در اینبخش بـه معرفی و آموزش طرز تهیه بهترین غذا هاي شب یلدا میپردازیم، امروز از کلم پلو شیرازی گرفته تا آش انار شب یلدا و همچنین سالادهای مشهور شب یلدا چند دستور تهیه جذاب را جمع آوری کرده ایم کـه از 0 تا 100 تهیه آن ها رابه شـما خواهیم آموخت، یک شب یلداست و یک شب غذا هاي مشهور و سالادهای مشهور یلدایی! در ادامه با مجله پارس ناز همراه باشید تا این دستور پخت ها را مرور کنیم.
شب یلدا یا شب چله کـه از قدیمیترین جشن هاي ایرانی ها محسوب می شود، از غروب خورشید در ۳۰ آذرماه شروع شده و تا طلوع نخستین روز از فصل زمستان ادامه دارد. پس از این شب، کـه بـه بلندترین شب سال مشهور اسـت، طول روزها بلندتر می شود. در شب یلدا خانواده ها در منزل بزرگ ترها جمع شده و شامی فاخر و همچنین انواع میوه ها و رایج تر از همه ی هندوانه را مهیا کرده و دور هم صرف می کنند.
خوب اسـت بدانید کـه «یلدا» بـه معنی «زایش» و «تولد» اسـت. قدیم بر این اعتقاد بودند کـه تاریکی نماینده اهریمن اسـت و چون در طولانی ترین شب سال، تاریکی اهریمنی بیشتر می پاید، این شب برای ایرانیان نحس محسوب می شد و بهمین خاطر دور هم گرد آمده، آتش می افروختند و شب رابا خوردن، نوشیدن، شادی و پایکوبی و گفتگو بـه سر می آوردند تا تاریکی و عاملان اهریمنی نابود شده و فرار کنند.
در حال حاضر نیز این رسم همان گونه بـه قوت خود باقیمانده و همه ی ایرانی ها در هر کجای دنیا کـه باشند، این شب را جشن گرفته و بـه سنت همیشگی غذا هاي مخصوص درست کرده و با آجیل و هندوانه و فال حافظ آنرا درکنار یک دیگر بـه صبح میرسانند. آجیل شب چله اصولا شامل کشمش، گردو، بادام، قیسی، برگه زردآلو، هلو یا برگه گلابی، جوزقند، انجیر و خرما اسـت.
جالب اسـت بدانید کـه در گذشته چنانچه برف باریده بود، دراین شب مخلوط برف و شیره انگور نیز سرو می شد. حافظ خوانی در اصل، جزو جدانشدنی مراسم این شب برای شیرازی ها محسوب می شد اما اکنون رسم کلی چله نشینان شده اسـت. غذا هاي این شب در مناطق گوناگون ایران با هم فرق دارد، بطور مثال، شیرازی ها چله رابا کلم پلو برگزار می کنند، اما مثلاً در شهر زنجان خاگینه خرما بسیار مرسوم اسـت.
بیشتر بخوانید : شام شب یلدا چی بپزیم؟ بهترین ایده ها برای شام شب یلدا
۵۰۰ گرم گوشت چرخ کرده
۱ شماره پیاز درشت، رنده شده
۲ قاشق غذاخوری آرد نخودچی
نمک و فلفل سیاه
روغن سرخ کردنی
برای کلم پلو
۱ شماره کلم برگ بزرگ، ریز شده
۱ شماره پیاز متوسط
۳ قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
۱ لیوان آب گوشت
زعفران دم کرده
نمک و فلفل سیاه
۱ قاشق چایخوری پودر دارچین
۴ پیمانه برنج
طرز تهیه
دریک کاسه بزرگ، گوشت چرخ کرده، پیاز رنده شده، آرد نخودچی و نمک رابا یک دیگر مخلوط کنید. آن ها با دست ورز دهید تا همه ی مواد بـه خُرد هم بروند. درون یک تابه بزرگ، روغن ریخته و روی حرارت ملایم قرار دهید تا داغ شود. پس از داغ شدن روغن، گوشت ها را در دست، قلقلی کرده و سرخ کنید. دراین مرحله، کلم هاي خرد شده را درون روغن ریخته و چند دقیقه تفت دهید تا کمی نرم شوند.
یک شماره پیاز خرد شده و رب گوجه فرنگی را افزوده و تفت دهید. یک لیوان آب گوشت رابه انها اضافه کرده و اجازه دهید چند دقیقه روی حرارت ملایم نیم جوش شود. سپس، گوشت هاي قلقلی را درون مخلوط کلم ریخته و بگذارید ۱۵ دقیقه پخته شده و آب ان کامل کشیده شود. ۵ دقیقه پیش از تمان شدن آب غذا، نمک، فلفل سیاه، پودر دارچین و زعفران دم کرده رابه آن اضافه کنید.
