بتوانیم کمی از دغدغه هایشان را دراین زمینه کاهش بدهیم.
بازی هاي رایانه اي می تواند بـه بچه هاي بیمار کمک کند و درد و ناراحتی شان را کاهش دهد. در برخی بیمارستان هاي دنیا، محلی را برای انجام دادن بازی هاي رایانه اي دربخش کودکان سرطانی یا کودکان مبتلا بـه تالاسمی و هموفیلی اختصاص میدهند تا این کودکان ساعت هایي رابا این بازی ها سرگرم شوند و درد و ناراحتی بیماری شان را فراموش کنند.
پروفسور گریفیس، استاد دانشگاه ناتینگهام میگوید: «انجام دادن بازی هاي رایانه اي مناسب می تواند بچه هاي خجالتی را از پیله خودشان خارج کند و از آن ها، بچه هایي اجتماعی بسازد.» البته بـه گفته پروفسور گریفیس، اگر بازی هاي رایانه اي بـه صورت دسته جمعی انجام شوند، بیشتر و بهتر میتوانند روی کودکان تاثیر بگذارند.
کارکنان تعداد زیادی از مراکز درمانی معتقدند کـه بچه ها با انجام دادن بازی هاي رایانه اي، پیش از شروع درمان هاي فیزیکی مانند فیزیوتراپی، بهتر و بیشتر با آن ها همکاری میکنند و زودتر هم التیام مییابند. البته بـه شرطی کـه بازی در همان مرکز یا حتی در همان اتاق درمان انجام شود تا بچه بتواند احساس خوشایندی نسبت بـه کادر درمان پیدا بکند.
یکیدیگر از فواید انجام دادن بازی هاي رایانه اي برای بچه ها این اسـت کـه آن ها میتوانند مهارت استفاده هم زمان از دستها و چشم هایشان را پیدا کنند. این مهارت می تواند در آینده شغلی تعداد زیادی از بچه ها بـه دردشان بخورد.
این بازی ها می تواند بـه بچه ها کمک کند تا یاد بگیرند چطور روی پای خودشان بایستند ودر موقعیت هاي حساس زندگی، تصمیم هاي درست و عاقلانه اي بگیرند. بچه هایي کـه همیشه تا مراحل نهایی بازی هاي رایانه اي پیش میروند و برنده میشوند، میتوانند در آینده هم موقعیت شغلی بهتر یا همسر مناسبی برای خودشان انتخاب کنند.
انجام دادن بازی هاي رایانه اي بـه صورت گروهی باعث میشود بچه ها نسبت بـه یک دیگر احساس مسوولیت کنند و همین حس مسوولیت را هم در آینده شغلی و زندگی خانوادگی شان همراه داشته باشند.
خلاقیت
یکی از مهمترین فواید چنین بازی هایي این اسـت کـه حس خلاقیت بچه ها شکوفا میشود. آمارها نشان میدهد تعداد زیادی از بچه ها با انجام دادن یا حتی دیدن بازی هاي رایانه اي، بـه کارهایی مانند طراحی گرافیک یا برنامه نویسی روی می آورند و همین اقدام ها می تواند قدرت خلاقیت آن ها را تا حد زیادی بالا ببرد.
بیشتر برنامه ها و بازی هاي رایانه اي بـه زبان انگلیسی هستند و مهارت آموختن زبان دوم بچه ها با انجام دادن انها، بیشتر و بهتر میشود. بـه علاوه این بازی ها میتوانند مهارت ریاضیات، سرعت در انجام دادن کارها و عکس العمل نشان دادن در مواقع ضروری بچه ها را افزایش دهند. این مهارت ها در کار و زندگی آینده شان مفید خواهد بود.
تعداد زیادی از بازی ها براساس داستان ها و افسانه هاي ملی هستند یا ساختمان هاي شهر در انها بـه نمایش درمی آیند. وقتی کـه بچه ها خودشان رابه جای قهرمان این بازی ها فرض میکنند و با جنگیدن از کشور و شهرشان دفاع میکنند، حس اعتماد بـه نفسشان بالا میرود کـه این افزایش اعتمادبه نفس و وطن پرستی می تواند برای جامعه مفید باشد.
خودکفایی
طبق معمول بازی هاي رایانه اي، مرحله بـه مرحله، سخت تر میشوند و بچه ها هم دوست دارند کـه مراحل سخت تر را پشت سر بگذارند. همین علاقه باعث میشود کـه آن ها قدرت حل مساله پیدا کنند و بتوانند مسایل و مشکلات سخت زندگی شان را نیز بـه تنهایی حل کنند.
