شقاق مقعد بعنوان یک مریضی آزار دهنده به خصوص در هنگام اجابت مزاج، باید فورا مورد درمان قرار گیرد. این مریضی بعلت پارگی قسمتی از دیواره مقعد بوجود میآید. شقاق مقعد بعنوان یک پارگی در پوست پوششی کانال مقعد یا آسیب مقعد و کانال مقعد تعریف میشود. آسیب به طور معمول در زمان اجابت مزاج یا هنگام ابتلا به یبوست رخ میدهد.
شقاق مقعد پارگی کوچکی در پوست پوشاننده مقعد هست که ممکن هست در زمان دفع مدفوع خشک و سفت شکل بگیرد. یبوست شایعترین علت شکل گیری شقاق مقعد هست.احساس درد هنگام اجابت مزاج سخت و درد شدید که پس از آن ادامه می یابد شایعترین نشانه هاي شقاق مقعد میباشند.
نشستن برای افراد مبتلا به شقاق مقعد میتواند بسیار دردناک باشد.امکان دیدن چند قطره خون در کاسه توالت یا هنگام پاکسازی ناحیه مقعد وجود دارد. در نوزادان مبتلا به شقاق مقعد، ممکن هست خون در پوشک دیده شود.تشخیص شقاق مقعد از طریق بررسی مقعد صورت میگیرد و به طور معمول به آزمایش دیگری نیاز نیست.
درمان این شرایط نیز شامل مصرف مایعات اکثر و دنبال کردن یک رژیم خوراکی با فیبر بالا میشود. نرم کننده هاي مدفوع، مکمل هاي فیبر و مسهل ها ممکن هست تجویز شوند. عمل جراحی نیز تنها در شرایط مد نظر قرار میگیرد که رژیم خوراکی و داروها در درمان شقاق مقعد ناموفق باشند.
چه چیزی موجب شکل گیری شقاق مقعد میشود؟
کانال مقعد آخرین بخش از روده بزرگ و مسیر دسترسی به محیط خارج از بدن هست. این کانال بسیار کوچک هست – تقریبا دو تا پنج سانتیمتر طول دارد – و دارای دو ماهیچه مدور هست که به نظارت عبور مدفوع کمک میکنند. اسفنکتر داخلی مقعد یک عضله با قابلیت نظارت ارادی نیست و همواره منقبض هست تا به پیشگیری از نشت مدفوع کمک کند. اما اسفنکتر خارجی مقعد یک عضله با قابلیت بازرسی ارادی هست.
شقاق مقعد بعنوان یک پارگی در پوست پوششی کانال مقعد یا آسیب مقعد و کانال مقعد تعریف میشود. آسیب به طور معمول در زمان اجابت مزاج یا هنگام ابتلا به یبوست رخ میدهد.شقاق مقعد حاد بعنوان پارگی در لایه سطحی پوست تعریف میشود. در صورتی که لایه سطحی پوست بهبود نیابد، شقاق مقعد مزمن با گذشت زمان شکل میگیرد.
در این حالت پارگی هر چه اکثر عمیقتر شده و به بخش مخاطی یا بافتی که مرز عضله اسفنکتر داخلی مقعد را مشخص میکند، میرسد.
شقاق مقعد در نوزادان
وقوع شقاق مقعد در نوزادان شایع هست و شایعترین علت وجود خون در پوشک نوزاد محسوب میشود. علت اصلی شکل گیری شقاق مقعد در نوزادان عبور مدفوع سفت و سخت هست. نوزاد ممکن هست هنگام دفع مدفوع سفت بی قراری از خود نشان داده و گریه کند و امکان دارد چند قطره خون در پوشک دیده شود. در این شرایط خون با مدفوع مخلوط نیست.
دیدن خون در مدفوع یا پوشک نوزاد نباید نادیده گرفته شود زیرا شقاق مقعد تنها علت این مساله محسوب نمیشود و بر همین زمینه مراجعه به دکتر برای بررسی دقیق شرایط ضروری هست.
نشانه ها و علائم شقاق مقعد
درد شدید هنگام اجابت مزاج که به دنبال آن دردی مداوم شکل میگیرد نشانه کلاسیک یک شقاق مقعد هست. یک دور باطل یبوست موجب درد میشود که عضلات اسفنکتر مقعد را دچار اسپاسم میکند. این شرایط درد و اسپاسم هاي اکثر را موجب میشود که اجابت مزاج را دشوارتر ساخته و اوضاع یبوست وخیمتر میشود. افراد مبتلا به شقاق مقعد هنگام نشستن نیز درد بیشتری را احساس میکنند.