دراین فاصله، برنج کـه از قبل خیس کردهاید را آب کش کنید. کمی زنده تر از حد معمول آنرا بر دارید. کف قابلمه روغن ریخته و یک لایه نان لواش قرار دهید. روی آن لایه بـه لایه برنج و مخلوط کلم را بریزید. یک پیمانه آب و دو قاشق غذاخوری روغن روی برنج ریخته و دم کنی بگذارید. پس از بخار کردن پلو، حرارت را کم کنید تا بـه مدت ۴۵ دقیقه بـه آرامی پخته و برنج ها نرم شوند.
۱ کیلو گرم پیاز
۵۰۰ گرم خرما زاهدی خشک
۵۰۰ گرم کشمش پلوئی
۱۰۰ گرم خلال بادام
۱۰۰ گرم خلال پشته
۲ شماره تخم مرغ
نمک، فلفل سیاه
نصف قاشق چایخوری زردچوبه
نصف قاشق چایخوریدارچین
زعفران
طرز تهیه
پیازها را خلالی کرده ودر یک تابه بزرگ سرخ کنید تا کاملا طلایی شوند. ۵ دقیقه پیش از پایان یافتن مراحل تفت پیاز، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و دارچین را افزوده و تفت دهید. سپس آن ها را درون یک کاسه خالی کنید. در همان تابه، خرماهایی کـه از قبل هسته انها را گرفته اید، بریزید و چند دقیقه تفت دهید. آن ها رادر کاسه اي جدا گانه ریخته و کنار بگذارید. کشمش پلوئی، خلال بادام و خلال پسته را درون تابه ریخته و تفت دهید.
دراین مرحله، دریک ظرف پیرکس شیشه اي، بـه ترتیب پیاز سرخ شده، خرما و مخلوط کشمش را چیده و روی آن ها دو شماره تخم مرغ بشکنید. کمی نمک، فلفل سیاه و زعفران اضافه کرده و درب ظرف را بگذارید. آنرا چند دقیقه درون فر یا روی گاز بگذارید تا بـه مدت ۱۰دقیقه پخته و تخم مرغ ها سفت شوند. خاگینه خرما آماده اسـت.
یک شماره مرغ متوسط
۱ شماره پیاز درشت
۳ شماره انار ترش و دان کرده
نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و دارچین
بادمجان سرخ شده «اختیاری»
طرز تهیه
درون یک قابلمه متوسط، روغن را داغ کرده و مرغ رابه صورت درسته سرخ کنید. دو دقیقه هر طرف آنرا سرخ کنید تا سطحش طلایی شود. کمی پیاز و یک حبه سیر بـه قابلمه اضافه کرده و با نصف لیوان آب بگذارید مرغ بطور کامل روی حرارت ملایم پخته شود. یا می توانید درون فر آنرا بپزید. دراین فاصله، پیاز را خرد کرده ودر روغن تفت دهید تا کاملا طلائی شود.
دانه هاي انار را افزوده و تفت دهید. اگر انارها سرخ نبودند، برای رنگ غذا می توانید کمی رب انار یا رب گوجه فرنگی اضافه کنید. مخلوط انار باید همانند فسنجان غلیظ شود. پس از جا افتادن خورش، آنرا کف ظرف ریخته و مرغ را روی آن قرار دهید. درصورت تمایل می توانید در کنارش چند شماره بادمجان سرخ شده بگذارید.
بیشتر بخوانید : طرز تهیه انواع کیک و شیرینی و تنقلات شب یلدا
یک پیمانه بلغور گندم
۶ قاشق غذاخوری آرد گندم
یک لیتر آب سرد
شیر و عسل و کره بـه مقدار دلخواه
طرز تهیه
بلغور را از چند ساعت قبل با آب سرد خیس کنید. سپس آنرا درون قابلمه ریخته و بگذارید با حرارت ملایم پخته شود تا آب آن کاملا کشیده شود. درون یک تابه متوسط، آرد را چند دقیقه تفت دهید تا بوی خامی آن گرفته شود.
سپس آب و بلغور پخته شده را اضافه کنید و هم بزنید تا غلیظ شود. آنرا درون ظرف ریخته و بـه همراه شیر و عسل گرم آنرا سرو کنید. حتی می توانید خشیل رابا شیره انگور یا دوشاب توت هم سرو کنید.
