این روزها فروش پوشاک تاناکورا و دست دوم در شبکه های مجازی بسیار داغ هست و مشریان زیادی نیز دارد, این لباس ها به عنوان برند خارجی فروخته می شوند. بساط فروشگاههاي عرضه لباس دست دوم نه تنها جمع نشد بلکه به بازار اینترنتی رخنه کرد.«تاناکوراهای مجازی هم از راه رسید! کانالهاي تلگرامی و صفحههاي اینستاگرامی
که کفش و پوشاک دست دوم عرضه می کنند, پدیده تازه شبکه های مجازی میباشند. قیمتها هم گرچه چیزی از قیمت کالاها نو کم ندارد. کفشهاي نایک و آدیداس همگی اکثر از 200 هزار تومان قیمت خوردهاند و لباسها هم با نرخهاي متفاوت عرضه میشوند. یک تیشرت نخی معمولی بین 20 تا 50 هزار تومان قیمت دارد
و نرخ لباسهاي مجلسی زنانه تا 300 یا 400 هزار تومان هم می رسد. حرف همه يشان یکی هست; «ما جنس اصل میفروشیم» و این برای بازار پر از تقلب ایران برای مشتریها یک مزیت هست; مشتریهایي که حاضرند برای کالای دست دوم اندازه نو پول بدهند اما به قول خودشان جنس اصل و باکیفیت بخرند.
چیزی حدود 3 سال پیش قرار بود فروشگاههاي عرضه لباس دست دوم از سطح بازار ایران جمع شود. صنعتی که اکنون نهتنها با قاچاق گسترده و واردات بیرویه دستوپنجه نرم می کند, بلکه دست دومها تبدیل به قوز بالاقوز شدهاند. با این حال نهتنها بساط فروش لباس دست دوم از بازار جمع نشده بلکه این فروشگاهها به شبکه های مجازی هم نقل مکان کردهاند.
کیفیت ولو دست دوم!
«ارزانترند و جذابیت بالایی دارند. کیفیتشان هم مفید هست. نمونه این محصولات در تولیدات ایرانی کم داریم یا اگر هم باشند, قیمت بسیار بالایی دارند.» اینها جملات زهرا 30 ساله یکی از هزاران خریدار لباسهاي دست دوم یا به اصطلاح تانکورا در خیابان آذربایجان هست. او که به قول خودش ترجیح می دهد
لباسهاي دست دوم با برندهای مشهور اروپایی را به تن کند تا کالاها دست اول اما کمکیفیت چینی میگوید, چند سالی هست که برای خرید به اینجا می آیم. مراکز فروش دست دومی که اکنون پایشان به شبکه های مجازی هم باز شده, قرار بود دو سال پیش از کشور جمعآوری شوند. اکنون دیگر حتی اینترنتی یا با یک تماس تلفنی هم می شود از این کالاها تهیه کرد.
مجید طلیمی, فعال صنعت پوشاک معتقد هست; پیشباز از این نوع پوشاک نه تنها به دلیل منفعت اقتصادی بلکه به دلیل فرهنگ اشتباه متعارف در بین مردم هست. گفتگوهایي که احتمالاً عمده هم بیراه نیست. در حالی یک تیشرت نخی در مراکز تاناکورا به قیمت 22 تا 30 هزار تومان به فروش میرسد
که محصولات نمونه ایرانی بعضا با همین قیمت و گرچه ارزانتر از این نرخها به فروش میرسد, اما بازار پوشاکی که بر زمینه مرکز آمار گردش مالی بین ٣٠ تا ٥٠هزار میلیارد تومانی دارد, اکنون با تهدید جدی مواجه شده هست که نه تنها تهدیدی برای سلامت مردم به شمار می آید بلکه بسیاری آن را تهدید برای منفعت اقتصادی و نرخ ١٢,٤درصدی بیکاری در کشور می دانند.
