دقت کامل به سلامتی مادران در دوران بارداری پیش اساس سلامت و تولد فرزند به سهولت و بدون نگرانی هست, امروز به بحث مراقبت از پاها میپردازیم. در دوران بارداری, بدن بانوها دچار تغییراتی می شود. گاه تغییرات آنقدر عمده میباشند که باعث گله و شکایت بانوها می شود.
یکی از این تغییرات, پا درد هست. با دقت به افزایش طبیعی وزن بدن, مقاومت و توانایی پاها برای بردباری وزن اکثر بالا نمیرود, بنابراین فشار بیشتری روی زانوها و پاها وارد می شود.از متعارفترین دشواری های پاها در این دوران ادم و تورم هست که باعث درد در ناحیه پاشنه پاها می شود.
برخی از بانوها از گرفتگی عضلات پا نیز شکایت می کنند که خاطر اصلی آن نیز افزایش وزن هست, لذا لازم هست که با حفظ سلامت پاها در دوران بارداری آشنا شوند و بتوانند نه ماه بارداری را آسانتر سپری کنند.
تغییرات پاها در دوران بارداری
تغییر در اندازه طول پا, عرض آن و حتی بلندی پا
در طول دوران بارداری متوجه میشوید که سایز پاهایتان به طور کلی افزایش یافته هست.گردهمایی مایعات در قسمت پایین بدن, باعث بروز آن میشود و حجم پا بزرگتر میشود. تغییرات هورمونی باعث تنبلی و شلی رباطهاي پاها میشود.
شل شدن رباطها باعث افزایش طول و عرض پاها میشود. پاشنه پا پهنتر می شود و کمی هم کوتاهتر.
اغلب بانوها در دوران بارداری فکر میکنند که هیچکدام از کفشهایشان مناسب پاهایشان نیست.
اکثر تغییرات در بارداری اول رخ می دهند و در بارداریهاي بعدی این تغییرات کمتر دیده می شوند.
تغییر در جنبش مفاصل
بانوهاي حامله در این دوران در ناحیه مفاصل پاها و زانوها دچار نوعی شلی می شوند.این سستی و شلی باعث کاهش ثبات و ایستایی می شود.افزایش وزن نیز این حالت را تشدید می کند. اوضاع در دوران سه ماهه پایان بارداری تشدید میشود.
گرفتگی و تورم پاها
گردش خون از پاها به قلب کمتر می شود و خاطر آن نیز افزایش اندازه جنین در رحم و بزرگتر شدن آن هست. مایعات بیشتری در پاها فرآوری شده و همانجا گردهمایی می کنند.پوشیدن جورابهاي مخصوص می تواند به کاهش تورم پاها کمک زیادی کند. پیادهروی مرتب و ورزشهایي مانند ایروبیک نیز به کاهش این تورم کمک میکنند.
نمناک نگه داشتن بدن به طور مداوم از گرفتگی عضلانی کم می کند و این علائم را کاهش می دهد.تورم پاها و بدن به طور کلی در این دوران عمده نگران کننده نیست اما اگر وزن بدن زن آبستن بیش از اندازه بالا رود دست, پا و صورتش ورم شدید کند, سردردهای شدید داشته باشد و دچار تاربینی هم شود, بهتر هست حتماً موضوع را با دکتر در بین بگذارد.
این علائم می توانند نشان دهنده پریاکلامپسیا باشند. در قسمت پاها و زانوها, رگهاي خونی بسیار ریز میباشند, بنابراین جای دادن مایع اضافی بدن در آنجا دشوار هست.
راههاي رهایی از تورم عمده پاها
تا جاییکه برایتان سخت نیست کوشش کنید در طول روز چندبار پاها را بالا نگه دارید «به مدت 20-5 دقیقه». این کار کمک می کند تا خون بهتر از قلب به پاها و برعکس جریان داشته باشد.کوشش کنید به پهلو بخوابید و نه به پشت, به این ترتیب فشار کمتری به رگ اصلی پا که بلند ترین رگ به قلب هست وارد می شود.از مایعات بیشتری بهره گیری کنید. کم آبی بدن باعث تشدید تورم پاها می شود.
به افزایش وزن خود دقت داشته باشید.
گردش خون در پاها را افزایش دهید «از طریق ورزش» کوشش کنید در حالیکه یک پا ر ا بالا نگاه داشتهاید, بنشینید و تا ده بار پاها را عوض کنید.از کمپرس سرد برای نواحی پاها بهره گیری کنید. در حالی که پاها را بالا نگاه داشتهاید, به مدت 20-15 دقیقه کمپرس سرد روی پاها بگذارید.
گرفتگی پاها
برخی از بانوهاي حامله بردباری گرفتگی پاها را ندارند. عضلات به شدت دردناک میشوند و این حالت در ناحیه ماهیچه ساق پا اکثر دیده می شود.کمبود کلسیم و بالا رفتن فسفر بدن میتوانند باعث بروز این اوضاع شوند. معمولاً شب ها به هنگام خوابگرفتگی پاها تشدید می شود چرا که پاها خستهتر میباشند.
بهتر هست یک آزمایش دهید تا مشخص شود کمبود کلسیم دارید یا خیر و در صورت کمبود حتماً از مکمل کلسیم زیرنظر دکتر بهره گیری کنید.برخی از بانوها با کمبود پتاسیم نیز دچار این حالت میشوند. مصرف موز و برگه زردآلو میتواند تا حدود زیادی این دشوار را رفع کند.در کنار تغییر در برنامه خوراکی, میتوانید
از طریق پیاده روی کردن آن هم بعدازظهرها و به مدت20-15 دقیقه جریان خون را در بدن بهبود ببخشید. از عمده ایستادن و به مدت طولانی نشستن در یک حالت پرهیز کنید.
رگهاي واریسی
اکثر بانوها از پا درد شکایت می کنند ولی حدود 20 درصد از آن ها دچار رگهاي واریسی نیز می شوند. رگهاي زشت آبی و متورم که در پاها آشکار می شوند.بانوهاي حامله, تا 40 درصد خون بیشتری در بدنشان جریان دارد و افزایش خون باعث افزایش فشار در دیواره رگها و کش آمدن رگها می شود.
سنگینی پاها, خستگی در آن ها و فشار باعث میشود اغلب بانوهاي آبستن همواره از پادرد شکایت کنند. پیادهروی کردن هر روز, شنا و دوچرخهسواری میتوانند به کاهش آن کمک کنند.اگر امکان ورزش ندارید می توانید در حالت نشسته هر روز چند بار پاها را بالا و پایین ببرید تا خون به طرز بهتری در انها جریان یابد. بعد از فارغ شدن با لیزر درمانی می توانید این رگها را محو کنید.