ماه رمضان جاده اي هست هموار به سمت بهشت برین که میتوان از آن در جهت عبادت و استغفار و کسب رحمت الهی بهره گیری نمود. ماه رمضان، ماه مهمانی خدا، ماهی که اولیای الهی همواره در تمنای روئیت آن، روز شماری کرده و خود را مهیای آن میکنند. این استقبال عاشقانه برگرفته از معارف الهی هست که باری تعالی به آنان ارزانی داشته هست
ماه رمضان، رمضان، میهمانی خدا
دست یابی به جایگاه و معرفت این ماه خدا به آسانی و برای هر انسانی قابل دست یابی نیست، به همین جهت نیاز هست برای دست یابی به جایگاه و منزلت این ماه، خوشه چین خرمن معرفت و معارف انسان هایي شویم که در معرفت الهی ذوب شده اند، صحیفه سجادیه سفره اي هست که فرصت آشنایی با این ماه را در اختیار همگان قرار میدهد، گرچه اگر به خوبی همراه و همنشین دعای استقبال ماه رمضان در صحیفه سجادیه شویم
1-رمضان جاده بهشت و رضوان الهی
امام زین العابدین«علیه السلام» در فرازهای ابتدایی دعای 44 صحیفه سجادیه بعد از حمد و ستایش الهی و ابراز خضوع و خشوع در برابر باری تعالی رمضان را راهی به سوی رضوان الهی معرفی کرده و آن را ماه خدا و دری از درهای رحمت الهی معرفی می فرماید. حضرت در این خصوص می فرماید: «وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى حَبانا بِدینِهِ،
وَاخْتَصَّنا بِمِلَّتِهِ، وَ سَبَّلَنا فى سُبُلِ اِحْسانِهِ، لِنَسْلُكَها بِمَنِّهِ اِلى رِضْوانِهِ..؛ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِالَّذى جَعَلَ مِنْ تِلْكَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ رَمَضانَ، شَهْرَ الصِّیامِ، وَ شَهْرَ الِاْسْلامِ، وَ شَهْرَ الطَّهُورِ، وَ شَهْرَ التَّمْحیصِ، وَ شَهْرَ الْقِیامِ، الَّذى اَنْزَلَ فیهِ الْقُرْانَ،«الصحیفة السجادیة، ص186، نیایش 44» سپاس خداى را كه دینش را به ما عنایت فرمود،
و ما را به آئین خود اختصاص داد،… و سپاس خداى را كه از جمله آن راه ها، ماه خود، ماه رمضان را قرار داد، ماه روزه، ماه اسلام، ماه طهارت، ماه آزمایش، ماه قیام، ماهى كه قرآن را در آن نازل كرد.
2-رمضان فرودگاه فرشتگان الهی
در فراز دیگر از این دعای ارزشمند به عبارتی برخورد میکنیم که گویای این هست که ماه رمضان فرودگاه فرشتگان مقرب درگاه الهی هست، عبارتی که پیش تر آن را در معارف قرآنی نیز دیدن کرده ایم، نزول فرشتگانی که مصادف هست با برترین روز و شب سال که از هزار ماه برتر و با فضیلت تر هست: «لَيْلَةً واحِدَةً مِنْ لَیالیهِ عَلى لَیالى
اَلْفِ شَهْرٍ، وَ سَمّاها لَيْلَةَ، الْقَدْرِ، تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فیها بِاِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ اَمْرٍ؛«الصحیفة السجادیة، ص186، نیایش 44» شبهایش را بر شبهاى هزار ماه فضیلت و برترى داد، و آن را شب قدر نامید، كه در آن شب فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان براى هر امرى نازل.»