صف برای خرید لباسهاي تاناکورا
نزدیکی ها ساعت 10 و نیم صبح هست. خیابان آذربایجان بین خوش و قصرالدشت. صفی طولانی مقابل یکی از واحدهای صنفی تشکیل شده هست. چند دقیقه بعد درهاي مغازه باز می شود. نه از عرضه مرغ و گوشت دولتی خبری هست و نه تخفیفهاي ویژه. هنوز از پلههاي مغازه بالا نرفته,
بوی لباسهاي دست دوم به مشامت می خورد. هر یک از مشتریان کوشش میکند که به اصطلاح گل لباسهایي که تازه از گونیهاي دست دوم خارج شدهاند را از آن خود کند. زن 25 سالهاي میگوید; اگر دیر برسیم, لباسهاي آس تمام می شود.
تفاوتی میان جنسهاي تاناکورا و لباسهاي مارک بالای شهر وجود ندارد!
در بین رگالهاي چیدهشده قدم می زنم, شلوارهاي زیادی روی آن چیده شده هست. دست کم صافتر و مرتبتر از سایر مغازهها به نظر می آید. فروشنده که پسری جوان و گرچه شیکپوش هست, میگوید خودم هم از این لباسها بهره گیری می کنم. نگران نباش! بویی که حس میکنی مربوط به مواد ضدعفونیکننده هست.
او ادامه میدهد; برخیها میگویند نباید از این مغازهها لباس خرید زیرا معتقدند از لحاظ بهداشتی شرایط مطلوبی ندارد و افت کلاس هست. اگر سری به این مغازهها بزنند اما به نظر من تفاوت چندانی میان جنسهاي تاناکورا و لباسها و کفشهاي مارکی که در مغازههاي برند بالای شهر به فروش میشود, وجود ندارد. فقط باید بدانید در روزهایی گلچین کالاها باید برای خرید به این جا بیاید, در این روزها سرمان خیلی شلوغ می شود در مغازه جای سوزنانداختن نیست.
پیشباز کم از لباسهاي طفل
مقابل در سبدی قرار گرفته که لباسهاي کودکان زیر ٧سال در آن قرار دارد; لباسهایي که هر تکهشان 22 هزار تومان فروش میرود. از تیشرت و لباسهاي سرهمی گرفته تا شلوارهای لي و دامنهاي کوتاه دخترانه. لباسهایي که برای خرید نمونههاي نو ایرانی کافی هست بین 1٠ تا 2٠هزار تومان اکثر پول هزینه کنی.
گرچه در برخی موارد با همین قیمت هم میتوان لباسهاي نخی مناسبی که سوای سلامت و دست اول بودنشان, کیفیت و ظاهر مناسبی هم دارند, تهیه کنی. صرف نظر از یکی دو نفری که خیلی بیرغبت لباسها را زیر و رو میکنند, اکثر خریداران آماده در این واحد صنفی بر این باورند که خرید و بهره گیری از لباسهاي دست دوم
برای کودکان ریسک بالایی دارد و ترجیح می دهند که از آن صرف نظر کنند. اما از دیگر بخشهاي کم مشتری این فروشگاه را می توان سبدهای عرضه لباسهاي زیر زنانه دانست که تهدیدی جدی برای سلامت خریداران آن ها به شمار می آید.
تقاضا برای خرید لباسهاي دست دوم هنوز وجود دارد
مجید طلیمی معتقد هست که دوام فروشگاههاي عرضه لباسهاي دست دوم به نظام عرضه و تقاضا برمیگردد. مادامی که تقاضا برای خرید لباسهاي کارکرده وجود دارد عرضهکنندگانی هم وجود خواهند داشت که از این فضای ناسالم بازار بهره گیری میکنند. او که معتقد هست خرید از این فروشگاهها
ناشی از منافع اقتصادی نیست و ریشه آن را باید در فرهنگ ما جستوجو کرد, افزود; وجود فروشگاههایي در شمال شهر و عرضه کالاها گران قیمت نشان می دهد که خرید از این فروشگاهها تنها به علت توان مالی پایین افراد نیست بلکه برای حل این دشوار باید فرهنگسازی و مردم را به خرید پوشاک ایرانی که چرخهاي صنعت و اشتغال کشور را به حرکت درمیآورد, تشویق کرد.
