کسی نیست کـه اینروزها نام مدیتیشن را نشنیده باشد،انجام مراقبه برای رسیدن بـه آرامش درونی کـه بسیار موثر هست و برای زندگی پراسترس امروزی امری واجب بـه شمار میرود. وقتی سیستم بدن از حالت طبیعیاش خارج میشود، آیا میدانید باید چکار کنید؟ یا مثلا وقتی زمان زیادی را در محل کار سپری کرده اید؟
دراین شرایط امکان بروز استرس و فشار روانی چندان میشود، اگر مراقب نباشید، کم کم این اوضاع میتواند باعث استرس مزمن شود و سلامت شـما رابه خطر بیاندازد، خصوصاً اگر این مشکل ناشی از هورمونهـای بدن باشد. دراین مقاله مجله علم ورزش ۶ علت را برایتان توضیح میدهد تا بدانید چگونه با مدیتیشن میتوانید اوضاع هورمونهـای بدن را التیام ببخشید و بـه تعادل آنها کمک کنید.
مدیتیشن چیست؟
مدیتِیشن یا مراقبه یک هنر حقیقی هست کـه بـه جسم و روح آرامش میبخشد. مدیتیشن بـه معنای متمرکز کردن ذهن هست. این تمرکز میتواند بر روی یک صدا، عبارت یا دعا، شئ، عکس، آگاهی از خویشتن، نحوه تنفس و… صورت گیرد. مدیتیشن میتواند بـه آرامش، کاهش استرس و حفظ سلامتی کمک کند. کسانی کـه مدیتیشن رابه صورت مرتب انجام میدهند، هم کمتر دچار اضطراب و افسردگی میشوند و هم شادمانی و رضایت بیشتری از زندگی دارند.
۱- مدیتیشن باعث تعادل هورمون کورتیزول و آدرنالین میشود
در هزاران سال پیش، اگر انسان توسط یک ببر تعقیب میشد، بدن هورمونهـای استرسی مثل کورتیزول و آدرنالین را آزاد میکرد تا قدرت و سرعت را افزایش دهد. این واکنش جنگ یا گریز بـه سرعت بـه بدن مخابره می شد تا بتواند از بدن خود محافظت کرده یا از خطر فرار کند. وقتی کـه خطر از بین میرفت، سطح هورمونها بـه حالت طبیعی خود باز میگشت
اما در دنیای پُر استرس امروزه این پاسخ هورمونی ممکن هست با اوضاعهـای گوناگون «و سادهتر» مثل دزدگیر اتومبیل، فشارهای شغلی یا سروصدای بچهها آغاز شود. پس می توان گفت موقعیتهـای زیادی در دنیای امروز میباشند کـه میتواند مـا را تحریک کرده و موجب ترشح هورمونهـای استرس شود..
در چنین شرایطی، آدرنالین موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون میشود. کورتیزول نیز قندخون را افزایش میدهد، سیستم ایمنی را ضعیف و عملکرد هضم را نیز مختل میکند. اما وقتی کـه بـه مدیتیشن میپردازید، سطح کورتیزول و آدرنالین در بدن کاهش مییابد و فشار خون و ضربان قلب متعادل میشود. مدیتیشن را می توان پادزهری برای استرسهـای دنیای مدرن دانست.
۲- آزاد کردن سراتونین و اکسی توسین و التیام خلق و خوی
مدیتیشن موجب آزاد کردن هورمونهـای مربوط بـه احساسات مفید مثل سراتونین و اکسی توسین نیز میشود. وظیفه سراتونین حفظ تعادل خلق و خو هست بـه نوعی کـه در تعداد زیادی از داروهای ضد افسردگی یافت میشود. اما وقتی مدیتیشن انجام میدهیم، بدن این هورمون را ترشح میکند.
اکسی توسین کـه هورمون عشق نیز نامیده میشود، باعث افزایش محبت، دلبستگیهـای رمانتیک و ایجاد همدلی میشود. بنابر این مدیتیشن میتواند بشما کمک کند تا در زندگی ارتباط بهتری داشته باشید.
۳- افزایش ملاتونین و کمک بـه خواب بهتر
ملاتونین کـه بـه هورمون خواب معروف هست، هورمونی هست کـه چرخه خواب و بیداری را کنترل میکند و بدن، مثل یک ساعت درونی میزان ساخت آنرا نظارت میکند. وقتی دچار استرس میشویم، سطح ملاتونین کاهش مییابد. بهمین علت وقتی کـه دچار استرس میشویم، نمیتوانیم بـه درستی بخوابیم. خوشبختانه با مدیتیشن می توانید ساخت ملاتونین را افزایش داده و خواب بهتری نیز داشته باشید.
۴- افزایش دوپامین و التیام دقت و تمرکز
دوپامین هورمونی هست کـه مراکز پاداش و لذت مغز را نظارت میکند. این هورمون مثل یک فیلتر اطلاعات عمل میکند و مغز را برای بحبوحه عملکرد آماده میسازد. همینطور دوپامین حافظه، دقت و توانایی را برای حل مشکلات افزایش میدهد.
۵- افزایش آندروسترون و فاکتور رشد انسولین
بـه گزارش پارس ناز این دو هورمون نقش مهمی در استرس و سن دارند. وقتی دچار استرس میشویم، این هورمونها کاهش پیدا میکنند. این هورمونها نه تنها التهاب را کاهش میدهند و بدن را سالم نگه میدارند، بلکه از پیری سلولها نیز جلوگیري میکنند. وقتی مدیتیشن انجام می دهید، هورمونهایی در بدن آزاد میشود کـه تأثیرات استرس را معکوس میکند و از مرگ زودرس جلوگیری میکند!
۶- ودر نهایت تعادل هورمونهـای جنسی
آیا تا بحال برایتان پیش آمده وقتی کـه دچار استرس میشوید، هورمونهـای جنسی کم میشود؟ چرا کـه بدن احساس میکند در خطر هست «مثل جریان ببر». بنابر این از حالت ساخت مثل «فرآوری» حالت بـه بقا تغییر میکند. این اوضاع باعث افزایش کورتیزول میشود ودر ساخت هورمون جنسی تغییراتی ایجاد میکند. اما مدیتیشن میتواند موجب تعادل هورمونهـای جنسی شود، سطح کورتیزول را کم کند و بـه حالت طبیعی خود باز میگرداند.