داشتن احساس خلاء و پوچی در زندگی به هیچ وجه خوشایند نخواهد بود، افسردگی میتواند منجر به این حالت در انسان ها شود. زندگی پر هست از فراز و نشیبهاي فراوان که تاثیرات مختلفی روی احساسات ما می گذارد. یکی از این مشکلات بروز احساس خلأ در زندگی هست که ما در ادامه درمورد این موضوع صحبت می کنیم.
احساس خلأ یا خالی بودن- فقدان معنا و هدف- احساسی هست که بیشتر مردم در مقاطعی از زندگی خود آن را تجربه می کنند. با این حال، احساس شدید و مزمن خلأ، احساس بیحسی عاطفی و ناامیدی و تجربیاتی از این دست ممکن هست نشانههایي از مشکلات روانی دیگر مثل افسردگی، فقدان لذت و یا حتی اسکیزوفرنی باشد.
احساس خلأ همین طور در مواقعی نظیر دوران پس از مرگ عزیز سراغ انسان می آید. افرادی که این احساس خالی بودن را به طور مداوم و به شدت تجربه می کنند، باید حتما به رواندرمانگر مراجعه کنند، اما در موارد نه عمده شدید و مقطعی می توان این مشکل را با راهکارهای مشخص برطرف کرد.
علائم و دلایل احساس خلأ
انسانها به دلایل بسیاری با احساس خلأ در زندگی خود مواجه می شوند. برای مثال، فقدان فردی که عاشقش هستیم، مرگ یا جدایی، ممکن هست احساس خالی بودن را در غیاب این فرد که به زندگی ما معنا و چارچوب میداده، در ما باقی بگذارد. همین طور یک تغییر ناگهانی در شرایط زندگی نیز چنین احساسی را در انسان ایجاد می کند.
یکی از علامتهاي متعارف ایجاد احساس خلأ در انسان، فقدان معنا در زندگی هست. ویکتور فرانکل، رواندکتر اتریشی، در دورانی که در اردوگاههاي کار اجباری نازیها زندگی میکرد به این نتیجه رسید که انسان حتی در دوران سختی به معنا در زندگی نیاز دارد. در نتیجه این تفکر، او به شکلی از درمان رسید
که با آن به افراد کمک می کرد تا در همه ي جنبههاي زندگی خود به معنا برسند. او نام این شیوه خود را لوگوتراپی یا معنادرمانی نامید. کلمه لوگو از واژه یونانی لوگوس به معنی معنا می آید.احساس خلأ احساساتی مثل بیحسی عاطفی، اندوه، انزوا و اضطراب را در انسان پدید میآورد. انسانها تلاش می کنند تا این خلأ را به شیوههاي مختلفی پر کنند
مثل شرکت در فعالیتهایي که ذاتا رضایت عمیقی در زندگی ایجاد نمیکنند مثل خرید کردن، خوردن یا بهره گیری از اشیای پیرامونی خود. متاسفانه، فرهنگ مصرفگرای حاکم بر زندگی مدرن بر چنین احساسی دامن میزند و احساس رضایت را در بهره گیری از این محصول یا آن محصول معنا می کند.
به جای اینکار بهتر هست انسانها با احساس خلأ مبارزه کنند و با انجام کارهایی نظیر انجام فعالیتهایي که دوست دارند، آوردن حیوان خانگی، انجام تمرینهاي روانی یا فعالیتهایي که از نظر احساسی آنها را غنی می کند این حس را از درون خود خارج کنند. با این همۀ برای یافتن راه حل مقابله با این احساس، باید احساسات درونی خود را بشناسیم. موارد زیر مهمترین و متعارفترین علامتهاي احساس خلأ در زندگی میباشند:
– شما نمی دانید که هستید و هدفتان در زندگی چیست.
– ذهنتان مملو از افکار منفی هست.
– شما همۀ وقت} بهدنبال تایید خانواده و دوستان خود هستید.
– شما نمیدانید چگونه باید احساسات خود را بیان کنید.
چگونه بر احساس خلأ غلبه کنیم؟
روانشناسان و متخصصان این حوزه با دقت به تجربیات درمانی خود و همین طور مطالعاتی که در این اساس انجام دادهاند، راه حلهاي مختلفی را برای مبارزه با این احساس شناسایی کردهاند که در ادامه با ۵ تا از موثرین روشها آشنا می شویم:
۱ – خیلی آرام احساس خلأ را بپذیرید.
اشلی اِدِر «Ashley Eder»، رواندرمانگر فعال در شهر بولدر ایالت کولورادو، می گوید که اگر شما احساس خلأ راکه شبیه یک حفره بزرگ در زندگی هست، تجربه میکنید، آن را در درون خود بپذیرید و با خود مهربان باشید. خود را برای داشتن چنین احساسی سرزنش نکنید و اصلا تلاش نکنید که این احساس را تغییر دهید یا نادیده بگیرید. اگر این احساس خلأ به علت مرگ فردی هست که دوستش داشتهاید، دلیلی ندارد که سالها عزادار او باقی بمانید.
