بعضی از والدین میباشند که گمان می کنند مدرسه میتواند همه ي چیز را از علم گرفته تا تربیت و رفتارهای اجتماعی به کودک آموزش دهد. از فرزندتان سؤالی میپرسید و او بیاعتنا به اهمیت سؤال شما، دستهایش را در جیبش می کند و با بیحوصلگی و برای از سر باز کردن جوابی می دهد که باعث ناراحتی و خشمتان میشود.
پیش از این که به این نتیجه برسید که او چقدر گستاخ و بیادب هست و وارد یک بازی تهاجمی شوید یک لحظه به این فکر کنید که شاید او مهارتهاي لازم را در این مورد یاد نگرفته هست. چنین رفتاری اکثر از آنکه نشانه بیادبی باشد به معنای آن هست که مهارتهاي فردی به خوبی آموخته نشدهاند.
تعداد زیادی از مهارتهاي فردی در مدرسه یاد داده نمیشوند اما آموزش آن ها در کودکی از تعداد زیادی از مشکلات در آینده جلوگیری می کنند.بعضی از مهارتهاي پیچیده مثل علوم، خواندن و نوشتن، ریاضی در مدرسه آموزش داده می شوند. اما مهارتهایي مثل برقراری ارتباط و توانایی سازش با دیگران و مواردی از این دست بخشی از آموزشهاي رسمی در مدارس نیستند. چنین مهارتهایي از طریق تجربه، ارتباط با خانواده و دوستان آموخته می شوند.
مهارتهایي که کودک در مدرسه نمیآموزد
تعداد زیادی از والدین گمان میکنند مهارتهاي اجتماعی در مدرسه آموزش داده می شوند اما اینجور نیست. بخشی از مهارتهاي اجتماعی مثل احترام و خوشامدگویی به بزرگترها و برقراری ارتباط با دیگران ابتدا در خانواده، روابط دوستی و روابط فامیلی به دست میآیند.
اضافه بر این تشکر، قدردانی، احوالپرسی و رفتارهای مودبانه مهارتهایي میباشند که به طور کلی بخشی از آموزشهاي مدرسه نیستند. این که موقع خروج از مکانی در را برای دیگران هم باز نگه داریم مهارتی هست که از والدین میآموزیم.آموزش مهارتهاي ارتباطی دیگری مثل نحوه مکالمه با دیگران، تحمل و صبر در منعقد شدن کلام، گفتار خوشایند بدون ایجاد تنش و پرهیز از توهین به دیگران برای بیان عقاید یا احساسات نیز وظیفه والدین هست.
توانایی یافتن دوست و برقراری ارتباط با غریبهها نیز مهارتی هست که امروزه و با دقت به ارتباطهاي مجازی فراوان و در دسترس در معرض خطر هست.ارتباط رو در رو و یافتن دوستهاي تازه و حفظ ارتباطها نیز به کمک آموزشهاي والدین میسر میشود.اگرچه کودکان بخشی از این مهارت را در مدرسه و از طریق ارتباط با همکلاسیها میآموزند اما حفظ ارتباط موضوعی هست که به تشویق و آموزش والدین نیاز دارد.
مهارت دیگری که کودکان باید بیاموزند توانایی همدلی با دیگران هست. این که کودک بتواند موضوعات را از نگاه دیگران ببیند و بلد باشد با اطرافیانش همراهی و همدلی کند توانایی مهمی هست که فقط از طریق الگوهای خانوادگی به دست میآید.بدون شک فرزند شما از طریق آموزشهاي ریاضی و فیزیک و شیمی دانش عمومی خوبی کسب می کند. اما او اضافه بر این ها نیاز به توانایی حل مساله نیز دارد.
