شعر بسیار زیبای دخترای ننه دریا از احمد شاملو

شعر بسیار زیبای دخترای ننه دریا از احمد شاملو 

احمد شاملو در سرودن شعرهای خاص و ناب بسیار شهرت داشت و مـا امروز گزیده شعر دخترای ننه مریم را برایتان آورده ایم. احمد شاملو « 21 آذر ۱۳۰۴–۲ مرداد 1379 » متخلص بـه الف. بامداد یا الف. صبح, شاعر, نویسنده, روزنامه‌ نگار, پژوهشگر, مترجم, فرهنگ‌ نویس و از دبیران کانون نویسندگان ایران پیش و پس از انقلاب 1357 بود.

شاملو تحصیلات کلاسیک نامرتبی داشت.احمد شاملو پس از بردباری سالها رنج و مریضی, در تاریخ « دو مرداد 1379 » درگذشت و پیکرش در امامزاده طاهر کرج بـه خاک سپرده شده‌ هست.

یکی بود یکی نبود.
جز خدا هیچ‌چی نبود
زیر ِ این تاق ِ کبود,
نه ستاره
نه سرود.
عموصحرا, تُپُلی
با دو تا لُپ ِ گُلی
پا و دستش کوچولو
ریش و روحش دوقلو
چپقش خالی و سرد
دلکش دریای ِ درد,
دَر ِ باغو بسّه بود
دَم ِ باغ نشسّه بود:
“ــ عموصحرا! پسرات کو؟”
“ــ لب ِ دریان پسرام.
دخترای ِ ننه‌دریارو خاطرخوان پسرام.
طفلیا, تنگ ِ غلاغ‌پر, پا کـِشون
خسته و مرده, میان
از سر ِ کشتزار‌شون.
تن ِشون خسّه‌ی ِ کار
دل ِشون مُرده‌ی ِ زار
دسّاشون پینه‌ تَرَک
لباساشون نمدک
پاهاشون لُخت و پتی
کج‌کلاشون نمدی,
می‌شینن با دل ِ تنگ
لب ِ دریا سر ِ سنگ.
طفلیا شب تا سحر گریه‌کنون
خوابو از چشم ِ بـه‌دردوخته‌شون پس می‌رونن
توی ِ دریای ِ نمور
می‌ریزن اشکای ِ شور
می‌خونن ــ آخ کـه چـه دل‌دوز و چـه دل‌سوز می‌خونن! ــ:
“ــ دخترای ِ ننه‌دریا! کومه‌مون سرد و سیاس
چش ِ امید ِمون اول بـه خدا, بعد بـه شماس.
کوره‌ها سرد شدن
سبزه‌ها زرد شدن
خنده‌ها درد شدن.
از سر ِ تپه, شبا
شیهه‌ی ِ اسبای ِ گاری نمیاد,
از دل ِ بیشه, غروب
چهچه ِ سار و قناری نمیاد,
دیگه از شهر ِ سرود
تک‌سواری نمیاد.
دیگه مهتاب نمیاد
کرم ِ شب‌تاب نمیاد.
برکت از کومه رفت
رستم از شانومه رفت:
تـو هوا وقتی کـه برق می‌جّه و بارون می‌کنه
کمون ِ رنگه بـه ‌رنگش دیگه بیرون نمیاد,
رو زمین وقتی کـه دیب دنیارو پُرخون می‌کنه
سوار ِ رخش ِ قشنگش دیگه میدون نمیاد.
شبا شب نیس دیگه, یخ‌دون ِ غمه
عنکبوتای ِ سیا شب تـو هوا تار می‌تنه.
دیگه شب مرواری ‌دوزون نمی‌شه
آسمون مانند ِ قدیم شب‌ها چراغون نمی‌شه.
غصه‌یِ کوچیکِ سردی مثِ اشک
جایِ هر ستاره سوسو می‌زنه,
سر ِ هر شاخه یِ خشک
از سحر تا دلِ شب جغده کـه هوهو می‌زنه.
دلا از غصه سیاس
آخه پس خونه‌ی ِ خورشید کجاس؟
قفله؟ وازش میکنیم!
قهره؟ نازش میکنیم!
می‌کِشیم منت ِشو
می خریم همت ِشو!
مگه زوره؟ بـه خدا هیچ‌کی بـه ظلمات ِ شب تن نمی‌ده
موش ِ کورم کـه می‌گن دشمن ِ نوره, بـه تیغ ِ ظلمات گردن نمی‌ده!
دخترای ِ ننه‌دریا! رو زمین عشق نموند
خیلی وخ پیش باروبندیل ِشو بست خونه تکوند
دیگه دل مانند ِ قدیم عاشق و شیدا نمی‌شه
تـو کتابم دیگه اون‌جور چیزا پیدا نمی شه.
جهان زندون شده: نه عشق, نه امید, نه شور,
برهوتی شده جهان کـه تا چِش کار می‌کنه مُرده‌س و گور.
نه امیدی ــ چـه امیدی؟ بـه‌خدا حیف ِ امید! ــ
نه چراغی ــ چـه چراغی؟ چیز ِ خوبی می‌شه دید؟ ــ
نه سلامی ــ چـه سلامی؟ همه ی ی خون‌تشنه‌ی ِ هم! ــ
نه نشاطی ــ چـه نشاطی؟ مگه راهش می‌ده غم؟ ــ:
داش آکل, مرد ِ لوطی,