ادر میگوید: «چون از دست دادن فردی که دوستش داریم غمانگیز هست و همین طور اینکه این حس فقدان کم کم زمان تغییر شکل می دهد، به این معنی نیست که ما با این مسئله کنار می آییم. آنچه مهم هست این موضوع هست که بتوانیم در کنار این موضوع به زندگی عادی خود بازگردیم و این احساس فقدان مانعی در برابر روند عادی و رو به رشد زندگی ما نباشد».
۲ – هر روز با خود خلوت کنید.
کیتلین اسلایت «Kaitlyn Sligh»، مشاوره خانواده، می گوید: «با اشتیاق غرق شدن در فضای بیرون که پر از لذتهاي واهی هست مبارزه کنید». او میگوید به جای اینکه تلاش کنید خلأ به وجود آمده را با مواد مخدر، بازیهاي کامپیوتری یا هر چیز دیگر، پر کنید، به درون خود دقت و با خود خلوت کنید. اسلایت توصیه می کند
که زمانی را صرف واکاوی آرزوها، ترسها، امیدها و رویاهای خود کنید. اینکار به شما کمک می کند تا «معنای بیشتری را در زندگی روزمره و آینده خود جاری کنید».از آنجایی که در مورد هر فرد فعالیتهاي آرامشبخش مختلفی مناسب هست، سعی کنید فعالیت مناسب خود را پیدا کنید، اما به طور کلی مدیتیشن، نوشتن و ورزش به شما کمک می کند
تا دوباره روی خود تمرکز کنید. اسلایت میگوید: «ممکن هست در ابتدا کمی احساس ناراحتی کنید، اما هر چه بیشتر با خود خلوت کنید، برای خود انرژی بگذارید و به خود اهمیت دهید، این خلأهای موجود کمتر زندگی شما را درگیر خود میکنند».
۳ – احساس فعلی خود را کشف کنید.
ادر توصیه میکند هرروز ۵ دقیقه به خود فرصت دهید و احساسی راکه در آن زمان دارید یادداشت کنید. او می گوید: «اینکار اصلا چیز عجیب غریبی نیست، فقط بنویسید کسل، غیرمتمرکز یا کنجکاو. اگر نمیدانید احساسات شما چه اسمی دارند از لیست اسامی احساسات گوگل بهره گیری کنید». همین طور می توانید قسمتی از بدن خود مثل دست یا سر، را گزینه کرده و حسهاي گوناگون آن مثل دما، فشار یا حرکت را یادداشت کنید.
او می گوید: «هر چه فاصلههاي زمانی ثبت احساسات کمتر شود، شما کم کم یاد می گیرید که میزان تحمل خود را در برابر احساسات گوناگون در مدت زمان طولانیتر افزایش دهید». اینکار شما را در برابر احساسات گوناگون مقاوم کرده و دیگر هر احساس بدی نمی تواند شما را از زندگی عادی دور کند.
۴ – احساس خلأ خود را کشف کنید.
اسلایت توصیه می کند که پرسشهاي زیر را از خود بپرسید. به گفته او اینکار را می توانید هنگام قدم زدن یا نوشیدن یک فنجان چای انجام دهید:
– آیا خود را قضاوت یا با دیگران مقایسه میکنم؟
– آیا به خود حرفهاي مثبت میزنم؟
– آیا دوست دارم به شکستها دقت کنم و خودم را زشت یا احمق بنامم؟
– آیا احساساتم را در روابطم در نظر می گیرم یا آنها را کنار می گذارم؟
– آیا فعالانه به نیازهای جسمانی و سلامت خود اهمیت می دهم؟
– آیا برای دوری از احساساتم به رفتارها یا عادات گوناگون روی میآورم؟
– آیا تلاش می کنم خودم را اثبات کنم یا موفق شوم؟
– آیا فقط روی فراهم سازی نیازهای دیگران تمرکز میکنم؟
– آیا به دلیل مسائلی که خارج از نظارت من هست خود را سرزنش یا احساس گناه میکنم؟
– آیا احساس دلسوزیام را نسبت به دوستان نزدیک یا اعضای خانوادهام نشان می دهم؟
– آیا در تصمیمهایم قاطعم و به عقاید شخصیام احترام میگذارم؟
با دانستن پاسخ پرسشهاي بالا، میتوانید به طور دقیق از احساسات خالی خود مطلع شوید و همین آگاهی به رشد شما کمک می کند.
۵ – در صورت لزوم از یک فرد حرفهاي کمک بگیرید.
به گزارش پارس ناز تعداد زیادی از انسانها نمی توانند دلایل احساس خلأ خود را شناسایی کنند و به مسئله خود بپردازند. برترین کار در این حالت حفظ حرکت رو به جلو و پیدا کردن یک رواندرمانگر مفید هست که به شما کمک کند تا دلایل مشکل شما را در قبل پیدا کرده و آنها را با کمک خودتان حل کند.