علت تعریق زیاد چیست؟ خیلی از افراد هستند کـه از تعریق بیش از حد بدن خود ناراضی اند برای برخی این تعریق زیاد همه ی ي جای بدن حس می شود، و برای برخی هم فقط در بعضی نقاط مثل: کف دست و پا، پیشانی و صورت، گردن و سینه یا کشاله هـای ران. امروز درباره علل تعریق زیاد بدن و هم چنین روش هـای طبیعی برای کنترل عرق کردن بیش از حد، صحبت میکنیم، با پارس ناز همراه باشید.
عرق مایعی بی بو است. بله عرق بو نمیدهد! عرق واکنش طبیعی بدن در مقابل گرماست. بیشتر حجم عرق را آب تشکیل میدهد. البته در عرق اسید لاکتیک، اوره و مقدار کمی مواد معدنی دیگر مانند سدیم، پتاسیم و… نیز وجود دارد. عرق بـه غیر نقش خنک کردن بدن، پوست را نرم و مرطوب میکند. یک فرد بالغ میتواند تا ۱۴ لیتر در روز عرق کند. اما چه عواملی باعث میشوند عرق کنیم؟!
هنگامی کـه هوا گرم باشد، غدد عرق شروع بـه فعالیت میکنند و عرق ترشح میکنند. عرق کردن، روش طبیعی بدن برای خنک کردن خود است.
وقتی عرق از سطح پوست تبخیر شود، گرمای بدن را میگیرد. ولی هنگامی کـه هوا مرطوب است، شما احساس گرمای بیشتری میکنید، زیرا در هوای مرطوب عرق از روی پوست تبخیر نمی شود.
هنگامی کـه عصبانی هستید، هورمون هـای استرس زا آزاد میشوند کـه موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون میشوند و دمای بدن را بالا می برند کـه موجب عرق کردن می شود.
عصبانی شدن در برخی مواقع طبیعی است، اما وقتی کـه همیشه و بـه طور منظم عصبانی شوید، میتواند نشانه ای از مشکل باشد.
ورزش کردن
عرق کردن در اثر ورزش خوب است. هنگامی کـه عرق میکنید، مقدار مایعات بدن کم میشود. پس در این مواقع و بـه خصوص در هوای گرم، بهتر است آب و مایعات بنوشید.
بـه یاد داشته باشید کـه قبل، حین و بعد از ورزش کردن بـه مقدار نیاز آب و مایعات بنوشید تا دچار کم آبی بدن نشوید. این روش باعث میشود کـه دمای بدن تغییر محسوسی نکند و ورزش را خوب انجام دهید.
استرس، عصبانیت و خجالت میتواند دلیلی برای عرق کردن باشد. فشار روحی باعث فعالیت غدد عرق در کف دست ها و پاها می شود. بـه این دلیل است کـه هنگام عصبی بودن، دست ها می لرزند.
تب
هنگام تب، مغز درجه حرارت بدن را کمی بالا می برد. وقتی مغز درجه حرارت را افزایش میدهد، شما احساس سرما و لرز میکنید. این احساس تب و لرز برای این است کـه بدن برای ورود میکروب ها در حال دفاع می باشد.
هنگامی کـه تب برطرف شد و دمای بدن بـه 37 درجه طبیعی رسید، شما احساس گرما میکنید و عرق می نمایید. عرق کردن باعث خنک شدن بدن می شود.
عرق کردن فقط بـه دلیل تب نیست. تعریق میتواند نشانه وجود آنژین «درد قفسه سینه»، حمله قلبی، عفونت، دیابت و پرکاری غده تیروئید باشد. برخی امراض از قبیل: سرطان و ایدز، میتواند باعث تعریق شبانه گردد. اگر شما بدون هیچ دلیلی عرق میکنید، بـه پزشک مراجعه کنید.
قهوه
در صبح نوشیدن یک فنجان قهوه، میتواند شما را بیدار کند و باعث تعریق گردد. قهوه باعث افزایش تعریق بـه دو طریق میشود: کافئین قهوه موجب تحریک سیستم عصبی مرکزی میگردد و این خود باعث فعال شدن غدد عرق میشود. گرمای بدست آمده از نوشیدنی گرم، باعث گرم شدن بدن و تعریق میشود.
غذا هـای تند
غذا هـای تند و ادویه دار، گیرنده هـای عصبی را تحریک می کنند و بدن فکر میکند کـه گرم است و عرق میکند.