یکی از ساده ترین راهها کـه فرد می تواند بفهمد مهارتهاي کسب شده از طریق بازی هاي کامپیوتری تا چـه اندازه در زندگی واقعی قابل اعمال هستند تمرین مهارت ها و راهبردها در موقعیتهاي زندگی واقعی مشابه اسـت.
بعنوان مثال، اگر کسی دوست دارد بیسبال یا تنیس رابا استفاده از مهارتهاي کسب شده در بازیهاي ویدئویی بازی کند، کـه بر مهارتهاي توجهی تاکید دارد، باید بـه مسیر و سرعت توپ توجه بیشتری بکند و سپس راکت یا چوب بیسبال رابه نحوی بچرخاند کـه بـه فاصلهي مشخصی از خودش برسد.
راه دیگر برای پیاده کردن مهارت هاي بازی هاي کامپیوتری در زندگی واقعی از طریق انجام آزمایش هاي واکنشی «بطور مثال» اسـت، ثبت نتایج، انجام بازی هاي اکشن کـه تاکتیک هاي مشابهی میطلبد، و انجام مجدد آزمایش واکنشی آنلاین برای این کـه بفهمیم فرد تا چـه اندازه مهارت هاي شناختی اش را از طریق انجام بازیهاي ویدئویی افزایش داده اسـت.
همانگونه کـه قبلا گفتیم افراط و زیاده روی در انجام بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی برای سلامتی مضر اسـت، ولی انجام متعادل این بازی ها نه تنها ضرری ندارد، بلکه مفید نیز اسـت. عده اي از مشکلات سلامتی مربوط بـه انجام بیش از حد بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی شامل صدمات استخوانی، مشکلات پوستی، تشنج کردن بدلیل هیجان بازی در بیماران مبتلا بـه صرع و حتی در موارد نادر مرگ اسـت.
طبق مطالعات، کودکانی کـه زمان زیادی را صرف بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی میکنند ممکن اسـت بیشتر دچار مشکل در دقت و یادگیری دروس شوند. محققان دریافتند کـه کودکانی کـه بیش از دو ساعت در روز بازی کامپیوتری میکنند، دو برابر بیشتر دچار مشکلات توجه در دروس میشوند. امکان اعتیاد بـه بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی وجوددارد.
طبق برخی بررسی ها، این بازی ها باعث بروز کوتاه مدت رفتار پرخاشگرانه، خشونت و ترس در افراد میشوند. عوارض جسمی اعتیاد بـه بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی شامل کبودی زیر چشم، سفتی عضلات شانه، کم خوابی، میگرن، کمردرد، اختلالات غذا خوردن و بهداشت ضعیف شخصی اسـت.
بعضی مطالعات ارتباط بین این بازی ها و مشکلات روحی افراد مانند پرخاشگری در مردان و افزایش افسردگی در زنان را نشان میدهند. البته یک مطالعه ادعا میکند دخترانی کـه بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی را انجام میدهند، کمتر افسرده میشوند، اما بیشتر بـه دعوا گرایش پیدا میکنند. بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی یکی از عوامل اصلی زندگی ناسالم و بی تحرک هستند.
کودکان اغلب از مشکلات استخوانی هنگام انجام بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی شکایت دارند، مثل درد دست، درد گردن و کمردرد. اقدامات ارگونومیک می تواند مشکلات وضعیتی بدن را التیام ببخشند. مشکلات مربوط بـه انگشت شست در کودکان کـه شامل بی حسی و زدن تاول در اثر استفاده بیش از حد از نظارت پلی استیشن بود، گزارش شده اسـت.
استفاده بیش از دو ساعت از رایانه می تواند موجب بروز درد در تعداد زیادی از قسمت هاي بدن شود. هم چنین بازی کردن مداوم و طولانی مدت بـه احتمال زیاد منجر بـه افزایش درد کمر خواهد شد. بررسی ها نشان میدهد کودکانی کـه بیش از دو ساعت در روز اینگونه بازی ها را انجام میدهند، در مقایسه با کودکانی کـه در همین مدت تلویزیون تماشا میکنند بیشتر دچار کمردرد میشوند.