ته خندق تـو قوطی!
توی ِ باغ ِ بی‌بی‌جون
جم‌جمک, بلگ ِ خزون!
دیگه دِه مانند ِ قدیم نیس کـه از آب دُر میگرفت
باغاش انگار باهارا از شکوفه گُر میگرفت:
آب بـه چشمه! اکنون رعیت سر ِ آب خون‌می‌کنه
واسه چار چیکه‌ی ِ آب, چل‌تارو بی‌جون می‌کنه.
نعشا می‌گندن و می‌پوسن و شالی می‌سوزه
پای ِ دار, آدمکش ِ بی‌چاره همون‌جور تـو هوا چِش می‌دوزه
ــ “چی می‌جوره تـو هوا؟
رفته تـو فکر ِ خدا؟…”
ــ “نه برادر! تـو نخ ِ ابره کـه بارون بزنه
شالی از خشکی درآد, پوک ِ نشا دون بزنه:
اگه بارون بزنه!
آخ! اگه بارون بزنه!”.
دخترایِ ننه‌دریا! دل ِمون سرد و سیاس
چِش ِ امیدمون اول بـه خدا بعد بـه شماس.
اَزَتون پوست ِ پیازی نمی‌خایم
خود ِتون بس ِمونین, بقچه‌جاهازی نمی‌خایم.
چادر ِ یزدی و پاچین نداریم
زیر ِ پامون حصیره, قالی‌چـه و قارچین نداریم.
بذارین برکت ِ جادوی ِ شـما
دِه ِ ویرونه‌رو آباد کنه
شب‌رطوبت ِ موی ِ شـما
جیگر ِ تشنه‌مونو خوشحال کنه
شادی از بوی ِ شـما مَس شه همین‌جا بمونه
غم, بره گریه‌کنون, خونه‌ی ِ غم جابمونه…”
پسرای ِ عموصحرا, لب ِ دریای ِ کبود
زیر ِ ابر و مه و دود
شبو از راز ِ سیا پُرمی کنن,
توی ِ دریای ِ نمور
می‌ریزن اشکای ِ شور
کاسه‌ی ِ دریارو پُردُر می‌کنن.
دخترای ِ ننه‌دریا, تَه ِ آب
می‌شینن مست و خراب.
نیمه‌عُریون تن ِشون
خزه‌ها پیرهن ِشون
تن ِشون هُرم ِ سراب
خنده‌شون غُل‌غُل ِ آب
لب ِشون تُنگ ِ نمک
وصل ِشون خنده‌ی ِ شک
دل ِشون دریای ِ خون,
پای ِ دیفار ِ خزه
می‌خونن ضجه‌کنون:
“ــ پسرای ِ عموصحرا لب ِ تون کاسه‌نبات
صدتا هجرون واسه یه وصل ِ شـما خمس و زکات!
دریا از اشک ِ شـما شور شد و رفت
اقبال ِمون از دَم ِ در دور شد و رفت.
راز ِ عشقو سر ِ صحرا نریزین
اشک ِتون شوره, تـو دریا نریزین!
اگه آب شور بشه, دریا بـه زمین دَس نمی‌ده
ننه‌دریام دیگه مارو بشما پس نمی‌ده.
دیگه اون‌ وخ تا قیامت دل ِ مـا گنج ِ غمه
اگه تا عمر داریم گریه کنیم, باز کمه.
پرده زنبوری ِ دریا می‌شه بُرج ِ غم ِمون
عشق ِتون دق می‌شه, تا حَشر می شه هم‌دَم ِمون!”
مگه دیفار ِ خزه موش نداره؟
مگه موش گوش نداره؟ ــ
موش ِ دیفار, ننه‌دریا رو خبردار می‌کنه:
ننه‌دریا, کج و کوج
بد دل و لوس و لجوج,
جادو در کار می‌کنه. ــ
تا صداشون نرسه
لب ِ دریای ِ خزه,
از لجش, غیه‌کشون ابرا رو بیدار می‌کنه:
اسبای ِ ابر ِ سیا
تـو هوا شیهه‌کشون,
بشکه‌ی ِ خالی ِ رعد
روی ِ بوم ِ آسمون.
آسمون, غرومب‌غرومب!
طبل ِ آتیش, دودودومب!
نعره‌ی ِ موج ِ بلا
می‌ره تا عرش ِ خدا;
صخره‌ها از خوشی فریاد میزنن.
دخترا از دل ِ آب داد میزنن:
“ــ پسرای ِ عموصحرا!
دل ِ مـا پیش ِ شماس.
نکنه فکر کنین
حقه زیر ِ سر ِ ماس:
ننه‌دریای ِ حسود
کرده این آتش و دود!”
پسرا, حیف! کـه جز نعره و دل‌ریسه‌ی ِ باد
هیچ صدای ِ دیگه‌یی
بـه گوشاشون نمیاد! ــ
غم ِشون سنگ ِ صبور
کج‌کلاشون نمدک
نگاشون خسته و دور
دل ِشون غصه‌ تَرَک,
تـو سیاهی, سوت و کور
گوش می‌دن بـه موج ِ سرد
مییریزن اشکای ِ شور
توی ِ دریای ِ نمور…
جُم جُمَک برق ِ بلا
طبل ِ آتیش تـو هوا!
خیزخیزک موج ِ عبوس
تا دَم ِ عرش ِ خدا!
نه ستاره نه سرود
لب ِ دریای ِ حسود,
زیر ِ این تاق ِ کبود
جز خدا هیچ‌چی نبود
جز خدا هیچ‌چی نبود