یائسگی
در طی یائسگی، ترشح کم هورمون استروژن بر هیپوتالاموس و دمای بدن اثر می گذارد و باعث گرگرفتگی خانم یائسه میشود. این مهم نیست کـه چقدر هوا سرد است، گرگرفتگی باعث میشود کـه احساس کنید در درونتان یک کوره روشن است.
برای دفع گرمای اضافی، رگ هـای خونی در پوست گشاد میشوند و غدد عرق را وادار بـه فعالیت میکنند. با این کار احساس برافروختگی در شما کم می شود.
مصرف زیاد الکل
مصرف الکل، باعث گشاد شدن رگهای خونی در پوست و افزایش تعریق می شود.
تعریق یکی از عوارض جانبی داروها میباشد، از جمله: داروهای ضد افسردگی، داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب « NSAIDs»، داروهای فشار خون، داروهای سرطان و برخی داروهای دیابت.
سیگار کشیدن
نیکوتین موجود در سیگار باعث آزاد شدن ماده استیل کولین در بدن میشود. استیل کولین، غدد عرق را تحریک میکند و باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن میشود.
عاشق شدن
هنگامی کـه شما عاشق میشوید، مغز شما موادی همانند آدرنالین ترشح می کنند. این مواد بـه نام مواد شیمیایی عشق شناخته شده اند. این مواد باعث افزایش ضربان قلب، تعریق کف دست و دیگر علائم میشوند.
بارداری
هورمون هـای ترشح شده در طی بارداری و افزایش سوخت و ساز بدن میتواند باعث تحریک غدد عرق و افزایش تعریق می گردد. در این دوران باید مایعات کافی بنوشید تا بدن شما و جنین در معرض کمبود آب نباشند.
این کـه میزان تعرق بدنتان تا چه اندازه ای است، اگر چه وابسته بـه عواملی چون میزان فعالیت و سوخت و ساز بدن میشود با این حال میتواند در مورد وضعیت سلامتی پیام هایی را داشته باشد. عرق کردن تا اندازه ای گویای میزان تناسب اندام محسوب میگردد اما در کنار آن میتواند پیام هـای دیگری را نیز بـه هر شخص ارائه دهد.
این کـه عرق مقادیری نمک را در خود دارد سبب میشود کـه ما با از دست دادن آن بـه سدیم بیشتری احتیاج داشته باشیم. در مواقعی کـه عرق کردن سبب ایجاد سوزش چشم ها، خراشیدگی ها یا زخم هـای موجود بر روی سطح پوست شود احساس بدی را روی پوست بدن تان بـه وجود آورد و یا لکه هـای سفیدی را روی لباس تان باقی گذارد، این درست زمانی است کـه شما بـه مصرف بیشتر سدیم احتیاج دارید.
یکی از مشاوران مسابقات دو در این مورد میگوید، زمانی کـه این حالات در شما وجود دارد، باید مقادیر بیشتری از نمک را روی تخم مرغ، سبزیجات و گوشتی کـه میخورید اضافه کنید و بـه جای مصرف آب خالی، از آب هایی کـه ورزشکاران با سایر املاح موجود در آن استفاده میکنند، بنوشید.
پزشک «لیز لیستر»، از اعضای تیم پزشکی فاستر سیتی در کالیفرنیای آمریکا بر این باور است کـه کافئین میزان تعرق را از دو راه افزایش میدهد. نخست این کـه، کافئین با تحریک سیستم اعصاب مرکزی، باعث تقویت غدد عرق می شود و بدین ترتیب سبب افزایش میزان تعرق در افراد می گردد.
دوم، گرمای موجود در این نوشیدنی نیز سبب میشود بدنتان با احساس گرمی بیشتری شروع بـه تولید عرق کند. حتی اگر نمی توانید عادت نوشیدن قهوه را بـه طور کامل کنار بگذارید، قهوه سرد بنوشید.
پزشک «دیوید پریسِر»، موسس انجمن بین المللی تعریق در گفت و گو با «زن امروز» در این باره میگوید، استفاده از مام زیر بغل، خصوصا در زمان خشکی پوست، میتواند بسیار موثر باشد. وی ادامه میدهد: “اگر صبح و درست زمانی کـه پس از دوش صبحگاهی و خروج از حمام، از این مام ها استفاده کنید، دوباره در معرض عرق کردن قرار خواهید گرفت.
زمانی کـه سطح پوست هنوز مرطوب است، مواد شیمیایی کـه در آلومینیوم موجود در این مام ها وجود دارد، مانع از بسته شدن، غدد عرق میشوند. حتی اگر جزء گروهی از افرادی هستید کـه صبح ها دوش میگیرید، باز هم بهتر است شب و پیش از رفتن بـه رختخواب از این مام ها استفاده کنید. زمانی کـه شما بر روی سطح خشک پوست مام میزنید میتواند گاهی تا چند روز هم اثر خود را بر جا گذارد.