ممکن اسـت بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی با مشکلات بینایی همراه باشند. مشاهده ي بیش از حد صفحه ي نمایشگر می تواند باعث فشار بـه چشم شود. استفاده ي طولانی مدت از بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی می تواند منجر بـه سردرد، سرگیجه و استفراغ بعلت تمرکز بر صفحه ي نمایشگر شود. با این حال مطالعات خاصی نشان داده اند کـه:
بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی میتوانند بـه منظور اصلاح برخی مشکلات چشمی استفاده شوند. یک تحقیق درباره اثرات بازی هاي اکشن نشان داد افرادی کـه بازی میکنند در مقایسه با بقیه افراد، دقت بیشتری در دید محیطی و دید مرکزی دارند. اخیرا مشخص شده بازی درمانی بـه همراه اکلوژن تراپی تا حد زیادی موجب التیام بینایی در افراد دچار تنبلی چشم میشود.
چاقی
مطالعات زیادی در مورد اثرات تلویزیون و بازی هاي کامپیوتری بر افزایش شاخص توده ي بدنی انجام شده اسـت. معلوم شده کـه افزایش مدت زمان انجام این بازی ها با افزایش شاخص توده ي بدنی در کودکان ارتباط دارد.
یک بررسی نشان داد پسرانی کـه کمتر از 1.5 ساعت را صرف تماشای تلویزیون یا انجام این بازی ها میکنند، 75.4 درصد کمتر از کسانی کـه بیش از 1.5 ساعت وقت صرف میکنند دچار اضافه وزن میشوند. یک جلسه بازی ویدئویی منجر بـه افزایش مصرف مواد غذایی و اشتها میشود. کودکان اغلب از مشکلات استخوانی هنگام انجام بازی هاي کامپیوتری و ویدئویی شکایت دارند.
نشانگان یا سندرم تونل کارپال با استفاده طولانی مدت از رایانه در ارتباط اسـت. پس تعجبی ندارد کـه آنرا یک نشانه اعتیاد بـه بازی هاي ویدئویی بدانیم. سندروم تونل کارپال ناشی از فشار بر روی عصب مچ دست اسـت. استفاده ي بیش از حد از ماوس کامپیوتر می تواند چنین ورم و التهابی را ایجاد کند.
میگرن
سردردهای میگرنی از یک نقطه شروع میشوند و بـه آرامی گسترش پیدا کرده و دردناک تر میگردند. سردرد شدید می تواند منجر بـه استفراغ شود. نور و صدا هم میتوانند منجر بـه بروز درد میگرنی شوند. فردی کـه برای مدت زمان زیادی بازی ویدئویی انجام میدهد بدلیل فشار زیاد بـه چشم، بیشتر در دسترس دردهای میگرنی قرار میگیرد.
اصطلاح اختلال خواب شامل چند نوع مشکل اسـت از جمله بیخوابی، حمله ي خواب ، آپنه ي خواب، میوکلونوس شبانه «پرش پاها یا بازوها در حین خواب» و ناهنجاری خواب « مثل کابوس هاي شبانه، راه رفتن در خواب، صحبت کردن و بختک».
اختلالات خواب بعلت تحریک بیش از حد مغز ایجاد میشوند. کسانی کـه بیش از حد بـه بازی هاي ویدئویی فکر میکنند، نمیتوانند بـه اسانی در شب بخوابند.
بی نظمی در غذاخوردن در اثر بازی هاي ویدئویی افزایش مییابد، زیرا بیشتر معتادان بـه این بازی ها وقت کافی برای غذاخوردن درنظر نمیگیرند و بجای خوردن غذا هاي سالم و داشتن وعده هاي غذایی متعادل، بطور سریع و ناسالم غذا میخورند. در موارد شدید حتی ممکن اسـت غذا نخورند.
معتادان بـه این بازی ها اهمیت زیادی بـه بهداشت شخصی خود نمیدهند و استحمام، مسواک زدن، شستن صورت و شانه زدن مو را پشت گوش میاندازند.
این عوارض جسمی از یک بازی بـه بازی دیگر متفاوت اسـت. هر چند شدت عواقب جسمی بـه شدت اعتیاد بـه بازی مربوط اسـت، ولی همیشگی نیست. بازیکنی کـه در حال حاضر شرایط جسمی و بهداشت ضعیف تری دارد، زودتر عواقب بی توجهی هاي خودرا خواهد دید.