او باید بداند که در موقعیتهاي دشوار و پیچیده چگونه باید عمل کند و تصمیمگیریهاي درست داشته باشد. زمانی فرا می رسد که او باید بتواند بدون اتکا به والدین مشکلاتش را حل کند.اضافه بر این تواناییهایي مثل اعتماد به نفس کافی و خویشتنداری نیز موضوعات مهمی میباشند که کودکان آن ها را در مدرسه نمیآموزند. تعداد زیادی از این تواناییها برای این که کودکان در مدرسه پیروز باشند لازم میباشند.
چگونه به کودکان این مهارتها را یاد بدهیم؟
والدین در سالهاي نخست تولد فرزند علاقه زیادی به آموزش کودک دارند. آن ها سعی میکنند حروف الفبا را به کودک یاد بدهند. دایره واژگان کودک را گسترش بدهند، وی را با موسیقی و نقاشی و فعالیتهاي دیگر هنری آشنا کنند. آدرس و شماره تلفن را به او یاد می دهند.
اما معمولا دقت چندانی به آموزش این مهارتهاي فردی ندارند. گرچه آموزش این مهارتها کار سختی نیست. کافی هست الگوی خوبی برای فرزندتان باشید تا او هرچه اکثر و بهتر این مهارتها را بیاموزد.
راهنمای خوبی باشید
آیا دائما به فرزندتان میگویید اینکار را بکن و آن کار را نکن؟ به جای این که کودک را بخاطر یک رفتار اشتباه سرزنش کنید و با جملههاي دستوری وی را فرمانبردار کنید به او یاد بدهید که رفتارهای مناسب چه میباشند. به جای این که بگویید «به من گوش بده» از او با لحنی مثبت بخواهید تا حواسش را جمع کند.
خوش رفتاری را یاد بدهید
شما نمیتوانید توقع داشته باشید کودکتان خوش رفتاری و ادب را در مدرسه بیاموزد. اینکار وظیفه شماست و در طی زندگی به دست می آید.اگر شما همواره با ادب و احترام حرف بزنید و محترمانه رفتار کنید او از شما یاد خواهد گرفت. میشه قدردان باشید، به راحتی عذر خواهی کنید، خوش رفتار و مهربان باشید و درمورد منافع آن با کودکتان حرف بزنید. به او بگویید چرا چنین رفتاری خوشایند هست و چه تأثیر مثبتی در زندگی او خواهد داشت.
آموزش همدلی با دیگران
کودکان باید توانایی همدلی با دیگران را یاد بگیرند. هرچه زودتر احساس همدلی در کودک تقویت شود برای او بهتر خواهد بود.گاهی خوب هست کودک را با موقعیتهاي دشوار یا خوشایند دیگران آشنا کنید.به او یاد بدهید تا از شادی دیگران شاد شود و بخاطر اوضاع دشوار دیگران نگران شود. آشنایی کودک با آدمهاي متفاوت در سراسر دنیا
در ایجاد احساس همدلی موثر هست. تحسین موفقیت دیگران، همدلی با افراد بیخانمان، جنگزده و تلاشهاي کوچک برای تغییر اوضاع در تقویت احساس همدلی موثر میباشند.
حل مشکلات حقیقی
این که کودک با مشکلات روزمره زندگی آشنا شود و در حل مشکلات شریک باشد برای تقویت مهارت حل مساله بسیار خوب خواهد بود. تمیز کردن یک اتاق کثیف، تعویض باطری، تعمیر یک وسیله خراب، آموزش کار با ابزار مشابههاي کوچکی برای تقویت این مهارت میباشند. کودکتان را با مسائل روزمره زندگی درگیر کنید.
کمک شما بعنوان یک والد برای آموزش و دریافت این مهارتها یک وظیفه هست. این مساله را جدی بگیرید. توقع نداشته باشید فرزندتان همۀ چیز را در مدرسه یاد بگیرد.آن چه باعث موفقیت فرزندتان در آینده میشود بیش از آنکه به مدرسه مربوط باشد به شما مربوط هست. همراه کودکتان باشید و این سؤال اشتباه را هرگز دربرابر یک رفتار اشتباه کودک نپرسید که «پس در مدرسه به شما چه میآموزند؟»