آش انار یا انار آشی «ترکی» نوعی آش سنتی خوشمزه اسـت کـه با استفاده از حبوبات، سبزی آش و دانه انار تهیه میشود. در منطقه آذربایجان آش انار رابا استفاده از لوبیا قرمز تهیه می کنند اما در انواع دیگر بجای لوبیا ار عدس، لپه و جو استفاده می شود. طعم آش انار رو بـه ترشی اسـت و گاهی برای ترشترشدن ان از آب انار ترش و یا آلو نیز استفاده میشود.
سبزی آش «تره، گشنیز، جعفری، اسفناج، نعناع» 1 کیلو گرم
عدس: 2 لیوان
لپه: 1 لیوان
جوپرک یا برنج: «سلیقهاي» 1 لیوان
گوشت چرخکرده: 250 گرم
پیاز- پیاز داغ: 1 شماره و 3-4 ق سوپخوری
انار – رب انار: 2 کیلو – 3-4 ق سوپخوری
نمک، فلفل: بـه میزان لازم
برای تهیه آش انار شب یلدا طبق روال همیشگی حبوبات شامل لپه و عدس را باید از شب قبل خیس کنید. موقع طبخ آش، ابتدا گوشت چرخکرده رابا پیاز رندهشده بـه صورت کوفته قلقلی دربیاورید و کنار بگذارید.
عدس و لپه را در ظرفی جداگانه با مقدار کمی نمک نیمپز کنید. حالا یک قابلمه مناسب را تا کمی بیش از نیمه پر از آب کرده و آنرا روی حرارت قرار دهید تا بـه جوش بیاید. حالا بسته بـه سلیقه خود یا برنج یا جو پرک رابا عدس و لپه نیمپز شده داخل آب جوش بریزید و صبر کنید تا پخته شوند. دانه هاي انار را حدود یک ساعت بعد از پخت حبوبات داخل آش بریزید.
بعد از پختهشدن حبوبات کـه چیزی حدود 2 ساعت بـه طول میانجامد، كوفتهها را کمی در تابه تفت داده و بعد داخل آش بریزید. حالا سبزی آش خردشده را نیز بـه آش اضافه كنید و حرارت را کم کرده، اجازه دهید تا آش انار حسابی پخته شده و جا بیفتد. کمی قبل از سرو، رب انار، نمک و فلفل بـه آش اضافه کرده و بعد از چند قل کـه زد، آش را داخل ظرف مورد نظر سرو کنید.
بیشتر بخوانید : تزیین هندوانه شب یلدا با ایده های جدید و جالب 1402
اگر قصد دارید بجای دانه انار، از آب انار استفاده کنید می توانید بعد از اضافهکردن کوفته قلقلیها و سبزی؛ یعنی در آخرین مرحله پخت آش، آب انار رابه آش اضافه کنید. برای ترشتر شدن این آش میتوانید از مقداری آلو بخارا نیز در مرحله نهایی استفاده کنید. می توانید كوفتهریزهها را بدون تفتدادن، بـه آش اضافه كنید. درصورت استفاده از رب انار، رنگ آش شـما تیرهتر خواهد شد.
انتخاب برنج یا جو بـه سلیقه شخصی شـما بستگی دارد ودر واقع اضافهکردن هر یک از این دو ماده بدلیل لعابدادن بـه آش اسـت. بعضی افراد برای تهیه آش انار بجای عدس و لپه، از لوبیا قرمز استفاده میكنند ودر پایان كمی گلپر بـه آش اضافه میكنند. برای این میزان برنج و سبزی،1 پیمانه لوبیا و 1 تا 2 قاشق سوپخوری گلپر نیاز اسـت. امیدواریم از این دستور پخت نهایت استفاده را ببرید.
در فصل پاییز با توجه بـه فراوانی میوه انار، تعداد زیادی از افراد اقدام بـه تهیه انواع خوراکیها و دسرهای خوشمزه با استفاده از انار، آب انار و رب انار می کنند. یکی از خوشمزهترین و متفاوتترین پیشغذاهایی کـه با انار تهیه می شود سالاد انار و کلم اسـت کـه بسیار خوشمزه و چشمنواز اسـت و میتوان ازآن بعنوان یک سالاد شیک و متفاوت برای مهمانیها استفاده نمود.
مواد لازم برای تهیه سالاد انار و کلم قرمز:
کلم قرمز خردشده 3 پیمانه
دانه انار 1 پیمانه
سس مایونز نصف پیمانه
ماست پرچرب نصف پیمانه
نمک، فلفل، گلپر، آویشن، پودر سیر بـه میزان دلخواه
گردو بـه میزان دلخواه
برای تهیه سالاد انار و کلم ابتدا کلم قرمز را خوب شسته و با برگهاي سفت کلم رابا استفاده از پوستکن بـه صورت رشته رشته در بیاورید. انارها را دانه کرده و روی کلمهاي رشتهشده بریزید. حالا سراغ دستکردن سس سالاد بروید؛ بـه این ترتیب کـه سس مایونز رابا ماست پرچرب ترکیب کرده و مقداری نمک، فلفل سیاه بـه آن اضافه کنید.