همین طور، ممکن هست چند قطره خون در کاسه توالت یا هنگام پاکسازی ناحیه مقعد دیده شوند، اما خونریزی شدید به طور معمول رخ نمیدهد.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
دیدن خون در مدفوع هیچگاه وضعیتی عادی محسوب نمیشود و در صورت دیدن هر گونه خونریزی باید در کوتاهترین زمان ممکن به دکتر مراجعه کرد. خونریزی در نتیجه شقاق مقعد اندک هست و به طور معمول شامل چند قطره میشود. خون با مدفوع ترکیب نشده هست.
اگر میزان خونریزی چندان هست و بیمار از احساس سبکی سر، تنگی نفس، یا درد شکمی شکایت میکند در کوتاهترین زمیان ممکن باید به دکتر مراجعه کرد.درد ناشی از شقاق مقعد شدید هست و از این رو مراجعه به دکتر و مشورت درمورد بهره گیری از مسکن ها منطقی هست.
روش تشخیص شقاق مقعد
تشخیص شقاق مقعد با دریافت سابقه موارد شکایت بیمار و یک معاینه جسمانی صورت میگیرد. سابقه یبوست که با دفع مدفوع دردناک و پس از آن احساس درد در ناحیه مقعد دنبال شده هست اغلب برای تشخیص نخست کافی میباشند.
معاینه جسمانی به طور معمول بررسی ناحیه مقعد و جستجو برای شکاف یا پارگی در پوست اطراف مقعد را شامل میشود. با دقت به میزان درد و ناراحتی ممکن هست معاینه رکتومی صورت بگیرد که شامل ورود یک انگشت به رکتوم برای بررسی ناهنجاری ها و وجود خون در مدفوع میشود.
اگر پارگی دیدن نشود و همچنان درمورد تشخیص مریضی شک وجود داشته باشد، ممکن هست سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر در نظر گرفته شود. به طور معمول از پماد لیدوکائین برای کاهش ناراحتی هنگام انجام اینکار بهره گیری میشود.
به آزمایش خون یا تصویربرداری پرتو اکس نیازی نیست.
شقاق مقعد که به واسطه یبوست شکل گرفته هست به طور معمول در خط میانی یافت میشود. اگر پارگی در کناره ها شکل گرفته هست، مریضی هاي دیگر از جمله مریضی کرون، عفونت HIV، و سرطان ممکن هست عامل آن باشند.
درمان خانگی شقاق مقعد
درمان هاي نخست برای شقاق مقعد که اغلب موفقیت آمیز میباشند بر زمینه نرمتر کردن مدفوع، عبور راحتتر آن و پیشگیری از یبوست شکل گرفته اند. در همین راستا، نوشیدن مایعات اکثر و مصرف مواد خوراکی با محتوای فیبر بالا پیشنهاد میشود. گاهی اوقات ممکن هست بهره گیری از مسهل ها برای بهبود اجابت مزاج مد نظر قرار بگیرد، اما بهره گیری بلند مدت از انها همواره مناسب نیست.
دومین رویکرد برای درمان شامل کاهش اسپاسم اسفنکتر مقعد میشود. اغلب کاری که باید انجام دهید نشستن در وان آب گرم هست که به آرامش عضلات کمک میکند. پمادهایی نیز در دسترس میباشند و اگر درمان هاي پایه ناموفق باشند ممکن هست برای کمک به کاهش اسپاسم اسفنکتر تجویز شوند.
مصرف دارو برای درمان شقاق مقعد
داروهای مورد بهره گیری در درمان شقاق مقعد به دو گروه تقسیم میشوند:
داروهای نظارت کننده یبوست
مکمل هاي فیبر
نرم کننده هاي مدفوع
مسهل ها
داروهای نظارت کننده اسپاسم عضله اسفنکتر مقعد
پماد مقعدی نیتروگلیسیرین
تزریقات بوتاکس به اسفنکتر داخلی مقعد که موجب فلج شدن عضله تا سه ماه میشود و در صورت عدم موفقیت روشهای درمانی مرسوم یا در صورت درد پایدار مد نظر قرار میگیرد.
عمل جراحی برای شقاق مقعد
به گزارش پارس ناز عمل جراحی روش درمانی دیگری هست که برای شقاق مقعد مزمن و به طور بالقوه برای شقاق مقعد حاد که پس از گذشت یک ماه از درمان بهبود نیافته هست در نظر گرفته میشود.
درد ناشی از شقاق مقعد تقریبا بلافاصله پس از انجام عمل جراحی از بین میرود. بهره گیری از مسهل ها و نرم کننده هاي مدفوع ممکن هست برای چند روز پس از انجام عمل جراحی پیشنهاد شوند. یک رژیم خوراکی با محتوای فیبر بالا پیشنهاد اي همیشگی برای پیشگیری از عود شقاق مقعد هست.