در یکی از تحقیقاتی کـه در میان ارتشیان انجام پذیرفت، میزان عرق کردن آن ها در دو فعالیت و زمان مساوی مورد بررسی قرار گرفت. گروهی کـه برای اولین بار از سطح بلندی می پریدند میزان عرق کردن و بوی عرق بدن آنها با زمان مساوی کـه بر روی تردمیل می دویدند یکسان نبود.
با اسکن هـای بـه عمل آمده در این فواصل از مغز این افراد، این نتیجه بدست آمد کـه در مواقعی کـه احساس ترس یا ناامنی می کنیم، میزان تعرق بدن مان افزایش پیدا میکند. این مطالعه هنگام آزمودن افراد زمانی کـه چتربازی میکردند کاملا آشکار گردید.
زمانی کـه بیمار میشوید یا در شرف ابتلا بـه یک بیماری هستید، بدن برای مبارزه با عفونت هایی کـه بدان راه یافته، شروع بـه مبارزه میکند کـه یکی از نتایج این مبارزه تعرق است.
البته در این زمان عرق ممکن است بوی بدتری نسبت بـه حالت معمول آن داشته باشد. در نتیجه زمانی کـه بیش از اندازه و با بوی متفاوتی عرق میکنید این امکان وجود دارد کـه در حال ابتلا بـه یک بیماری واگیر دار باشید.
در مطالعات انجام پذیرفته در سال ۱۳۸۹ شمسی این نتیجه بـه دست آمد کـه افرادی کـه از تناسب اندام بیشتری برخوردار هستند نه تنها بیشتر عرق میکنند بلکه حتی زودتر از شروع انجام فعالیت ها و ورزش هـای سنگین نیز عرق می نمایند.
پزشک کریج کرندال از دانشکده پزشکی تگزاس در گفت و گو ای با خبرگزاری تایم، در این باره میگوید: “هرچقدر در وضعیت بهتری از تناسب اندام قرا رداشته باشید، بدنتان احساس گرمای بیشتری میکند و بـه تبع آن، تعرق بدن تان نیز افزایش پیدا میکند.”
افسردگی
در افراد سالم، عمدتا عکس العمل هایی کـه بدن بـه هر کدام از تغییرات محیطی نشان میدهد، طبیعی است بـه عنوان مثال در مواقعی کـه می ترسند، مضطرب، شاد یا عصبی میشوند، تمامی این عوامل در میزان تعرق و بوی آن تاثیرگزار است. اما زمانی کـه فردی افسرده است، پاسخی کـه بدن وی بـه آن محرک خاص میدهد، کاهش پیدا میکند.
در پژوهشی کـه در آن گروه محققان از دو کشور، کشور کشور آلمان و سوئد بودند، با مطالعه افرادی کـه اخیرا دست بـه خودکشی زدند، بـه این نتیجه دست یافتند کـه در افراد افسرده، تا ۹۷ درصد، پاسخ بدن بـه محرک هـای محیطی کاهش پیدا میکند. علت این امر احتمالا میتواند آسیب عده ای از سلول هـای عصبی در غده هیپوتالاموس مغز این افراد باشد.
احساس آنی را کـه تجربه میکنید
محققان در یکی از تحقیقات انجام پذیرفته در کشور هلند با مطالعه ۳۶ زن کـه نمونه عرق ۱۲ مرد را بو کردند بـه نتایج جالبی دست یافتند. در حین انجام این پژوهش از عکس العمل هر کدام از این زن ها در هنگام بوکردن فیلمبرداری شد.
زمانی کـه یکی از این خانم ها نمونه عرق مردی را کـه ترسیده بود بو می کرد، حالت صورتش گواه بر احساس بد او بود. اما زمانی کـه زن دیگری نمونه عرق یک مرد را در زمان شادی و خوشحالی او بو می کرد کاملا چهره متفاوتی داشت چرا کـه لبخند می زد.
بارداری
بسیاری از مادران بارداری کـه در انتظار تولد فرزندشان هستند از تعرق هایی ناشی از استرس و هیجان دوران بارداری خود شکایت میکنند.
دلیل این امر میتواند افزایش میزان هورمون ها، جریان خون و متابولیسم یا همان میزان سوخت و ساز بدن باشد. در ماه هـای اول بارداری هم ممکن است تعرق هـای شبانه ای را تجربه کنند. البته در مورد زنان یائسته نیز تغییرات مشابهی وجود دارد.