مقداری آویشن و پودر سیر نیز بـه مواد سس اضافه کرده و مواد را خوب با هم ترکیب کنید. درصورت تمایل مقداری گلپر نیز بعنوان چاشنی بـه این سس اضافه کنید. حالا سس سالاد رابه کلم و انارها اضافه کنید و مواد را مخلوط کنید. سالاد انار و کلم شـما آماده اسـت. بهتر اسـت این سالاد را چند ساعت قبل از سرو تهیه کرده و درون یخچال قرار دهید تا طعم سس با دانههاي انار و کلم ترکیب شده و سالاد شـما خوشمزهتر شود.
برای تهیه این سالاد مانند اغلب سالادها می توان از چاشنیهاي متفاوت استفاده کرده و مواد رابه دلخواه کم یا زیاد نمود.در صورتی کـه بخواهید این سالاد را برای مهمانی سرو کنید میتوانید از مقداری گردوی خردشده یا نیمه برای تزیین این سالاد استفاده کنید.
همانگونه کـه دیدید، طرز تهیه این سالاد بسیار ساده اسـت و بـه مواد اولیه کمی نیاز دارد اما در عین سادگی بسیار خوشمزه و همه یپسند اسـت و می توان ازآن بعنوان یک سالاد شیک و مجلسی برای مهمانیها نیز استفاده نمود. امیدواریم این سالاد خوشمزه را تهیه کرده و از خوردن آن لذت ببرید.
لبو دارای ارزش تغذیهاي بالایی اسـت ودر عین حال کـه کالری خیلی کمی دارد، بـه شدت انرژی زاست؛ لذا تهیه سالاد لبو «چغندر» برای شب یلدا در زمستان توصیه میشود.
لبو
6 شماره
تخم مرغ
3 شماره
پیازچه
50 گرم
خیار شور
3 شماره
مایونز
3 قاشق غذاخوری
لبوها رابا یک و نیم پیمانه آب بپزید. تخم مرغها را آبپز کنید. لبو، خیار شور و تخم مرغها رابه صورت نگینی خرد کنید. پیازچهها را ساطوری کنید. دریک کاسه کلیه مواد رابا یک دیگر مخلوط نمایید و سس مایونز رابه آن بیفزایید.
درصورت تمایل میتوانید میزان مایونز را نصف کرده و بـه همان میزان از ماست شیرین پرچرب استفاده نمایید. سالاد لبو رابه وسیله پیازچه ساطوری شده و یا چند برگ جعفری تزیین و سرو نمایید.
بیشتر بخوانید : عکس و متن تبریک شب یلدا 1402 با جدیدترین جملات کوتاه شب یلدا ۱۴۰۲
مفیدترین و بهترین بخش چغندر، برگ آن اسـت و بعد ساقههاي آن و بعد ازآن ریشه کـه پخته آن لبو نام دارد. لبو پاک کننده عالی اسـت و می تواند معده را شستشو داده و حکم مسهل را برای برخی افراد دارای یبوست دائمی دارد.
خوردن پخته چغندر رعشه را معالجه می کند. برگ سرخ رنگ آن اگر خام با سرکه و خردل خورده شود طحال را باز می کند و ورم آنرا فرو مینشاند. برای درد پشت و مثانه و امراض مقعد مفید اسـت.
آب برگ چغندر برای درد مفاصل و نقرس، سردرد و دندان درد مفید اسـت. ضماد برگ با اسید بوریک باعث التیام کک و مک و طاسی میشود. لبو بدلیل داشتن فیبر کـه خاصیت کاهش چربی خون را دارد و همچنین اسید فولیک، باید در سبد غذایی بیماران قلبی قرار گیرد. افراد می توانند با مصرف 105 گرم چغندر قرمز، 53 درصد اسیدفولیک مورد نیاز بدن را تأمین کنند.
قند ریشه چغندر «لبو» برای مبتلایان بـه دیابت مضر اسـت. گفتنی اسـت، چغندر قرمز بدلیل داشتن مواد مغذی آهن درکنار اسیدفولیک از بروز کمخونی جلوگیري میکند و همچنین فیبر زیاد موجود در آن، موجب کاهش کلسترول خون و کاهش خطر بروز سکتههاي قلبی در بیماران قلبی اسـت.