تعویض پلاک مرحله‌ای است که هم خریدار و هم فروشنده باید آن را پشت سر بگذارند. پس از آن که معامله خودرو قطعی شد، فروشنده و خریدار برای زمان و مکان تعویض پلاک خودرو قرار می‌گذارند تا به طور همزمان در مرکز تعویض پلاک حضور یابند و مراحل آن را انجام دهند.

 تا قبل از شیوع ویروس کرونا، باید در صف‌های طولانی منتظر باقی می‌ماندید تا کارهای تعویض پلاک انجام می‌شد. اما با همه‌گیری این ویروس، سامانه‌ای برای نوبت‌دهی به مراجعه‌کنندگان طراحی شد تا افراد بتوانند روز و ساعت حضور خود را مشخص کنند و از شلوغی مراکز جلوگیری شوند.بنابراین با مراجعه به سامانه nobatdehi.epolice.ir روز و ساعت مراجعه را انتخاب کنید.

 خریدار و فروشنده باید مدارکی همچون کارت شناسایی فرد، کارت خودرو، شناسنامه دو طرف معامله، سند احراز محل سکونت (برای خریدار)، برگه عدم خلافی خودرو و گواهی معاینه فنی معتبر خودرو، را همراه داشته باشند. نکته قابل توجه این است که برای احراز محل سکونت، باید مدارکی مانند سند قطعی منزل، اجاره‌نامه، جواز کسب، گواهی اشتغال به تحصیل فرزند و یا هر مدرک معتبر دیگر برای اثبات محل سکونت ارائه شود. این اسناد باید یا به نام خریدار، همسرش، والدین و … باشد.

فروشنده خودرو می‌تواند به خریدار وکالت دهد و برای مراحل تعویض پلاک در مرکز حضور نداشته باشد. در این صورت همراه داشتن وکالتنامه فروشنده به خریدار الزامی است.

همانطور که اشاره شد، فروشنده باید گواهی معاینه فنی معتبر خودرو را دریافت کرده باشد و علاوه بر آن، خلافی خودرو را صفر کرده باشد. فروشنده می‌تواند قبل از مراجعه به مراکز تعویض پلاک، با استعلام خلافی خودرو باما، از جرایم خود مطلع شده و در همان سامانه پرداخت کند. با استعلام خلافی به روش غیرحضوری و اینترنتی، می‌توان در زمان صرفه‌جویی کرد و مراحل تعویض پلاک را سریع‌تر پیش برد. البته اگر از قبل خلافی خودرو را صفر نکردید، می‌توانید در همان مراکز تعویض پلاک پرداخت کنید.

پس از مراجعه به مراکز تعویض پلاک و ارائه مدارک، باید خودرو را نزد کارشناسان برده تا اصالت آن را بررسی کنند. در این مرحله، کارشناس مربوطه، مدارک خودرو را با شماره شاسی، شماره موتور و … تطبیق می‌دهد و اصالت آن را تایید می‌کند. پس از تایید خودرو و مشخصات آن، پلاک فعلی که متعلق به فروشنده است، فک شده و به انبار می‌رود. اکنون خریدار می‌تواند به انبار پلاک مراجعه کرده و پلاک جدید را دریافت کند.

 اگر پلاک قدیمی در انبار مراکز داشته باشید، می‌توانید همان پلاک را روی خودرو نصب کنید؛ اما لازم به ذکر است که پلاک‌ها حداکثر تا یک سال در انبار مراکز نگهداری می‌شوند و پس از گذشت یک سال، دیگر مالک آن نخواهید بود. اگر تعویض پلاک در شهرستان‌ها انجام شود، مرحله نصب پلاک جدید ممکن است بین یک تا دو روز طول بکشد. اما تعویض پلاک در مراکز تهران، یک روزه انجام خواهد شد.

وقتی پلاک جدید روی خودرو نصب شود، تمام مراحل نقل و انتقال خودرو و تعویض پلاک تمام شده و خریدار خودرو را با خود می‌برد. کارت خودرو نیز در اسرع وقت و از طریق پست به همان آدرسی که در فرم ارائه شده وجود دارد، ارسال می‌شود. برگ سبز خودرو در همان مراکز تعویض پلاک به نام خریدار صادر شده و ارائه می‌شود. این برگ سبز حکم همان سند خودروست و دیگر نیازی به مراجعه به دفترخانه و انتقال سند قطعی نیست.

ممکن است در بعضی از معامله‌ها، خریدار یا فروشنده مایل به تعویض پلاک خودرو نباشند و یا آن را به تعویق بیندازند. اما قانون می‌گوید که هر خودرویی باید بلافاصله بعد از معامله و تغییر مالکیت تعویض پلاک شود. زیرا هرگونه قانون‌شکنی با آن خودرو، برای مالک پلاک ثبت شده و همان فرد باید پاسخگو باشد. برای خریدار نیز بهتر است هرچه زودتر کارت خودرو به نام خود را دریافت کرده و به طور قطعی مالک آن شناخته شود.