3-رمضان بستر عفو عمومی
یکی از نکات معرفتی و اسلامی که در این دعای ارزشمند به آن اشاره شده هست، گستردگی و وسعت عفو الهی در این ماه هست، خدای متعال به برکت ماه رمضان خیل کثیری از بندگان گنهکار را مورد عفو و بخشش خود قرار میدهد، حضرت این موضوع را این چنین متذکر شده هست: «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اِذا كانَ لَكَ فى كُلِّ لَيْلَةٍ
مِنْ لَیالى شَهْرِنا هذا رِقابٌ يُعْتِقُها عَفْوُكَ، اَوْيَهَبُها صَفْحُكَ، فَاجْعَلْ رِقابَنا مِنْ تِلْكَالرِّقابِ، وَاجْعَلْنا لِشَهْرِنا مِنْ خَيْرِ اَهْلٍ وَ اَصْحابٍ«الصحیفة السجادیة، نیایش 44» بار خدایا بر محمد و آلش سلام فرست، و چنانچه در هر شب از شب هاى این ماه مبارك برایت بندگانى هست كه بخششت آنان را آزاد مىكند، یا گذشتت ایشان را مىبخشد، پس ما را از آن بندگان قرار ده، و ما را براى ماه رمضانمان از برترین اهل و یاران محسوب كن.
برترین و مهمترین دعای امام سجاد«علیه السلام»در ماه رمضان
مهم ترین و خطرناکترین مانع جاده بهشت گناه و معصیت الهی هست. از این رو امام سجاد«علیه السلام» به درگاه الهی این چنین دست به دعا بر می دارد: «وَ اَنْ نَتَقَرَّبَ اِلَيْكَ فیهِ مِنَ الْاَعْمالِ الزّاكِيَةِ بِما وَ اَنْ نَتَقَرَّبَ اِلَيْكَ فیهِ مِنَ الْاَعْمالِ الزّاكِيَةِ بِما؛ و ما را توفیق ده كه در آن به تو تقرب جوئیم در سایه اعمال شایستهاى كه ما را به آن از آلودگى معاصى پاك نمایى.»
، در روایتی نیز نقل شده هست که امام علی«علیه السلام» از پیامبر اکرم«صلی الله و علیه وآله» در خصوص برترین اعمال در ماه رمضان سؤال کردند و پیامبر اکرم در جواب فرمودند: «فَقَالَ يَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِي هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل؛«الأمالی« للصدوق»، ص95» برترین عمل در این ماه پارسایى و اجتناب از محرّمات خداست.
مهم ترین عامل و عنصری که میتواند این مانع سخت را از سر راه ورود انسان به بهشت بردارد، تقوای الهی هست. و خدا نیز روزه را بعنوان عاملی برای تقویت تقوا در اختیار انسان قرار داده هست. «یا أَيُّهَا الَّذینَ آمَنوا کُتِبَ عَلَیکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَي الَّذینَ مِن قَبلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقونَ؛[بقره،آیه 183 ] اي افرادی که ایمان آوردهاید!
روزه بر شما نوشته شده، همانگونه که بر کسانی که گذشته از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید.»، به راستی اگر انسان نتواند در این ماه خدا تقوای الهی را کسب کند و بر هوای نفس غلبه کند و از ارتکاب محارم و ناپاکی ها اجتناب کند، نه تنها در جاده بهشت قدم نگذاشته هست؛ بلکه از زیبایی ها و مناظر چشم نواز آن نیز بی بهره خواهد بود.
در پایان:
همچون امام سجاد«علیه السلام» دست دعا به درگاه الهی بر می داریم و از خدای متعال کسب معرفت و نگه داشتن حرمت این ماه را از خدای منان طلب میکنیم: «وَ اَلْهِمْنا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ اِجْلالَ حُرْمَتِهِ؛ مِمّا حَظَرْتَ فیهِ، وَ اَعِنّا عَلى صِیامِهِ بِكَفِّ الْجَوارِحِ عَنْ مَعاصیكَ؛ و معرفت برترى این ماه و بزرگداشت احترامش، و خوددارى از محرمات در آن را به ما الهام كن.»