به قول او, در بین طیف وسیع خریداران لباسهاي تاناکورا افراد گوناگونی از قشرهای متفاوت جامعه دیدن می شود و لزوما همۀ طرفداران این لباسها را افراد فقیر و نیازمند جامعه تشکیل نمیدهند و هر کدام برای انتخاب خود علت و منطق خاصی دارند.
طلیمی گرچه ادامه میدهد جوشاندن, شستوشو و اتو کردن باعث از بین رفتن تمام میکروبهاي پوستی نمی شود و شمار زیادی از این میکروبهاي بادوام میتوانند موجب ایجاد مریضی در افراد شوند. شمار زیادی از میکروبها حتی بعد از شستن هم از بین نمی روند و تا زمان زیادی دوام خواهند داشت.
به طور مثال قارچها میتوانند عامل خطرزایی برای بهره گیریکنندگان از این لباسها باشند و اگر به بدن افراد منتقل شوند ابتدا با خارش و دشواری های پوستی و بعد با خطرات جدی عفونتی همراه خواهند بود.این مقام مسئول همین طور با اشاره به پشتیبانی دولتها از صنعت پوشاک در کشورهایی هم چون تایلند و ترکیه ادامه داد; زمانی که شرایط نابرابر
را برای این برندها «نشانها» در برابر تولیدات داخلی فراهم و برای آن ها فرش قرمز پهن میکنیم, مردم به آن ها بخت نشان می دهند و واردکنندگان این برندها بدون پرداخت عوارض و از راههاي غیر قانونی کالای خود را به داخل قاچاق می کنند.اما قاچاق پوشاک که دبیر کارگروه مدل و لباس پیشتر میزان آن را ٢میلیارد دلار اعلام کرده بود,
از دیگر نکات مورد اشاره این فعال صنعت پوشاک هست که معتقد هست شمار زیادی از واحدهای تولیدی لباس را در شرایط نامساعدی قرار داده هست. گرچه این میزان قاچاق پوشاک سوای واردات رسمی هست که آمارهای ارایه شده از جانب گمرک میزان آن را ٦٥میلیون دلار اعلام کرده هست.
سود بالای عرضه کفش و لباسهاي زمستانه
حدود یک سال پیش بود که محمد شریفخالقی, رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز سیستانوبلوچستان از مرگ یک شهروند زاهدانی به علت بهره گیری از کفش دست دوم قاچاق خبر داد. انتشار آن خبر در آن روزها سر و صدای زیادی در شبکه های مجازی به پا کرد و شمار زیادی از دولتمردان را به واکنش واداشت
اما اکنون در یک سالگی انتشار این خبر, کفشها و کتانیهاي خارجی و برند به راحتی در فروشگاههاي تاناکورا عرضه میشود. یکی از فروشندگان این کفشها در حالی که قیمت هر جفت کفش کتانی آدیداس یا نایک را ٢٦٠ تا 280 هزار تومان اعلام میکند, به «شهروند» گفت; حاشیه سود لباسهاي زمستانی و کفشها بسیار بالاست و همین مسأله جذابیت بالایی برای صاحبان مغازه دارد.
وقتی از او درمورد میزان فروششان میپرسیم, جملهاش را با اینکه لباسهاي تاناکورا هم مشتریان خاص خود را دارد شروع کرده و ادامه میدهد; در حال آماده ٥ خانواده از این مغازه نان میخورند حال آن که مغازههاي دیگر با این سطح از متراژ معمولاً توسط ٢ نفر اداره می شود. این مسأله خود به خوبی میزان تقاضا در این مراکز عرضه لباس را نشان میدهد.»